سرویس سیاسی -

درنهایت وزارت خارجه روز پنج‌شنبه (2 اردیبهشت) در بیانیه‌ای با اشاره به اینکه «برخی بر این گمان‌اند که موفقیت در احیا برجام و کاهش فشارهای تحریمی، دارای اهداف انتخاباتی است» اعلام کرد: مستند، سریال و خبر تحریف‌شده علیه تیم مذاکره‌کننده پخش می‌کنند، آن‌هم با هزینه‌های میلیاردی از جیب ملت تحت‌فشار ایران!
وزارت خارجه نوشت: برادرانه به‌تمامی جریان‌ها و منتقدانی که شاید به گفت‌وگوهای وین نگاهی انتخاباتی و سیاسی داشته باشند، توصیه می‌کنیم سیاست خارجی و امنیت ملی را دستمایه رقابت سیاسی قرار نداده و... اعتبار کشور را به بازی نگیرند.
گفتنی است که رسانه‌های زنجیره‌ای مانند شرق، ایران، مردم‌سالاری، همدلی، ابتکار و آرمان ملی روز گذشته در اقدامی هماهنگ به برجسته‌‌‌سازی بیانیه مزبور، هجمه به صداوسیما و مخالفت با انتقادها درباره مذاکرات برجام پرداختند. روزنامه جمهوری اسلامی دیروز شنبه در گزارش تیتر 1 خود نوشت: مگر صداوسیما رسانه خصوصی است که علیه مذاکرات مربوط به نظام در وین موضع می‌گیرد؟ روزنامه شرق تیتر «دروغ‌های شاخدار برای گندم خیالی ری»، و روزنامه ابتکار تیتر 1 «دستگاه دیپلماسی علیه دروغ‌های شاخدار» را در صفحه اول خود منتشر کرد. روزنامه همدلی هم با تیتر «افراد پشت پرده مستند جنجالی» نوشت: گاندوسازان به «پایان بازی» امید بسته‌اند.
لازم به ذکر است که تلاش محکوم به شکست مدعیان اصلاحات برای هجمه به صداوسیما و انتقاد به «منبع آگاه ایرانی» و مبهم گذاردن جزئیات مذاکرات وین در حالی است که همین دیروز «منبع آگاه» آمریکایی اعلام کرد: «راستی‌آزمایی را نمی‌پذیریم» و «تضمین نمی‌دهیم دوباره از برجام خارج شویم»
بر اساس گزارشی که دیروز در رسانه‌ها منتشر شد، یک مقام بلندپایه وزارت امور خارجه آمریکا در گفت‌وگوی مجازی با خبرنگاران صراحتاً اعلام کرد که حتی اگر دولت جو بایدن به برجام- که دولت ترامپ در سال 2018 از آن خارج شده بود- بازگردد، بازهم هیچ تضمینی برای خارج نشدن دولت آینده آمریکا از این توافق وجود نخواهد داشت.
وی با بیان اینکه «ایران ایده رفع گام‌به‌گام تحریم‌ها را پذیرفته است» گفت: «قطعاً برای ما غیرقابل‌قبول است که آمریکا نخست تحریم‌ها را بردارد» چه اینکه «به دنبال تفاهم‌های طولانی‌تر، قوی‌تر و گسترده‌تر با ایران هستیم.»
مدعیان اصلاحات همچنان وعده سیب و گلابی برجام را می‌دهند
روزنامه آرمان در مطلبی نوشت: «بی‌شک مذاکرات وین به نفع ایران است و نمی‌توان گفت صرفاً از بعد اقتصادی به نفع کشور است، بلکه هم منافع سیاسی، هم اجتماعی و هم اقتصادی برای کشور دارد. این مذاکرات حتی فشار روانی را از روی کشور برمی‌دارد.»
این روزنامه زنجیره‌ای در ادامه نوشت: «نمی‌توان امروز قیمت روی فارغ‌التحصیلان کشور گذاشت اما به‌سادگی این افراد را از دست می‌دهیم، زیرا امیدی به آینده ندارند. یکی از دلایلی که به آینده امید ندارند همین بن‌بست سیاسی است که درنتیجه شکست برجام و به بن‌بست رسیدن روابط ایران با آمریکا و اروپاست. فارغ از ابعاد اقتصادی، اگر ما از بن‌بست سیاسی خارج شویم این آمار نیز متفاوت می‌شود که می‌تواند اوضاع کشور را بهبود بخشد. اگر حتی این سرمایه‌های ازدست‌رفته به کشور بازنگردد اما مشخصاً مانع تداوم آن می‌شود. اگر توافقی حاصل شود شاید یک امیدی به وجود آید و تا این میزان شاهد رفتن سرمایه‌ها از کشور نشویم.»
اکنون قریب به 6 سال از امضای برجام سپری شده است. در این مدت 3 دولت در آمریکا بر سر کار آمده. اما هم دولت دموکرات‌ها و هم دولت جمهوری خواهان رفتار یکسانی در مسئله برجام داشته و همین رویکرد موجب شده که علیرغم بتن‌ریزی در صنعت هسته‌ای و انجام اقدامات نقد، هیچ دستاوردی از این توافق عاید مردم کشورمان نشده و صرفاً وعده‌های نسیه مطرح شده است.
یکی از خسارت‌های برجام، خروج سرمایه از کشور بوده است. از سوی دیگر بی‌توجهی دولت به توان عظیم داخلی و چیدن تمامی تخم‌مرغ‌ها در سبد برجام و عدم بهره‌مندی از توان و استعداد جوانان متخصص و نخبه ایرانی، به مهاجرت برخی از نخبگان نیز منجر شده است.
بااین‌حال بانیان وضع موجود بجای عذرخواهی و تغییر ریل‌گذاری خود، همچنان وعده سیب و گلابی برجام را مطرح می‌کنند.
ارگان دولت: تیم مذاکره‌کننده اختیار ندارد!
روزنامه ایران دیروز طی یادداشتی مدعی شد: «امروز که تیم مذاکره‌کننده برای ارائه گزارش و دریافت دستورالعمل‌های بعدی از وین به تهران بازگشته است، روا نیست دستاورد و گزارش آن را بدون لحاظ کردن دینامیک درونی و ویژگی‌های صحنه سیاسی آمریکا ارزیابی کنیم و بر اساس یک ارزیابی ناقص برای مذاکرات بعدی دستور صادر کنیم. برای تحقق بهترین نتیجه ابتدا لازم است بررسی کنیم دستگاه دیپلماسی چگونه و با استفاده از کدام ابزار و شگردی می‌تواند جریان موافق برجام را برای لغو تحریم‌ها و مقابله با کارشکنی‌های جریان مخالف در کنگره و نهادهای غیررسمی یاری کند؛ سپس- با مجهز کردن تیم مذاکره به ابزار و اختیارات لازم- آن را مجدداً برای تحقق اهداف کلان کشور راهی وین‌نماییم. دستگاه دیپلماسی قادر نخواهد بود با دستان بسته، با حداقل اختیار و بدون مقدمه‌چینی و فضا‌‌سازی‌های لازم دولت بایدن را وادار به رفتاری کند که مطابق میل و خواست دولت ایران باشد.»
نویسنده نسبت به اینکه دولت در حال مذاکره با همان طیف به‌اصطلاح موافق برجام در آمریکاست، خود را به بی‌خبری زده تا واقعیت به اشباع و انسداد رسیدن مذاکره با دموکرات‌هایی را که مدعیان اصلاحات- اعتدال بزک‌شان می‌کنند، کتمان کند. هر دو طیف دموکرات و جمهوری‌خواه در آمریکا با گستاخی و خباثت، خواهان افزایش تعهدات ایران در برجام در حوزه موشکی و منطقه‌ای هستند؛ یکی با تقلای خزیدن به برجام و دیگری با شلیک مستقیم به شقیقه آن.
دولت بایدن هم اعلام کرده که حاضر به برداشتن تحریم‌ها نیست اما بااین‌حال طیف مدعی اصلاحات در حال خوش‌خیالی و آرزو‌اندیشی است. نویسنده در حالی مدعی نداشتن اختیار تیم مذاکره‌کننده است که اولاً، افراطیون مدعی اصلاح‌طلبی همواره بی‌تدبیری، بی‌کفایتی و کم‌کاری خود را گردن کمی اختیارات می‌گذارند و ثانیاً، دولتمردان و تیم مذاکره‌کننده برجام در ازای واگذاری امتیازات هسته‌ای نقد، مشتی وعده بدون تضمین گرفتند، نه خسارتی در صورت نقض عهد پیش‌بینی کردند، نه جایگاه معتبر حقوقی برای شکایت در صورت بدعهدی طرف مقابل، از خط قرمزها عبور کردند، منتقدان را که نسبت به رعایت قواعد نگارش توافق و خسارت‌های اعتماد بلاوجه به آمریکا هشدار می‌دادند، به جهنم حوالت دادند، رویکرد توافق به هر قیمت و ادامه اجرای برجام را در پیش گرفتند و تحریم‌های چند برابری جدید دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان را به ارمغان آوردند.
اصلاح‌طلبان به دنبال تمدید دولت روحانی
روزنامه اعتماد روز گذشته در مطلبی با عنوان «انتخابات زیر سایه کرونا» نوشت: «کمتر از دو ماه دیگر به زمان انتخابات ریاست‌جمهوری مانده است و اگرچه بحث‌ها و رویدادها پیرامون آن در میان سیاسیون روزبه‌روز داغ‌تر می‌شود ولی در اتفاقی کم‌سابقه از سوی جامعه رغبت چندانی مشاهده نمی‌شود تا جایی که طی یک نظرسنجی چنین برآورد شده است که درصد قابل‌توجهی از مردم حتی اطلاعی از زمان برگزاری انتخابات ندارند. البته مردم گرفتار در انواع مضایق اقتصادی و درگیر با بلای مرگبار کرونا حق دارند که سر در‌گریبان غم‌های خویش به فکر فردای خود هم نباشند.»
این روزنامه در ادامه نوشت: «آیا این امکان و عقلانیت وجود دارد که برای همه موانع احتمالی در مشارکت مردم از کرونا گرفته تا عدم رقابتی شدن انتخابات چاره‌اندیشی شود و ایجاد اشتیاق در مردم برای حضور پای صندوق‌های رأی به یک اولویت تبدیل شود؟ اگر خیز چهارم کنترل نشود تعویق انتخابات باید جدا موردبررسی قرار گیرد حداقل آنکه واکسیناسیون مردم به آمارهای قابل‌قبول رسیده باشد.»
گفتنی است تلاش مدعیان اصلاحات برای تمدید دولت روحانی به بهانه کرونا این سؤال را به اذهان متبادر می‌کند که آیا کوتاهی در پیشگیری از موج چهارم کرونا، با هدف تعویق انتخابات، شرطی‌‌‌سازی افکار عمومی و بایدن‌درمانی بوده تا غرب‌گراها بتوانند دولت روحانی را برای ۸ سال دیگر با روحانی دوم تمدید کنند؟
البته سنت نظام جمهوری اسلامی این بوده که برگزاری انتخابات حتی یک روز به تعویق نیفتد. مسئول مربوطه‌ای مثلاً اگر خواست انتخابات را به تأخیر بیندازد، طبیعتاً مسئولیت انجام این وظیفه مهم به اشخاص دیگری سپرده خواهد شد تا لکه‌ای روی دامن مردم‌سالاری دینی ننشیند.
کاری که اصلاح‌طلبان با سفره مردم انجام دادند
روزنامه شرق در گزارشی به موضوع سخنان اخیر رئیس‌جمهور و واکنش فضای مجازی و مردم به این سخنان پرداخته است.
در این گزارش می‌خوانیم: «بعضی از مردم و کاربران شبکه‌های اجتماعی پس از شنیدن سخنان تازه رئیس‌جمهوری ایران خطاب به «حسن روحانی» پرسیده‌اند آیا از قیمت میگو و ماهی خبر دارد؟ منتقدان می‌گویند در شرایطی که در یک ماه گذشته بارها فیلم‌ها و تصاویری از صف‌های طولانی مرغ در شهرهای مختلف منتشر شده، یا رئیس‌جمهوری نمی‌داند در خانه طبقات فرودست ایرانی چه می‌گذرد یا اطلاع دقیقی از قیمت ماهی و میگو ندارد و درهرصورت این سخنان را شایسته نقد می‌دانند. روحانی اما دقیقاً چه گفته است و در بازار آبزیان و همچنین بازار مرغ و از طرف دیگر در جیب ایرانیان چه می‌گذرد؟»
این گزارش افزوده است: «ماجرا به صبح پنجشنبه هفته گذشته برمی‌گردد که رئیس‌جمهوری ایران در مراسم بهره‌برداری از چهارهزارو ۶۳۵ طرح وزارت جهاد کشاورزی که به‌صورت ویدئوکنفرانس برگزار شد، سخنانی درباره لزوم تغیر ذائقه ایرانیان به زبان آورد. «حسن روحانی» در این روز و پس از شنیدن گزارشی درباره افتتاح یک مرکز پرورش میگو گفت: «به نظر من، بخش پرورش ماهی و میگو بخش مهمی است و برای اینکه بتوانیم غذا و پروتئین موردنیاز مردم را تأمین کنیم، باید بیشتر به سمت آبزیان حرکت کنیم. اگر بتوانیم این‌ها را به قیمت و‌اندازه مناسب در اختیار مردم قرار دهیم تا عادت مردم از گوشت قرمز و مرغ به سمت آبزیان حرکت کند، تحول بزرگی است. آبزیان یک محصول ارزآور و صادراتی برای ما هستند». او در ادامه البته به موضوع بحران بازار مرغ هم اشاره و اعلام کرد تحریم‌ها در تولید مرغ اثرگذار بوده است: «عده‌ای می‌گفتند تحریم چه ربطی به مرغ دارد. ما کامل به مردم توضیح دادیم که می‌خواستند در این زمینه اخلال ایجاد شود و اصلاً مرغ در کشور تولید نشود. نهاده‌هایی هم که ما وارد می‌کنیم از طریق ارز و سیستم بانکی است و خرید و واردات این نهاده‌ها با مشکلات فراوانی همراه بود و مردم باید بدانند تحریم‌های ظالمانه و ضد انسانی ترامپ که تا امروز هم ادامه دارد، در همه‌جا تأثیرگذار بوده است.»
دراین‌باره لازم به ذکر است که گزارشی در شماره دیروز کیهان با این روتیتر «سایت ریاست جمهوری اظهارات ضد منافع ملی روحانی را حذف کرد» و این تیتر «روحانی 1400: علت مشکل مرغ و تخم‌مرغ هم تحریم است / روحانی 1392: نباید ناکارآمدی‌ها را به پای تحریم نوشت» منتشر شد که در سایت کیهان قابل‌رؤیت مخاطبان است. در این گزارش به دیدگاه‌های رئیس‌جمهور پیش از رسیدن به این پست و یا در دوران انتخاباتی و سخنان وی پس از رئیس‌جمهور شدن پرداخته شده است.
نکته دیگر اینکه طیف موسم به اصلاح‌طلب از دو سمت به موضوعات مطرح شده در بالا ربط دارد و به این خاطر اصلی‌ترین متهم در کوچک شدن سفره مردم است. اول آنکه این طیف باعث پیروزی حسن روحانی در دو دوره انتخابات شد. دوم آنکه این طیف هر وقت سرکار بوده (از دولت فعلی تا مجلس دهم و شورای شهر و شهرداری تهران) با دیدگاهی که دارد نه‌تنها به کار برای مردم نپرداخته بلکه دائم چشمش به دست بیگانگان بوده است. همچنین این طیف با ارجحیت دادن آنچه توسعه سیاسی می‌خوانند به توسعه اقتصادی نیز به این مشکلات اخیر دامن زدند.