پیش‌بینی می‌شود متغیرهای تورم و رشد اقتصادی در سال جدید بهبود پیدا کند.

این تحلیل را روزنامه دنیای اقتصاد منتشر کرد و در ارزیابی چشم‌انداز تورم و رشد اقتصادی در سال 1401 نوشت: از جمله مهم‌ترین اخباری که کنشگران اقتصادی دنبال کرده و بر مبنای آن، انتظارات خود را شکل می‌دهند، می‌توان به اخبار مربوط به احیای توافق هسته‌ای و آثار احتمالی آن بر لغو تحریم‌ها، سیاست‌های داخلی دولت در زمینه اصلاح قیمت حامل‌های انرژی، تحولات بودجه‌ای دولت و نحوه تامین کسری بودجه، حذف ارز‌ ترجیحی از برخی از کالاها، سیاست دولت در زمینه دستمزدهای پرداختی به نیروی کار و سیاست‌های مرتبط با تجارت خارجی‌ اشاره کرد. رشد اقتصادی نیز متأثر از کمیت و کیفیت نهاده‌های تولیدی است که در قالب رشد سرمایه‌گذاری و تشکیل سرمایه و نیز افزایش بهره‌وری تجلی می‌یابد که البته، خود متأثر از ساختار نهادی در آن اقتصاد از جمله محیط کسب‌وکار است. در اینجا نیز انتظارات نسبت به آینده بر تصمیم‌گیری کنشگران برای ورود به عرصه‌های مختلف سرمایه‌گذاری و در نتیجه، رشد اقتصادی موثر خواهد بود. از دیگر ویژگی‌های اقتصاد ایران، نااطمینانی مستمر در طول سال‌های قبل بوده که خود متأثر از انواع شوک‌هایی بوده است که کنشگران اقتصادی شاهد آن بوده‌اند. به این ترتیب می‌توان گفت، پیش‌بینی در اقتصادی که انتظارات کنشگران نقش پررنگی در تحولات اقتصادی بازی می‌کند و نااطمینانی بر آن سایه افکنده است، آسان نخواهد بود. بلافاصله پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها در سال ۹۷، اقتصاد ایران در دو سال پیاپی، رکود تورمی قابل توجهی را به‌دلیل اعمال تحریم‌ها در بخش‌های مهم و مختلف اقتصاد ایران تجربه کرد که اضافه شدن پاندمی کرونا نیز بر شدت و عمق آن افزود. اکنون پس از گذشت بیش از سه سال از آن زمان و تطبیق اقتصاد ایران با شرایط جدید، انتظار می‌رود که روند خروج کند و آهسته اقتصاد ایران از شرایط رکودی که از سال ۹۹ شروع شده بود، در سال ۱۴۰۱ نیز ادامه یابد. در تمام پیش‌بینی‌های صورت گرفته بــرای اقتصاد ایران در سـال ۲۰۲۲، در گزارش‌های موسسات معتبر مانند بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول و موسسه مالی بین‌الملل

(Institute of International Finance)، رشد اقتصادی ایران مثبت برآورد شده و پیش‌بینی‌های صورت گرفته نیز در دامنه‌ای بین ۲ تا حدود ۶ درصد بوده است. شرایط بهتر بازار نفت (هم از نظر قیمت و هــــم از نظر افزایش احتمالی میزان صادرات ) و دسترسی به درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفت، نه تنها موجب افزایش سرمایه‌گذاری و تشکیل سرمایه خواهد شد، بلکه قدرت مانور دولت برای کنترل و مهار قیمت‌ها در کوتاه‌مدت را از طریق کانال عرضه فراهم خواهد کرد؛ به‌ویژه در مورد کالاهای اساسی و خوراکی که یکی از گروه‌های پیشران تورم در سال‌های گذشته نیز بوده اسـت. البته این موضوع به سیاست دولت در قبال دامنه کالاهایی بستگی دارد که مشمول ارز ‌ترجیحی خواهند بود؛ امری که کماکان مورد بحث است. علاوه بر این، بهبود محیط کسب‌وکار که هیئت مقررات‌زدایی به دنبال آن است و نظارت بیشتر بر پاندمی با واکسیناسیون سراسری می‌تواند از عوامل موثر بر رشد اقتصادی در سال جاری باشد.

در مورد تورم نیـز تعديـل انتظارت تورمی ناشی از بی‌ثباتی در سال‌های گذشته و ایجاد خوش‌بینی در مورد بازگشت اقتصاد به مدار رشد و ادامه آن می‌تواند نویدبخش کاهش آهنگ رشد قیمت‌ها در سال ۱۴۰۱ باشد. برخی پیش‌بینی‌ها نیز از کاهش تورم در سال ۱۴۰۱ و بازگشت آن به سطح ۲۰ تا ۲۵ درصد حکایت دارد که به‌رغم کاهش قابل توجه نسبت به سال‌های گذشته، کماکان نرخ بالایی است که خود در عدم تعادل‌های اساسی‌تر در اقتصاد ایران ریشــه دارد؛ هرچند برخی از پیش‌بینی‌هـا نیز کماکان نرخی حدود ۴۰ درصد را برای تورم بــرآورد کرده‌اند. تورم در سـال پیش رو، تا حد قابل توجهی متأثر از جدیت دولت در پیگیری اصلاح نظام یارانه‌ای کشور خواهد بود. 

در مجموع به‌نظر می‌رسـد متغیرهای تورم و رشد اقتصادی در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال‌های گذشته از وضعیت بهتری برخوردار شوند که حفظ وضعیت بهتر، مرهون انجام اصلاحات ساختاری و اساسی در اقتصاد 

است.

 

عضو حلقه سیرا و استاد دانشگاه آلابامای جنوبی تاکید کرد: آمریکا در حالی که ستون مهم دفاعی ایران را در فهرست تروریستی قرار داده، نمی‌تواند اعتماد ایران را برای توافق در مذاکرات وین جلب کند.

نادر انتصار، عضو تیم گردانندگان حلقه سیرا است که دو دهه قبل با حضور برخی عناصر اپوزیسیون در آمریکا جلساتی را برگزار می‌کردند. وی به ایلنا گفته است: مذاکرات احیای برجام بسیار فرسایشی شده است یعنی همان روندی که ایران بارها گفته بود که می‌خواهد از آن پرهیز کند. به نظر می‌رسد که تهران اکنون پیشنهاد نهایی خود را به آمریکا ارائه کرده و منتظر جواب واشنگتن است.

وی گفت: بله، دولت بایدن نمی‌تواند مذاکرات وین را از مسائل داخلی آمریکا جدا کند و این یکی از بزرگ‌ترین موانعی است که در راه احیای برجام وجود داشته و در آینده نیز وجود خواهد داشت. در حقیقت این مهم‌ترین مانعی است که آمریکا را از روز اول امضاء برجام از اجرای تعهدات خود بازداشته است. انتصار ادامه داد: اکنون هم دولت بایدن و هم حزب دموکرات در وضعی متزلزل و نامطمئن به سر می‌برند و احتمال زیادی وجود دارد که بعد از انتخابات میان‌دوره‌ای امسال حزب دموکرات کنترل کنگره آمریکا را از دست بدهد و کاخ سفید را هم در دو سال دیگر به حزب رقیب واگذار کند. حتی اکنون نیز 85 تا 90 درصد اعضای کنگره آمریکا از مخالفان ایران هستند. لذا اگر ایران و دولت بایدن موفق به احیای برجام شوند کنگره بلافاصله وارد میدان شده و قوانینی  را تصویب می‌کند که اجرای کامل برجام را در عمل دشوار و یا غیرممکن خواهد کرد و اگر رئیس‌جمهور آینده آمریکا شخصی مانند ترامپ و از حزب جمهوری‌خواه باشد احتمال اینکه برجام را دوباره پاره کند، بسیار زیاد خواهد بود.

وی درباره تاکید ایران بر حذف سپاه پاسداران از فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا هم گفت: این برای همه روشن است که هیچ کشوری نمی‌تواند اعتماد کشور دیگر را جلب کند در حالی که همزمان یکی از بنیادهای اصلی آن کشور و ستون مهم دفاعی و نظامی آن کشور را در فهرست تروریستی خود قرار دهد.

 

روزنامه سعودی العرب چاپ لندن با اشاره به درماندگی دولت آمریکا مقابل ایران نوشت: بر کسی پوشیده نیست در واشنگتن یک دولت حیران و سرگردان حکومت می‌کند

این روزنامه در تحلیلی نوشت:در سایه بحران اوکراین که بر تمام جهان تاثیر گذاشت‌، گزارش‌های رسیده حکایت از آن دارد که توافق ایران و آمریکا درخصوص پرونده هسته‌ای ایران در دسترس قرار گرفته است. موضوع امضای توافق جدید در آینده نزدیک که به معنای بازگشت به توافق قدیمی برجام سال ۲۰۱۵ است امکان‌پذیر تبدیل شده است.

تا چند روز آینده مشخص خواهد شد که خوشبینی‌ها درباره توافق به جا بوده یا نا بجا، و آیا دولت آمریکا با توجه به شرایط داخلی خود می‌تواند چنین توافقی را با ایران به امضا برساند؟ این امر به معنای دستیابی جمهوری اسلامی به میلیاردها دلار است. مبالغ یاد شده باعث می‌شود تا ایران بتواند قدرت خود را جهت پیشبرد طرح توسعه‌طلبانه‌اش بازیابد که تا کنون چند کشور عرب قربانی آن شده‌اند. ایران توانست در لبنان و عراق‌، سوریه و یمن نفوذ کند. جمهوری اسلامی با کمک حوثی‌ها توانست بخشی از یمن را به پایگاه استقرار موشک‌ها و پهپادها تبدیل کند و به واسطه آنها شماری از کشورهای خلیج (فارس) از جمله عربستان و امارات را در معرض تهدید قرار دهد. ایران در سوریه توانست با کمک گروه‌های شبه نظامی مذهبی خود و روسیه از سال ۲۰۱۵ به این سو بشار اسد را بر سر قدرت نگه دارد.. بر کسی پوشیده نیست در واشنگتن یک دولت حیران و سرگردان حکومت می‌کند که شمار قابل توجهی از مسئولان آن معتقدند می‌توان با ایران در چارچوب یک سیاست با اهداف خاص تعامل داشت.

آنچه که دولت بایدن نمی‌داند آن است که نباید بار دیگر دچار اشتباه گذشته شده و دست ایران و گروه‌های شبه نظامی‌اش را برای طرح توسعه‌طلبانه‌اش باز گذاشت. دستیابی به توافق درخصوص پرونده هسته‌ای ایران اهمیت ندارد بلکه مهم آن است که بتوان برای مشکلات منطقه راه‌حل مشترکی یافت. سیاست ایران اساس مشکلات یاد شده را تشکیل می‌دهد. این سیاست به نفع همه کسانی است که در راستای تغذیه افراط‌گرایی گام برمی‌دارند. به طور خلاصه باید گفت پرونده هسته‌ای ایران در مقایسه با آنچه که ایران در عراق‌، سوریه‌، لبنان‌، یمن و بحرین انجام می‌دهد، در واقع صرفا یک امر ثانوی است. در ارتباط با پرونده هسته‌ای ایران چه توافق صورت گیرد یا نگیرد‌، نشانه‌ای دال بر اینکه بتوان طرح ایران به منظور دستیابی به بمب هسته‌ای را متوقف کرد، وجود ندارد. ایران هم اکنون برای دستیابی به معامله با شیطان بزرگ در حال مانور دادن است. ایران کاملا همانند چین موضع متعادلی نسبت به ماجراجویی رئیس‌جمهور روسیه در پیش گرفت که در بردارنده پیامی برای رئیس‌جمهور آمریکا و دولت متبوع وی است. طرح توسعه‌طلبانه ایران از برنامه هسته‌ای این کشور بسیار مهم‌تر است که جمهوری اسلامی هر روز از سود جسته است. با توجه به تجربه‌های گذشته بعید به نظر می‌رسد که دولت آمریکا بتواند چنین معادله‌ای را درک کند. به نظر می‌رسد ایران هم اکنون در حال آماده کردن خود برای مرحله جدید توسعه‌طلبی منطقه‌ای است.

 

عضو لابی آمریکایی موسوم به نایاک، وقفه در مذاکرات و عدم توافق در وین را مقدمه وقوع جنگ وانمود کرد.

 معمولا هر وقت مقامات آمریکایی با مقاومت طرف ایرانی مواجه می‌شوند و گزینه فشار موثری هم در اختیار ندارند، لابیست‌ها و تحلیلگران رسانه‌ای را به صف می‌کنند تا طرف ایرانی را از گزینه روی میز و احتمال وقوع جنگ بترسانند. اکنون هم که طرف آمریکایی حاضر به لغو موثر تحریم‌ها و واگذاری تضمین معتبر به ایران نیست، برخی محافل و رسانه‌ها در آمریکا می‌کوشند با جنگ هراسی، طرف ایرانی را به جای آمریکا وادار به عقب‌نشینی در مذاکرات وین کنند. در همین زمینه، تریتا پارسی (از موسسان شورای ملی ایرانیان آمریکایی /«نایاک» و رئیس‌اندیشکده کوئینسی)، نرسیدن به توافق را بهانه‌ای برای رویارویی نظامی میان آمریکا و ایران عنوان کرد. در حالی که آمریکا حاضر به خروج ایران از فهرست سازمان‌های تروریستی نیست، تریتا پارسی گفت: با افزایش تهدیدات میان دو کشور، توافق برای پیشگیری از یک رویارویی نظامی ضروری است. 

تریتا پارسی با تاکید بر خطر افزایش رویارویی نظامی در صورت نرسیدن به توافق گفت: من به طور قطع پیش‌بینی می‌کنم یک توافق امکانپذیر است. چراکه تقریبا همه مسائل حل شده است. تنها نکته کلیدی باقی مانده درخواست ایران مبنی بر حذف سپاه از فهرست تروریستی آمریکا است که توسط دولت ترامپ در تلاشی عمدی برای دشوارتر کردن بازگشت رئیس‌جمهوری آینده آمریکا انجام گرفت.

وی در ادامه افزود: بگذارید صریح باشم. این درخواست ایرانی‌ها بیش از آنکه منطقی باشد، بی‌معنی است. چراکه اگر سپاه از فهرست تروریستی آمریکا خارج شود در سایر فهرست‌ها باقی می‌ماند و آمریکا و کسب و کارهای بین‌المللی مانند گذشته با آن برخورد می‌کنند. بنابراین تهران از خروج سپاه از فهرست تروریستی آمریکا چیزی به‌دست نمی‌آورد. اما چنین اقدامی برای واشنگتن هزینه‌های سیاسی بسیاری دارد.

پارسی همچنین در مورد خطر تشدید تنش‌ها و احتمال بروز درگیری میان تهران و واشنگتن گفت: چنانچه توافقی انجام نگیرد، ایرانی‌ها به غنی‌‌سازی در سطح ۶۰ درصد و یا حتی بیشتر ادامه می‌دهند؛ وضعیتی که بی‌تردید فشار را بر آمریکا برای اقدام علیه چنین شرایطی بیشتر می‌کند. یکی از اقدامات احتمالی آمریکا علیه ایران می‌تواند هدف گرفتن نفتکش‌های ایرانی در دریاهای آزاد باشد. ایران نزدیک به ۲۵ میلیون بشکه نفت ذخیره شده بر روی نفتکش‌ها دارد. اگر این اتفاق در مقیاس بزرگی شروع شود، خطر اقدامات تلافی جویانه تهران زیاد است و ایران در مقابل می‌تواند نیروهای آمریکایی حاضر در عراق را نشانه بگیرد. اتفاقی که اگر رخ دهد به منزله اعلان جنگ خواهد بود. تلاش برای القای وقوع جنگ در صورت عدم توافق در حالی است که دولت سابق به مدت شش سال از عدم پایبندی دولت‌های آمریکا به برجام و نقض آن گلایه کرد؛ اما هیچ کدام از دولت‌های آمریکایی به این گلایه‌ها اعتنایی نکردند. در مقابل، با روی کار آمدن دولت جدید در ایران، ورق برگشته و ایران ضمن احیای فعالیت‌های هسته‌ای، صادرات نفتی و غیر نفتی خود را هم گسترش داده است.

ضمنا توانمندی‌های بالای نظامی ایران و مصیبت‌هایی که آمریکا در عراق و افغانستان متحمل شد، هیچ دورنمایی از موفقیت در جنگی به مراتب بزرگ‌تر را برای سران کاخ سفید باقی نگذاشته است.