اخیرا رئیس ستاد انتخاباتی پزشکیان از برنامه وی برای گرانی بنزین سخن گفت اما روز گذشته معاون وزیر نفت تأکید کرد که شوک قیمتی بنزین تبعات سنگینی دارد و باید سرمایه اجتماعی و مشکلات مردم در نظر گرفته شود.

به گزارش کیهان، روز نهم تیر بود که علی عبدالعلی‌زاده، رئیس ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان در یک کنفرانس خبری در خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، از برنامه پزشکیان برای افزایش قیمت بنزین پرده‌ برداشت و گفت: «هر قیمتی که برای بنزین کارشناسی شود، خواهید دید که آنچنان با آرامش و همکاری مردم جا می‌افتد»! این اظهارات که نگرانی‌هایی در جامعه و حتی در بین طرفداران پزشکیان ایجاد کرد با واکنش کارشناسان و مسئولان مواجه شد.

پس از بالا گرفتن انتقادات از پزشکیان، دیروز یکشنبه «جلیل سالاری»، مدیر‌عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی درباره تغییر قیمت بنزین گفت: اولویت نخست بهینه‌سازی است که اولین نگاه باید تحقق این برنامه باشد. در حوزه قیمت بنزین، سرمایه اجتماعی و مشکلات مردم را هم باید در نظر بگیریم. شوک قیمتی تبعات زیادی دارد، اگر کمک کنیم بهینه‌سازی اتفاق بیفتد عملا مشکل سوخت حل می‌شود.

 جا انداختن قیمت بنزین با آرامش!

«کریم یزدی‌خواه» کارشناس اقتصادی هم در گفت‌وگو با ایسنا، درباره با صحبت‌های رئیس ستاد آقای پزشکیان، تصریح کرد: آقای عبدالعلی‌زاده رئیس ستاد آقای پزشکیان خبر از افزایش قیمت بنزین در دولت آقای پزشکیان داد و گفت که افزایش قیمت بنزین را با آرامش جا می‌اندازیم. هر قیمتی که برای بنزین کارشناسی شود، خواهید دید که آنچنان با آرامش و همکاری مردم جا می‌افتد، بنزین، گازوئیل، برق و.. که هم موجب رضایت مردم شود و هم موجب آبادانی کشور.

وی ادامه داد: این در حالی است که تجربه بسیار بد کشور در آزادسازی بدون قید و شرط بنزین به خصوص برای دهک‌های متوسط و حاشیه‌نشینان کلانشهرهای کشور، آثار بسیار بدی برای خانوار به همراه داشته است.

 اصلاح سازوکار پرداخت یارانه بنزین

یزدی‌خواه افزود: این در حالی است که مسئله بنزین نه از محل قیمت بلکه از محل اصلاح نحوه تخصیص یارانه بنزین باید اصلاح گردد. مسئله اعطای یارانه بنزین به خودروها سبب بی‌عدالتی بزرگی در سطح جامعه شده است و امکان اخذ مبلغ واقعی قیمت بنزین از افرادی که مصرف شخصی بالاتر از الگوی بهینه مصرف دارند؛ را حذف کرده است.  وی با بیان اینکه در وضعیت فعلی امکان ایجاد نظام جدید قیمت‌گذاری برای بنزین به نفع مردم و با ذی‌نفع بودن کامل مردم فراهم نمی‌شود، گفت: ولی در عوض با اصلاح سازوکار پرداخت یارانه بنزین بر مبنای نفر و مبتنی بر طرح‌های توزیع سرانه‌ای یارانه بنزین، امکان تخصیص عادلانه و بهینه بنزین با خروج دولت از قیمت‌گذاری بنزین فراهم خواهد شد.

 سهم ثروتمندان از یارانه بنزین

 17 و نیم برابر فقراست

این کارشناس اقتصادی با اشاره به لزوم توجه و تمرکز بر اصلاح شیوه توزیع یارانه بنزین به جای اصلاح قیمت و توجه به مصرف صنعت حمل‌ونقل، گفت: در رابطه با صنعت حمل‌ونقل کشور نیز مجزا از سهمیه مصرف شخصی خودروهای فعال در صنعت حمل‌ونقل، برای مصرف سوخت بخش مرتبط با جابه‌جایی مسافران یا کالاها، مبتنی بر پیمایش انجام شده، سهمیه سوخت CNG دریافت خواهند کرد.

 به این ترتیب با وجود عدم توسعه زیرساخت‌های CNG در هشت ساله دولت روحانی و تقویت آن در دولت شهید رئیسی، زمینه‌سازی برای مصرف بیش از ۴۰ میلیون مترمکعب CNG برای کاهش معادل ۴۰ میلیون لیتر بنزین در روز از مصرف خودروهای فعال در صنعت حمل‌ونقل فراهم شده است که به راحتی امکان تخصیص آن پس از حذف سهمیه بنزین مبتنی خودروها و تمرکز بر ایجاد بازار مبادلات سهمیه بنزین افراد فراهم خواهد شد. 

یزدی‌خواه تصریح کرد: این رویکرد بسیار بهتر از رویکرد گران‌سازی غیرمعقول است که باید سریع‌تر صورت بپذیرد. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز اخیرا با اشاره به اینکه سهم ثروتمندان از یارانه بنزین 17 و نیم برابر فقراست، پیشنهاد داده بود که به‌منظور برقراری عدالت در بهره‌مندی از یارانه بنزین در جامعه، دولت از ابتدای خردادماه سال ۱۴۰۳ به سرپرست خانوارهای فاقد خودرو به ازای هر عضو خانواده، ماهیانه ۱۵ لیتر بنزین سهمیه‌ای اعطا کند.

تکرار تعیین نرخ ۴۲۰۰ تومانی برای ارز 

وی در پایان اظهار کرد: بنابراین آزادسازی قیمت بنزین به شکل غیرمعقول بدون تغییر در نوع سهیمه بنزین و همچنین توجه بر مصرف خودروهای فعال در صنعت حمل‌ونقل در دولت آقای پزشکیان آثار فاجعه‌باری برای کشور و افزایش تورم در کشور به همراه خواهد داشت و هیچ‌گاه امکان اجرای گران‌سازی بنزین و اخذ تمام عواید آن به نفع دولت با آرامش وجود نخواهد داشت.

یزدی خواه تاکید کرد: صحبت از آزادسازی دوباره آن هم نه در تصمیم رئیس‌جمهور بلکه با تصمیم جمعی از کارشناسان بر سر قیمت، یادآور تکرار تعیین نرخ ۴۲۰۰ تومانی برای ارز دولتی است.

 چالشی که از دولت روحانی شروع شد

برای بررسی چالش بنزین و قیمت آن، باید به چند سال قبل و ماجرای حذف کارت سوخت برگردیم. حذف کارت سوخت یکی از اقدامات جنجالی بیژن زنگنه در دولت دوازدهم بود حال آنکه بزرگان نظام بارها از سیاست سهمیه‌بندی و عرضه بنزین با کارت سوخت تشکر و قدردانی کرده بودند.

اقدام زنگنه، تک نرخی شدن قیمت بنزین و حذف سهمیه‌بندی آن موجب شد تا مصرف بنزین به شدت بالا رود و دولت در واکنش به این موضوع به دنبال راهکاری برای کنترل مصرف بنزین برود.

اتفاقات آبان سال ۹۸ در دوران زنگنه موجب شد تا به امروز هیچ‌گونه تغییری در قیمت بنزین رخ ندهد و دولت سیزدهم نیز با سیاست‌های غیر قیمتی میزان مصرف را کنترل کرد. همان زمان حسن روحانی در تلویزیون حاضر شد و با خنده اعلام کرد من هم روز جمعه متوجه شدم قیمت بنزین افزایش یافته و این خنده رئیس دولت بنزینی بود که بر آتش اعتراضات سال ۹۸ ریخت. گفتنی است، افزایش قیمت بنزین در آبان 98، خصوصا با رفتارهای رئیس دولت دوازدهم مبنی بر ادعای بی‌اطلاع بودن وی و در نظر نگرفتن مشکلات مردم، موجی از نارضایتی را بین عده‌ای از مردم ایجاد کرد و دشمن نیز با سوءاستفاده از این فرصت ایجادشده، تلاش کرد ‌امنیت ملی کشور را در معرض تهدید قرار دهد.

وقوع دوباره یک آبان ۹۸ و اینکه رئیس‌جمهور وقت چون کارشناس موضوع نبود و قیمت‌گذاری را به جمعی از کارشناسان دیگر واگذار کرده بود و خود نیز جمعه صبح مطلع شده بود؛ بیانگر احتمال تکرار بدترین وضعیت حکمرانی و سیاست‌گذاری مسئله بنزین در دولت آقای پزشکیان خواهد بود.