دیروز دومین دور مناظره‌ها صحنه‌ای دیگر از آشکار شدن خالی بودن کارنامه دولت یازدهم بود. جهانگیری که برای هر سوال در زنگ حساب، انشایی مهیا کرده بود، به سرحالی دور اول مناظره نبود. به طوری که عده‌ای معتقدند از ستاد روحانی به او ابلاغ شده کم‌ رنگ‌تر ظاهر شود تا جا برای عرض اندام روحانی مهیا‌تر باشد. تاکتیکی که برای اردوگاه اعتدال- اصلاحات جواب نداد و روحانی نیز چیزی برای عرضه نداشت. کل حرف‌های روحانی در خرج کردن از چند چهره موسیقی و سینما خلاصه می‌شد و ترساندن مردم از خطری موهوم که اگر ما نباشیم زندگی‌تان کن فیکون خواهد شد و راهی جز رای دادن به ما ندارید! مسئله‌ای که رئیسی نیز در سخنان خود اشاره‌ای به آن کرد. کار در پایان به جایی رسید که روحانی رو به دوربین پرسید یعنی دولت هیچ کار خوبی نداشته است؟ و بلافاصله در شبکه‌های اجتماعی جواب گرفت که مگر شما درباره دو دولت گذشته کاری جز سیاه‌نمایی کرده‌اید که اینک توقع دارید رقبایتان از کارهای به اصطلاح خوبتان بگویند؟!
به اعتقاد تحلیلگران مناظره سیاسی و فرهنگی نقطه امید و اتکای روحانی و جهانگیری بود که آنها نشان دادند در این عرصه نیز چیزی در چنته ندارند. سخنان دقیق و به موقع میرسلیم در مناظره دیروز پدیده‌ای بود که دولتی‌ها را به دردسر جدی انداخت و آنان در برابر سوال‌های جدی رئیسی و قالیباف نیز حرفی برای گفتن نداشتند جز آنکه بگویند همه چیز خوب است و اگر ما نباشیم همه چیز سیاه خواهد شد!
گزارش یک مناظره
دومین مناظره شش نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با موضوع سیاسی - فرهنگی بعد از ظهر روز جمعه پانزدهم اردیبهشت‌ماه میان مصطفی میرسلیم، اسحاق جهانگیری، محمدباقر قالیباف، مصطفی هاشمی‌طبا، حسن روحانی و ابراهیم رئیسی برگزار شد.
محمد باقر قالیباف در پاسخ به اولین سوال در رابطه با فرهنگ گفت در هفته گذشته شاهد آن بودیم که کالای قاچاق مربوط به یکی از وزرای دولت کشف شد که به صورت فوری به این پرونده رسیدگی گردید، وزارتخانه‌ای که مربوط به آموزش و پرورش کشور است به جای پرداختن به این حوزه به واردات قانونی و یا غیرقانونی کالای غیرضروری می‌پردازد‌.
 روحانی در پاسخ گفت: چگونه آقای قالیباف قبل از رسیدگی به یک اتهام در قوه قضائیه و محکمه در برنامه زنده تلویزیونی به افراد اتهام می‌زند؟  
جهانگیری نیز در نقد خود به اظهارات قالیباف گفت: معلمین تاثیرگذارترین قشر هستند که باید به معیشت آنان توجه کرد که در دولت یازدهم حقوق فرهنگیان اضافه شده است ولی وضع معیشت فرهنگیان خوب نیست و باید اهمیت داده شود.
حجت‌الاسلام رئیسی نیز گفت: شتاب علمی در این چند سال کم شده است، یک میلیون دانشجوی بیکار داریم، فرهنگیان مشکل دارند، صندوق فرهنگیان از سوی عده‌ای متخلف به یغما برده شده است، از فساد عظیم صورت گرفته در صندوق ذخیره فرهنگیان هر فرهنگی هشت تا ده میلیون سهم دارد، فرهنگیان عذاب می‌کشند.
قالیباف در نوبت پاسخ‌دهی به نامزدها گفت: پژوهش کشور دارای مشکل هست، مدارس و دانشگاه‌های ما دارای مشکل هستند، معیشت مردم و بازنشستگان دارای مشکل هست،  قاچاق کالا و ارز بیشترین مشکل را برای ما ایجاد کرده است، مشکلات واردات‌چی‌های بی‌ربط، شما نگاه کنید وزیرآموزش و پرورش لباس از ایتالیا وارد می‌کند، اقتصاد این‌گونه درست نمی‌شود، درد اینجا است که دختر بیکار وزیر این کار را می‌کند آیا مردم دیگر این اجازه را دارند، اصل این واردات خطا است، نتیجه این می‌شود که آموزش و پرورش این شرایط را پیدا کند؟
گفتنی است جهانگیری در اظهارنظری جالب گفته بود دختر آقای وزیر دارای مدرک کارشناسی ارشد و بیکار بوده و لذا کلا! 200 میلیون تومان پوشاک وارد کرده است و ماجرا را مظلومانه دانست!
با توهین به منتقدین نمی‌توان ادعای حقوق شهروندی داشت
در ادامه میرسلیم در پاسخ به سوالی در رابطه با تضارب آرا و نیز نقدپذیری از سوی دولت گفت: انتقاد پذیری در دولت یازدهم به شکل بسیار کمی وجود داشته است، مسئولین دولتی در مقابل انتقاد کنندگان از تعابیر زشتی استفاده کرده‌اند، بی‌شناسنامه، کم سواد، به جهنم و ...از تعابیری است که دولت علیه منتقدین استفاده کرده.باید امکان انتقادات مشفقانه فراهم شود.
جهانگیری نیز گفت: در دولت یازدهم کارهای بزرگی انجام دادیم، خانه احزاب که بسته شده بود باز شد، 8 هزار سازمان مردم نهاد تاسیس شد، آزادی مطبوعات مورد دفاع قرار گرفت، به مطبوعات مجوز دادیم، از فضای مجازی دفاع کردیم، در مقابل قدرت‌هایی که خواستار فیلتر شبکه‌های اجتماعی بودند ایستادیم، مشکل مخالفت بخشی از جامعه با دولت منتخب مردم است، با تمام توان به تخریب دولت پرداختند و کسی در مقابل آنان نایستاده است.
حجت‌الاسلام رئیسی نیز در پاسخ گفت: روحانی در اوایل مسئولیت از بستن دهان منتقدین به خدا پناه برد، انسان به منتقد خود باید اهانت کند؟ کسی که از بستن دهان مخالف به خدا پناه می‌برد چرا این گونه می‌گوید ؟ چرا باید دهان منتقدین را ببندیم، حق شهروندی عبارت از رونمایی از یک سند نیست، حق شهروندی کسی که نان برای خوردن و کار برای امرار معاش ندارد چیست؟ با خبرنگاران از سوی وزرای دولت برخورد می‌شود،  این‌ها با ادعای توجه به انتقادات منطبق نیست.
قالیباف نیز گفت: ما باید به گونه‌ای سخن نگوئیم که انقلاب مانع حقوق شهروندی افراد است، اقوام دارای حقوق شهروندی هستند مگر این گونه نیست‌؟
میرسلیم نیز در پاسخ به نامزدها گفت: وقتی وزیر شما در مقابل یک خبرنگار آن کار را می‌کند این یعنی احترام به حقوق شهروندی؟ وقتی وزیر شما به یک مدیر دولتی می‌گوید بی‌شعور این یعنی حقوق شهروندی؟ باید حلم در مردم سالاری دینی در برابرمنتقدین فراموش نشود.
نتیجه برجام برای معیشت مردم
 چه بود؟!
حجت‌الاسلام رئیسی نیز در پاسخ به سوالی در مورد حقوق ملت ایران در مذاکرات هسته‌ای و برجام گفت: در حین مذاکرات از سوی دولت یازدهم کدهای بدی به طرف مقابل داده شد، خالی بودن خزانه کشور از جمله این کدها بوده است، ما در اجرای برجام پیشگام شده و به صورت تام و تمام آن را اجرا کردیم، دولت قدرت نقد کردن چک برجام را ندارد، دولت‌های غربی در مذاکرات فهمیدند که تحریم‌ها جواب داده است و باید ادامه یابد و بر این اساس هنوز تحریم‌ها برطرف نشده است. دولت باید به این سوال پاسخ دهد که پس از برجام چه اتفاقی در سفره مردم افتاده است؟
قالیباف نیز در جواب گفت: برجام موجود مورد احترام همه دولت‌ها خواهد بود و طرف مقابل هم مکلف به انجام تعهدات خودش است، ما در اجرای برجام چه کردیم، در اجرای برجام آثار آن برای مردم ما چه بوده است؟ از مردم که می‌پرسیم آیا از روزی که برجام در دستور کار بود گشایشی در اقتصاد صورت گرفت ؟ ولی مردم می‌گویند اتفاقی نیفتاده است.
روحانی نیز گفت: افرادی که امروز کاندیدا هستند باید به صورت صریح بگویند نظرشان در مورد برجام و تعامل با دنیا چیست، برجام اگر مورد توافق هست این همه فحاشی در خیابان‌ها دلیلش چیست، شما پشت پرده هنگام مذاکرات چه کردید؟ اگر برجام نبود نفت صادراتی دو میلیون بشکه، 200 هزار می‌شد. اگر این گونه بود این وعده‌های خود را چگونه اجرایی می‌کردید؟
جایگاه رئیس جمهور
 جایگاه دانش آموزی نیست
در ادامه جهانگیری در پاسخ به سوالی در رابطه با قدرت دفاعی کشور گفت: فرهنگ غنی ما می‌تواند حتی قدرت‌های مهاجم همچون اسکندر و مغول را مغلوب خود کند. تجربه‌ای مثل برجام نشان‌دهنده تجربه دیپلماسی قوی ماست و متأسفانه ما از این قدرت آن‌گونه که باید استفاده نکرده‌ایم.
وی اظهار داشت: نگاه نادرستی که در کشورمان غالب شد، فرهنگ را به بیراهه برد. ناپختگی، بی‌تجربگی و تخصص ناکافی باعث شد که کشور آن‌طور که باید به سمت پیشرفت سوق داده نشود. ما باید فرهنگ مدارا و صلح‌طلبی ایرانی به دنیا نشان بدهیم.
وی ادامه داد: جایگاه رئیس‌جمهور جایگاه دانش‌آموزی نیست. اقتصاد این مردم و این مملکت تحمل و حوصله تنش، دعوا و کارآموزی سیاست‌مداران تازه‌کار را ندارد.
وی گفت: عده‌ای در پی دوقطبی کردن جعلی جامعه و به جان هم انداختن آنها هستند و نمی‌دانند چه بلایی در سایه این دوقطبی کردن بر سر کشور می‌آید.  کاری نکنید مردم به کارآمدی نظام بدبین شوند.
قالیباف در پاسخ گفت: امروز روندی که در دولت یازدهم وجود دارد نه شرایط جسمی افراد و نه فرصت آنها ایجاب می‌کند به مشکلات کشور برسند،  آنان دنبال تجارت خودشان هستند، میلیون‌ها بیکار هم وجود دارند، می‌گویند اجازه دهید و فرصت را به نسل بعدی بدهید، مطمئن باشید آنها بهتر از شما کشور را اداره خواهند کرد.
وعده ندادم عمل کردم!
در ادامه روحانی در پاسخ به سوالی در زمینه سبک زندگی ایرانی اسلامی و تفاوت آن با زندگی غربی گفت: این چیزی است که امروز پیش‌روی مردم است. باید انتخاب کنند دولتی که اتکایش به مردم است و دولتی که همه چیز را از طریق کمک مردم می‌خواهد حل کند و یا دولتی که از طریق مداخله و انحصار می‌خواهد در جامعه مسائل را حل و فصل کند.
وی ادامه داد:  آمار و ارقامی که این روزها داده می‌شود برای مردم ما بسیار جالب است، مجدداً یادآور آن روزهایی است که افرادی به مردم وعده و وعید می‌دادند و دیدیم پایان آن دولت‌ها که مردم به چه روزگاری افتادند.
روحانی گفت: ما هر جایی که متحد بودیم موفق شده‌ایم. جایی از برجام توانستیم استفاده کنیم که متحد بودیم. آنجایی که خواستیم برجام را به هم بزنیم دیدیم که چه کار کردند،  روی موشک شعار نوشتند تا برجام را به هم بزنند و برای اینکه نتوانیم از برجام صد درصد استفاده کنیم.
روحانی گفت: ما وعده ندادیم بلکه عمل کردیم و آمده‌ایم به مردم گزارش داده‌ایم.
حجت الاسلام رئیسی در پاسخ گفت: برای اجرای سبک زندگی اسلامی به دولت انقلابی نیاز داریم اقدام در این رابطه به یک دولت انقلابی نیاز دارد و اگر دولت انقلابی نباشد این سبک زندگی شکل نمی‌گیرد. سؤال ما این است که آیا دولت به وعده‌هایی که در روز اول داد عمل کرده است یا نه؟
میر سلیم نیز در واکنش به سخنان روحانی گفت: سبک زندگی مسئله بسیار مهمی است اما در دوران شما ما شاهد رشد دنیاطلبی هستیم، شاهد رشد حقوق نجومی هستیم‌، شاهد اختلاس‌ها و مفاسد هستیم که بسیار سرسام‌آور و به یاس آورنده مردم است.
بخش دوم مناظره و پاسخ به سوال اختصاصی نامزدها
در بخش دوم مناظره هر نامزدی به سوال اختصاصی خود پاسخ داد، جهانگیری در پاسخ به سوالی در رابطه با برنامه دولت برای استفاده از ظرفیت سینما و هنر در حفظ ارزش‌های انقلاب گفت: فرهنگ ایرانی اسلامی سهم بسیار مهمی در اقتدار ملی دارد، با قدرت فرهنگی می‌توانیم مشکلات را حل کنیم، هم مسائل بین‌المللی هم مسائل داخلی، هنرمندان کشور در این مسیر گام‌های بلندی برداشتند باید به هنرمندان آزادی بیشتری بدهیم و نباید با محدودیت مواجه شوند. در کشور باید قانون مبنای کار باشد.
در ادامه قالیباف در پاسخ به سوالی در رابطه با برنامه آموزشی کشور گفت: برای اجرای هر برنامه‌ای باید ببینیم چه باوری داریم و رویکرد ما چیست ؟ امروز دیدیم دو تفکر وجود دارد یکی می‌گوید نداریم و نمی‌توانیم به دنبال سرمایه خارجی هستند، ما معتقد به اولویت داخل هستیم.
میرسلیم نیز در پاسخ به سوالی در رابطه با ارتباط قوا گفت: اهمیت قوه مجریه بسیار زیاد بوده و قابل مقایسه با سایر قوا نیست، دولت باید مجری قانون بوده و قانون را معطل نگذارد‌.
هاشمی طبا نیز در پاسخ به سوالی در رابطه با فضای مجازی گفت: فضای مجازی هم فرصت است و هم تهدید، در شرایط فعلی نوعی تهدید است، دولت وظیفه دارد که بدون هیچ‌گونه پرده‌پوشی کانال‌های مشکل آفرین را کنترل کند.
روحانی نیز در پاسخ به سوالی در رابطه با ساده‌زیستی مسئولین گفت: ما در مقام عمل باید با قوانین و مقررات این مسئله را تنظیم کنیم، یکی با لباس ساده ادعای ساده زیستی می‌کند و بزرگترین فسادها را می‌کند، در سال‌های گذشته با ادعای ساده زیستی میلیاردها اموال مردم از دست رفت .
حجت‌الاسلام رئیسی نیز درباره ارتقای‌شان فرهنگیان گفت: زمینه  ارتقای علمی معلمان باید فراهم شود، از سوی دیگر در شان معلمان نیست که برای امرار معاش مشاغل دیگری را پی بگیرند. در دولت ما فرهنگیان در اولویت قرار خواهند گرفت.
جمع بندی
جهانگیری در مرحله جمع‌بندی گفت: مردم باید به آینده نگاه کنند و آزموده شده را دوباره نیازمایند، انتخاب آینده انتخاب بین راه و بیراهه است.
حجت‌الاسلام رئیسی نیز گفت: نه بازگشت به گذشته نه تحمل وضع موجود بلکه تغییر به نفع مردم و آن چه باید تحقق پیدا کند هدف ما است. امروز رقیب هراسی در سخنان آقایان موج می‌زد که اخلاقی نیست.
قالیباف نیز  در بخش جمع‌بندی گفت: در دولت مردم اعتقاد داریم باید شفافیت و هوشمندی شکل بگیرد و مردم بر مدیران نظارت داشته باشند، هفته بعد بیائیم و اموال خودمان را به مردم اعلام کنیم، ثروت همه اعضای دولتمان مشخص شود.
میرسلیم نیز در بخش جمع‌بندی گفت: فازهای پارس جنوبی ربطی به برجام ندارد توسط مردم این کشور به سرانجام رسیده است، رشد هشت درصدی اقتصادی درست نیست بلکه شش درصد آن ناشی از فروش نفت خام بوده است.
روحانی نیز اظهار داشت: گفته شد باید به دنبال صداقت بود از مردم می‌پرسم نامزدها در طول این دو هفته مداوم از دولت انتقاد می‌کنند آیا دولت هیچ کار خوبی در این مدت نکرده است؟
هاشمی‌طبا نیز گفت: هنر خوب زیستن را باید همه مردم داشته باشند، شهیدان خوب زیستند و خوب رفتند، مردم ایران وارثان این هنرمندان والاتبار هستند، مردم باید به فرهنگی برسند که میراث خوار آن هنرمندان بزرگ باشند.