آژانس فاقد صلاحیت است مجلس خروج از NPT را بررسی کند
سرویس سیاسی-
بعد از گزارش‌های هفته پیش آژانس علیه فعالیت هسته‌ای کشورمان، مدیرکل این نهاد حقوقی راهی تل‌آویو شد تا در قامت ابزار سیاسی غرب، ادعاهایی واهی که مبتنی بر داده‌های جعلی رژیم صهیونیستی است، دستاویز موج تازه‌ای از فشارهای آمریکا و اروپا علیه جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد.
نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه هفته جاری در ساختمان موسوم به «مرکز بین‌المللی وین» برگزار شد.
«رافائل گروسی» مدیرکل آژانس در سخنرانی افتتاحیه این نشست گزارش یک‌سویه و تحریک‌آمیز هفته گذشته خود را تکرار کرد و طی اظهاراتی غیر فنی و سیاسی مدعی شد که ایران به آژانس درباره «سه مکان اعلام‌نشده» خود توضیح نداده است.
منابع غربی هم دیروز سه‌شنبه به خبرگزاری فرانسه گفتند که آمریکا و تروئیکای اروپا، در قالب پیش‌نویس یک قطعنامه پیشنهادی را برای محکوم کردن ایران به دلیل عدم همکاری با آژانس به شورای حکام ارائه کرده‌اند.
بر اساس گزارش‌های منتشره، احتمالاً رأی‌گیری درخصوص این پیش‌نویس، فردا پنج‌شنبه در جریان نشست یک‌هفته‌ای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام می‌شود. به هر روی، این واقعیت آشکار شده که غرب به این نتیجه رسیده پس از ناکامی در پروژه برجامیزه کردن ایران و فرار از لغو تحریم‌ها، فشارها علیه جمهوری اسلامی ایران را تشدید و به خیال خام خود با امتیازگیری یک‌طرفه، ایران را در برابر خواسته‌های غیرمنطقی و فرابرجامی خود به زانو دربیاورد.
اعتبار به‌شدت مختوم شده آژانس
و صلاحیتی که از دست رفته است
از سوی دیگر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که تا سال گذشته در پی باز‌سازی اعتبار به‌شدت مختوم شده خود بود، وقتی تحت‌فشار آمریکا و اروپا دست به انتشار گزارش‌های جعلی علیه فعالیت هسته‌ای ایران زد دیگر غایتی جز تبدیل‌شدن به ابزار سیاسی غرب برایش قابل‌تصور نبود. اکنون‌که آمریکا و اروپا مذاکرات هسته‌ای را به بن‌بست کشانده‌اند و برای تداوم تحریم‌ها علیه ایران اعلام آمادگی می‌کنند، نشست یک‌هفته‌ای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (آن‌هم بعد از گزارش‌های اخیر گروسی و سفر او به اسرائیل) را جز در بستر آغاز دور جدیدی از فضا‌سازی‌ها و تشدید فشارها علیه ایران نمی‌توان جست. بی‌تردید، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که یک نهاد فنی و کارشناسی است به‌جای کمک به توسعه فعالیت‌ها و همکاری‌های صلح‌جویانه هسته‌ای صرفاً چهره‌ای پلیسی و نظارتی از خود به تصویر کشیده و در عمل به استخدام غربی‌ها درآمده و اساساً صلاحیتش را از دست داده است.
ضرورت بازنگری
در کم و کیف همکاری با آژانس
و خروج ایران از NPT
بنابراین ضروری است دستگاه دیپلماسی کشورمان ضمن اتخاذ مواضع قاطع و مقتدرانه مبتنی بر منافع ملی و مصالح نظام اسلامی، در نوع مواجهه با آمریکا و اروپا در مسئله برجام و همچنین کم و کیف همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی- به‌ویژه در دسترسی آژانس به تصاویر ضبط‌شده دوربین‌ها- بازنگری کند.
از سوی دیگر از مجلس شورای اسلامی این انتظار می‌رود که برای حفظ منافع ملی، موضوع خروج ایران از NPT را در بوته بررسی قرار دهد چه آنکه اقدامات و سیاست‌های غیرحرفه‌ای و سیاسی آژانس ثابت کرده است که فایده خروج از NPT بیشتر از عضویت در آن است.
لازم به یادآوری است که خروج از NPT در متن این معاهده پیش‌بینی شده است. بر اساس ماده 10 این معاهده کشورها محق شناخته شده‌اند هرگاه که احساس کردند مفاد معاهده برخلاف منافع ملی‌شان است از آن خارج شوند. در ماده 10 معاهده آمده است: «چنان‌که هر یک از اعضاء معاهده تشخیص دهد حوادثی فوق‌العاده مربوط به موضوع این معاهده منافع عالیه کشورش را به مخاطره انداخته است این حق را خواهد داشت که در اعمال حق حاکمیت ملی خود از این معاهده کناره‌گیری نماید. این عضو باید کناره‌گیری خود را با اطلاعیه قبلی 3 ماهه به تمامی اعضاء معاهده و به شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام نماید. اطلاعیه فوق باید حاوی بیان و شرح حوادث فوق‌العاده‌ای باشد که به نظر دولت مورداشاره، منافع عالیه کشورش را به مخاطره‌‌انداخته است.»
لاریجانی: مجلس سفر گروسی به تهران را
محدود و تعلیق عضویت ایران
در NPT را بررسی کند
محمدجواد لاریجانی معاون اسبق وزارت خارجه و کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل هم دیروز طی گفت‌وگویی، در مواجهه با فشارهای اخیر غربی‌ها علیه ایران دو پیشنهاد را مطرح کرد و گفت: معتقدم مجلس ایران دست‌کم دو کار را می‌تواند در برهه فعلی در دستور کار قرار دهد. نخست اینکه طرحی را تصویب کند که از وزارت خارجه بخواهد تا سفر گروسی به تهران را محدود کند. دوم اینکه در صورت ادامه روند فعلی آژانس، مجلس تعلیق عضویت ایران در NPT را موردبررسی قرار دهد. وی همچنین اظهار داشت: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طبق NPT موظف است برای کشورهایی مانند ایران که فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای را دنبال می‌کنند هم در توسعه فنی و هم در مباحث مربوط به ایمنی کمک کند، امّا آقای گروسی با فراموشی تعهدات و وظایف آژانس، آن را ظاهراً به یک نهاد سیاسی در خدمت صهیونیست‌ها تبدیل کرده است.
خطیب زاده:
نه این گزارش را قبول داریم
و نه اقدام سه کشور اروپایی و آمریکا را
در واکنش به فضا‌سازی رسانه‌ای غربی‌ها پیرامون گزارش اخیر آژانس بود که سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه در گفت‌وگویی تلویزیونی اظهار داشت: نه این گزارش را قبول داریم و نه اقدام سه کشور اروپایی و آمریکا را.
وی خاطرنشان کرد: این گزارش دقیق نیست و صریح و روشن گفتیم که این گزارش به تمامی اقدامات و پاسخ‌هایی که ایران با دقت و به‌صورت فنی ارائه کرده است، بی‌اعتناست و دقیق نیست.
خطیب زاده گفت: تلاش می‌کنند قطعنامه‌ای را ارائه کنند. ما نه‌تنها این قطعنامه را سازنده نمی‌دانیم بلکه تصور ما این است که هم در مسیر کل همکاری‌های ما با آژانس و هم مذاکرات ما اثرات منفی خواهد داشت و بانیان این قطعنامه باید بدانند هرچقدر هم این قطعنامه را شکلی معرفی کنند ازنظر ما مردود است و از همه اعضای شورای حکام خواستیم مراقب نیات رژیم صهیونیستی و بانیان قطعنامه باشند و به این قطعنامه رأی منفی بدهند تا پنجره‌ای که ایران برای دیپلماسی ایجاد کرده در مسیر خودش باز بماند.
اسلامی: دسترسی آژانس
به تصاویر ضبط‌شده دوربین‌ها
وابسته به سرنوشت برجام است
در همین راستا، «محمد اسلامی» رئیس‌سازمان انرژی اتمی ایران شب سه‌شنبه گفت که پاسخ‌هایی را که تاکنون درباره سؤال‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه داده‌ایم، دقیق بوده است.
وی که با شبکه خبری الجزیره مصاحبه می‌کرد، گفت: «اراده جدی نزد رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای قانع‌کننده توصیف کردن جواب‌های ایران وجود ندارد.»
رئیس‌سازمان انرژی اتمی ایران اضافه کرد: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به گزارش‌های اطلاعاتی دشمنانمان و در رأس آنها اسرائیل استناد می‌کند.»
محمد اسلامی افزود: «قطعنامه‌ای که برخی در تلاش برای مطرح کردن آن در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند، وضعیت جدیدی را ایجاد نخواهد کرد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید نفوذ سیاسی در درون خود را متوقف کرده و به قوانین خود پایبند باشد.» وی گفت: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حمله به تأسیسات ما را محکوم نکرده و این جای سؤال بزرگی است.»
رئیس‌سازمان انرژی اتمی ایران تأکید کرد: «سلاح هسته‌ای جایگاهی در راهبردهای ما نداشته و چیزهایی که گفته می‌شود فقط تهمت‌های مغرضانه است.»
اسلامی گفت: «سهم ما از انرژی جهان
3 درصد بوده اما 25 درصد از فعالیت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سرزمین‌های ما صورت می‌گیرد.»
وی اضافه کرد: «تصمیم برای غنی‌‌سازی 90 درصد وابسته به مقام‌های مربوطه می‌شود و ما تصمیم برای غنی‌‌سازی اورانیوم را با هدف اقدامات تحریک‌آمیز اتخاذ نمی‌کنیم.»
رئیس‌سازمان انرژی اتمی ایران گفت: «ما بدون توجه به سرنوشت توافق هسته‌ای به فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای خود ادامه خواهیم داد.»
محمد اسلامی تأکید کرد: «دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تصاویر ضبط‌شده دوربین‌ها وابسته به سرنوشت توافق (برجام) بوده و آماده پایبندی به توافق در مقابل پایبندی طرف‌های دیگر به تمامی بندهای توافق هستیم.»
کمالوندی: ایران برای پاسخ به سؤالات
مبتنی بر اساس اسناد جعلی و غیرمعتبر
تعهدی ندارد
همچنین «بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی دیروز سه‌شنبه طی یادداشتی در ایرنا نوشت: آژانس به استناد اطلاعات غیر معتبر و جعلی که رژیم صهیونیستی در اختیار آن نهاد قرار داده است این موضوعات را در دست پیگیری قرار داده است.
وی افزود: اگرچه ایران تعهدی برای پاسخ به سؤالات مطرح‌شده توسط آژانس بر اساس اسناد جعلی و غیر معتبر ندارد، بااین‌حال ایران بر اساس رویکردی داوطلبانه، کلیه اطلاعات موردنیاز و مدارک پشتیبان را به آژانس ارائه کرد و دسترسی‌های لازم و نیز پاسخ به پرسش‌های آژانس را فراهم نمود. این سطح از همکاری توسط ایران گواهی بر حسن نیت ایران برای شفاف‌‌سازی است. ایران درصورتی‌که قصد همکاری با آژانس در این زمینه را نداشت می‌توانست از دادن دسترسی و ارائه اطلاعات پشتیبان خودداری کند. متأسفانه، استناد آژانس به اسناد ساختگی و واقعی پنداشتن آنان منجر به ارزیابی نامعتبر و ناعادلانه شده است.
کمالوندی تصریح کرد: به‌رغم سابقه تعامل مثبت جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تأکید کلیه گزارش‌های هجده‌گانه آژانس مبنی بر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران، متأسفانه مجدداً برخی در حال سوق دادن پرونده ایران از فاز فنی-حقوقی به فاز سیاسی-امنیتی هستند.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تأکید کرد: درهرصورت، جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه تسلیم چنین فشارهایی نخواهد شد و از کشورهای دیگر نیز می‌خواهد در جهت استقلال عمل و تقویت آژانس به‌منظور نیل به اهداف منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای به صورتی غیر تبعیض‌آمیز، تلاش نمایند.
وی نوشت: سازمان‌های بین‌المللی به‌ویژه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ضمن حرفه‌ای‌گری، استقلال و با رعایت قواعد و عرف بین‌المللی باید مراقب باشند که از طریق عواملی همچون فشارهای سیاسی، روش‌های تأمین بودجه و غیره از مسیر و ریل تعیین‌شده موردنظر کشورهای عضو خارج نشوند.
کمالوندی تأکید کرد: آژانس نباید به اطلاعات به‌دست‌آمده از طریق فعالیت‌های جاسوسی و یا ادعایی که از طریق منابع غیر موثق به دست می‌آورد، استناد نموده و به آنها اعتباربخشی نماید. درواقع، طرح هرگونه درخواست و سؤال از سوی آژانس مبتنی بر مدارک ادعایی و جعلی، در مغایرت با اساسنامه آژانس و نظام راستی‌آزمایی است و لذا تعهدی برای جمهوری اسلامی ایران جهت اجابت این‌گونه درخواست‌ها ایجاد نمی‌کند. این‌گونه استنادهای غیرموجه نباید و نمی‌تواند توجیه و مبنای حقوقی یا محملی برای تحت‌فشار قرار دادن کشورها و اتهام‌زنی قرار گیرد. ضمن اینکه آژانس نبایستی از نقش مخرب رژیم صهیونیستی در تخریب روابط ایران و آژانس غافل شود.
غریب آبادی مطرح کرد؛
پاسخ‌های فنی به رویکرد سیاسی آژانس
علاوه‌بر این، «کاظم غریب آبادی» معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه که پیش‌ازاین سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین بوده، با حضور در برنامه تلویزیونی به سؤالات مطروحه درخصوص گزارش اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی اتمی و پیش‌نویس قطعنامه از سوی سه کشور اروپایی علیه جمهوری اسلامی ایران پاسخ داد. غریب آبادی درباره گزارش منفی گروسی و پیش‌نویس قطعنامه سه کشور اروپایی علیه کشورمان، اظهار کرد: مطلع هستید که آژانس نزدیک به ۳ سال است که در هر نشست شورای حکام، دو گزارش به شورا ارائه می‌کند؛ یک گزارش درباره راستی آزمایی اجرای تعهدات برجامی و یک گزارش در موردبحث پادمان «ان.پی.تی» جمهوری اسلامی ایران.
وی افزود: بحث چالش‌برانگیزی که مطرح‌شده، گزارش دوم آژانس هست که ناظر بر مباحث پادمانی است. آژانس ادعا کرده بود اسنادی دارد که نشان‌دهنده فعالیت مرتبط با مواد هسته‌ای در برخی اماکن انجام شده و از ایران خواست با آژانس همکاری و موضوع را روشن کند؛ جمهوری اسلامی ایران نیز با حسن نیت و بر مبنای شفافیت، با آژانس همکاری کرد. به دنبال نمونه‌برداری‌هایی که انجام شد، مقادیر ناچیزی ذرات هسته‌ای در یکی دو مکان نشان داده شد و متعاقباً ایران توضیحات لازم و مکفی را هم به آژانس ارائه کرد.
این کارشناس ارشد حوزه هسته‌ای تصریح کرد: اینکه آژانس این موضوع را به‌عنوان یک موضوع برجسته و مهم در دستور کار خودش قرار داده، ازنظر من دو دلیل اساسی دارد؛ یک دلیل فشارهای سیاسی است که بر آژانس همواره وارد شده که مشخصاً این فشارها از جانب آمریکا، برخی کشورهای غربی و رژیم صهیونیستی است. درواقع، سه طیف را در برمی‌گیرد؛ یک طیف که همیشه با جمهوری اسلامی و مردم ایران سر عناد داشته؛ یک طیف که خودش در برجام بدهکار ایران است به دلیل عدم اجرای اقدامات و تعهداتش تحت برجام؛ و یک طیف هم که رژیم صهیونیستی است که دارای سلاح‌های هسته‌ای است و عضو ان. پی.تی هم نیست.
غریب آبادی در ادامه سیاسی بودن رویکرد مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را دلیل دیگر این موضوع بیان کرد و گفت: آقای گروسی تمایلات شدید سیاسی دارد و نمی‌توان آن را نفی کرد. گزارش‌های تمامی مدیران کل آژانس تحت تأثیر فشارهای سیاسی بوده، ولی بخشی از مواضع آژانس به خاطر رویکردهای سیاسی مدیران کل آژانس نیز است.
سفیر و نماینده سابق دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین درخصوص درجه اهمیت پیش‌نویس قطعنامه، گفت: کارشناسان و ناظران حوزه هسته‌ای خودشان می‌دانند موضوعات پادمانی مطروحه ظرفیت ایجاد نگرانی ندارد. اگر در یکی دو مکان ذراتی از اورانیوم مربوط به بیش از دو دهه پیدا شده، ایران توضیحات لازم و مکفی را ارائه کرده و همکاری لازم را نیز انجام داده است.
وی ادامه داد: در مورد یکی از مکان‌ها ادعا کردند اورانیوم تهی شده پیدا کردند که مکان غیرهسته‌ای هم بوده و آژانس نمونه‌برداری کرده بود. خود آژانس به ما اطلاع داد که این اورانیوم از نوع اورانیوم کشف‌شده در یکی از کشورهای دارای سلاح هسته‌ای بوده، نه به دلیل اینکه این اورانیوم در سلاح هسته‌ای به کار می‌رود، بلکه منشأ آن آنجا بوده است.
غریب آبادی گفت: بر اساس بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم، زمانی که راه‌اندازی ذوب‌آهن اصفهان پیش از انقلاب صورت گرفته، یکی از این کشورها در آن مکان فعال بوده است. تمام این داده‌ها در اختیار آژانس قرار گرفته، ولی باز سعی کردند به‌صورت سیاسی موضوع را باز نگه دارند، مشخص است این یک بهانه‌ای بیش نیست.
وی ادامه داد: همچنین در مورد یکی دیگر از مکان‌ها ادعا شده مقادیری مواد هسته‌ای پیدا شده که شبیه فعالیت فرآوری اورانیوم یا تبدیل است. وقتی ما تأسیسات اورانیوم یا فرآوری را در اصفهان داریم که ظرفیت چند تنی دارد و در حال تبدیل هستیم، حالا برجسته کردن مقادیر ناچیزی آن‌هم مربوط به حدود ۲۵ سال پیش که البته نظرات ایران با آژانس هم متفاوت است، با چه هدفی صورت می‌گیرد! وقتی ایران در تناژ این مواد را فرآوری می‌کند، دیگر کجای این موضوع جای نگرانی دارد؟ مباحث مربوط به گذشته یک‌بار به‌صورت کامل توسط شورای حکام بسته شده است.
توضیحات ما ازنظر فنی و علمی معتبر است
نماینده پیشین ایران در آژانس بین‌المللی اتمی در پاسخ به اینکه چرا این توضیحات را آژانس نمی‌پذیرد؟ گفت: آژانس نقش مستقل ندارد. اگر فشار سیاسی به آژانس وارد نمی‌شد، امکان حل‌وفصل موضوع میان ایران و آژانس بسیار بالا بود، چون توضیحات ما ازنظر فنی و علمی در مورد این مکان‌ها معتبر است. مثلاً در مورد نگهداری برخی دیسک‌ها که موضوع محرمانه‌ای هم نیست، ولی چون در گزارش آژانس آمده، ما بارها به آژانس دسترسی دادیم ولی آژانس قانع نشد و مکرراً روی حرف غلط خودش اصرار می‌کرد و ما می‌گفتیم این دیسک‌ها وجود ندارند. آژانس بالاخره این موضوع را اخیراً مختومه اعلام کرد، چون توضیحات جمهوری اسلامی ایران قانع‌کننده بود.
غریب آبادی ادامه داد: چرا مدیرکل آژانس نباید موضوع به این ناچیزی را ببندد؟! قبل از این، آژانس در مورد همان مکانی که ذرات اورانیوم تهی شده یافت شد، ادعا می‌کرد ایران آنجا فعالیت‌های پاک‌‌سازی انجام داده، یعنی تا ایران از حساسیت آژانس خبردار شد، ما پاک‌‌سازی انجام دادیم، درحالی‌که من همراه معاون مدیرکل آژانس بودم. وقتی صحنه را در آن مکان دید، جمله‌ای که به من گفت این بود که ما وقتی تصاویر ماهواره‌ای را می‌بینیم و اطلاعاتی که به دست ما می‌رسد مفهوم پاک‌‌سازی است، ولی وقتی من محیط را می‌بینم پاک‌‌سازی نیست. پس این فشارها ناشی از چیست؟ رویکرد سیاسی مدیرکل آژانس؟ فشار سیاسی؟ هردوی این‌هاست، درحالی‌که جمهوری اسلامی ایران نیازی به پنهان‌کاری ندارد. ایران تمام فناوری‌های هسته‌ای را در اختیار دارد.
قطعنامه‌های آژانس از بُعد حقوقی
جنبه لازم‌الاجرایی ندارد
نماینده پیشین ایران در آژانس بین‌المللی اتمی تأکید کرد: قطعنامه‌های آژانس از بعد حقوقی جنبه لازم‌الاجرایی ندارد حتی اگر به تصویب برسد، البته امیدوارم که کشورهای غربی و آمریکایی سر عقل بیایند و از ثبت رسمی این قطعنامه‌شان خودداری کنند چراکه می‌دانند این موضوع منجر به پیچیده‌تر شدن اوضاع خواهد شد و امیدوارم این کار مخرب را انجام ندهند.
رئیس‌کمیسیون امنیت‌ملی مجلس:
اگر قطعنامه صادر شود
در مذاکرات تجدیدنظر می‌کنیم
وحید جلال‌زاده، رئیس‌کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس هم گفت: با سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به سرزمین‌های اشغالی، آژانس برای بار چندم اثبات کرد که به‌جای اینکه سازمان فنی باشد تبدیل به سازمانی سیاسی شده است.
وی افزود: اینکه غربی‌ها در مذاکرات نمی‌توانند به نتایج مطلوب خودشان دست پیدا کنند و امتیازات بیشتر از جمهوری اسلامی بگیرند و آژانس و گزارش آن را ابزاری برای فشار به جمهوری اسلامی کردند قطعاً پاسخی قوی دریافت خواهند کرد.
رئیس‌کمیسیون امنیت‌ملی مجلس تأکید کرد: اگر قطعنامه صادر شود حتماً در فرآیند مذاکرات برجامی با ۱+۴ تجدیدنظر خواهیم کرد.