فرمان عفو گسترده و مشروط از موضع رأفت و اقتدار از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی نسبت به متهمان حوادث اخیر بازتاب بسیاری داشت و واکنش‌ها ادامه دارد.

محمد دهقان، معاون حقوقی رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با فارس، درباره موافقت رهبر انقلاب با عفو و تخفیف مجازات گسترده برای متهمان و محکومان اغتشاشات اخیر گفت: قانون اساسی این اختیار کامل و مطلق را به رهبر معظم انقلاب داده است تا عفو عمومی انجام دهند. البته این کار در زمان‌های گذشته نیز انجام شده است اما کاری که انجام شد این‌بار ویژگی‌های خاصی دارد.

وی با بیان اینکه عفو محکومان توسط رهبر انقلاب از جنبه حقوقی پیچیدگی ندارد و این اختیار وجود داشته است در گذشته هم برخی موارد این اتفاق رخ داده است، تصریح کرد: این بحث در گذشته نیز وجود داشت اما به شکل محدود بوده است. این بار شاید افرادی که هنوز حکم قطعی و محکومیت قطعی ندارند تعداد بیشتری داشته باشند نسبت به افرادی که محکومیت قطعی دارند.

معاون حقوقی رئیس‌جمهور در تشریح ویژگی‌های اغتشاشگران عنوان کرد: افرادی که وارد اغتشاشات شدند چند دسته بودند، یک دسته از آنها با برنامه‌ریزی و تحت فرمان جریان‌های خارجی همچون منافقین و سلطنت‌طلب‌ها و برخی گروهک‌های ضدانقلاب وارد میدان شدند و از این کار خود نیز پشیمان نیستند. یعنی اگر شما هم‌اکنون نیز آنها را آزاد کنید مجدداً چاقو به دست گرفته و اعتقاد دارند با چاقوکشی و اسلحه‌کشی می‌توانند جمهوری اسلامی ایران را از بین ببرند، تعدادی این تصور غلط را داشته و دارند.

وی ادامه داد: حساب این افراد با افرادی که برخی اوقات انتقاداتی مطرح می‌کنند، جدا است از افرادی که به خاطر اشکالات وضعیت اقتصادی کشور به‌ویژه در سال‌های ۹۷ و ۹۸ انتقاداتی را مطرح کرده بودند. چراکه کشور در سال‌های ۹۷ و ۹۸ به یک‌باره ۱۰ برابر فقیرتر شد.

دهقان ضمن تشریح وضعیت اقتصادی نامطلوب کشور در دولت دوازدهم گفت: ملت ایران در دولت آقای روحانی به یکباره ۱۰ برابر فقیرتر شدند، یعنی دلار از ۳ هزار تومان به ۳۰ هزار تومان رسید چون بسیاری از قیمت‌ها در کشور ما براساس دلار محاسبه می‌شود، واردات و صادرات متاثر از دلار انجام شده است.

وی خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب و حضرت امام از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی این بزرگ‌منشی را داشتند و قانون اساسی نیز به آنها اجازه داده و حداکثر استفاده را از این بند قانون اساسی انجام داده‌اند.

دهقان ابراز داشت: فرمان عفو که از سوی رهبر انقلاب صادر شد، بسیار هوشمندانه بود و باید از ایشان قدردانی کنیم که این کار بزرگ و مهم را انجام دادند.

معاون حقوقی رئیس‌جمهور با بیان اینکه ما نمی‌خواهیم مانند برخی حکومت‌های دیکتاتوری با زور سر نیزه حکومت کنیم، تصریح کرد: اگر قرار است این حکومت دست مردم باشد باید با پشتیبانی خود آنها ادامه پیدا کند و چنین مباد که روزی این کشور بخواهد مانند شاه از پشتیبانی خارجی استفاده کند یا از زور سرنیزه برای حکومت. البته شاه هم از پشتیبانی خارجی استفاده کرد و هم از زور سر نیزه داخلی.

وی گفت: اینکه تعدادی از افراد مورد عفو قرار گرفتند با فلسفه جمهوری اسلامی ایران و حکومت اسلامی انطباق دارد.

دهقان خاطرنشان کرد: دشمنان دچار توهم شدید هستند و به‌دنبال ایجاد جنگ داخلی در کشورمان بودند. برنامه دشمنان از سال‌های قبل این است که مردم را مقابل مردم قرار داده و فتنه‌های چند ساله گذشته نیز از این برنامه پیروی می‌کرد. امسال نیز به‌دنبال اجرای چنین کاری بودند.

معاون حقوقی رئیس‌جمهور گفت: برخی دروغ‌هایی که منتشر می‌کردند خودشان باورشان می‌شد که قرار است داخل کشور اتفاقی رخ دهد، برخی از این افراد بی‌سیاست مشهور که نوک دماغ خود را می‌دیدند فکر کردند اتفاقی در حال رخ دادن است و یک دفعه احساساتی شدند و حرف‌هایی زدند. برخی هم که شارلاتان بودند اینجا پول‌های خود را گرفتند و به خارج رفتند و زبان باز کردند. این افراد در کنار شارلاتان بودن توهم هم داشتند و این توهم باید می‌‌ریخت. البته توهم دشمنان نیز باید می‌ریخت. وی با اشاره به موافقت رهبر انقلاب با عفو و تخفیف مجازات گسترده متهمان و محکومان اغتشاشات گفت: پیام این اقدام برای داخل بزرگ‌منشی و سعه‌صدر نظام درباره مسائل کشور و برای خارج اقتدار نظام است.

پیام عفو، بزرگ‌منشی نظام جمهوری اسلامی است 

احمد نادری، عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با مهر، درباره موافقت رهبر معظم انقلاب با عفو و تخفیف مجازات ده‌ها هزار نفر از متهمان و محکومان حوادث اخیر گفت: اتفاقاتی در کشور افتاد که وجه اصلی آن به ضدانقلاب خارجی‌نشین بازمی‌گشت که به زعم من در جریان حوادث اخیر، تمام دنیا، محوریت نظام سلطه و همچنین عقبه داخلی که متاسفانه در کشور وجود دارد متحد و بسیج شده بودند تا با همه امکانات خود، اعم از امکانات مالی، رسانه‌ای و غیره به خیال خام خود نظام جمهوری اسلامی را زمین بزنند.

وی یادآور شد: با این حال نظام جمهوری اسلامی ایران بعد از آنکه بر این فتنه غلبه و آن را دفع کرد با رأفت و عطوفت برخورد می‌کند و این نشان‌دهنده بزرگ‌منشی نظام جمهوری اسلامی است و در درجه بعدی اقتدار نظام را به تصویر می‌کشد چراکه بعد از غالب شدن بر فتنه، کسانی که در این زمینه حضور داشتند را عفو می‌کند.

عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی گفت: این عفو نشان از آن دارد که فرصت جبران خطا داده شده و امید است از این فرصت به بهترین نحو استفاده شود. کسانی که احیاناً فریب خوردند و غیرعمد وارد عرصه شده بودند یا حتی آگاهانه اقدامی کرده‌اند اشتباه خود را جبران کنند.

فرمان عفو ده‌ها هزار نفری مقام معظم رهبری

بسیار خوشحال‌کننده است

همچنین، نعمت احمدی، کارشناس حقوقی در گفت‌وگو با مهر گفت: فرمان عفو ده‌ها هزار نفری مقام معظم رهبری بسیار خوشحال‌کننده و مثبت است. این عفو بزرگ از گسترده‌‌ترین عفوهایی است که به مناسبت ۴۴ سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی صورت گرفته است.

استاد سابق دانشگاه تصریح کرد: منظور از عفو این است که آرامش برقرار شود و افرادی که دستگیر شده بودند به زندگی خود برگشته و دیگر درست زندگی کنند. البته افرادی سابقه داشته باشند مورد عفو واقع نشدند و این طبیعی است چون دوباره شرایطی را فراهم می‌کنند که دوباره دستگیر شده و به زندان برگردند.

احمدی استفاده از واژه متهم برای عفوشدگان را بسیار ایده‌آل دانست و اظهار داشت: در اعلام عفو اخیر استفاده از واژه «متهمین» رو به جلو و سازنده است. به این معنا که این افراد محکومیت قطعی پیدا نکردند.

وی بیان داشت: در واقع فقط آن افرادی مجرم و محکوم هستند که به پرونده آنها رسیدگی شده، حکم‌شان اعلام و حتی بخشی از دوران محکومیت خود را طی کرده باشند.

محسن‌ هاشمی: عفو محکومان

 تحریکات ضدانقلاب را بی‌اثر می‌کند

محسن ‌هاشمی رفسنجانی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی نیز در گفت‌وگو با تسنیم، اظهار داشت: مسئله عفو محکومان و زندانیانِ عادی و حتی امنیتی مسئله جدیدی نیست و در طول چهل‌وچهار سال بعد از انقلاب هر سال انجام می‌شده و می‌توان گفت چندبار در سال و در اعیاد مهم هم رخ می‌داده ولی به نظر می‌رسد این‌بار که به تعداد بیشتری تعلق گرفته و بعد از حوادث اخیر انجام شده، اهمیت بیشتری یافت.

وی افزود: البته من آمار دقیق مشمولان را ندارم ولی گویا به تعداد خیلی زیادی تعلق گرفته که باید آمار مشخص شود تا بتوان آن را با دفعات قبل مقایسه کرد تا اهمیت آن مشخص شود.

محسن‌ هاشمی رفسنجانی اظهار داشت: این اقدام می‌تواند آرامش نسبی ایجاد کند؛ به‌صورتی که تحریکات ضدانقلاب را بی‌اثر کند.

وی در ادامه عنوان کرد: در روزنامه‌های اصولگرا بعضاً از این اقدام با عناوین عفو «مقتدرانه»، «پدرانه» و «مهربانانه» یاد شد؛ اصلاح‌طلب‌ها هم بیشتر از عنوان «عفو گسترده» استفاده کردند و روزنامه کیهان «عفو گسترده و مشروط» را استفاده کرد؛ هر کدام تحلیل خود آنان است. ما آمار مشمولان را نداریم تا بتوانیم اظهارنظر کنیم؛ باید دقت شود که منظورها از عناوین «مهربانانه» و «عمومی» و غیره چگونه است.