با اقدامات بموقع بانک مرکزی و رسانه‌ها
بازار ارز آرام شد
اقدامات بدون تعلل بانک مرکزی و اطلاع‌رسانی بموقع رسانه‌ها از وضعیت بازار ارز و پیش‌بینی اقتصاددانان، نرخ دلار را بر خلاف انتظار سودجویان و اخلالگران اقتصادی، در مسیر کاهش قرار داد و با فروکش‌کردن اثرات روانی، بازار ارز آرام شد.
به گزارش کیهان، پس از اجرای عملیات طوفان الاقصی (روز شنبه ۱۵ مهر ماه) توسط حماس و افزایش تنش‌ها در سرزمین‌های اشغالی، برخی دلالان، نرخ ارز را به بهانه جنگ، افزایش دادند. آنها با نرخ‌سازی‌های غیرواقعی در سایت‌ها و کانال‌های تلگرامی، دلار اصطلاحا تلگرامی را از ۴۹ هزار تومان و در کمتر از دو روز به ۵۳ هزار تومان صعود دادند. این در حالی است که قیمت غیررسمی دلار از ۱۷ تیرماه تا پایان هفته دوم مهر ماه در کانال ۴۸ و ۴۹ هزار تومان نوسان داشت و بازار خالی از خریدار بود.
کارشناسان پیش از این برای بازار ارز تا پایان سال روند افزایشی پیش‌بینی نمی‌کردند و افزایش اخیر نرخ دلار را ناشی از فضای روانی و ایجاد هیجانات از سوی دلالان عنوان کردند و معتقدند بودند که افزایش قیمت ارز دوام نخواهند داشت و بلافاصله کاهشی می‌شود. با گذشت چند روز از این هیجانات، مشخص شد که پیش‌بینی کارشناسان درست بود و قیمت دلار تلگرامی در معاملات دیروز با روند کاهشی به کانال ۵0 هزار تومان عقب‌نشینی کرد. البته دلار در کف بازار با قیمت 50 هزار تومان که نرخ غیررسمی است هم خریدار ندارد.
مهم‌ترین دلائل کاهش نرخ ارز را می‌توان اطلاع‌رسانی بموقع رسانه‌ها و بازتاب دادن پیش‌بینی‌های کارشناسان اقتصادی از موقتی بودن هیجانات بازار ارز و همچنین اقدامات بموقع بانک مرکزی به عنوان بازارساز عنوان کرد. اطلاع‌رسانی بموقع رسانه‌ها، در ماجرای اختلال در عملکرد پمپ بنزین‌ها و دیگر موارد مشابه، جلوی بسیاری از مشکلات بعدی را گرفت؛ بخصوص اینکه درصد بالایی از مشکلات اقتصادی و دیگر حوزه‌ها در ایران، از انتظارات روانی منفی، ناشی می‌شود.
از آن‌طرف، بی‌توجهی برخی مسئولان به اطلاع‌رسانی بموقع و کارکرد رسانه‌ها در پدید آوردن انتظارات مثبت و البته واقعی، بارها موجب بروز اغتشاشات یا تشدید آن در کشور شده و لیدرهای بی‌مقدار، با سوءاستفاده از قدرت رسانه، محور امور را در دست گرفته و از خود افرادی باهیبت ساخته و خساراتی زده‌اند اما پس از فروکش کردن اغتشاشات؛ بی‌مقداری و بادکنکی بودن آنان برملا شده است.
دست پر بانک مرکزی
اقدامات بموقع بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز، یکی از دلائل بازگشت آرامش به بازار است. تزریق 371 میلیون دلار ارز پتروشیمی‌ها به بازار از جمله این اقدامات بود.
بانک مرکزی نقش پررنگی در تأمین ارز واردات در شش ماهه اول سال جاری ایفا کرده و در مجموع طی شش‌ماهه اول سال جاری معادل ۳۲ میلیارد و 400 میلیون دلار برای واردات کالا و خدمات تأمین ارز صورت گرفته است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود سه و یک دهم درصد رشد را نشان می‌دهد.
خبر‌سازی رسانه آمریکایی
با این حال، روزنامه واشنگتن پست در اقدامی که‌شان حرفه‌ای این رسانه را در حد یک کانال بی‌نام و نشان تلگرامی پایین آورد تلاش کرد بر بازار ارز ایران تاثیر منفی بگذارد. این روزنامه آمریکایی ادعا کرد که آمریکا و قطر توافق کرده‌اند؛ مانع دسترسی تهران به منابع ارزی ایران شوند.
با توجه به بی‌اساس بودن این ادعا، آنتونی بلینکن؛ وزیر امور خارجه آمریکا گزارش‌ها درباره توافق آمریکا و قطر برای انسداد مجدد شش میلیارد دلار از دارایی‌های ایران در یک بانک قطری را تأیید نکرد. روزنامه نیویورک تایمز نوشت؛ بلینکن که روز پنجشنبه با خبرنگاران در تل‌آویو صحبت می‌کرد اینکه ایران از دسترسی به این دارایی‌ها محروم خواهد شد را تأیید نکرده است.
منابع ارزی در اختیار ایران
وزیر امور خارجه آمریکا در حالی این موضع را گرفت که محمدرضا فرزین؛ رئیس‌کل بانک مرکزی کشورمان روز جمعه در حاشیه نشست صندوق بین‌المللی پول در مراکش در دیدار با همتای قطری، تصریح کرد: «با توجه به اینکه منابع ارزی آزاد شده ایران در قطر از طریق سوئیفت و با گشایش‌های ال‌سی قابل استفاده است؛ لذا هم اکنون ارتباطات فنی بین بانک‌های قطری و شش بانک ایرانی در حال جریان است و بانک‌های عامل با برقراری این ارتباطات فنی، دستور پرداخت‌های لازم را ارسال و عملیاتی می‌کنند.»
او با اشاره به محورهای توافق قبلی ایران با قطر درباره نحوه استفاده از این منابع ارزی در شش بانک ایرانی در قطر، بر تسریع موضوع به منظور شروع پرداخت در هفته آینده تأکید کرد.
شیخ بندر بن محمد بن سعود آل ثانی؛ رئیس‌کل بانک مرکزی قطر نیز در این دیدار تأکید کرد: « قطر به کلیه تعهدات خود با ایران پایبند است و هیچ مانعی در توسعه روابط بانکی دو کشور وجود ندارد. اقدامات اساسی و خوبی، طی روزهای گذشته درباره استفاده از منابع ارزی ایران در قطر انجام شده و شایعات مطرح شده در این باره طی یکی دو روز گذشته ارزش واقعی ندارد و بیشتر یک شوخی و بازی رسانه‌ای بود.»
بانک مرکزی روز پنجشنبه هم در گزارشی یادآور شد:
«۱۰ میلیارد دلار منابع ارزی ایران در عراق، در دسترس قرار گرفته و صرف واردات نهاده‌ها و کالاهای اساسی خواهد شد. شش میلیارد دلار منابع ارزی ایران در قطر هم در اختیار چند بانک ایرانی است و صرف تأمین ارز واردات کالا خواهد شد.
اخیراً نیز با اقدامات و پیگیری‌های حقوقی بانک مرکزی، موانع قضائی برای دسترسی به دارایی‌های ارزی این بانک در لوکزامبورگ به ارزش یک میلیارد و 700 میلیون دلار برطرف شده است. همچنین مذاکرات درخصوص تأمین منابع از طریق فاینانس با چین هم ادامه دارد.»
گفتنی است، فروش نفت کشور و وصول درآمدهای آن هم در دو سال اخیر جهش بسیار خوبی داشته که در چند سال گذشته بی‌سابقه است و با مجموع درآمد نفتی و غیرنفتی، تراز تجاری کشور بیش از ۲۰ میلیارد دلار مثبت می‌شود.
وضعیت بازار مبادله ارز
بازار مبادله ارز و طلای ایران هم در نتیجه افزایش فروش نفت و صادرات غیرنفتی و همچنین دسترسی به منابع ارزی جدید در آرامش است. قیمت هر اسکناس دلار دیروز در این مرکز به ۴۱ هزار و ۲۰۶ تومان رسید و حواله دلار ۳۷ هزار و ۴۶۰ تومان معامله شد. همچنین بهای هر اسکناس یورو ۴۳ هزار و ۲۶۹ تومان شد و تغییری نداشت و بهای حواله یورو هم ۳۹ هزار و ۳۳۶ تومان ثابت ماند. البته هر اسکناس درهم ۱۱ هزار و ۲۲۰ تومان و هر حواله درهم ۱۰ هزار و ۲۰۰ تومان کشف قیمت شد.
هر قطعه سکه بهار آزادی طرح جدید، دیروز بر اساس نرخ اعلامی اتحادیه صنف فروشندگان و سازندگان طلا، جواهر، نقره و سکه تهران ۲۸ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان فروخته شد و هر قطعه سکه بهار آزادی طرح قدیم با ۲۰۰ هزار تومان کاهش قیمت، در مقایسه با روز کاری شنبه، ۲۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان قیمت خورد.