امتحان آنلاین و جلوگیری در تقلب در این نوع آزمون‌ها خود آزمون جدیدی برای دانشگاه‌ها و آموزش در کشور است و صدالبته یکی از مهم‌ترین چالش‌های روز دانشگاه‌ها نیز به‌حساب می‌آیند، خصوصاً برای نوع ویژه‌ای از امتحانات که در سطح گسترده در حال برگزاری است و این اولین محک جدی و تجربه غیرحضوری دانشگاه‌ها به‌حساب می‌آید.
آموزش مجازی از مزایا و معایبی برخوردار است؛ با این حال در شرایط شیوع کرونا، این بستر از توقف ادامه تحصیل دانشجویان و دانش‌آموزان جلوگیری کرد. عدم حضور دانشجو و دانش‌آموز در فضای دانشگاه و مدرسه، اُفت یادگیری و آموزش دانشجویان و دانش‌آموزان، رواج تقلب در برگزاری آزمون‌های مجازی از جمله معایب آموزش الکترونیکی در این ایام هستند. با افزایش مشارکت دانشجویان در تالارهای گفت‌وگوی مجازی و ملزم کردن دانشجویان به انجام کارهای تحقیقاتی و پروژه‌ای می‌توان تا حدی از اُفت یادگیری در این بستر جلوگیری کرد؛ اکنون بسیاری از دانشگاه‌ها این سیاست را در پیش گرفته‌اند.
در ماه‌های ابتدایی آموزش مجازی و دوره امتحانات، دانشجویان فکر می‌کردند با ایجاد گروه‌های همفکری در شبکه‌های اجتماعی، امتحانات غیرحضوری را پشت‌سر خواهند گذاشت. در ادامه شاهد شیوه دیگری از تقلب در امتحانات مجازی بودیم این‌بار فضای مجازی پر شده بود از عکس‌ها و اطلاعیه‌های دانشجویی که خواستار همراهی در امتحانات با پرداخت پول بودند و از کسانی که در درس مدنظر خُبره هستند برای تقلب در جلسه امتحان دعوت می‌کردند؛ موردی که به همیار تقلب معروف شده بود.
اما این تنها قسمتی از ماجرا بود و رفته رفته با پیشرفت اساتید در حوزه آموزش و امتحانات مجازی با‌ترفندهایی همچون طرح کردن سؤالات متفاوت و ایجاد روش‌هایی از قبیل کار در کلاس روش‌های تقلب را هرچه بیشتر کاهش دادند تا در امتحانات دانشجویان دیگر همفکری زیادی نتوانند داشته باشند.
این روزها شاهد ورود عده‌ای مافیا به عرصه همیاری و کمک به امتحانات مجازی هستیم. گروهی که با ‌ترفندهای مختلف خود را در فضای مجازی صرفا همراه و مشاور نشان می‌دهند اما در اکثر موارد تنها یک فرد هستند که یا جای داوطلب آزمون داده یا در هنگام امتحان او را همراهی و کمک می‌کند.
گروهی که شامل همه افراد می‌شوند و از دانشجو و معلم مدرسه گرفته تا استاد دانشگاه را شامل می‌شوند. بررسی‌ها در پلتفرم‌های کسب‌وکار نشان داده که عده‌ای با نام‌هایی همچون همیاری و مشاوره درسی به این اپلیکیشن‌ها ورود کرده ‌اما در واقع قصدشان شرکت در آزمون و امتحانات دانشجویان و دانش‌آموزان است.
در بین آگهی‌دهندگان از دانشجوی ‌ترم یک گرفته تا معلم‌ و استاد دانشگاه حاضرند برای اینکه پول بیشتری در حساب‌شان باشد، زحمات دیگر دانشجویان که در طول سال درس خوانده‌اند را بر باد دهند. در این بین دلالان هم از آب گل‌آلود حسابی ماهی می‌گیرند و برای ایجاد ارتباط بین دانشجو و امتحان‌دهنده پولی را به جیب می‌زنند؛ حتی در برخی موارد دیده شده دلالان خود را به جای دانشجو جا می‌زنند و پس از دریافت پاسخ‌های سؤالات امتحان و پرداخت هزینه، آن را با قیمت چند برابری به دانشجویان می‌فروشند.کسانی که با حماقت‌های خود از یک طرف کیفیت آموزش مجازی و ارزشیابی کیفیت تدریس اساتید را پایین می‌آورند و از طرف دیگر باعث عقب افتادگی و بی‌سواد بار آوردن دانشجو و دانش‌آموزان در نظام آموزشی می‌شوند.
این افراد که بیشتر با نام‌های مشاوره و کلاس‌های خصوصی برای امتحانات در این پلتفرم‌ها حاضر می‌شوند در ادامه در جواب سؤال اینکه خودتان امتحان می‌دهید یا همکاری می‌کنید، پاسخ «فرقی ندارد» می‌دهد. کسانی که با اسم آموزش و تدریس خصوصی وارد می‌شوند اما فکرهای دیگری برای کسب درآمد دارند. در واقع اساتید دانشگاه هم تاحدودی متوجه شدند و هنگامی که کارنامه نیمسال‌های تحصیلی دانشجویانی که هنگام آموزش‌های حضوری از نظر نمرات چنگی به دل نمی‌زد حال در زمان امتحان مجازی پر شده از ۱۸، ۱۹ و ۲۰، طبیعی است که می‌دانند یک جای کار می‌لنگد.
اخیراً هم اساتید برای اینکه از قافله درآمدزایی‌ از این چنین اقداماتی عقب نمانند، به گروه کمک‌کنندگان به امتحان مجازی اضافه شده‌اند و آگهی‌های شرکت در امتحانات‌شان را در پلتفرم‌های مختلف می‌دهند. درست است که هیچ وقت اسم کمک‌کننده امتحان در خیلی از این آگهی‌ها نیامده، اما اگر با چشم مشتری به این آگهی‌ها نگاه کنید درمی‌یابید مشاوره یا کمک به امتحان پایانی به جز امتحان دادن به جای دانشجویان معنی دیگری نمی‌دهد.
ورود این دلالان و مافیای امتحانات مجازی تنها به دانشگاه‌ها مربوط نمی‌شود و در حوزه مدارس و بین دانش‌آموزان نیز رخنه کرده‌اند. کسانی که به شرط پول، بیست دروغین برای دانش‌آموزان به ارمغان می‌آورند غافل از اینکه این دانش‌آموز فردای آموزش حضوری یا در آینده در کنکور یا شغل مورد نظر دیگر سوادی برای ارائه نخواهد داشت.
در روزهای اخیر اگرچه کمپین‌های مجازی و تجمعات زیادی توسط دانشجویان درباره گلایه از کیفیت آموزش مجازی، لغو امتحانات حضوری به‌دلیل نگرانی بابت ابتلا به کرونا و عدم برپایی هرگونه امتحان به دلیل کیفیت پایین آموزش مجازی تشکیل شد؛ اما در هیچ یک از این کمپین‌ها، هیچ‌ نگرانی بابت کیفیت امتحان یا احتمال تقلب در امتحان از سوی دانشجویان ابراز نشده است؛ به‌نظر می‌رسد این موضوع جزو دغدغه‌های دانشجویان نیست؛ گویا از دید برخی دانشجویان همیار تقلب در امتحان، راه‌حل خوشایند و میانبری برای امتحانات مجازی است.
به نقل از خبرنامه دانشجویان؛ حال این سؤال پیش می‌آید که وجود چنین دلالان و افرادی که برای سودجویی خود به نظام آموزشی کشور ضربه وارد می‌کنند تا چه زمانی در این پلتفرم‌ها ادامه خواهد داشت و چرا مسئولین آموزشی برای جلوگیری از فعالیت چنین افرادی در فضای آموزشی کشور اقدامی نمی‌کنند؟