چرایی تقدس خانواده(پرسش و پاسخ)
پرسش:
از منظر آموزههای وحیانی اسلام چرا ازدواج و تشکیل خانواده با وجود اینکه یک وجه غالب آن امر شهوانی است، اما در عین حال جنبه تقدس پیدا میکند؟
پاسخ:
محبوبترین نهاد نزد خداوند
ازدواج و تشکیل کانون خانواده از منظر آموزههای وحیانی اسلام محبوبترین بنا و نهاد نزد خدای متعال توصیف شده و پیامبر گرامی(ص) در این زمینه میفرماید: «ما بنی بناء فی الاسلام احب الی الله عزوجل من التزویج» هیچ بنا و نهادی در اسلام نزد خدای متعال محبوبتر از ازدواج و تشکیل خانواده نیست.(وسایلالشیعه، ج84، ص3)
تشکیل کانون خانواده از سه جهت مقدس است:
1- خروج از خودپرستی
اولین گام در ازدواج، خروج از خودپرستی است. آدمی غیر از خود دیگری را نیز دوست میدارد. هرچه برای خود میخواهد برای او نیز میخواهد. به سرنوشت او مانند سرنوشت خود علاقهمند میگردد. البته علاقه به زن از نوع علاقه به اشیاء نیست. گذشته از زن بعد علاقه به فرزند نیز پیدا میشود. اساس اخلاق خروج از خودپرستی است. در خانواده لااقل خود انسان توسعه پیدا میکند. بنابراین تشکیل کانون خانواده خود یک مکتب و مدرسهای است که انسان بدون آن تکمیل نمیشود. افراد عالم و ریاضت کشیده و پیرمرد دیده شده که در سنین هشتاد سالگی خالی از یک نوع خامی و نپختگی نبودهاند. مثل مرحوم آخوند کاشی اصفهانی و مرحوم آقا شیخ مرتضی طالقانی. فحاشیهای آخوند کاشی و حاج آقا علیمحمد نجفآبادی که عشق به گربه پیدا کرده بود و همچنین بعضی اخلاق بچگانه مرحوم طالقانی که نقل میشود، معلول این است که این مکتب اخلاقی را از لحاظ ملکات اخلاقی طی نکردهاند. خود اشباع شدن و نشدن غریزه جنسی از یک طرف، و طرف علاقه صمیمی و وحدت پیدا کردن از طرف دیگر، در تعدیل ملکات روحی فوقالعاده موثر است. به همین دلیل به نظر میرسد بعید است که یک نفر کشیش غیرمزدوج و یک نفر پاپ بتواند از لحاظ اخلاقی انسان کاملی باشد.
2- ممانعت از ورود به گناه و معصیت
جهت دوم تقدس تشکیل کانون خانواده این است که قطع نظر از ملکات اخلاقی از لحاظ عملی نیز مانع وقوع در گناه و معصیت است. هرچیزی که مانع ارتکاب گناه و معصیت بشود مقدس است. گفته نشود پس خوردن هم از این قبیل است. زیرا هر لذتی نوعی کدورت و کسالت ایجاد میکند، جز این لذت ازدواج که حالت معنویت به انسان میدهد. در بابت مذمت غروبت و اینکه ازدواج حصار و دژ مستحکمی است که انسان را از ارتکاب جرم و گناه و معصیت بازمیدارد، روایت زیادی وارد شده است. مسلما هرچیزی که ولو به شکل حصاری برای گناه و معصیت باشد، خوب و مقدس است. البته آن چیزی که روح را لطیف و عالی میکند خیلی بالاتر است از آن چیزی که فقط عنوان حصار دارد. پس ازدواج از آن جهت که یک مکتب اخلاقی است خیلی بالاتر است از خودش از آن جهت که حصار و مانع است.
3- یگانه کانون صلاحیتدار برای پرورش نسل آینده
جهت سوم تقدس تشکیل کانون خانواده این است که مکتب و مدرسهای است برای تربیت نسل آینده و یگانه کانون صلاحیتدار پرورش نسل آینده است. و هیچ کانون و مرکز دیگری نمیتواند این نیاز طبیعی جوامع بشری را تامین نماید.