سرویس سیاسی-

عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه یکشنبه شب در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما به تشریح آخرین وضعیت مذاکرات با اروپا پرداخت.
عراقچی گفت: موضع ما این بود که تصور نمی‌کنیم با خروج آمریکا منافع ما تامین شود. به اروپا هم همواره بی‌اعتماد بودیم لذا خیلی روشن بود که بگوییم اگر آمریکا از برجام خارج شود ما فکر نمی‌کنیم که منافعمان در برجام تامین شود. طبیعی است که ما هم به دنبال آن خارج خواهیم شد. وقتی خروج آمریکا از برجام قطعی شد و مشخص شد ترامپ قصد دارد از برجام خارج شود اروپایی‌ها از ما خواستند به آنها فرصتی بدهیم که تلاششان را بکنند بلکه بتوانند خواسته‌های ایران را تامین کنند. این پیام در سطوح عالی منتقل شد و رئیس‌جمهوری محترم تصمیم گرفتند این فرصت را در حد چند هفته در اختیار اروپا قرار بدهند و به همین خاطر است که ما الان مشغول مذاکره هستیم.
تایید اظهارات موگرینی
با توجه به این اظهارنظر عراقچی، مشخص می‌شود که اظهارات چندی پیش موگرینی مبنی برآنکه از ایران تضمین گرفته شده تا از برجام خارج نشود صحت داشته و عراقچی رد و بدل شدن این صحبت‌ها را رسما تایید کرد.
لازم به ذکر است که در هفته‌های گذشته، روزنامه کیهان در گزارشی با عنوان «قرار بود از اروپا تضمین بگیریم،روحانی تضمین داد؛دولت بدهکار را جای طلبکار نشاند» به این موضوع‌اشاره کرد و نوشت:«پایگاه تحلیلی «پولیتیکو» به نقل از «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت: «از حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران تضمین گرفته که این کشور علی‌رغم تصمیم دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا برای خروج از برجام و وضع مجدد تحریم‌ها علیه ایران، همچنان در توافق می‌ماند».
بزک‌کنندگان برجام پس از خروج آمریکا از توافق مدعی شدند که این اقدام واشنگتن، نشان‌دهنده این است که ایران در برجام دست برتر را داشته است. حالا با تایید اظهارات موگرینی توسط عراقچی برای چندمین بار ثابت شد که علت اصلی خروج آمریکا از برجام، تضمین روحانی به ماندن ایران در توافق و اطمینان واشنگتن از بی‌هزینه بودن اقدامش بوده است.
علاوه‌بر این در روزهای گذشته رسانه‌های منطقه‌ای محتوای مذاکرات اخیر دولت آمریکا با اروپا را فاش کردند که نشان می‌دهد آمریکا قبل از خروج از برجام از اروپا برای ادامه فشار به ایران تضمین گرفته است.
عراقچی در اظهاراتی مبهم و کلیشه از انتقال پیام اروپا در سطوح عالی نظام سخن گفته است. پیش از این نیز مقامات ارشد دولت بارها ادعا کرده بودند که تمام جزییات مذاکرات هسته‌ای با هماهنگی رهبری انجام شده است، ادعایی که صراحتا از سوی رهبر معظم انقلاب رد شد و ایشان تاکید کردند که مطلقا به جزییات مذاکرات ورود نکرده‌اند. همچنین تایید برجام توسط مقام معظم رهبری الزاما منوط به حل‌وفصل شروط نه‌گانه‌ای بود که ایشان در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور-مهر 94- اعلام کرده بودند. متاسفانه دولت آقای روحانی با عبور از خطوط قرمز هیچ‌گاه به شروط 29 گانه ابلاغ‌شده از سوی رهبر معظم انقلاب، شورای عالی امنیت ملی و مجلس شورای اسلامی عمل نکرد و خسارت محض برجام نیز نتیجه این رویکرد غلط است.
گفتنی است اظهارات موگرینی درخصوص اخذ تضمین از روحانی، هیچ‌گاه از سوی مقامات دولت تکذیب نشد.
متاسفانه علی‌رغم اظهارات مقامات دولتی درخصوص واکنش پشیمان‌کننده ایران به دولت آمریکا، ترامپ بدون کوچک‌ترین هزینه‌ای،  خروج این کشور را بعد از دوسال و نیم بدعهدی و البته اجرای تمام تعهدات ایران، از برجام اعلام کرد و در کمال تعجب و علی‌رغم صحبت‌های پیشین، رئیس‌جمهور در اقدامی منفعلانه باقی ماندن ایران را در برجام اعلام کرد!
در یک جبهه
عراقچی در ادامه گفت‌وگوی ویژه خبری گفت: اروپایی‌ها باید تضمین‌هایی را بدهند که تعهداتشان را در عمل اجرا کنند و ما مواجه با بدعهدی، تاخیر و... نباشیم و در چند هفته باید به آن برسیم و مشغول هستیم.
وی افزود: اروپایی‌ها برای همکاری با ایران در برجام بدون آمریکا با دو مشکل اساسی مواجهند، مشکل اول سیاسی است و اروپا و آمریکا با هم شراکت سیاسی دارند و اتحاد راهبردی دارند، البته در دو سال اخیر شکاف‌هایی ایجاد شده ولی اتحاد استراتژیک آنها هست و آنها در یک جبهه در کنار هم هستند، اینکه اروپا بخواهد از شریک استراتژیک خود فاصله بگیرد و در کنار ایران و روسیه و چین قرار بگیرند یک مقدار کار را برای آنها سخت کرده و اظهارات ضد و نقیض آنها در همین راستاست. هم تحت فشار آمریکا هستند و مهلت ایران و فشار ایران نیز وجود دارد که این فضای سیاسی سختی است. به لحاظ فنی هم مشکلاتی دارد.
معاون وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: در اروپا سیستم سرمایه‌داری و شرکت‌ها مستقلند و براساس تصمیمات هیئت مدیره عمل می‌کنند و خیلی شرکت‌ها بازارهای بزرگ در آمریکا دارند و این بازارها برایشان مهم است.
عراقچی تصریح کرد: این شرکت‌ها دچار تردید می‌شوند و می‌خواهند شرایطی در ایران داشته باشند که بازارهایشان در آمریکا ضربه نخورد. این اروپایی‌ها هستند که اگر می‌خواهند ایران در برجام بماند، باید این چالش‌ها را حل کنند. اینکه ما مذاکره می‌کنیم این است که آیا اروپا می‌تواند این چالش‌ها را حل کند، اینکه مذاکره می‌کنیم اینگونه نیست که یک تفاهمی‌کنیم تمام شود، باید ببینیم اروپا این چالش‌ها را  چطور می‌تواند حل و فصل کند.
وی با بیان اینکه سیستم دلار سیستم غالب در عرصه بین‌الملل است، عنوان کرد: آیا اروپا می‌تواند سیستم یورو را جایگزین کند؟ ما جدیت اروپایی‌ها را برای حفظ برجام شاهدیم، ولی درباره توانایی آنها مطمئن نیستیم. اینکه توانا هستند در مذاکرات مشخص می‌شود.
معاون وزیر خارجه در ادامه گفت: سقف ما در مذاکره با اروپا همان چند هفته‌ای است که رئیس‌جمهور اعلام کرد و اگر تمدید شود یا نشود به تصمیم سطوح عالی نظام بستگی دارد و بستگی به پیشرفت مذاکرات دارد.
عراقچی صراحتا اعلام کرده است که اتحاد اروپا با آمریکا راهبردی است و این دو در یک جبهه قرار دارند. اما با این وجود در اظهارنظری متناقض تاکید کرده است که باید باز هم چند هفته مذاکره کنیم!
این فرصت‌سوزی در حالی است که در نشست اخیر ایران و 1+4 در وین یکی از مقامات ایرانی در جمع خبرنگاران تاکید کرد که ایران تا پایان ماه می‌(10 خرداد) به اروپا فرصت داده است.
در روزهای گذشته «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پاسخ به سؤالی درخصوص ارائه تضمین از سوی اروپا به ایران برای اجرای تعهدات برجامی گفت:«تضمین نمی‌دهیم»!. علاوه‌بر این «امانوئل ماکرون» رئیس‌جمهور فرانسه در حاشیه نشست غیررسمی سران اروپا در بلغارستان گفت:«به خاطر مسئله ایران، علیه شرکت‌های آمریکایی جنگ تجاری یا راهبردی راه نخواهیم انداخت. این کار منطقی نیست. ثانیا، شرکت‌های فرانسوی را به ماندن در ایران مجبور نخواهیم کرد». همچنین «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان در حاشیه نشست غیررسمی سران اروپا در بلغارستان گفت:«نباید این توهم را ایجاد کرد که می‌توانیم تمام خسارات ناشی از تحریم‌ها را جبران کنیم».
اروپا در پی آن است تا با مذاکرات فرسایشی، برای آمریکا زمان بخرد. هدف اصلی و مشترک تروئیکای اروپایی و آمریکا، تعلیق و معطل نگه داشتن اقتصاد و تعمیم خسارت محض برجام به دیگر مولفه‌های قدرت کشورمان است. اما متاسفانه دولتمردان همچنان به توجیه‌تراشی مشغولند!
مذاکرات موشکی
عراقچی در ادامه گفت‌و‌گوی ویژه خبری درباره برخی اظهارنظرها مبنی بر اینکه اروپایی‌ها مذاکرات منطقه‌ای و موشکی را با ایران آغاز کرده‌اند، بیان کرد: مذاکرات موشکی به هیچ وجه تا الان انجام نشده و مذاکرات منطقه‌ای فقط در یک مورد یمن وقتی تصمیم گرفته شد با چهار کشور اروپایی گفت‌وگوهایی درباره یمن داشته باشیم به دلایل انسانی و مشکلات انسانی حاد در این کشور و محاصره اقتصادی و رنج مردم این کشور از رژیم آدمکش سعودی و کمبود غذا و دارو می‌برند، تصمیم گرفتیم برای برخورد با این مشکلات با اروپا برای این قضیه گفت‌وگو کنیم و مکانیسمی جدا از برجام است و با چهار کشور آلمان، فرانسه، انگلیس و ایتالیا وارد گفت‌وگو شدیم و جابری‌انصاری دستیار ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی آن مذاکرات را انجام می‌دهد. در سایر مسائل منطقه ما گفت‌وگویی نداریم و موشکی خط قرمز ماست و به هیچ وجه وارد آن نمی‌شویم.
وی افزود: اگر از برجام خارج شویم همه چیز به حالت قبل برمی‌گردد و تمام محدودیت‌های هسته‌ای به حالت قبل برمی‌گردد و اروپا هم تحریم‌های یکجانبه خود را برمی‌گرداند و تحریم‌های شورای امنیت هم برمی‌گردد.
گفتنی است پس از امضای برجام نه تنها تحریم‌ها کم نشد بلکه با قوانینی همچون آیسا و کاتسا 2017(مادر تحریم ها) دامنه آن نیز گسترده‌تر شد.
متاسفانه دولتمردان علی‌رغم آگاهی از این مسئله در اظهارات جداگانه به هراس افکنی درخصوص عواقب وحشتناک خروج ایران از برجام می‌پردازند!
تضمینِ امضای کری!
عراقچی با بیان اینکه برجام براساس بدبینی و عدم اطمینان شکل گرفته، گفت: ما در برجام به نقطه‌ای رسیدیم که آمریکا احساس کرد دارد ضرر می‌کند، و لذا خارج شد.
وی افزود: ما براساس اعتماد با اروپا حرکت نمی‌کنیم، براساس تضمین‌هایی که باید بدهند، عمل خواهیم کرد. اگر تعهداتی که اروپایی‌ها می‌دهند در صحنه عمل اجرا نکنند، مکانیسم‌های برگشت برنامه خودمان را پیش‌بینی خواهیم کرد.
عراقچی مدعی شده است که برجام براساس بدبینی و عدم اطمینان شکل گرفته است. این در حالی است که وی همزمان با عهدشکنی آمریکا و بدون توجه به سابقه این کشور در زیرپاگذاشتن توافقات بین‌المللی، گفت «امضای کری تضمین است؛ اطمینان تهران از اجرای برجام» و این اظهارنظر تأمل‌برانگیز تیتر یک روزنامه زنجیره‌ای شرق شد. بعدها مدیرمسئول این روزنامه زنجیره‌ای گفت که برای عبور از سد افکار عمومی ناگزیر بودیم تا برجام را بزک کنیم! همواره تاکید شده است که «انسان عاقل از یک سوراخ دو بار گزیده نمی‌شود»؛ اما متاسفانه دولتمردان و رسانه‌های زنجیره‌ای اصرار دارند که تجربه پرهزینه برجام نادیده گرفته شده و خسارت محض توافق هسته‌ای به دیگر مولفه‌های قدرت کشورمان نیز تعمیم یابد.
یک چهارم تحریمها!
عراقچی با بیان اینکه مشکلات بانکی ما تقریبا یک چهارم آن به تحریم‌های هسته‌ای مربوط می‌شود، اظهار داشت: بعد از برجام یک چهارم مشکلات بانکی ما رفع شد، ولی بسیار گره‌گشا بوده و از بن‌بست‌های بانکی خارج شدیم، مشکلاتی داریم ولی در بن بست نیستیم. سوئیفت دوباره برقرار شده بود و بانک‌های ایرانی در اروپا فوق‌العاده فعال شدند، شعب بانک‌های ایرانی در اروپا، بانک ملی و تجارت در لندن، فرانکفورت و پاریس فوق‌العاده کار کردند.
عراقچی گفته است که یک چهارم تحریم‌ها با برجام برداشته شده است. این در حالی است که وی اسفند 96 در اندیشکده چتم هاوس در انگلیس گفته بود:«ایران برجام را داستانی موفق نمی‌داند چرا که از آن بهره‌مند نشده و تحریم‌ها برداشته نشده است». علاوه‌بر این ظریف مهرماه 96 صراحتا اعلام کرد که هنوز نمی‌توانیم یک حساب بانکی در انگلیس باز کنیم.
اینها در حالی است که روحانی پس از امضای برجام گفته بود که در دی ماه 94 تمامی تحریم‌های ضدایرانی یکباره لغو می‌شود و نه تعلیق!
فروش نفت
عراقچی درباره فروش نفت گفت: قبل از تحریم‌های نفتی فروش نفت ما حدود دو و نیم میلیون بشکه بود، بعد از اعمال تحریم‌های نفتی آمریکا برای اینکه به بازار شوک وارد نشود گفت تمام خریداران نفت ایران باید هر شش ماه شش درصد کاهش دهند، ما از دو و نیم میلیون به یک میلیون و هشتصد هزار بشکه رسیدیم تا زمان مذاکرات ژنو. در توافق ژنو که موقت بود قرار شد تحریم‌ها همان جایی که هست برداشته نشود و متوقف شود و فروش نفت یک میلیون و هشتصد هزار بشکه ثابت ماند و بعد از برجام نفت ما شروع کرد به فروش رفتن و وزارت نفت توانست بازارهای از دست رفته را احیا کند و الان دو و نیم میلیون بشکه نفت می‌فروشیم و پول آن را دریافت کردیم و این پول از مسیرهای بانکی بازگشته است.
برخلاف ادعای آقای عراقچی، ایران نمی‌تواند از پول‌های حاصل از درآمد نفتی خود غیر از واردات استفاده دیگری کند.
بر اساس برجام قرار بود تحریم‌های اصلی (به ویژه بانکی) برداشته شود اما در حال حاضر حتی یک دلار ناشی از فروش نفت عاید کشور نمی‌شود.