سرویس خارجی-
در میانه تنش‌های فزاینده میان پکن و واشنگتن، سفر وزیر خارجه آمریکا به چین توجه‌ها را به خود جلب کرد. در جریان این سفر که به اعتقاد برخی از سیاستمداران آمریکایی از سر ضعف صورت گرفته است، بلینکن با
شی‌جین‌پینگ دیدار کرد و در موضعی که کمابیش عقب‌نشینی تلقی شده، گفت که از استقلال تایوان حمایت نمی‌کنیم! آمریکا چه در جنگ اوکراین و چه در تحولات منطقه‌ای شرایط خوبی ندارد و متحدین سابقش مثل عربستان چرخش معناداری به سمت ایران داشته‌اند.
روز یکشنبه 28 خردادماه بود که خبرگزاری‌ها نوشتند، «آنتونی بلینکن»، وزیر خارجه آمریکا، با هواپیمای نیروی هوایی این کشور وارد پکن شده است تا عالی‌ترین مقام دولت آمریکا باشد که از زمان روی کار آمدن «جو بایدن» در آغاز سال ۲۰۲۱، به چین سفر کرده است. پس از آنکه سفر چندماه پیش بلینکن به پکن به‌دلیل پرواز «بالون‌های جاسوسی چینی» بر فراز آمریکا به تعویق افتاد، اکنون او بالاترین مقام دولت آمریکا است که در زمان دولت بایدن به چین سفر می‌کند. اظهارات بلینکن که در ادامه به آن خواهیم پرداخت نشان از نوعی عقب‌نشینی از برخی مواضع این کشور در قبال چین دارد. این که چرا چنین عقب‌نشینی‌هایی در چنین زمانی صورت می‌گیرد، بی‌تردید با تحولات منطقه ما و وضعیت جنگ اوکراین ارتباط مستقیمی می‌تواند داشته باشد. عربستان، متحد نزدیک آمریکا و به تَبَع آن، طیفی از کشورهای عربی-که غرب، تلاش زیادی برای تبدیل کردن‌شان به دشمنان ایران کرده است- به سمت ایران قدرتمند چرخیده‌اند! اوضاع در جنگ مهم و سرنوشت‌ساز اوکراین نیز به نفع غرب پیش نمی‌رود. این را می‌شود از خبرهایی که درباره شکست اوکراین در ضدحمله به نیروهای روسیه منتشر می‌شود فهمید.
از همین منظر می‌تواند انتقادات برخی سیاستمداران آمریکایی به این سفر را به تحلیل نشست. این سفر به مذاق برخی چهره‌های برجسته سیاسی آمریکا خوش نیامده و آنها این سفر را مثبت تفسیر نمی‌کنند. «مک‌‌مستر»، ژنرال بازنشسته آمریکایی که از سال‌ ۲۰۱۷ الی ۲۰۱۸ در دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا به‌عنوان مشاور امنیت ملی این کشور خدمت می‌کرد، طی گفت‌وگویی با برنامه «فیس دِ نیشن» تلویزیون سی.‌بی.‌اِس گفت: «فکر می‌کنم که چین در حال ارسال چنین پیغامی به غرب و ایالات متحده است؛ ببین، ما اکنون صاحب اختیار هستیم. دوران شما تمام شد!»
آن‌طور که ایسنا نوشته، مک‌مستر افزود: «من فکر می‌کنم این بیانگر چیزی است که آنها (چینی‌ها) نسبت به رسیدن به آن امیدوار هستند... یعنی ایجاد یک نوع منطقه انحصاری در سرتاسر منطقه هند- آرام. برای مثال آنها ادعایی را نسبت به دریای چین جنوبی مطرح کرده‌اند. بنابراین من فکر می‌کنم چنین چیزی پاسخ قاطع ما را می‌طلبد اما فکر می‌کنم سفر آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا به چین، احتمالا بیانگر اندکی ضعف باشد.»
او درباره با این اظهاراتش بیان کرد: «فکر می‌کنم چین با سفر بلینکن امیدوار است چنین بینش و درکی را خلق کند که ما برای ادای احترام و تکریم به حزب کمونیست چین به این کشور سفر می‌کنیم زیرا در واقع چینی‌ها می‌خواهند از مسئله قدرت چین در برابر آمریکا استفاده کنند تا به کشورهای منطقه چنین چیزی را تحمیل کنند که «ببینید، وقت آن فرا رسیده که دنباله‌روی ما باشید. این دوران و عصر ماست» و این چیزی است که چینی‌ها آن را «عصر جدید روابط بین‌الملل» می‌نامند.»
دیگر از تایوان حمایت نمی‌کنیم!
این جمله شاید مهم‌ترین قسمت از خبرهای مربوط به این سفر باشد که دیروز به نقل از بلینکن منتشر و در سطح وسیعی بازتاب یافت. وزیر خارجه آمریکا در دیداری اعلام نشده با رئیس‌جمهور چین این عقب‌نشینی را انجام داد. شی‌ جین‌پینگ نیز در واکنش گفت: «جهان نیازمند روابط پایدار چین- آمریکاست و اینکه آیا چین و ایالات متحده می‌توانند با هم کنار بیایند، بر آینده و سرنوشت بشر تأثیر دارد... چین به منافع ایالات متحده احترام می‌گذارد و ایالات متحده را به چالش نمی‌کشد یا به‌دنبال جایگزین آن نیست. به همین ترتیب، ایالات متحده نیز باید به چین احترام بگذارد و به حقوق و منافع مشروع چین آسیب نرساند.»
اظهارات بلینکن که کشورش طی چند سال گذشته تا می‌توانست از کارت تایوان علیه چین استفاده کرد این بود: «واشنگتن از استقلال و جدایی تایوان حمایت نمی‌کند. بر سر نیاز به برقراری ثبات در روابط با چین توافق داریم.» گفتنی است، در حال حاضر مسئله تایوان شاید جدی‌ترین اختلاف بین این دو کشور است که به‌ظاهر هم که شده، بلینکن قصد دارد آن را حل کند. بلینکن همچنین ادامه داد: «ایالات متحده به‌دنبال جنگ سرد جدید با چین نیست. ایالات متحده به‌دنبال گفت‌وگو و همکاری متقابل با چین است... بایدن بر این باور است که واشنگتن و پکن مسئولیت دارند تا روابط خود را به خوبی مدیریت کنند.»
دیدار با وزیر خارجه چین
از نکات جالب دیگر سفر دو روزه این مقام ارشد آمریکایی به چین آنکه وزیر خارجه چین پس از دیدار با همتای آمریکایی‌اش در پکن گفت که روابط دو کشور در پایین‌ترین سطح خود از سال ۱۹۷۹ است. وزارت امور خارجه چین در بیانیه‌ای اعلام کرد که «چین کانگ» وزیر امور خارجه این کشور در دیدار با بلینکن خواسته‌های روشنی را در مورد موضوع تایوان و سایر منافع اصلی چین مطرح کرد. در این بیانیه آمده است: «کانگ در این دیدار به وضوح نگرانی‌های کشورش را در مورد منافع اصلی این کشور از جمله تایوان ابراز کرده است.» در بیانیه‌ این وزارتخانه آمده است: «وزیر امور خارجه به بلینکن گفت که تایوان مهم‌ترین و جدی‌ترین موضوع در روابط دو کشور است.» وزارت امور خارجه چین تأکید کرد که طرف چینی از بلینکن خواست تا به اصل چین واحد پایبند باشد و از استقلال تایوان حمایت نکند. به نقل از تلویزیون مرکزی چین، «وانگ یی»، رئیس دفتر کمیسیون امور خارجی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین در جریان دیدار با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا لحن محکم و قاطعانه‌ای داشت و با تأکید بر اهمیت مسئله تایوان، گفت که حفظ وحدت ملی آن همیشه هسته اصلی منافع چین خواهد بود او آمریکا را مقصر مشکلات بین دو کشور دانست و تأکید کرد که تایوان، متعلق به چین است، و این مسئله‌ای غیرقابل مذاکره بوده و هیچ جایی برای سازش در این مسئله وجود ندارد.
گفتنی است، تمرکز بر روی چین سیاستِ کلی آمریکا و مطابق با استراتژی امنیت ملی این کشور است و با رفت و آمد و رؤسای‌جمهور تغییری نمی‌کند؛ چرا که سرعت پیشرفت چین در سال‌های اخیر غرب (با محوریت آمریکا) را شدیداً نگران کرده است، از آن‌رو که پیشرفت چین را مساوی با افول خود تفسیر می‌کنند. کارشناسان بارها یادآوری کرده‌اند، چین و آمریکا قطعاً در یک رویارویی تندِ «اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی» هستند. رویارویی‌ای که می‌تواند به یک جنگ نظامی داغ بدل شود. یکی از محورهای رویارویی پکن- واشنگتن که حدود 3 سال است ابعاد تازه‌ای پیدا کرده است و شدت فراوانی یافته، مسئله جزیره تایوان و آب‌های مورد مناقشه اطراف آن است.
اکنون ۱۲۸ سال است که چین در عمل هیچ‌گونه سلطه و حاکمیتی در تایوان ندارد؛ اما مطابق با اصل «چین واحد» این جزیره را همچنان بخشی از خاک خود می‌داند که بالاخره روزی باید به چین بازگردد. روشن است، که آمریکا و به‌طور کلی غرب در عمل موافق با الحاق تایوان به چین نیستند و به اشکال غیرمستقیم و مختلف از استقلال‌طلبان تایوانی حمایت می‌کنند، تسلیحات به این جزیره صادر می‌کنند و حتی بحث استقرار نیروهای نظامی خود در این جزیره را مطرح می‌کنند و همین دخالت‌ها بحران تایوان را تشدید و خطرناک کرده است.