سخنگوی وزارت خارجه:
رفع تحریم‌ها با توافق موقت تأمین نمی‌شود
سعید خطیب زاده با بیان اینکه به دنبال یک توافق پایدار و قابل‌اتکا در وین هستیم تصریح کرد: رفع تحریم‌ها با توافق موقت تأمین نمی‌شود
سرویس سیاسی-
همزمان با ادامه دور هشتم مذاکرات وین بین ایران و 1+4 و شکل‌گیری گفت‌وگوهای کارشناسی درباره رفع تحریم‌ها در سطوح و فرمت‌های مختلف، برخی رسانه‌های خارجی بازهم بر روی موضوع «توافق موقت» تمرکز کرده و به نقل از برخی مقامات غربی، آن را ایده‌ای برای خروج از «بن‌بست» معرفی می‌کنند، این در حالی است که بر اساس اعلام مقامات و مذاکره‌کنندگان ارشد ایران و سایر طرف‌های برجام، دور جدید مذاکرات در وین، مثبت و روبه‌جلو بوده است.
هدف آمریکا از ایده توافق موقت
به گفته کارشناسان و تحلیلگران، هدف آمریکا از طرح ایده «توافق موقت» این است که با بازگشت به برجام، زمینه اجرای مکانیسم ماشه و اعمال تحریم‌های سازمان ملل موسوم به «اسنپ بک» و فشار بیشتر علیه ایران را فراهم کند این در حالی است که از منظر جمهوری اسلامی ایران، توافق دیگری مطرح نیست و آنچه هست صرفاً مذاکره برای احقاق حقوق ملت ایران و رفع کلیه تحریم‌ها و ارائه تضمین طرف آمریکایی برای انجام توافق قبلی است.
بااین‌حال برخی مقامات و رسانه‌های خارجی از یک سال پیش تاکنون به‌ویژه طی هفته‌های اخیر بازهم به معرفی ایده‌هایی مانند توافق موقت، توافق گام‌به‌گام و طرح‌هایی مانند برجام پلاس روی می‌آوردند.
ازاین‌رو بود که روزنامه الکترونیک «رأی‌الیوم» که دفتر آن در لندن قرار دارد، اوایل هفته جاری با انتشار خبری مدعی شد که طرفین به توافق موقت ۲ ساله رسیده‌اند!؛ خبری ساختگی و جعلی که از سوی منابع آگاه ایرانی تکذیب شد.
پیش از آن هم،اندیشکده معروف آمریکایی «گروه بین‌المللی بحران» (ICG)- که رابرت مالی، رهبر تیم مذاکراتی آمریکا در وین و از بانیان اصلی برجام، ریاست آن را بر عهده‌دارد- در گزارشی ایده توافق موقت را مطرح و نوشته بود: «اروپایی‌ها می‌توانند یک توافق موقت را پیشنهاد کنند که طی آن، تهران برخی از حساس‌ترین فعالیت‌های اشاعه‌ای خود را در ازای تخفیف محدود در فروش نفت یا دسترسی به منابع ارزی تعلیق کند.»
آمریکایی‌ها، «توافق موقت» را برجام منفی (JCPOA-minus) معرفی و عنوان می‌کنند که: «برجام منفی (توافقی با مفاد کمتر از برجام) می‌تواند ایستگاهی برای رسیدن به برجام پلاس (توافقی با مفاد بیشتر از برجام) باشد.»!
گفتنی است که مقام‌های ارشد وزارت خارجه کشورمان از آغاز دور جدید مذاکرات وین برای لغو تحریم‌های ظالمانه علیه ایران با تأکید بر شروط اصلی و اصولی ایران مبنی بر لغو همه تحریم‌ها، راستی آزمایی و ارائه تضمین از سوی طرف مقابل اعلام کرده‌اند که «چیزی به نام توافق گام‌به‌گام و توافق موقت مطرح نیست.»
بر همین اساس است که «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت خارجه کشورمان دیروز دوشنبه در نشست هفتگی با خبرنگاران بازهم به این موضوع اشاره و تأکید کرد: «رفع تحریم‌ها با توافق موقت تأمین نمی‌شود.»
نمی‌شود طرف مقابل لاک‌پشتی حرکت کند
و از ما توقع سرعت نور داشته باشد!
خطیب زاده درباره مذاکرات جاری در وین همچنین گفت: درباره آنچه در وین اتفاق می‌افتد نتیجه تلاش همه طرف‌هاست که به تفاهم پایدار برسیم. بعدازاینکه طرف مقابل کمپین ضداطلاعاتی را در فضای عمومی به راه‌انداخته بود که در اتاق‌ها چیزی به دست بیاورد، متوجه شد این مسیر بی‌ثمر است. در وین آنچه اتفاق می‌افتد تمرکز بر چهار موضوع رفع تحریم‌ها، تضمین‌ها، راستی آزمایی و موضوعات هسته‌ای است و پیشرفت‌های خوبی بوده و در برخی پیشرفت‌ها بیشتر یا کمتر بوده است. موضوعات باقیمانده موضوعات حائز اهمیتی است. ما به نقاطی رسیدیم که این نقاط به ما نشان خواهد داد که آیا طرف مقابل اراده لازم را برای پیشبرد مذاکرات دارد یا خیر.
وی ادامه داد: بسیار درباره سرعت مذاکرات و گفت‌وگوها صحبت می‌شود. سرعت گفت‌وگوها برای ایران مهم است، ولی سرعت امر دوطرفه است، نمی‌شود طرف مقابل لاک پشتی حرکت کند و از ما توقع سرعت نور داشته باشد. ما باید به مذاکراتی ادامه دهیم که نتیجه آن توافق پایدار و قابل اتکا باشد و این هم با سرعت بیش از حدی که از سوی ما فقط اعمال شود، همخوان نیست. ایران به دنبال توافق پایدار و قابل اتکا است.
بدهی‌های انباشته شده ایران در کره‌جنوبی
ربطی به گفت‌وگوها در برجام ندارد
خطیب‌زاده درباره بحث آزاد‌سازی پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی گفت: سفر معاون وزیر خارجه کره به ابتکار خودشان بوده و برخی کشورها و هیئت‌ها با ابتکار خود به وین سفر کردند و بنا به درخواست آنها معاون سیاسی وزیر خارجه ایران ملاقاتی با همتای خود داشت و تأکید شد آنچه به عنوان بدهی‌های انباشته شده ایران در کره جنوبی مطرح است ربطی به گفت‌وگوها در برجام ندارد و یک تعهد قطعی از سوی کره است و فارغ از اینکه گفت‌وگوهای وین در چه زمانی به نتیجه برسد، کره جنوبی موظف به تأدیه بدهی‌های خودش به جمهوری اسلامی ایران است و اساساً تحریمی وجود ندارد که بانک‌های کره‌ای و دولت کره جنوبی کمی‌ها و کاستی‌هایی دارند و این مبالغ را منتقل نمی‌کنند.
هیچ موضوعی فراتر از برجام را نمی‌پذیریم
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤال دیگری درباره مذاکرات جاری در وین بیان کرد: گفت‌وگوهای وین برای اطمینان از بازگشت مسئولانه آمریکا به برجام است و هیچ موضوعی فراتر از برجام را نه گفت‌وگو کرده و نه می‌پذیریم. ایران و آمریکا از طریق متن‌های مکتوب غیررسمی نظرات خود را بیان کردند در چهار موضوع رفع تحریم‌ها، تعهدات هسته‌ای و تضمین‌ها و راستی آزمایی بوده است که دولتی در واشنگتن دوباره روابط بین‌الملل و این توافق را به سخره نگیرد. این گفت‌وگوهای غیررسمی و مکتوب آرشیوی از مواضع است و هیچ موضوعی فراتر از این صحبت نکردیم.
نه خوشبین هستیم نه بدبین
وی گفت: ما نه خوشبین هستیم نه بدبین، ما با واقع نگری مذاکره می‌کنیم و با واقع نگری به مردم گزارش می‌دهیم.
سخنگوی وزارت خارجه درباره توافق موقت در مذاکرات وین نیز اظهار داشت: ما به دنبال یک توافق پایدار و قابل اتکا هستیم و هیچ توافقی که این دو مؤلفه را نداشته باشد در دستورکار ما نیست. همه باید تلاش کنیم که بازگشت آمریکا به برجام همراه با اخذ تضامین لازم و راستی‌آزمایی است و چرخه‌ای از رفع تحریم‌ها هم باید انجام شود. این با هیچ توافق موقتی حاصل نمی‌شود.
هیچ تاریخ ساختگی را قبول نداریم
و از سرعت پیشرفت مذاکرات راضی نیستیم
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به پرسشی درباره تحمیل جدول زمانی در مذاکرات وین و موضع ایران بیان کرد: ما هیچ تاریخ ساختگی را قبول نداریم و از سرعت پیشرفت مذاکرات راضی نیستیم. طرف مقابل در دور هفتم وقت کشی زیادی کرد و بعد پذیرفت درباره ابتکارات ایران مذاکره کند. هیات ایران هم در سطح کارشناسی از این توان برخوردار است و این سؤال را باید کرد که آیا هیات‌های دیگر با این توان تصمیم‌گیری در وین حاضر هستند و آیا ایران فقط باید تمام تلاش خود را بکند و ابتکارات و موضوعات را با دقت مطرح کنند و آیا انتظار است طرف مقابل نیز چنین کنند.
خطیب‌زاده بیان کرد: اگر این اراده و سطح از توانایی در طرف مقابل در روزهای آتی دیده شود می‌توان گفت با کمترین زمان ممکن می‌توان به توافق خوب، قابل اتکا و پایدار رسید.
وی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: جهان امروز در یک دوراهی قرار دارد که از زمان ترامپ ایجاد شد و آمریکا در محوریت آن است و راهی که براساس چندجانبه گرایی و احترام به قوانین موضوعه و حاکمیت ملی کشورهاست. ایران و چین در این مسیر در یک محور قرار دارند و تلاش می‌کنند در مقابل این سیاست زور و فشار بایستند. آنچه امروز ایران و چین و برخی کشورها در جنوب و شرق نمایندگی می‌کنند همین نگاه راه متفاوت به همکاری‌های بین‌المللی است. امیدواریم آنها که مسیر یکجانبه و دسیسه و فشار را دنبال می‌کنند به این مسیر که محتوم در روابط بین‌المللی است برگردند.
وی درباره تغییر مذاکره کنندگان آلمان و انگلیس در وین نیز گفت: این تغییرات به خاطر تغییر دولت در آلمان و تغییر مذاکره‌کننده انگلیسی به خاطر بازنشستگی نماینده قبلی بوده است. شاید بیشتر مربوط به حاشیه است. انتظار ما از سه کشور اروپایی این است که خودشان را به عنوان عضو برجام بدانند و نه نماینده طرف خاصی و براساس این واقعیت به عنوان یکی از اعضای مانده در برجام تلاش کنند اطمینان را همه اعضا پیدا کنند که آمریکا به صورت راستی‌آزمایی و موثر و با ارائه تضمین‌ها به برجام برگردند و از تقسیم کار اجتناب کنند. تصور ما این است سه کشور اروپایی باید به هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام اجازه دهند گفت‌وگوها را در مسیر سازنده ادامه دهد و اگر این مسیر را ببینیم به توافق پایدار خواهیم رسید.
سخنگوی وزارت خارجه درباره موانع موجود در مذاکرات وین اظهار داشت: هم موانع موضوعی داریم و هم موقعیتی. در موضوع هسته‌ای پیشرفت‌های خوبی داشتیم و می‌توانیم توافقات خوبی داشته باشیم.
لازم به یادآوری است که سعید خطیب‌زاده ماه گذشته در واکنش به زمزمه توافق موقت از سوی برخی چهره‌ها و رسانه‌های خارجی تصریح کرد: ما در وین براساس پیش‌نویس‌هایی که دادیم برای رفع تحریم‌ها و هم چگونگی توقف اقدامات جبرانی ایران در مقابل رفع تحریم‌ها مذاکره می‌کنیم. آنها هم در جلسات قبل توضیح داده شده است. چیزی به نام توقف و گام به گام و توافق موقت مطرح نیست.
امیرعبداللهیان:
غربی‌ها به دنبال توافق موقت هستند
«محمود عباس‌زاده مشکینی» سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی هم دیروز با اشاره به نشست یکشنبه کمیسیون متبوع خود با «حسین امیرعبداللهیان» افزود: وزیر امور خارجه در این نشست جزییات نشست مذاکرات در وین را تشریح کرد و معتقد بود که ابتکار عمل مذاکرات دست جمهوری اسلامی ایران است.
وی ادامه داد: «امیر عبداللهیان در این نشست تاکید داشت که غربی‌ها می‌خواهند با توافق موقت مسائل و نگرانی‌های خودشان را رفع کنند. ولی هدف و تلاش ما یک توافق خوب است.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی ادامه داد: برداشت بنده به عنوان سخنگوی کمیسیون این است که روند مذاکرات کاملاً حرفه‌ای و با اقتدار طرف ایرانی پیش می‌رود و تا به امروز ابتکار عمل در دست مذاکره کنندگان ایرانی بوده است و امیدواریم ان‌شاءالله تا آخر سال به نتیجه برسیم. البته به شرط اینکه طرف غربی در پی بازگشت به روحیه دوران استعمار نباشد.
وی افزود: اگر غربی‌ها دنبال رفع نگرانی‌های خود پیرامون فعالیت‌های هسته‌ای ایران هستند ما حاضر به همکاری و رفع سوء تفاهمات هستیم. به شرطی که طرف مقابل از عناد و ناسازگاری و زیاده‌خواهی دست بردارد و بر اساس تعهدی که در برجام داده است تحریم‌ها عملاً لغو و برای راستی‌آزمایی و جلب اعتماد جمهوری اسلامی ایران همکاری کند.
نظرسنجی؛ حمایت آمریکایی‌ها
از رفع تحریم‌های ایران
بر اساس نظرسنجی جدید موسسه «مورنینگ کانسالت» اکثر رای‌دهندگان آمریکایی همچنان از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ ایران حمایت می‌کنند و بسیاری از آنها در این نظرسنجی که در آستانه ازسرگیری مذاکرات وین در دولت جدید ایران انجام شد، گفتند در صورتی که کاهش تحریم‌ها علیه ایران باعث ازسرگیری مذاکرات می‌شود، باید این اتفاق بیفتد.
در این نظرسنجی، ۵۶ درصد از شرکت‌کنندگان از برجام اعلام حمایت کردند، ۱۸ درصد نظری نداشتند و ۲۶ درصد با آن مخالف بودند. آنها همچنین با کثرت ۴۲ درصدی از برداشته شدن تحریم‌ها علیه ایران برای آغاز مذاکرات حمایت کردند، در حالی که ۲۳ درصد نظری نداشتند و ۳۵ درصد مخالف این اقدام بودند.
طبق این نظرسنجی، این حمایت در حالی بوده که اکثریت با اختلاف ناچیز گفتند که یک توافق جدید ممکن است مانع توسعه سلاح اتمی از سوی تهران نشود.
به گزارش پایگاه اینترنتی این مرکز، نظرسنجی ۲۸ تا ۲۹ دسامبر (۷-۸ دی) حمایت گسترده‌ای از توافق ۲۰۱۵ ایران را نشان می‌دهد، با این حال، چارچوب‌بندی در این موضوع بسیار مهم است: در حالی که رأی‌دهندگان جمهوری‌خواه تقریباً بر سر اصل توافق اختلاف نظر دارند، آنها به طور عمده از تصمیم یکجانبه ترامپ برای خروج از برجام با گذشت کمتر از سه سال پس از این اقدام، حمایت می‌کنند.
طبق این گزارش بر اساس نتایج به دست آمده، تقریباً از هر ۵ رأی‌دهنده آمریکایی، ۴ نفر مدعی شدند که نگران تولید سلاح اتمی از سوی ایران هستند و در این موضوع کره شمالی و چین سهم بیشتری از نگرانی آنها را به خود جلب کرده بود و ایران در جایگاه سوم قرار داشت.
از هر ۳ رأی‌دهنده آمریکایی شرکت‌کننده در نظرسنجی مورنینگ کانسالت دو نفر نیز گفتند که در صورت شکست مذاکرات در وین، از افزایش تحریم‌های اقتصادی علیه ایران حمایت خواهند کرد، حتی با وجود آنکه برخی کارشناسان ارزش آنها را رد می‌کنند.