سرویس خارجی-
در جریان کودتای نافرجام شنبه شب در اردن 25 نفر از جمله برادر پادشاه این کشور دستگیر شدند. روزنامه «یدیعوت آحارونوت» نوشته، عربستان و امارات طراحان پشت پرده این کودتا هستند. این دو کشور پس از شکست کودتا، آن را محکوم کردند.
شنبه شب اردن شاهد حوادثِ غافلگیر‌کننده‌ای برای پادشاهِ دو رگه این کشور کوچک عربی بود. شاهزاده
«حمزه بن حسین» بزرگترین پسر «ملک حسین» به اتهام دسیسه چینی برای سرنگونی برادر ناتنی خود «عبدالله دوم» بازداشت شد. دستگاه اطلاعاتی اردن همچنین به صورت شبانه 25 تَن دیگر را به اتهام «تهدید علیه ثبات کشور» دستگیر کرده است. در میان افراد بازداشت شده اسامی شخصیت‌هایی همچون «شریف حسن بن زاید» یکی از اعضای خاندان سلطنتی اردن به همراه «باسم عوض الله» یکی از نزدیکان ملک عبدالله که مدتی در سمت وزیر دارایی اردن فعالیت کرده است، به چشم می‌خورد. مقامات اردنی بازداشت شاهزاده حمزه بن حسین را تکذیب می‌کنند اما او با انتشار یک فایل صوتی ادعای آنها را رد کرد و گفت: «من در حال حاضر در بازداشت خانگی به سر می‌برم. معتقدم که دولت حاکم یک دولت بی‌کفایت و فاسد است.» طی ماه‌های گذشته، اختلافاتی بین رژیم سعودی و صهیونیستی از یک طرف و اردن از طرف دیگر بر سر مسائل مختلف از جمله، عادی ‌سازی روابط برخی مرتجعین عرب و «اسرائیل» مطرح شده بود. برخی کارشناسان معتقدند، این کودتا می‌تواند نتیجه این اختلافات باشد. از سوی دیگر کارشناسان دیگری هم هستند که معتقدند، کودتای شنبه شب، یک کودتای واقعی نبود بلکه طرحی از سوی پادشاه این کشور برای پاک‌سازی بود و در این مورد، آمریکایی‌ها هم به کمک آنها آمده‌اند. با توجه به اینکه غالب حاکمان کشورهای مرتجع عربی از سوی آمریکا روی کار آمده یا برکنار می‌شوند، این احتمال نیز وجود دارد که آمریکایی‌ها، به دنبال مهره‌ای دیگر برای حکومت بر این کشور کوچک بوده‌اند اما موفق نشده‌اند. آمریکا نیروهای اطلاعاتی زیادی در این کشور دارد.
اردن در سال ۱۹۲۱ میلادی با کمک انگلیس تأسیس شد. درست به همین دلیل است که اردن در مقایسه با دیگر کشورهای عربی از ساختاری متفاوت برخوردار است؛ ساختاری که در آن، نظامِ حاکم به تبعیت از سیاست‌ها و استراتژی‌های انگلیس، در عرصه‌های گوناگون و به ویژه در صحنه سیاسی، با رژیم صهیونیستی همراهی می‌کند؛ به ویژه اینکه اکنون نیز وطن جایگزین فلسطین محسوب می‌شود و از این نظر، بقای نظام پادشاهی کنونی برای تل‌آویو مهم است!
پشت صحنه کودتا
اما در این میان برخی رسانه‌های صهیونیستی هستند که می‌گویند، پشت پرده این کودتا ولیعهد عربستان و ابوظبی قرار دارد. کشور عربستان و امارات در سال‌های اخیر سعی کرده‌اند تا اردن را از نقش محوری در مسئله فلسطین دور کرده و خود به عنوان بازیگران جهان اهل سنت در مسئله فلسطین مطرح شوند. به همین دلیل برخی از جمله تحلیلگر روزنامه صهیونیستی «یدیعوت آحارونوت» بر این باور هستند که عربستان و امارات پشت صحنه این کودتا بوده‌اند.
این روزنامه عبری زبان اعلام کرده که ولیعهد عربستان و یکی از رهبران امارات در رخدادهای اخیر اردن دست داشته‌اند. به گزارش ایسنا، «یدیعوت آحارونوت» به نقل از آنچه «منابع بلند پایه در اردن» خوانده، اعلام کرده که عربستان و یکی از رهبران امارت‌های امارات در تلاش برای انجام کودتا در اردن دست داشته‌اند. این منابع در راستای اثبات تحلیل خود به سفر عبد الله دوم، پادشاه اردن در ماه گذشته میلادی به ریاض اشاره کردند؛ سفری که هیچ اخباری درباره جزئیات و یا اهداف آن منتشر نشد. طبق گفته این منابع، عبد الله دوم در این سفر با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی دیدار کرد اما دو طرف از صدور بیانیه مشترک درباره دیدارشان خودداری کردند. یدیعوت آحارونوت در ادامه به نقل از منابع مذکور نوشته: «ولیعهد سعودی و یکی از رهبران امارت‌های امارات که به نظر می‌رسد امارت ابوظبی باشد، شرکای محرمانه تلاش ناکام برای انجام کودتا در اردن هستند». این رسانه همچنین نوشته: «باسم عوض الله، وزیر دارایی سابق اردن که به نزدیکی با عبدالله دوم شهرت داشت، به حلقه پیوند خاندان سلطنتی عربستان و شاهزادگان در اردن تبدیل شد. حدود ۲۵ تن از نزدیکان حمزه بن الحسین، برادر ناتنی پادشاه اردن و ولیعهد سابق این کشور طی چند روز اخیر به اتهام اینکه شریکان محرمانه و حلقه ارتباط با عربستان در راستای تلاش برای کودتا در اردن بوده‌، بازداشت شده‌اند».
نتانیاهو از کودتا مطلع بود
از سوی دیگر، روزنامه عبری زبان «یسرائیل هیوم» نیز فاش کرد که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از رخدادهای اخیر اردن که در پس پرده و مخفیانه در حال انجام بود، مطلع بوده است. در همین راستا، «سمدار بیری»، تحلیلگر مسائل عرب یدیعوت آحارونوت گفت: «بدون شک نتانیاهو کاملا از آنچه عبدالله دوم را در هفته‌های اخیر به خود مشغول کرده، اطلاع داشته است. به عنوان مثال چرا برای پادشاه اردن مهم بود که مانع از انتقال نخست‌وزیر "اسرائیل" به امارات شود؟... امان به نتانیاهو مظنون است؛ چراکه وی خوشحال می‌شود از شر عبدالله دوم خلاص شود و به جای او یک حاکم اردنی دیگری را ببیند. همچنین قطعی نیست که نتانیاهو برنامه‌های خود را از طریق شخصی از خانواده سلطنتی اردن منتقل می‌کند؛ این شخص می‌تواند یک نظامی ارشد نیز باشد».
حمایت‌ها از پادشاه اردن
به دنبال اعلام خبر کودتا، کشورهای مختلف حمایت‌های خود را از پادشاه اردن اعلام کردند. بامداد یکشنبه سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با بیان اینکه گزارش‌ها درباره تحولات اردن را به دقت زیر نظر دارند، گفت که شاه اردن شریک مهمی برای واشنگتن بوده و از حمایت کامل آمریکا برخوردار است. عربستان نیز در یک بیانیه تأکید کرد که ریاض در کنار اردن است و از امنیت و ثبات آن حمایت می‌کند. همچنین عربستان بار دیگر بیانیه دومی را صادر و در آن ضمن حمایت از پادشاه اردن درباره ارتباطش با بازداشت شدگان توضیحاتی داد. صدور بیانیه عربستان به دلیل روابط ریاض با دو تن از مهم‌ترین بازداشت شدگان در رابطه با اتفاقات اخیر اردن، یعنی شریف حسن بن زید و باسم عوض الله، سؤالات و شک و تردیدی را درباره دلایل رخ دادن این اتفاقات ایجاد کرد. باسم عوض الله به عنوان رئیس‌اسبق دربار پادشاهی اردن کار می‌کرد، سپس عبدالله دوم وی را به عنوان نماینده خود در عربستان منصوب کرد. عوض الله در سال ۲۰۱۸ از این سمت برکنار شد و پس از آن به محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان نزدیک شد و در حال حاضر یکی از مسئولین پروژه شهر "نئوم" عربستان است. وزارت خارجه عراق هم با انتشار بیانیه‌ای رسمی تأکید کرد که دولت عراق در برابر هر تهدیدی که امنیت و ثبات اردن را هدف قرار دهد در کنار این کشور و پادشاه آن می‌ایستد. سعد حریری، نخست‌وزیر مکلف لبنان نیز در توئیتی نوشت: «امنیت و ثبات اردن یکی از پایه‌های اساسی برای امنیت جهان عربی است. ما از اردن برای دفاع از دستاورد‌های مردم و حمایت از ثبات و مداخله نکردن در امور این کشور حمایت می‌کنیم.» وزارت خارجه کویت پس از انتشار اخبار کودتا در اردن اعلام کرد:« اقدامات پادشاه و ولیعهد اردن برای حفظ امنیت و ثبات این کشور را تأیید می‌کند». «حمد بن عیسی آل خلیفه»، پادشاه بحرین نیز در بیانیه‌ای حمایت کامل خود را از اقدامات پادشاه اردن برای حفظ امنیت و ثبات اعلام کرد. سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم با تاکید بر اهمیت صلح و ثبات در اردن گفت: «جمهوری اسلامی ایران با هر گونه بی‌ثباتی داخلی و دخالت خارجی مخالف است و اعتقاد دارد کلیه امور داخلی کشورها باید در چارچوب قانون پیگیری شود.»