مطالبات فرهنگی مردم از رئیس‌جمهور منتخب - بخش اول
تبلور مطالبه‌گری مردمی در انتخابی انقلابی
گالیا توانگر
اولویت بسیار مهم کشور، فرهنگ است. فرهنگ از ادبیات و هنر تا سبک زندگی تا فرهنگ عمومی تا اخلاق تا رفتار اجتماعی، شامل همه اینها است؛ ما در این زمینه‌ها تکلیف داریم، مسئولیت داریم؛ دستگاه‌های فرهنگی ما واقعا مسئولیت دارند در این زمینه... بنده طرفدار جزم‌اندیشی و فشار و اختناق در این زمینه‌ها نیستم، می‌دانید، من اعتقاد راسخ دارم به آزاداندیشی؛ منتها آزاداندیشی غیر از ولنگاری است، غیر از اجازه دادن به دشمن است که از دالان آزاداندیشی و آزادعملی بخواهد ضربه بزند. امروز نیروهای مؤمن و جوان انقلابی‌مان، بیشترین کارهای خوب کشور را دارند انجام می‌دهند، همین دانش‌بنیان‌ها، همین کارهای گوناگون، همین فعالیت‌ها، اینها بیشتر به‌وسیله جوان‌های مؤمن و مانند اینها انجام می‌گیرد. حالا فرض کنیم یک تئاتری یا یک فیلمی تولید بشود که تیشه به ریشه ایمان این جوان‌ها بزند؛ این خوب است؟ این چیزی نیست که انسان از آن احساس خطر بکند؟ دو مقوله است، مقوله آفند و پدافند؛ ما در زمینه فرهنگ، هم در مورد آفند ضعیف عمل می‌کنیم، هم در مورد پدافند ضعیف عمل می‌کنیم؛ به نظر من بایست در این زمینه‌ها کار کرد. فرهنگ با جوهر دین، با جوهر انقلاب، اساس کارهای ما است که بایستی واقعا به آن بپردازیم... فرض کنید که یک شخصیت فرهنگی هست که همه عمر خودش را در راه انقلاب گذاشته، یک شخصیت فرهنگی هم هست که هر وقت توانسته به انقلاب نیش زده؛ شما رفتارتان با این دو نفر چه‌جور است؟ ...آن کسی که عمرش را در خدمت انقلاب و در خدمت دین بوده، آیا این است که مورد تکریم و ترجیح شما باشد، نسبت به آن کسی که در همه عمرش حالا یک قدم در راه دین و انقلاب که برنداشته، گاهی اوقات ضربه هم زده، نیش هم زده؟ خب، اینها مهم است، اینها نکاتی است که باید به آنها توجه داشت. ما اگر به این نکات توجه نکنیم و بر اثر جوزدگی برویم سراغ مثلا فرض کنید که فلان کسی که از بنِ دندان با انقلاب اسلامی و با حکومت اسلامی و با نظام اسلامی مخالف است، خب این خلاف یک حرکت فرهنگی عاقلانه است.
(بیانات مقام معظم رهبری در دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت 3 شهریور 95)
رئیس‌حوزه هنری لرستان: تاسیس دانشکده هنرهای زیبا در لرستان به دلیل وجود ظرفیت‌های هنری در این استان ضروری است؛ چراکه برخی از هنرمندان به دلیل نبود این دانشکده مجبور به مهاجرت از استان می‌شوند.
یکی از مهم‌ترین مطالبات مردم شهرستان محلات از رئیس‌جمهور به عنوان عالی‌ترین مقام دولتی کشور ایجاد شغل برای جوانان است که همه طیف‌ها ازهنرمندان گرفته تا دانشجویان و نخبگان به دنبال اشتغال پایدارند. این مسئله به چالش‌های فرهنگی منطقه نیز ربط دارد.
هادی بهادری نماینده مردم آذربایجان غربی: مطالبه فرهنگی مردم از رئیس‌جمهور آموزش زبان مادری در این دیار است.
آنچه در بالا خواندید نمونه‌هایی از مطالبات فرهنگی خطه‌های مختلف است که مردم هر شهر و دیاری برآورده شدنشان را در لیست مطالبات از رئیس‌جمهور منتخب قرار داده‌اند.
اما بدون شک مهم‌ترین مطالبه فرهنگی مردم از رئیس‌جمهور منتخب داشتن بصیرت در جبهه نرم فرهنگی و حفاظت از ارزش‌های انقلابی و اسلامی است. این همان خواسته‌ای بود که سبب‌ساز و زمینه‌ساز پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی گردید.
توسعه اقتصادی و فرهنگی
دوشادوش یکدیگر
عاطفه ابراهیمیان یک فرهنگی با بیان اینکه مسئله فرهنگی جامعه به همه مسائل دیگر کشور ربط پیدا می‌کند و باید جز اهم برنامه‌های رئیس‌جمهور منتخب قرار گیرد، می‌گوید: «درست است که این روزها اقشارضعیف جامعه با چالش‌های اقتصادی دست‌و پنجه نرم می‌کنند، اما اولا فراموش نکنیم که اساس و پایه انقلاب اسلامی تحولات فرهنگی و معنوی بوده است.در ثانی اگر بخواهیم درعرصه اقتصاد مقاومتی نیز پیروز میدان باشیم، باید از محوریت قرار دادن فرهنگ‌سازی و اصلاح الگوی مصرف شروع کنیم.»
وی ادامه می‌دهد: «همان گونه که ایستادگی در جبهه نرم از مطالبات فرهنگی مردم ایران است، بی‌شک فرهنگ‌سازی اسلامی و انقلابی در وادی اقتصاد مقاومتی نیزمی تواند به بهبود وضع معیشتی جامعه بینجامد وهمچنین پایه‌های فرهنگ و ارزش‌های اسلامی را محکم کند. برای مثال رفع چالش ازدواج جوانان یک چالش چند بعدی است که هم توسعه اقتصادی را می‌طلبد و هم توسعه فرهنگی. از سویی هر چه این قبیل حسنات در جامعه اسلامی بیشتر احیا و تقویت گردد، زمینه‌ساز حفظ ارزش‌های انقلابی و اسلامی خواهد شد. ضمن اینکه از برکات آن تمامی آحاد جامعه بهره‌مند می‌گردند.»
مردم مطالبه‌گری فرهنگی را تقویت کنند
رحیم سعدی‌پور کارشناس مسائل فرهنگی معتقد است که مطالبات فرهنگی مردم از دولت و رئیس‌جمهور منتخب باید به اندازه سایر مطالبات جدی گرفته شده و مطرح گردد. وی در گفت‌و‌گو با گزارشگر کیهان می‌گوید: «باید خود مردم بطلبند. اگر مردم در کنار بیان مطالبات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و... خود مطالبات فرهنگی خود را بیان کرده و حتی در اولویت قرار دهند، این مهم به فراموشی سپرده نخواهد شد. ضمنا رئیس‌جمهور منتخب ناگزیر می‌شود با پیگیری مردمی پاسخگویی به مطالبات فرهنگی مردم را دراولویت قرار دهد.»
وی ادامه می‌دهد: «همین عدم مطالبه‌گری نسبت به مقوله فرهنگی سبب مظلومیت حوزه فرهنگی شده است و به چالش‌های این حوزه دامن می‌زند. رسانه‌ها و مردم در زمینه مطالبه‌گری فرهنگی نقش بسزایی دارند. مسائل فرهنگی باید اولویت دستگاه‌های دولتی قرار گیرد، زیرا پرداختن به مسائل و چالش‌های فرهنگی موجب رفع و فتق بسیاری از ناهنجاری‌ها و نیز جلوگیری و پیشگیری از بروز مشکلات جدید خواهد شد. ضمنا لازم است که قله بودجه معطوف به اجرای برنامه‌های فرهنگی باشد.»
پُست و مقام
به خودی خود ارزشمند نیست
یکی از سنت‌های عالی نظام حکومتی تشیع این است که عادی‌ترین مردم حق دارند از عالی‌ترین مقامات سؤال و مطالبه کنند.
سعید اسلامی‌تبار یک فعال دانشجویی ضمن بیان مطلب بالا می‌گوید: «اگر این مطالبه‌گری در میان مردم تقویت شود، دیگر مسئولان خود را بی‌نیاز از پاسخگویی فرض نمی‌کنند؛ بلکه با یقین به اینکه چشم‌های نظارتی مردم بر عملکردشان دوخته شده، اتفاقا خود را موظف به پاسخگویی خواهند دانست.»
وی با ورق زدن صفحات زرین تاریخ انقلاب اسلامی در حوزه خدمت‌رسانی به مردم می‌گوید: «در نظام اسلامی، پُست و مقام به خودی خود ارزشمند نیست. آن چه به این امور ارزش و اهمیت می‌بخشد، استفاده بهتر از آنها در راستای خدمت به اسلام و خدمت به مردم است. امام(ره) در اشاره به این حقیقت می‌گویند: «باید افراد متوجه این معنا باشند، کسانی که واقعاً دلشان برای اسلام می‌تپد و برای کشورشان، متوجه این باشند که پست، میزان نیست، مقام میزان نیست، مقام ریاست جمهوری، این میزان نیست. مقام نخست وزیری یا رئیس‌دولت بودن یا رئیس‌مجلس بودن، اینها چیزی نیستند، این مقامات تمام می‌شود؛ آنی که هست خدمت است. آدم متعهد در هرجا باشد، اگر دید خدمتش خوب است آن جا بیشتر دلگرم است... یعنی هدفش این باشد که خدمت بکند، نه هدفش این باشد که مقام داشته باشد./صحیفه امام خمینی (ره) جلد 19صفحه365.»
این فعال دانشجویی ادامه می‌دهد: «ضرورت پاسخگویی مسئولان به مردم در کلام مقام معظم رهبری نیز این‌گونه نمود می‌یابد که «حق مردم است که از مسئولانشان کار و تلاش و ابتکار و اقدام به موقع و رفتار مسئولانه بخواهند؛ و وظیفه مسئولان است که پاسخگو باشند و آنچه را که وظیفه آنهاست، انجام دهند/بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مردم استان همدان، 15 تیر 1383».
موازی کاری فرهنگی را حذف کنیم
توسعه فرهنگی به معنای ایجاد تحول و خلق ارزش‌ها، روابط اخلاقی و هنجارهای مناسب است که برای ارضای نیازهای آدمی زمینه‌های لازم را در قالب اجتماع فراهم می‌کند. در مورد نقش فرهنگ در ارتباط با توسعه، برخی صاحب نظران فرهنگ را مجموعه‌ای از آراء و عقاید می‌دانند که ویژگی‌های ذیل را در خود دارد: مورد قبول و پذیرش اکثریت مردم است، پذیرش آن جنبه اقناعی دارد، نیازمند بحث و استدلال نیست، ایجاد یا شکل‌گیری آن نیازمند زمان است. از این منظر توسعه فرهنگی، به معنای پویایی و رشد فرهنگی است. فرهنگ توسعه یافته دارای ویژگی‌های خاص خود است که روند توسعه را تسریع می‌بخشد و از این حیث، توجه صاحبنظران را به خود جلب کرده است.
صدرا دارابی یک صاحب نظر فرهنگی می‌گوید: «باید به حذف موازی کاری‌های فرهنگی در نهاد‌های مسئول پایان داد و سیاست مدون و روشنی را در ارتباط با موضع‌گیری‌های مختلف فرهنگی در پیش گرفت. شما ببینید مثلا درمورد مقوله بومی‌سازی علمی در مدارس و دانشگاه‌ها ده‌ها سمینار برگزار شده و ده‌ها مقاله نوشته‌اند، اما آنچه درعمل می‌بینیم به کندی پیش می‌رود.آیا این مهم تنها با چاپ مجدد هر ساله کتب درسی محقق خواهد شد؟»
وی ادامه می‌دهد: «رویکردهای چند گانه دستگاه‌های مختلف فرهنگی و نیز موازی‌کاری‌ها علاوه بر اینکه بودجه‌های فرهنگی را به هدر می‌دهد، هر آن ما را از دامنه نتایج مثبت دورتر می‌گرداند.»
این صاحب‌نظر فرهنگی در تکمیل صحبت‌هایش می‌گوید: «باید از مقوله هنر در کنارفرهنگ برای توسعه فرهنگی یاری گرفت و به هنرمندان بیش از پیش بها داد.»