فلاسفه می‌گویند دو حکمت وجود دارد: 1- حکمت نظری: یعنی شناخت عالم هستی (با استدلال و برهان) 2- حکمت عملی: یعنی تسلط کامل عقل انسان بر همه غرائز و همه قوا و نیروهای وجود خود. آن وقت می‌گویند: اگر شما در حکمت نظری، عالم را با فکر و استدلال درک کنید و در حکمت عملی، عقل خودتان را بر نفس‌تان مسلط کنید به طوری که نفس و قوای نفسانی تابع عقل باشند، شما یک انسان کامل هستید. این مکتب، مکتب عقل و مکتب حکمت است.(1)

____________

1- کمال انسان و انسان کامل، شهید مرتضی مطهری،‌ بینش مطهر(ره)، ج30، ص18