نویسنده خبرآنلاین فهمید سردبیر نخواست بفهمد!(خبر ویژه)
«محمد- م» سردبیر خبرآنلاین در توئیتر مدعی شده: «کاسبان تحریم هرگونه توافق را بازی در زمین دشمن میدانند. کمترین سود توافق، صادرات یک میلیون بشکه نفت بیشتر در روز است؛ یعنی روزی ۱۰۰ میلیون دلار؛ هر ماه ۳ میلیارد دلار؛ هر سال ۳۶ میلیارد دلار. دشمن چقدر به کاسبان تحریم پورسانت میدهد که جلوی این درآمد بزرگ بایستند؟».
او همچنین به خبرگزاری ایلنا گفته است: «برخی به صورت ژنتیکی با برجام مخالفت میکنند. حالا ممکن است میان آنها کاسبان برجام هم وجود داشته باشد، برخی نیز مخالف ایدئولوژیک برجام هستند. این گروه فکر میکنند هرگونه ارتباط با غرب، قراردادهایی که با غربیها بسته میشود، بدون آنکه بدانند مفاد آن قرارداد چیست به ضرر کشور است».
همزمان، یک نویسنده خبرآنلاین به بررسی این سؤال پرداخته که «چرا توافق نمیشود؟» و پاسخ داده است: «مذاکرات احیای برجام در طول 18 ماه گذشته در وین، کشدار و طولانی شده و همین امر آن را علیرغم اهمیتی که دارد، به یک موضوع خستهکننده تبدیل کرده است. اما سؤال مهم آن است که چرا در طول این مدت توافق نشده و آیا بالاخره توافق خواهد شد؟ تجربه خروج دولت آمریکا از برجام و بازگشت تحریمها، تجربه تلخی برای ایران بود که خواهان تکرار آن نیست. مقامات ارشد دولتی و حکومتی بارها تأکید کردهاند که خواهان توافقی پایدار هستند تا از منافع اقتصادی برجام بهطور کامل بهرهمند شوند. منظور آنها این است که توافقی میخواهند که به راحتی، یک دولت آمریکایی نتواند از آن خارج شود در حالی که ایران هم تمام ابزارهایش، از جمله اورانیوم غنیشده را، برای فشار از دست داده باشد. در یک کلام میتوان گفت ایران، خواهان تضمین برای توافقی پایدار است. معنای این تضمین به زبان خیلی ساده آن است که آمریکا به راحتی و با هر بهانهای نتواند از توافق خارج شود.
مسئله تضمین برای ایران در دو سطح مطرح است؛ سطح اول به دولت فعلی آمریکا مربوط میشود که از برجام خارج نشود و سطح بالاتر به دولت بعدی آمریکا، که احتمالا جمهوریخواه باشد، برمیگردد که آن دولت نیز نتواند بهراحتی از برجام خارج شود.
ایران به دنبال راهحلهایی است که مانع از خروج احتمالی دولت بعدی آمریکا از برجام باشد و در این راستا نیز ظاهرا پیشنهاداتی را در مذاکرات دوحه و پیش از آن مطرح کرده که از سوی طرف غربی بهعنوان مطالبات فرابرجامی فهم شده و آن را نپذیرفته است. این موضوع، یکی از چالشهای اساسی ایران در مذاکرات است.
عدم دریافت تضمین و امضای توافق توسط دولت فعلی در داخل برای آنها چالشبرانگیز خواهد بود چرا که این دولت و حامیانش به همین دلیل برجام را خسارت محض خوانده بودند و حالا مجبورند توافقی بدون دریافت تضمین بکنند. بنابراین مسئله تضمینها مهمترین عاملی است که تاکنون مانع توافق شده است.
فارغ از قضاوتی که در مورد این دغدغههای تیم فعلی مذاکرات میتوان داشت، باید گفت توافق زمانی حاصل خواهد شد که اولا موضوعات پادمانی برای ایران حل شده باشد و خیالش از حفظ توافق تا پایان دولت فعلی آمریکا تا حدی راحت شود. دوما ایران بتواند به نوعی تضمینهایی برای حفظ توافق در دولت بعدی آمریکا دریافت کند و یا آن که از این مطالبه خود بگذرد و به جای آن امتیازات دیگری در جهت کوچکتر کردن لیست تحریمها بگیرد. تا زمانی که این دو اتفاق رخ ندهد، بعید بهنظر میرسد که توافقی حاصل شود و همچنان توافق در دسترس نخواهد بود».
به نظر میرسد سردبیر خبرآنلاین اگر همین استدلال ساده و روشن توسط نویسنده خود را مطالعه کند، نیازی نیست مانند پادوی رسانهای غربیها، «توافق بدون تضمین لغو پایدار تحریمها» را توجیه کند، یا فرافکنی کرده و خوی کاسبکارانه خود را به منتقدان و صاحبنظران نسبت دهد.
گفتنی است تبلیغاتچیها در دولت گذشته، به هنگام بزک کردن توافق به هر قیمت و هر چه سریعتر، شبیه همین مغالطه را که روزانه فلان مبلغ عایدی توافق است و تاخیر در آن موجب فلان میزان خسارت در روز و ماه میشود، انجام میدادند اما دولت برجام در یک سال آخر به جایی رسیده بود که رئیسسازمان برنامه و بودجه آن تاکید میکرد «حتی یک قطره نفت هم نمیتوانیم بفروشیم» و ذخایر ارزی را هم چنان جارو کرده بود که دولت جدید برای هشت ماه باقی مانده سال 1400، فاقد بودجه ارزی بود!