علی رغم اجرای برجام
حجم تجارت خارجی در دولت یازدهم کاهش یافت
بر اساس آمار گمرک، حجم تجارت خارجی در دولت یازدهم بطور میانگین سالانه نسبت به سال پایانی دولت قبل و در اوج تحریمها، سه میلیارد دلار کاهش پیدا کرد.
چنانچه آمار گمرک نشان میدهد، در حالیکه در سال پایانی دولت دهم حجم تجارت خارجی (در اوج تحریم ها) به 94/899 میلیارد دلار رسیده بود، میانگین تجارت خارجی در دولت یازدهم به 91/817 (با وجود ادعای برداشته شدن تحریمها) کاهش پیدا کرد.
به گزارش مشرق، این در حالی است که حجم تجارت خارجی کشور از رکورد 105/8 میلیارد دلار دولت دهم در سال ۱۳۹۰ به 87/6 میلیارد دلار در سال ۱۳۹۵، یعنی به میزان رقم قابل توجه 18 میلیارد دلار کاهش یافته است.
همچنین حجم تجارت خارجی کشور در سال ۱۳۹۵ که اولین سال اجرای برجام و لغو تحریمها بود نه تنها نسبت به سال 1390 دچار کاهش محسوسی شد، بلکه نسبت به سال ۱۳۹۱ که اوج اجرای تحریمها و فشارهای اقتصادی به کشور بود هم حدود 8 میلیارد دلار کاهش پیدا کرد.
گفتنی است، با تغییر دولت در سال ۱۳۹۲ حجم تجارت خارجی کشور به 91/5 میلیارد دلار کاهش پیدا کرد اما دولت یازدهم موفق شد در سال ۱۳۹۳ تجارت خارجی کشور را به ۱۰۴ میلیارد دلار افزایش دهد ولی مجددا در دو سال اخیر شاهد نزول حجم تجارت خارجی کشور به میزان محسوسی بودیم. چنانچه حجم تجارت خارجی در سال 94 به رقم بیسابقه 83/9 میلیارد دلار و در سال 95 نیز به رقم 87/6 میلیارد دلار رسید.
بدینترتیب در کل، میانگین حجم تجارت خارجی در دولت یازدهم نسبت به سال پایانی دولت قبل 3 میلیارد دلار، سال پایانی دولت یازدهم نسبت به سال پایانی دولت قبل، 8 میلیارد دلار و دو سال پایانی دولت یازدهم که با اجرای برجام و لغو تحریمها هم زمان شد نسبت به دو سال پایانی دولت دهم که مصادف با اوج تحریمها شده بود، بیش از 29 میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است.
با این حال، یکی از نکاتی که دولت همواره به آن اشاره میکند، مثبت شدن تراز تجاری میباشد که آن را دستاورد کم نظیر خود معرفی کرده و با وجود اینکه با حذف محصولات مربوط به کالاهای نفتی از صادرات غیرنفتی، تراز تجاری به منفی 14 میلیارد دلار کاهش پیدا خواهد کرد؛ مسئولان این دولت هیچگاه اشارهای به کاهش حجم تجارت نمیکنند.
واردات از چین دو برابر شد
بر اساس آمار گمرک، در دولت یازدهم میانگین واردات ماهانه از چین نسبت به هشت سال دوره قبل با بیش از دو برابر افزایش به حدود 111 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است.
بر اساس آماری که گمرک روز چهارشنبه 9 فروردینماه 1396 منتشر کرد، دولت حسن روحانی در سه سال و نیم عمر خود بالغ بر 40 میلیارد دلار جنس چینی معادل 111 هزار میلیارد تومان وارد کشور کرده است. این در حالی است که دولتهای نهم و دهم طی 8 سال مجموعا 40 میلیارد دلار جنس چینی وارد کرده بود.
با توجه به اینکه دولت نهم و دهم روی هم رفته 96 ماه تصدیگری داشته و دولت یازدهم تا زمان اعلام این آمار تقریبا 42 ماه سکان دولت را در اختیار داشته است، میانگین ماهانه واردات دولت یازدهم که 952 میلیون دلار میشود نسبت به دولتهای نهم و دهم از چین که معادل 421 میلیون دلار بوده است، بیش از دو برابر (2/26 برابر) شده است.
به عبارت دیگر، آمار گمرک که اتفاقا توسط دولت یازدهم منتشر شده، بیانگر آن است که در طول عمر دولت حسن روحانی تقریبا هر ماه نزدیک به یک میلیارد دلار جنس چینی وارد کشور شده است. در حالیکه در دولت نهم ماهانه 300 میلیون دلار و در دولت دهم ماهانه 550 میلیون دلار جنس چینی وارد کشور شده بود.
لذا رقم واردات از چین طی هشت سال تصدیگری دولتهای نهم و دهم، در دولت حسن روحانی با رشد 125 درصدی مواجه، یعنی بیش از دو برابر شده است.
نکته دیگر اینکه در گزارش سال گذشته گمرک، مجموع تجارت خارجی غیرنفتی کشور در هشت ماه نخست 95 معادل 55/4 میلیارد دلار اعلام شد که 11/5 میلیارد دلار آن با چین که معادل 20/7 از کل تجارت خارجی میشود، بوده است. سهم عظیم چینیها از تجارت خارجی ایران در حالی است که در سال 1391 به عنوان آخرین سال عملکرد اقتصادی دولت قبل، چینیها فقط 14/4 درصد در تجارت خارجی ایران، سهم داشتند. در آن سال مجموع تجارت غیرنفتی ایران 94/9 میلیارد دلار و سهم چین از این رقم 13/7 میلیارد دلار بود.
بر این اساس، آمارهای گمرک نشان میدهد سهم چین از تجارت خارجی غیرنفتی ایران در هشتماهه اول سال 95 نسبت به سال 1391 بیش از 6 واحد درصد افزایش یافته است.
تمام این موارد در حالی است که رئیسجمهور در سخنان خود بارها و بارها از واردات کالا از چین در دولت قبل به طرق مختلفی شکایت و در گزارش 100 روزه خود نیز از روال واردات بیرویه کالاهای چینی در دولتهای نهم و دهم انتقاد کرده و آن را با عبارت جالب توجهی مطرح نمود: «دولت قبل شغل ایجاد کرد، اما برای چینیها.»
هم اکنون با بررسیهایی که انجام گرفت مشخص شد، آمار رسمی نشان میدهد که دولت فعلی اشتغال بیشتری نسبت به دولت قبل برای چینیها به ارمغان آورده و همان نقدی که زمانی به دولت قبل وارد میکرد، گریبان خودش را به شکل بدتری گرفته است.
گفتنی است براساس آمار گمرک، در سال 1395 ایران از چین اجناسی به شرح زیر وارد کرده است: قلوه سنگ، سنگ پا، خاک رس نسوز، شن و ماسه طبیعی، خوراک آماده آبزیان، سبوس، فضولات و سایر آخال گندم، تفاله نشاستهسازی و تفالههای همانند، موم زنبور عسل، تخم سبزیجات برای کشت، دانه آفتابگردان، بادام زمینی، زنجبیل، دارچین، لوبیا چیتی، ذرت شیرین، فیله منجمد، ظروف چدنی، خودرو سواری، کامیون، مدادهای خودکار یا نوکی، مغزی مداد سیاه یا رنگی، مداد شمعی، مربا، ژله، مرکبات، حشرهکش، ظرف آشپزخانه، قرقره، لباس، کیسه ادرار، نخ، لاستیک چرخ خودرو، دستکش، مداد پاککن، کیف و...