سرویس سیاسی-

 

هشتمین دور مذاکرات هسته‌ای به‌دلیل آنچه جوزف بورل (مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده ارشد مذاکرات وین) آن را «عوامل خارجی» عنوان کرده، متوقف مانده و مذاکره‌کنندگان به پایتخت‌های خود بازگشته‌اند.

پس از گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای در روزهای اخیر مبنی بر احتمال توقف در مذاکرات، جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ظهر جمعه در توییتی اعلام کرد «به‌دلیل عوامل خارجی به وقفه در گفت‌وگوهای وین نیاز است. متن نهایی اساساً آماده و روی میز است. به‌عنوان هماهنگ‌کننده، من به همراه تیمم به ارتباط با همه اعضای برجام و ایالات‌متحده برای غلبه بر وضعیت فعلی و نهایی کردن توافق ادامه خواهم داد.»

با اعلام تنفس در وین و باقی ماندن حداقل ۳ موضوع اصلی در روند مذاکرات بود که «علی باقری» مذاکره‌کننده ارشد ایران و تیم همراهش، عصر روز جمعه 20 اسفندماه، پایتخت اتریش را به مقصد تهران ترک کردند تا برای ادامه روند مذاکرات، رایزنی‌ها از پایتخت‌ها ادامه یابد.

جوزف بورل، «عوامل خارجی» را علت وقفه در مذاکرات هسته‌ای اعلام کرد اما گویا منظور او از علت خارجی، شروط ایران و درخواست روسیه مبنی بر تضمین دادن آمریکا برای عدم تحریم روابط تجاری تهران و مسکو در پسابرجام بوده است.

واکنش ایران به عملیات روانی بورل

درباره مذاکرات وین

بعد از توییت بورل بود که سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان به ادعاهای او واکنش نشان داد و نوشت: «هیچ عامل خارجی بر اراده مشترک ما به ‌منظور حرکت به سمت یک توافق جمعی اثر نخواهد گذاشت» اما گویا طرف‌های غربی می‌خواهند کارشکنی‌های خود را توجیه کرده و تقصیر شکست احتمالی مذاکرات را گردن ایران و روسیه بیندازند.

طی یکی دو روز گذشته و همزمان با ادعاهای آمریکا و اروپا، برخی غربگرایان داخلی هم با ادعای فرصت‌سوزی در روند مذاکرات، در تلاش‌اند تیم مذاکره‌کننده ایرانی را مقصر جلوه داده و ایران را به انفعال و سازش در برابر خواسته‌های آمریکا و اروپا متمایل کنند.

آنها همچنین بارها ضمن روسیه‌هراسی، سعی کرده‌اند با توسل به هر بهانه‌ای (ملاقات رئیسی و پوتین، توجه ایران به بلوک شرق، جنگ روسیه با اوکراین و ...) «مخالفت با غرب» را به «مخالفت با روسیه» شیفت دهند.

تلاش غرب و پادوهای داخلی آن‌ها برای مقصر جلوه دادن روسیه و تیم مذاکره‌کننده ایران (به‌عنوان عوامل وقفه در مذاکرات هسته‌ای) در حالی است که اتفاقاً آنچه باعث اختلال در روند مذاکرات شده، کارشکنی و بدعهدی آمریکا و بی‌عملی اروپائیان بوده است مگرنه تیم مذاکره‌کننده ایران همواره اعلام کرده که برای نهایی کردن توافق آماده و منتظر لغو تحریم‌ها و تضمین دادن آمریکایی‌ها بوده است.

بر همین اساس بود که سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه کشورمان روز جمعه و در پی پیام بورل ضمن تأکید بر آنکه «هیچ عامل خارجی‌ای بر اراده مشترک ما برای حرکت به سمت یک توافق جمعی اثر نخواهد گذاشت» نوشت: «وقفه اعلام‌شده در مذاکرات وین می‌تواند زمینه‌ساز حل موضوعات باقیمانده و بازگشت نهایی باشد. دستیابی به موفقیت در گفت‌وگوها تمرکز اصلی همه طرف‌ها خواهد بود..»

غرب و جریان تحریف برای توجیه کارشکنی آمریکا در مذاکرات به دروغ‌های مشترکی روی آورده و فشار علیه روسیه و ایران را در دستور کار قرار داده‌اند غافل از آنکه تاریخ و افکار عمومی فراموش نمی‌کند آن‌ طرفی که از برجام خارج شد آمریکا بود! و طرف‌هایی که در برابر بدعهدی آمریکا و دو برابر شدن تحریم‌ها علیه ایران سکوت و حتی با آن‌ها همراهی کردند، اروپایی‌ها بودند.

از نظر غرب و غربگرایان

همه مقصر هستند جز آمریکا!

از نظر غرب و غربگرایان همه مقصر هستند جز آمریکا! قابل‌تأمل آنکه آمریکا بعد از خروج از برجام، کارزار فشار حداکثری و تشدید تحریم و تهدید علیه ایران را در دستور کار خود قرار داد.

با اینکه دولت آمریکا تغییر کرده بود اما آنها در طول مذاکرات اخیر، ضمن توسل به تاکتیک‌ها و شگردهای تبلیغی و رسانه‌ای و تعیین ضرب‌الاجل‌های پی‌درپی به تحریم‌ها علیه ایران ادامه داده و صریحاً و رسماً اعلام کردند که در صورت توافق بازهم تضمین نمی‌دهیم که از آن خارج نشویم!

با این‌ حال غرب و غربگرایان داخلی باز هم گفتند که ایران مقصر است چون قدر فرصت دیپلماسی را ندانسته و بر شروطی که مخالف با روابط بین‌المللی است! پافشاری می‌کند.

یکی از مدعیان اصلاحات در رسانه‌های زنجیره‌ای شرط ایران مبنی بر تضمین خواستن از آمریکا را «گردن‌کشی» و شروط «فرابرجامی» عنوان کرد. آنها در طول چند ماه گذشته، باز هم تهدید و تحریم و گستاخی آمریکا را سانسور کرده و گفتند که ایران نباید فرصت‌سوزی کند!

مواضع طلبکارانه آمریکا و اروپا

برای انداختن توپ در زمین ایران و روسیه

اکنون غربی‌ها با ادبیاتی مشترک می‌گویند «مذاکرات نهایی شده»، «به توافق احتمالی نزدیک هستیم»، «متن نهایی روی میز و آماده انعقاد است» و... اما حیف که «عوامل خارجی» (شروط ایران و روسیه مبنی بر تضمین دادن آمریکایی‌ها) باعث توقف مذاکرات شده‌اند!

در همین راستا نماینده انگلیس در مذاکرات وین در پیامی توییتری نوشت: «از قطع شدن مذاکرات وین عمیقاً ناامید هستم. یک توافق جامع و عادلانه روی میز است و آماده انعقاد است... ایران و آمریکا برای حل مسائل نهایی تلاش زیادی کرده‌اند، تروئیکای اروپایی اکنون آماده انعقاد این توافق است. عوامل خارجی باید در روزهای آینده حل شود، در غیر این صورت احتمالاً این توافق لغو خواهد شد.»

علاوه بر این، سه کشور اروپایی عضو برجام (انگلیس، آلمان و فرانسه) هم دیروز شنبه 21 اسفند در واکنش به وقفه ایجادشده در هشتمین دور مذاکرات وین، ضمن ابراز تأسف از این وقفه، تأکید کردند که توافق روی میز و آماده نهایی شدن است!

آن‌ها ضمن قرار دادن ایران و آمریکا در یک کفه ترازو و سانسور بی‌عملی آمریکا افزودند: «درک ما این است که ایران و آمریکا برای حل‌وفصل مسائل دوجانبه نهایی سخت کار کرده‌اند و به همین دلیل آماده هستیم که این توافق را اکنون نهایی کنیم.»

تروئیکای اروپایی در راستای مقصرنمایی ایران و روسیه اعلام کردند «هیچ‌کس نباید به‌دنبال سوءاستفاده از مذاکرات برای اخذ تضمین‌های جدا از برجام باشد. این (مسئله) خطر فروپاشی توافق را به همراه دارد و مردم ایران را از لغو تحریم‌ها و جامعه بین‌المللی را از اطمینان لازم در مورد برنامه هسته‌ای ایران محروم می‌کند.»

یک دیپلمات اروپایی هم گفت که در صورت مانع‌تراشی و پافشاری روسیه برای دریافت تضمین در مذاکرات هسته‌ای وین، انتخاب «گزینه‌های دیگر» ممکن است.

 این دیپلمات بدون اینکه به جزئیات بیشتری درباره «گزینه‌های دیگر» احتمالی اشاره کند، به خبرگزاری فرانسه گفت: «اگر درنهایت این مانع‌تراشی روسیه پابرجا بماند، ما مجبور خواهیم شد به گزینه‌های دیگر نگاه کنیم. ما نمی‌خواهیم در موقعیتی قرار بگیریم که به روسیه اجازه دهیم برجام را گروگان بگیرد».

نماینده فرانسه در مذاکرات وین هم در توئیتی نوشت: «تروئیکای اروپایی از این اتفاق که انریکه مورا گفت‌وگوها در مورد بازگشت به برجام را به‌دلیل عوامل خارجی متوقف کرد، ناامید شده است. توافق خوب اکنون روی میز است. ضرورت جدی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات وجود دارد و در صورت عدم موفقیت، توافق نابود می‌شود.»

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در نشست خبری شامگاه جمعه با بیان اینکه «معتقدیم که طرف‌ها به توافق احتمالی نزدیک هستند» گفت: «لازم است تصمیم‌هایی در تهران و مسکو گرفته شوند. ما اطمینان داریم که می‌توانیم به پایبندی دوجانبه به برجام برگردیم، اگر آن تصمیم‌ها در تهران و مسکو گرفته شوند.»

اگرچه اروپایی‌ها تلاش می‌کنند با طرح «عوامل خارجی» به‌عنوان دلیل وقفه در مذاکرات، توپ را در زمین ایران و روسیه بیندازند اما بسیار روشن است این آمریکا و اروپایی‌ها هستند که اراده و ابتکار عملی برای دستیابی به توافق از خود نشان نداده و با عدم لغو تحریم‌ها و ندادن تضمین، مذاکرات هسته‌ای را به بن‌بست کشانده‌اند.

روسیه: بن‌بستی در مذاکرات نیست

چین: امیدوار به ادامه گفت‌وگوها هستیم

با این‌ حال میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین روز جمعه در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی درباره توئیت جوزف بورل گفت: بن‌بستی در مذاکرات نیست. می‌دانید که مذاکره‌کنندگان اروپایی هفته پیش رفتند و سایرین هم شاید چنین کاری کنند. ما در ارتباط با هم خواهیم بود.

وی افزود: آنچه که مهم است و باید بگویم این است که جمع‌بندی توافق فقط به روسیه بستگی ندارد. بازیگران دیگری هم هستند که نیاز به زمان بیشتری دارند. و دغدغه‌های بیشتری دارند.

اولیانوف در پاسخ به اینکه این وقفه چقدر طول خواهد کشید گفت: می‌توانم بگویم که ما خواستار به نتیجه رسیدن مذاکرات در زودترین زمان ممکن هستیم و نهایت تلاش خود را می‌کنیم.

وانگ کان مذاکره‌کننده ارشد چین در مذاکرات وین نیز با ابراز تأسف از بروز وقفه کوتاه در مذاکرات اظهار داشت: «همان‌طور که همه ما می‌دانیم، مذاکرات نمی‌تواند در خلأ سیاسی انجام شود. ما امیدواریم که گفت‌وگو و مذاکره ادامه یابد».

وی درعین‌حال تأکید کرد: «ما به تلاش خود برای دستیابی به یک توافق ادامه می‌دهیم.»

روایت میدل ایست آی

از علت بروز وقفه در مذاکرات وین

در پی توقف موقت مذاکرات وین، پایگاه خبری میدل ایست آی در یادداشتی به بررسی علل بروز این وقفه پرداخت.

میدل ایست آی در ابتدای این یادداشت یادآور شد: پس از آن‌که ایالات‌متحده اعلام کرد که محموله‌های نفتی دو کشتی ایرانی را که [واشنگتن] ادعا می‌کند در حال نقض تحریم‌های بوده‌اند را توقیف کرده است، مذاکرات وین برای احیای توافق هسته‌ای سال 2015 موقتاً متوقف شده است.

این رسانه انگلیسی افزود: هیئت مذاکره‌کننده ایرانی بارها در گفت‌وگوهای غیرمستقیم در پایتخت اتریش به واشنگتن هشدار داده بود که نباید درست در شرایطی که مذاکرات بر سر رفع بخش عمده تحریم‌ها در حال به ثمر نشستن است، محموله [ایرانی] دو کشتی تحت مدیریت یونان را در هیوستون و باهاما را توقیف کند. اما در آخرین ساعات روز پنج‌شنبه ایالات‌متحده جزئیات توقیف [این دو کشتی] که ارزش محموله‌های آن‌ها 38 میلیون دلار بوده و به یک پرونده فدرال که ماه گذشته باز شد مربوط می‌شود را اعلام کرد.

میدل ایست آی در عین‌ حال خاطرنشان کرد: مصادره این محموله تنها مانع باقی‌مانده در مذاکراتی که 11 ماه به طول انجامیده، نیست. ایالات‌متحده در آخرین پاسخ خود به ایران، تقاضاهای کلی و نامشخصی را مطرح کرده که باعث حیرت و عصبانیت طرف ایرانی شده است.

این رسانه درخصوص دیگر مسائل حل‌نشده توضیح داد: ایالات‌متحده از حذف نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی [از نظر واشنگتن] امتناع می‌ورزد. موضوع ابعاد نظامی احتمالی فعالیت‌های [هسته‌ای] ایران نیز باید میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حل‌وفصل شود؛ و موضوع حذف شرکت‌ها، کسب‌وکارها و افراد از فهرست تحریم‌ها نیز همچنان باقی است.

منبع نزدیک به مذاکرات: کارشکنی آمریکا گره بزرگ مذاکرات وین است

یک منبع نزدیک به مذاکرات هم گفت که اصلی‌ترین مسئله در مذاکرات وین مربوط به تحریم افراد و شرکت‌ها و نهادهایی است که در انتفاع اقتصادی ایران از هرگونه توافقی نقش مؤثری ایفاء می‌کنند.

وی افزود: از ابتدای مذاکرات ایران خواستار حذف این افراد و نهادها و شرکت‌ها از لیست موسوم به قرمز بوده‌ایم و طرف آمریکایی با استفاده از حربه‌های مختلف مرتباً این کار را یا به تعویق انداخته و یا دبه کرده و رفع آنها را به مسائل فرابرجامی گره زده است.

این منبع آگاه در گفت‌وگو با تسنیم خاطرنشان کرد: هم در مواضع رسمی علنی و هم در مذاکره با طرف‌های 1+4 به غربی‌ها و آمریکایی‌ها اعلام شده است که بدون لغو این تحریم‌ها توافقی در کار نخواهد بود.

وی همچنین با بیان اینکه ظاهراً آمریکا به‌جای تمرکز برای اتخاذ تصمیم سیاسی لازم در جهت توافق، فرصتش را مصروف عملیات روانی کرده است، اظهار داشت: آمریکا می‌داند که بیش از هرکدام از طرف‌های دیگر برجام به توافقی نیاز دارد؛ لذا این کارشکنی‌ها و عملیات روانی بیشتر به ضرر آنها خواهد بود.

امروز؛ جلسه غیرعلنی مجلس با اسلامی

برای بررسی مذاکرات وین

پس از طرح گمانه‌زنی‌های مربوط به وقفه در مذاکرات وین بود که سید نظام‌الدین موسوی، سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایرنا خبر داد: یکشنبه (امروز)، جلسه غیرعلنی مجلس با حضور «اسلامی» رئیس سازمان انرژی اتمی در مجلس شورای اسلامی تشکیل می‌شود.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: موضوع این جلسه مذاکرات هسته‌ای است و علاوه بر گزارش اسلامی، تعدادی از نمایندگان نیز به بیان نظرات خود می‌پردازند.