سرویس سیاسی-  

«جو بایدن» که از یک سو از آمادگی آمریکا برای لغو تحریم‌ها علیه ایران سخن می‌گوید و این وعده را بارها نیز تکرار کرده و از سوی دیگر، عملاً در تکاپو برای تشدید این تحریم‌های ظالمانه است، روز گذشته (شنبه) و در آستانه دیدار مجازی با «شی جین پینگ» رئیس‌جمهوری چین به‌عنوان اصلی‌ترین خریدار نفت ایران مدعی شد که «عرضه نفت از سوی کشورهای تولید‌کننده به میزان کافی وجود دارد تا کشورهای متقاضی نفت و محصولات نفتی، میزان واردات خود از ایران را به‌طور قابل توجهی کاهش دهند».

خبرگزاری رویترز نیز دیروز نوشت که جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا در یادداشتی به وزارت امور خارجه این کشور اعلام کرد که عرضه جهانی نفت به میزان کافی وجود داشته و دیگر کشورها می‌توانند خرید آن را از ایران کاهش دهند. تنها چند روز پس از انتقاد رئیس‌جمهوری آمریکا از اوپک پلاس و ناکافی خواندن افزایش صادرات پیش‌بینی‌شده این گروه از تولیدکنندگان نفت، وی در تغییر موضعی ۱۸۰ درجه‌ای و به بهانه حفظ تحریم‌های ایران اعلام کرد که میزان عرضه جهانی نفت کافی است.

از سال ۲۰۱۲ که دولت باراک اوباما صادرات نفت ایران را تحریم کرد، کاخ سفید موظف شده تا 

هر ۶ ماه یک‌بار اعلام کند که عرضه جهانی نفت مکفی بوده و می‌توان به تحریم نفتی ایران ادامه داد. نکته قابل تأمل اینکه بایدن هفته پیش و در حاشیه اجلاس اقلیمی ‌گلاسکو که هدف آن محدود کردن و کاهش دادن تولید و استفاده از سوخت‌های فسیلی است، از عدم افزایش نفت اوپک و روسیه انتقاد کرد و افزود که دلیل افزایش قیمت سوخت و نفت در جهان تا این نقطه به‌دلیل مخالفت روسیه و کشورهای عضو سازمان اوپک برای تولید بیشتر نفت است.

بایدن در مسیر ‌ترامپ و اوباما 

نامه بایدن به وزارت خارجه این کشور در برهه کنونی که قرار است هفتمین دور مذاکرات وین بین ایران و گروه 1+4 در راستای لغو تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران صورت گیرد، در واقع نشانه دیگری از سوءنیت واشنگتن و تمایل واقعی آن برای تداوم تحریم‌های ایران محسوب می‌شود.

از سوی دیگر ادعای بایدن درباره عرضه کافی نفت در بازارهای بین‌المللی و عدم نیاز به نفت ایران برخلاف واقعیات کنونی از جمله درخواست اخیر وی از اوپک پلاس برای افزایش سریع و قابل توجه تولید نفت به منظور کاهش بهای آن است که البته با پاسخ منفی اوپک پلاس مواجه شد.

هدف آمریکا از اعمال چند باره تحریم‌های نفتی که بار اول در دولت اوباما درسال 2012 و بار دوم با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای برجام توسط دولت «دونالد ‌ترامپ» و اعمال شدیدترین تحریم‌ها در قالب کارزار فشار حداکثری در نوامبر 2018 علیه ایران اعلام شد، ممانعت از صادرات نفتی ایران و محروم ساختن آن از درآمدهای نفتی بوده است.

رشد چشمگیر صادرات نفت ایران به‌رغم تحریم‌های آمریکا

هر چند به‌دنبال این تحریم‌ها بسیاری از کشورها خرید از ایران را متوقف کردند، اما صادرات نفتی ایران به انحای مختلف و با دور زدن تحریم‌های آمریکا همچنان ادامه یافته است.

به همین دلیل نه دولت ‌ترامپ و نه دولت بایدن نتوانسته‌اند در این زمینه به موفقیت قابل توجهی دست یابند و صادرات نفتی و فرآورده‌های نفتی ایران همچنان به شیوه‌های مختلف جریان داشته است.

به‌رغم تلاش‌های بسیار آمریکا از جمله تهدید دیگر کشورها به اعمال مجازات‌های شدید علیه آنها در صورت خرید نفت ایران، برخی از خریداران بی‌اعتنا به این تهدید‌ها، همچنان به خرید نفت از ایران ادامه می‌دهند.

چندی پیش خبرگزاری رویترز گزارش کرد که خریداران چینی علی‌رغم تحریم‌های آمریکا به واردات نفت ایران ادامه می‌دهند. طبق این گزارش، در سه ماه گذشته، واردات نفتی چین از ایران به‌طور متوسط به بیش از نیم میلیون بشکه در روز رسیده است. گرچه عدد پانصد هزار ادعای رویترز است و طبق گزارش شرکت‌های ردیابی نفتکش، میزان صادرات نفت ایران به چین بین هفتصد هزار تا یک میلیون بشکه در روز برآورد شده است.

چین، روسیه، ونزوئلا، سوریه و... مقصد ناوگان نفتی نامرئی ایران 

چندی پیش هم وب‌سایت خبری تحلیلی «واشنگتن فری بیکن» ضمن اذعان به افزایش فروش نفت ایران در ماه‌های اخیر تصریح کرد: ایران همچنین مشغول ساخت ناوگانی از کشتی‌های نامرئی بوده که نفت را به چین، سوریه، ونزوئلا، روسیه و سایر کشورها منتقل می‌کنند. این کشتی‌ها با خاموش کردن فرستنده‌های خود تحریم‌ها را دور می‌زنند.کارشناسان می‌گویند ایران به این ترتیب یک فرصت مالی جدید پدید آورده است.

کلیر جانگمن رئیس گروه «اتحاد در مقابل ایران هسته‌ای» نیز به این وب‌سایت آمریکائی گفته است: افزایش صادرات نفت ایران به چین به عدم اجرای تحریم‌ها مربوط می‌شود. یک مقام وزارت امور خارجه آمریکا هم گفت که چین همچنان «یک شریک تجاری مهم برای ایران» است.

گزارش واشنگتن فری بیکن که مستند به واقعیات است، بار دیگر فضاسازی‌های دروغین در ادعای کاهش صادرات نفت ایران را نشان می‌دهد.

بی‌اعتنایی به تحریم نفتی آمریکا با افزایش تولید و صادرات 

پایگاه خبری اویل پرایس نیز چندی پیش طی گزارشی نوشت ایران با وجود تحریم‌های آمریکا صادرات نفت خود را افزایش داده و با صادرات نفت به لبنان توانسته مشتری نفتی جدیدی برای خود پیدا کند.

بر اساس این گزارش ایران به‌ویژه در ماه‌های اخیر با صادرات نفت خام به لبنان از طریق سوریه تحریم‌های آمریکا را نادیده گرفته است و همچنین اعلام کرده کمبود انرژی سوریه را با ارسال ماهانه 3 نفتکش به این کشور تأمین می‌کند. علاوه بر لبنان و سوریه، افغانستان هم تحت حاکمیت طالبان وابسته به واردات نفت از ایران برای تامین نیاز خود به انرژی است. ایران صادرات سوخت به افغانستان را در اواخر ماه اوت آغاز کرده است.

قیمت بنزین در افغانستان به 900 دلار در هر تن افزایش یافته و باعث شده این کشور وابستگی خود به سوخت ایران را قبول کند. طالبان قرار است عوارض واردات سوخت از جمله بنزین، دیزل و ال‌پی‌جی از ایران و سایر کشورهای همسایه را کاهش دهد. ایران علی‌رغم تحریم‌ها و ادامه حضور آمریکا در افغانستان، حدود 400 هزار تن سوخت از ماه مه 2020 تا مه 2021 به این کشور صادر کرده است. البته ارقام رسمی ‌احتمالاً بالاتر از این است.

متخصصان تخمین می‌زنند رقم واقعی صادرات ایران به افغانستان650 هزار بشکه‌ در روز باشد یعنی حدود 30 درصد هدف برنامه‌ریزی شده.

افزایش قابل توجه ذخایر ارزی ناشی از فروش نفت ایران

از سوی دیگر «کورین گلدشتاین» یک متخصص تحریم‌ها با‌ اشاره به بی‌اثر شدن تدریجی تحریم‌های آمریکا می‌گوید: «اگر آمریکا سعی کند از تحریم برای همه چیز استفاده کند و تلاش کند به بقیه دنیا بگوید چه کاری باید انجام دهند و چه نکنند، در برهه‌ای از زمان دیگر کشورها می‌توانند جلوی آن بایستند و بگویند: دیگر برایمان بس است.»

از سوی دیگر ایران توانسته است به‌رغم تداوم تحریم نفتی از سوی آمریکا، میزان ذخایر ارزی خود ناشی از فروش نفت، مشتقات نفتی و پتروشیمی ‌را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. صندوق بین‌المللی پول در گزارشی اعلام کرد، ذخایر ارزی ایران

از 4 میلیارد دلار در سال گذشته، به 31 میلیارد دلار در سال منتهی به ماه جاری رسیده است که نشان می‌دهد ایران به موفقیت‌هایی در برخورد با تحریم‌های اقتصادی آمریکا نائل آمده است.

همچنین دیگر گزارش‌ها نشان می‌دهد که درآمد ارزی دولت ایران از پایان سال 2020 تاکنون بیش از 700 درصد افزایش یافته و حدود هشت برابر شده است که تایید دیگری بر بی‌اثر بودن تحریم اقتصادی آمریکا با افزایش فروش حامل‌های انرژی است.

در واقع آمریکا در‌باره تأثیر تحریم‌ها علیه ایران به‌ویژه در بخش نفت دچار خوش‌بینی افراطی بوده و اکنون پس از سه سال از این تحریم‌ها، تهران همچنان به صادرات نفتی و فرآورده‌های نفتی ادامه می‌دهد.

نفت دزدی، سناریوی شکست‌خورده

 برای جبران حفره‌های تحریم

از سوی دیگر ماجرای نفت دزدی در دریای عمان و اقدام مقتدرانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ناکام گذاشتن مصادره نفت صادراتی ایران از سوی آمریکائی‌ها گواه دیگری بر این مدعاست که تحریم نفت ایران به بن‌بست رسیده و به‌کارگیری مدل جنگ سخت در تقابل نفتی با ایران، در واقع پوششی برای ساختار تضعیف شده تحریم‌ها علیه صادرات نفت ایران است.

واضح است که با روی کار آمدن دولت سیزدهم و اتخاذ رویکرد جدید در سیاست خارجه، مسیرهایی برای فروش نفت ایران باز شده است که از کارآیی سلاح تحریمی‌آمریکا در ایجاد محدودیت برای فروش نفت ایران کاسته است، حال آمریکا با این دست اقدامات به‌دنبال جبران حفره‌های تحریمی‌ خود علیه ایران است.

در نتیجه تضعیف اثرگذاری تحریم‌ها موجب شده است که آمریکا در انتخاب گزینه‌های موجود در تقابل نفتی با ایران حداقل مسیر مصادره و سرقت را نیز تست کند تا شاید مثمرثمر واقع شود که البته این سناریو نیز با هوشمندی دلاوران نیروی دریایی سپاه پاسداران اسلامی با شکست مواجه شد.  جواد اوجی، وزیر نفت، در پیام قدردانی از نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به‌دلیل نجات نفتکش ایرانی از چنگ دزدان دریایی آمریکایی درباره چرایی اقدام مذبوحانه آمریکا برای مصادره نفت ایران این‌گونه توضیح می‌دهد: «دشمنان مردم ایران وقتی با چشم دیدند که خادمان مردم ایران در دولت سیزدهم با اراده پولادین و بدون تعلل مصمم به شکستن حلقه سخت محاصره تحریم‌ها هستند و نتیجه این اراده فرزندان ملت را در افزایش صادرات نفت و میعانات و فرآورده‌های ایران مشاهده کردند و دیدند از طرق دیگر نمی‌توانند جلوی این عزم ملی را سد کنند، در آخرین حربه به سراغ یکی از راه‌حل‌های قدیمی ‌خود که سابقه تاریخی طولانی هم در آن دارند، رفتند».

همچنین جواد اوجی وزیر نفت سه‌شنبه 11 آبان بعد از حضور در جلسه کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت‌‌‌وگوی تلویزیونی به موضوع افزایش صادرات نفت ایران در دولت سیزدهم‌ اشاره کرده و گفت: «با کمک همگان الحمدلله در موضوع فروش نفت وضعیت خیلی بهتر از گذشته است و با استفاده از توان و ظرفیت داخلی و خارجی در این زمینه کارهای خوبی صورت گرفته است. تهاتر نفت و به‌ویژه تهاتر نفت جهت سرمایه‌گذاری در طرح‌های مختلف اقدامات خوبی در دولت انجام شده و برنامه‌های خوبی مشخص شده که به زودی کلید خواهد می‌خورد».