عدم نظارت بر قیمت روزافزون اقلام خوراکی و تاثیر آن بر دورهم نشینیهای خانوادگی - بخش پایانی
سایه تیره گرانی بر سبد خانوار ایرانی
گالیا توانگر
رئیس اتحادیه میدان میوه و ترهبار استان اصفهان میگوید: افزایش صادرات و کاهش ذخیره اقلام مختلف میوه موجب افزایش قیمت میوه شده است.
در سایت میوه و ترهبار شهرداری آخرین نرخهای مصوب درآخرین تاریخ بهروزرسانی را چک میکنم که به این قرارند: هندوانه میناب از قرار کیلویی هزار و پانصد تومان، انار از قرار کیلویی 6 هزار و دویست تومان، سیب سرخ 5هزار و سیصد تومان، سیب زرد 5 هزار و هفتصد تومان، پرتقال تامسون جنوب 4 هزار و هشتصد تومان، پرتقال تامسون شمال 2 هزار و چهارصد تومان، خیار 3 هزار و ششصد تومان، موز کیلویی 10 هزار و سیصد تومان و...
روشن است با سر زدن به میوهفروشی محله متوجه میشوید که قیمتهای بالا تنها در میادین میوه و ترهبار یافت میشوند، وگرنه در سایه شوم گرانی و عدم نظارت میوهفروشی محله رقمهای بالاتری را در برابر دیدگانتان ردیف خواهد کرد.
سؤال اساسی اینجاست که با حقوق و درآمد حداقلی چطور میتوان تنها همین میوه سبد خانوار را که جزو ضرورتهای هر روزه برای سلامتی افراد خانواده است، تامین کرد؟
سمیرا آذری یک شهروند صراحتاً برایمان میگوید که ناچار است نه تنها مسافت طولانی خانه تا میدان ترهبار منطقهشان را در سنین سالمندی یکه و تنها طی کند، بلکه در همان میدان تره بار هم سراغ سبد دستچین شدهها نمیرود و از میوههای لَکدار، دستچین فقیرانهاش را انجام میدهد. وی میگوید: «دکتر با توجه به وضعیت بدنیام تاکید داشت خوردن میوه آن هم هر روز جزو ضروریات غیرقابل اجتنابی برایم است.»
مشکلات مردم در بازار گرانی
علی شادابزاده یک بازنشسته در حالی که سعی دارد هندوانه متوسطی را انتخاب کند، برایمان میگوید: «من بازنشسته هستم و با حقوقی که دارم نمیتوانم میوههای آنچنانی برای فرزندان و نوههایم خریداری کنم. با خودم گفتم لااقل یک هندوانه متوسط بخرم تا در شب چله آبروداری کرده باشم.»
وی با بیان اینکه تورم بر اقشار آسیبپذیر فشار زیادی وارد میکند، میافزاید: «با همین مبلغ 200 هزار تومانی که الان نمیشود یک کیلو پسته خرید، بیست سال پیش خرج یک ماه خانوادهام را میدادم.»
ادعای اجرای طرح ویژه نظارت در زمستان
هرچند رؤسای اتحادیهها تاکید کردهاند که با متخلفان و گرانفروشان در زمستان امسال برخورد جدی میکنند، اما هستند کسانی که از غفلت نهادهای نظارتی سوءاستفاده میکنند و کالاها را به قیمتی گرانتر به مردم میفروشند.
با این حال، مدیرکل سازمان تعزیرات حکومتی استان تهران خبر داده که به منظور تنظیم بازار و جلوگیری از گرانفروشی در فروشگاههای پایتخت طرح ویژهای در دستور کار اداره تعزیرات حکومتی استان تهران قرار گرفته است.
محمدعلی اسفنانی مدیرکل تعزیرات حکومتی استان تهران، با اشاره به طرحهای نظارتی تعزیرات برای کنترل قیمت کالاهای مورد نیاز در ایام خاص زمستان توضیح میدهد: «این طرح با همکاری دستگاههای مرتبط همچون سازمان حمایت از مصرفکننده، اداره صنعت، معدن و تجارت، اتحادیهها و اتاق اصناف از 27 آذرماه به طور رسمی آغاز شده است. هر چند برنامهریزیها برای آغاز این طرح از 27 آذرماه بوده، اما بنابه ضرورت، ما حتی زودتر هم کار را آغاز کردیم.»
مدیرکل تعزیرات حکومتی استان تهران در ادامه میگوید: «گشتهای مشترک بازرسی در 2 نوبت صبح و عصر و در هر نوبت 4 واحد گشت بر مراکز مشخص شده در بازار، قنادیها و میادین میوه و ترهبار که بیشترین کالاهای مورد نظر این ایام در آنها عرضه میشود نظارت کامل دارند.»
اسفنانی همچنین اشاره میکند: «پنج محل نیز برای استقرار کیوسک مأموران تعزیرات در سطح شهر تهران تعبیه شده است که در کنار فعالیت قضات در مجتمعهای ما به تخلفات احتمالی رسیدگی میکنند.»
وی در تکمیل صحبتهایش میگوید: «در اغذیهفروشیها و رستورانها نیز در این ایام بازرسیها به صورت ویژه صورت میگیرد و تلاش داریم تا در کمترین زمان ممکن به پرونده تخلفات احتمالی رسیدگی و حق اعتراض را برای شاکیان محفوظ داریم.»
نظارت بر قیمتها رخت بربسته است!
امیر نیازی یک شهروند ساکن استان ایلام برایمان میگوید: «انجام یک کار اداری من را به تهران کشاند. خواستم سوغاتی بگیرم، اما دست روی هر چه میگذارم، قیمتها کمر شکن هستند. از خیر خرید سوغاتی گذشتم. ما در مناطق محروم به سر میبریم و مدتهاست باورمان این شده که مسئولان ما را در مناطق محروم فراموش کردهاند. حالا بماند که هر روز وضع زندگی کارگری بد و بدتر هم میشود.»
یک جوان پایتختنشین که دست خالی از مغازه و آجیل و شیرینی فروشی خارج میشود، میگوید: «متاسفانه قیمتها بسیار بالاست و نظارت صحیحی هم در این رابطه صورت نمیگیرد، در بین مغازههای شهر، اختلاف قیمت قابل توجهی وجود دارد و ما باید تمام سطح شهر را بگردیم تا کمترین قیمت را پیدا کنیم در حالیکه اگر نظارت جامعی وجود داشته باشد باید قیمتها یکسان باشد.»
وی با بیان اینکه دستگاه تعزیرات ناکارآمد است و برخورد قاطعی با متخلفان ندارد، میگوید: «آن سوی خیابان را نگاه کنید! ببینید با یک بساطی چطور سریع برخورد میشود، اما با دلالان و گرانفروشان اصلا! نظارت بر قیمتها گویی رخت بر بسته است.»
این جوان با گلایه از مبلغ کم جریمه برای افراد گران فروش میگوید: «مبلغ جریمه به قدری کم است که بیشتر به یک تلنگر کوچک شباهت دارد تا تنبیه بزرگ. با این گونه برخوردهای کمرنگ نمیتوان جلوی گرانفروشی را گرفت. هر فردی هر چقدر که دلش بخواد، نرخ میزند و میفروشد.»
کاهش خریدهای مردم در برخی اقلام
تا 99 درصد!
میانه هر سینی آجیل دست نخورده، یک اتیکت دست زدن ممنوع گذاشته و در کنار اتیکت قیمت نفس مشتری را میگیرد. بیشتر مشتریها حتی وارد مغازه نمیشوند، از پشت شیشه قیمتها را که میبینند، فرار یواشکی را بر قرار ترجیح میدهند.
یکی از کسبه شهر که آجیل فروش است برایمان میگوید: «فروش ما به شدت کاهش یافته و آجیلها روی دستمان مانده و حقیقتا نمیدانیم با این اُفت خرید چه کنیم؟ در شرایط فعلی پول تغییر کاربری و آوردن جنس جدید را هم نداریم. زمستان امسال خرید آجیل از سوی مردم تقریبا به صفر رسیده است. آیا این انصاف است که کشورمان بزرگترین تولیدکننده پسته و خشکبار باشد، اما دست مردم از این محصولات کوتاه؟»
وی با گلایه میگوید: «الان وضعیت به گونهای شده که به مشتریها اجازه تست آجیل نمیدهیم، چون قیمتش بسیار بالاست و ضرر میکنیم!»
این خشکبار فروش ادامه میدهد: «چند ماه گذشته ما هر کیلو کشمش را از عمدهفروشان به قیمت هشت هزار تومان خریداری کرده و با قیمت 10 هزار تومان به مشتری میدادیم، اما چند روز بعد همان کشمش را باید با قیمت 12 هزار تومان خریداری میکردم. خب، در این شرایط وقتی من خودم این محصول را گرانتر خریدهام، نمیتوانم با قیمت سابق آن را به مردم بفروشم. مقصر اصلی گرانیها مردم نیستند، بلکه سیاستهای غلط دولت است، وقتی گرانی نباشد گران فروشی هم کمتر میشود؛ متاسفانه خود دولت با شرایطی که ایجاد کرده، مردم را وادار به گرانفروشی کرده است. پس از بالارفتن نرخ دلار، تولیدکنندگان داخلی از این وضعیت به عنوان یک فرصت طلایی برای صادرات استفاده کردند و جنس خود را به بازار ندادند در نتیجه این کاهش عرضه نیز به افزایش قیمتها در کشور دامن زد.»
دلار کوتاه آمد، قیمتها نه!
شاپورهاشمیان یک شهروند تهرانی با انتقاد از قیمت بالای کالاهای اساسی میگوید: «چرا مسئولان با گرانفروشان برخورد نمیکنند؟ چرا باید افزایش قیمتها توان خرید مردم را کاهش دهد؟»
وی میافزاید: «قیمتها به قدری بالاست که یک کارگر با حقوق حداقلی باید برای خرید چند کیلو میوه، آجیل، هندوانه، مرغ، برنج یک خانواده چهار نفره حدود یکسوم حقوق خود را پرداخت کند. به نظر شما آیا چنین کارگری قدرت خرید خواهد داشت و اگر بخواهد این میزان هزینه کند برای روزهای باقیمانده تا پایان ماه باید گرسنه بماند تا وقتی حقوق دریافت کند.»
وی گلهمندانه میگوید: «با این قیمتهای نجومی کام ما با هیچ میوهای شیرین نمیشود. ما فقط بتوانیم شام شبهای زمستانی را مهیا کنیم، دیگر از خیر تنقلات و میوه گذشتهایم. برخیها مجبورند برای پذیرایی از مهمانان و خانواده خود به سمت خرید اقلام نامرغوب با قیمت به مراتب کمتر روی بیاورند. خیلی برایمان تعجب برانگیز است که چطور علیرغم پایین آمدن نرخ دلار، قیمت اجناس نه تنها تکان نخورده و پایین نیامده، بلکه روز افزون بالا میرود؟! باور کنید خیلی از کالاها با قیمت قبلی خریداری شده و در انبارها بودهاند که حالا در سایه تیره عدم نظارت به بهانههای واهی هر روز با قیمت بیشتری فروخته میشوند و تنها کمر مشتری اقشار کمدرآمد زیر بار سنگین گرانی خرد میشود.»