kayhan.ir

کد خبر: ۱۰۳۶۴۰
تاریخ انتشار : ۲۲ ارديبهشت ۱۳۹۶ - ۲۰:۳۲
رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک-12

کمک مالی شرکت نفت پهلوی به بهائیان


عبدالله والا که نماینده مجلس شورای ملی و صاحب امتیاز مجله تهران مصور و خود از اعضای تشکیلات فراماسونری بود، به پرویز گرجی که یکی از اعضای هیئت تحریریه مجله‌اش بود، گفت:
«علیرغم نظر مقامات روحانی که با حبیب ثابت پاسال، مسئول تلویزیون ایران دشمنی دارند و او را عامل اصلی تقویت بهائیان در ایران می‌شناسند، طبق نظر مقامات عالی کشور قرار شده مبلغ یک میلیون تومان از طرف شرکت ملی نفت، به نام اجرای برنامه‌های آموزشی از تلویزیون به حبیب ثابت پاسال پرداخت شود تا نامبرده بتواند با تقویت تشکیلات خود، قدرت بیشتری در مقابل روحانیون به‌دست آورد.»
تلویزیون و بیگانگان
پس از کودتای 28 مرداد ماه سال 1332ش، که حضور آمریکایی‌ها در عرصه‌های مختلف سیاسی، نظامی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در ایران بیشتر شد، بسیاری از کسانی که از دیرباز در شبکه‌های مختلف انگلیسی سازماندهی شده و با آنان سر و سرّی داشتند، خود و فرزندانشان با چرخشی مشهود، به سمت و سویِ آمریکایی‌ها روی آوردند. در همین ایام بود که اداره‌ تشکیلات بهائیت نیز با مرگ شوقی افندی در سال 1336ش تحتِ مدیریت آمریکایی و به شیوه‌ رهبری شورایی موسوم به «بیت العدل» درآمد.
هرچند این تغییر به سرعت درحالِ انجام بود، ولی افرادی همچون حبیب ثابت، که زندگی و تموّل و موفقیت خود را مرهون انگلیس‌ها بودند، ضمن آنکه اربابان انگلیسی را مدّ نظر داشتند، از این فرصت برای تحریک رقیب تازه به دوران رسیده نیز بهره می‌گرفتند. گزارش زیر، نمونه‌ای از اینگونه حرکت‌هاست:
«یکی از بستگان نزدیک حبیب‌اله ثابت، مؤسس تلویزیون تهران اظهار داشته: حبیب‌اله ثابت ضمن مسافرت به انگلستان، در لندن با مقامات انگلیسی مذاکراتی در اطراف اعطای کمک‌هایی به تلویزیون تهران به عمل آورده و موافقت آنان را نیز برای دادن اعتبارات و همچنین همکاری‌های فنی جلب کرده است.»
این اتفاق، درحالی صورت پذیرفت که در دوم دی ماه سال 1338ش، مستشاران آمریکایی در تهران برای خود تلویزیون دائر نمودند و در نهم اسفندماه همین سال، فرستنده‌ تلویزیون آبادان نیز آغاز به کار نمود.
ظاهراً به همین علت بود که نمایش فیلم‌هایی که در شبکه‌تلویزیونی ارتش آمریکا پخش می‌شد، از تلویزیون ایران، در دستور کار ساواک قرار گرفت و با آمریکایی‌ها مذاکره شد:  
«به فرموده تماس گرفته شد و قرار شد که مقامات آمریکایی اقدامات لازم مبذول و نتیجه را اعلام نمایند.»
این مذاکره مؤثر بود و در مهرماه سال 1341 که چهارمین سال تأسیس تلویزیون ایران، توسط حبیب ثابت جشن گرفته شد؛ ژنرال هایدن، رئیس‌مستشاری و سرگرد کالینز، رئیس‌ایستگاه تلویزیون ارتش آمریکا نیز جزو مدعوین بودند. در این مراسم بود که ژنرال هایدن در مصاحبه کوتاهی «از همکاری‌های تلویزیون ایران با تلویزیون ارتش آمریکا» تشکر کرد.
باوجود این شرایط، انگلیسی‌ها نیز در تلویزیون حبیب ثابت دارای جایگاه بودند، کما اینکه در فروردین ماه 1340 ش، فردی به نام «سیم‌سان» که تبعه‌ انگلیس و کارمند تلویزیون بی‌بی سی بود، برای آموزش کارکنان تلویزیون ایران، جهت یک دوره سه ماهه به ایران فراخوانده شد.
تبلیغ برای سازمان‌های فراماسونری نیز یکی دیگر از اقدامات حبیب ثابت در تلویزیون ایران بود که به شیوه‌های مختلفی صورت می‌گرفت: «ساعت 1945 مورخه 14/6/40 تلویزیون ایران با آقای ABEU رئیس‌کلوپ بین‌المللی روتاری مصاحبه‌ای پیرامون وظائف این کلوپ در راه خدمت به جوامع بشری، با شرکت آقای منتصر عضو کلوپ روتاری در ایران ترتیب داده است.»