سرویس سیاسی-

روزنامه زنجیره‌ای «هم‌میهن» اخیرا طی گزارشی ضمن نفی «حق انتقاد»، این بایسته انسانی را مشروط و محدود به هویت سیاسی (شناسنامه سیاسی) کرد. بر همین اساس هرگونه انتقاد بدون شناسنامه سیاسی حاشیه‌سازی و فاقد ارزش تلقی می‌شود. 

اظهارنظر در رابطه با عملکرد دولت و نقد سیاست‌گذاری حاکم مشروط و محدود به دارا بودن هویت سیاسی (شناسنامه سیاسی) نیست؛ با این وجود طی روزهای اخیر مدعیان اصلاحات با استناد به نقدهای موجود نسبت به عملکرد کارگزاران دولت و ذکر گزاره‌های خبری - که در دولت‌های پیشین نیز رایج و متداول بوده است - به منتقدین تاخته و عبارات «تندرو» و «بدون شناسنامه قابل توجه سیاسی» را برای توصیف این افراد به‌کار گرفته‌اند.  

در همین ارتباط روزنامه زنجیره‌ای «هم‌میهن» در شماره اخیر خود ذیل تیتر «دلواپسان مشکوک‌تر از همیشه» نوشت: «زمانی که مشخص شد مسعود پزشکیان برنده انتخابات زودهنگام چهاردهم است، فعالان و تحلیلگران سیاسی که دوران ریاست‌جمهوری سیدمحمد خاتمی را درک کرده بودند، درباره بازتولید راهبرد «هر ۹ روز، یک بحران» علیه این دولت هشدارهای زیادی دادند... تندروها اگرچه شناسنامه‌ قابل توجهی از لحاظ سیاسی ندارند اما در هر حال، برای خود ژست و ظاهری قائل هستند که به آنها اجازه نمی‌دهد ارکان نظام سیاسی کشور را حتی مورد نقد قرار بدهند، چه برسد به اینکه اعتراضی نسبت به آن‌ها داشته باشند. در حال حاضر عقب‌نشینی ایران از سوریه و عملیاتی نشدن وعده صادق ۳ دو ابزاری هستند که آنها برای فضاسازی و ضربه زدن به دولت پزشکیان از آنها استفاده می‌کنند». 

با استناد به این گزاره، نقد از «ارکان نظام» نیازمند شناسنامه سیاسی نیست؛ اما انتقاد از دولت لازمه‌ها و شرایطی را طلب می‌کند که بدون آن انتقاد از دولت میسر نبوده و مورد قبول طیف مدعیان اصلاحات نمی‌باشد. 

هم‌میهن با هدف استناد، ذکر مثال و قوام گزارش در ادامه با اشاره به انتقاد حمید رسائی، نماینده مجلس از دولت و شخص رئیس‌جمهور نوشت: «آقای پزشکیان! یادتان هست در آمریکا گفتید اسرائیل اسلحه‌اش را زمین بگذارد ما هم اسلحه را زمین می‌گذاریم! سوریه تسلیم شد و اسلحه را زمین گذاشت! چه شد؟ اسرائیل بعد از سقوط دولت سوریه در حال شخم زدن زیرساخت‌های سوریه است!» 

این روزنامه همچنین در ادامه گزارش خود آورده است: «کامران غضنفری دیگر نماینده تندرو تهران نیز در ویدئویی که از دیروز در شبکه‌هایی مانند ایتا و ویراستی فراگیر شده، می‌گوید: چرا عملیات وعده صادق ۳ به تعویق افتاده؟ خود آقای پزشکیان ماه گذشته به صراحت اعتراف کرد که ما فریب وعده آتش‌بس آمریکایی‌ها [در غزه] را خوردیم. دو ماه عملیات وعده صادق دو را عقب انداختند. نتیجه آن شد خسارت سنگینی که روی دست محور مقاومت ماند؛ شهادت سیدحسن نصرالله. آقای پزشکیان! این خسارت کمی بود که شما روی دست محور مقاومت گذاشتید؟ با فریب خوردن از آمریکایی که بارها عدم پایبندی خود به وعده‌هایش را نشان داده بود. باز هم فریب می‌خوری؟ چرا عملیات وعده صادق ۳ به تاخیر افتاده؟ شواهد و قرائن نشان می‌دهد که برخی جلوی آن را گرفتند. ما ان‌شاءالله این را در مجلس دنبال می‌کنیم و اگر ثابت شود برخی آقایان دولتی در این قضیه نقش دارند، از خجالت آنها درخواهیم آمد. شوخی نداریم با کسی! می‌خواهد رئیس‌جمهور باشد، وزیر یا هر مقام دیگری. اگر با منافع، مصالح و امنیت ملی بخواهند بازی کنند، مجلس با قدرت در برابر آنها خواهد ایستاد». 

روزنامهه هم‌میهن، علاوه‌بر ذکر مثال از انتقادات غضنفری و رسایی، با اشاره به سخنان سعید جلیلی نوشت: «جلیلی در سخنرانی ۲۴ آذر خود در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، چند محور کلیدی و مشترک با دیگر تندروها را مطرح کرد. او گفت: همین مردک نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نام شهید فخری‌زاده را مطرح کرد و دست به ترور ایشان زد. در حدود یک سال بیش از ۴۰ هزار نفر زن و کودک کشته می‌شوند و امروز نیز جنایت جدیدی را در غزه مرتکب شدند. در مقابل، شاهد سکوت مجامع امنیتی بین‌المللی هستیم. موضوع رژیم صهیونیستی، بسیار فراتر از یک سرزمین یا رودخانه یا حدود مرزی است. اینکه صورت مسئله را غلط مطرح کنیم و بگوییم «ما سلاح خود زمین می‌گذاریم» یا «از فلسطینی‌ها فلسطینی‌تر نیستیم»، باعث کاهش هزینه‌های دشمن در این نبرد خواهد شد درحالی‌که به اذعان سران رژیم صهیونیستی، هدف ایران است». 

 حق انتقاد؛ بایسته هر فرد 

جدای از نقل‌قول‌هایی که در این گزارش مطرح شده و جای تأمل و تعمق دارد؛ بر اساس برآورد حاصل از این گزارش، لازمه اظهار‌نظر درباره مسائل سیاسی بالاخص حوزه فعالیت دولت، وجود رزومه و کارنامه سیاسی قابل قبول و مورد تأیید است؛ با توجه به این نگاه و بر اساس اظهارات و آموزه‌های طرح شده توسط مدعیان اصلاحات - «حق انتقاد» و «شناسنامه سیاسی» لازم و ملزوم بوده و نقد دولت بدون هویت سیاسی مورد تایید این طیف (مدعیان اصلاحات) نیست - اظهار عقیده و دیدگاه افراد فاقد شناسنامه سیاسی نیز در صورت موافقت و تأیید این طیف مورد پذیرش است. 

با توجه به شاخص، شرایط و لازمه‌هایی که مدعیان اصلاحات برای ارائه نظر و حق انتقاد مطرح کرده‌اند؛ جامعه به دو دسته «برخوردار» و «بدون بهره» دسته‌بندی می‌شود. شایسته اشاره و یادآوری است که این دسته‌بندی نوعی مرزبندی به حساب می‌آید که با استناد به تاریخ و غور در کتب جامعه‌شناسی می‌توان ریشه‌های آن را در اشراف‌گرایی و یا عارضه «مگالومانیا» جست‌وجو کرد. 

به هر ترتیب، «انتقاد» از بایسته‌های انسانی است و این «حق مسلم» برای هر شخصی محفوظ و قابل استفاده است. بر همین اساس نفی حق انتقاد افراد عادی با اصول انسانی، دموکراتیک و آزادی فردی که طیف اصلاحات مدعی آن است در تضاد است.

به نظر می‌رسد، عدم تاب‌آوری روزنامه فوق‌الذکر نسبت به انتقاد نمایندگان مردم از دولت و استفاده از عبارت «تندروهایی که شناسنامه‌ قابل توجهی ندارند» با هدف افزایش هزینه انتقاد به دولت و حاشیه‌سازی برای منتقدین صورت گرفته است. 

در نهایت، بطن و جان‌مایه گزارش هم‌میهن را می‌توان در عبارت « انتقاد بدون شناسنامه سیاسی ممنوع!» خلاصه کرد.