ترامپ برجام را از دست نداد! (یادداشت روز)
بارها گفتیم اما شنیده نشد. اکنون هم تکرار می‌کنیم و امید است که شنیده شود تا جلوی خسارت را تا دیرتر نشده بگیرند، چرا که جلوی ضرر را از هر جا بگیری، منفعت است. برجام برای «تمام» طرف‌های 1+5 به ویژه آمریکا و شخص ترامپ ارزشمند و مفید است مگر برای جمهوری اسلامی ایران. دقیقا به همین دلیل، این کشورها حاضر نخواهند شد از آن خارج شوند. رژیم صهیونیستی و ترامپ بیش از همه به ارزش این توافق که 20 ماهی می‌شود آن را یکطرفه اجرا می‌کنیم! واقفند. گفته بودیم که ترامپ برای گرفتن امتیازات بیشتر به برجام حمله خواهد کرد اما هرگز آن را از بین نخواهد برد. مقامات کاخ سفید پیش از این و به کرات گفته‌اند و از تکرار آن نیز هیچ ابایی ندارند که، عدم تایید پایبندی ایران به توافق هسته‌ای توسط ترامپ، به معنای خروج آمریکا از برجام نیست! این یعنی، حمله به برجام به قصد نیمه جان کردنش با این هدف که از طریق دریافت امتیازات بیشتر به آن تنفس مصنوعی بدهند.
ترامپ هرگز نخواهد گفت «از برجام خارج شدیم.» این موضع هم، نه به‌خاطر هشدارهای مثلا جدی! غربی‌ها به وی که، به دلیل آگاهی آنها از ارزش این توافق. برای دشمن، چه توافقی بهتر از اینکه ایران، یکطرفه به اجرای تعهداتش ادامه دهد بدون اینکه حتی یک پول سیاه به‌دست آورد؟ برجام اگر برای ترامپ خسارت بار و «بد» بود، هرگز به دنبال مادام‌العمر کردن آن نمی‌رفت! رسانه‌ها دیروز نوشتند کاخ سفید راهبرد جامع «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور آمریکا در قبال ایران را منتشر کرد. در بخش مربوط به برجام، ایران به تلاش برای سوءاستفاده از نقایص این توافق هسته‌ای متهم شده اما در نهایت، آمریکایی‌ها خواستار اجرای «دقیق» آن(نه پاره کردن آن) شده‌اند.البته، بازرسی از سایت‌های نظامی ایران هم به این توافق اضافه شده است!
دیدن پایان راهی که دولت برای حل معضلات اقتصادی انتخاب کرده است، کار سختی نبود. اصولا وقتی طرف مذاکرات، کشورهایی باشند در مختصات آمریکا، انگلیس یا فرانسه، پیش‌بینی نتیجه این مذاکره، کار سختی نیست. اگر تمام پیش‌بینی‌های منتقدان، یک به یک، تحقق پیدا می‌کنند، به دلیل شناختی است که از این کشورها و سابقه آنها دارند. تاریخ این کشورها اصولا با خیانت و بدعهدی عجین شده است.
اما خیانت لیبرال‌های وطنی کمتر از خیانت ترامپ و متحدانش نیست. خیانت ترامپ غیرمنتظره نیست (چرا که خیانت و گزیدن، اقتضای دشمن است) اما از خیانت ترامپ‌های وطنی هرگز نمی‌شود گذشت. ترامپ‌های وطنی که ماله به دست، به توجیه یا حاشیه‌سازی مشغولند و از بزک کردن جاسوس هسته‌ای هم نمی‌گذرند، با ادبیاتی متفاوت، همان راهی را می‌روند که ترامپ می‌رود.
«ترامپ نه تنها از توافق خارج نشده بلکه اعلام کرده، به دنبال اجرای دقیق آن است.» همین یک خط خبر برای زنجیره‌ای‌ها کافی است تا عدم خروج ترامپ از برجام برای گرفتن امتیازات بیشتر را اینگونه بزک کنند و تیتر بزنند و تحلیل نمایند که، «ترامپ هم نتوانست از برجام خارج شود»، «دنیا ترمز ترامپ را کشید»، «برجام ترامپ را متوقف کرد!»، «شکست مشترک ترامپ و دلواپسان»، «آرزوی کاسبان برجام تعبیر نشد.» و...!
برجام برای ترامپ، انگلیس، فرانسه، آلمان و آژانس، ارزشمند است چون، می‌توانند با استفاده از این سند، هم امتیازات بیشتری بگیرند و هم دایره تحریم‌ها را گسترده‌تر کنند. صحبت از «مکمل برجام» - بخوانید برجام 2- است نه خروج آمریکا از آن. تلاش می‌کنند، تخم برجام 2 را در دل برجام 1 بکارند. «مکمل برجام» یعنی، وارد کردن مباحث موشکی کشورمان به سند برجام. یعنی اضافه کردن محدودیت‌های موشکی به قطعنامه 2231 و به دست آوردن یک تضمین بین‌المللی دیگر علیه یک مولفه قدرت دیگر ایران!
اگر آمریکا می‌خواست، موضوع موشک‌های ایران را به طور مستقل و خارج از برجام مورد حمله قرار دهد، همراه کردن متحدانش کمی سخت می‌شد اما، با وارد کردن این موضوع به برجام، خیلی راحت می‌تواند، به هدف برسد. برجام سیاه چاله‌ای است که این چند کشور تصور می‌کنند می‌توانند با استفاده از آن، تمام مولفه‌های قدرت را از ایران بگیرند. لذا این سند، برای آنها بی‌نهایت ارزشمند است اما برای ما به همان اندازه، خسارت آفرین و خطرناک. آیا واقعا انگلیس، فرانسه و آلمان با گرفتن توانمندی‌های موشکی ایران مخالفند؟! آیا این چند کشور که به قول آقای روحانی، «آقا اجازه» آمریکا هستند، در مواجهه با ایران اصولا می‌توانند خارج از چارچوبی که آمریکا تعیین می‌کند حرکت کنند؟! قطعا نه.
برجام به کنار. از برجام مهم‌تر عملکرد دولت محترم در این مدت است. دولت که تمام تخم‌مرغ هایش را در سبد برجام گذاشته است، در این 4 سال و چند ماه، جز مذاکره آن هم بر سر مسئله هسته‌ای، چه اقدام مهم دیگری برای رفع معضلات اقتصادی کرده است؟ برنامه دولت برای چنین روزهایی چیست؟ دولت به مردم اعلام کند، چه تمهیداتی برای شرایط امروز دیده است؟ آیا دولت شرایط امروز را پیش‌بینی کرده بود؟ اقتصاد مقاومتی به عنوان یک راهکار امتحان پس داده و موثر، کجای معادلات دولت محترم قرار دارد؟
شاید به جرات بتوان گفت، دولت در این مدت کاری نکرده جز، معطل ماندن و منتظر اجرای تعهدات حریف شدن. معطل اینکه طرف مقابل قراردادی تجاری امضاء کند و به گوشه‌ای از تعهداتش ولو بر روی کاغذ عمل نماید. درست به همین دلیل است که وقتی، یک هیئت اقتصادی اروپایی به ایران می‌آمد، تا به گفته خودشان، فقط ببینند در ایران چه خبر است! زنجیره ای‌ها جشن و پایکوبی می‌کردند که، چه نشسته اید، صف‌های بلند هیئت‌های اقتصادی اروپایی را پشت مرزهای ایران ببینید!
از واکنش امروز روزنامه‌های زنجیره‌ای و دولتی اما می‌توان حدس زد، آنها چه تمهیداتی برای چنین روزی اندیشیده‌اند. آنها یا می‌توانند، با یک عذرخواهی رسمی از مردم و منتقدان، ریل سیاست خارجی را تغییر داده و بدون اینکه، با دنیا قطع رابطه کنند، نگاهی هم به ظرفیت‌های عظیم بر زمین مانده بیندازند و به سمت شکوفایی اقتصادی و اقتدار بیشتر حرکت کنند، یا به سیاق گذشته، به ماله کشی خیانت‌های بی‌پایان حریف مشغول شوند و از همین امروز، از بد بودن توانمندی‌های موشکی گزارش و مصاحبه تهیه کنند و بنویسند، «مرحوم هاشمی رفسنجانی، در 8 سال جنگ تحمیلی، فرمانده جنگ نبود، فرمانده صلح بود» یا توییت کنند «عصر، عصر صلح و مذاکره است نه عصر جنگ» و سایه جنگ را به میان کشیده و وحشت آفرینی کنند تا افکار عمومی را به دادن امتیاز‌های بیشتر قانع و راه را برای ترامپ صاف کنند!
ما از 1+5 طلبکاریم و طبیعتا باید مثل یک طلبکار با آنها برخورد کنیم اما در عمل، این رفتار آنهاست که شبیه به طلبکارهاست! قرار بود در ازای انجام تعهدات و دادن امتیاز، امتیاز بگیریم، نه اینکه باز هم امتیاز بدهیم. آژانس، به عنوان قاضی این توافق بارها اعلام کرده، ایران بسیار فراتر از تعهداتش عمل کرده است. اجرای تعهدات ایران 8 بار از سوی آژانس تایید شده آن هم با تبصره « اجرای فراتر از تعهدات». اما، متأسفانه رفتار دولت با این بدعهدی‌ها، هیچ شباهتی به رفتار یک طلبکار ندارد. ادامه این رفتار دشمن را باز هم تشجیع خواهد کرد. اگر مجددا امتیاز بدهیم، باز هم دشمن تشجیع خواهد شد. اما راه موفقیت چیست؟
«راه موفقیت این است که در مقابل دشمن، انسان یک قدم هم عقب‌نشینی نکند و الا موجب تشجیع دشمن در چنگ انداختن و دست انداختن می‌شود. » (رهبر معظم انقلاب)
در آخرین دقایقی که این نوشته زیرچاپ می‌رفت، سخنرانی ترامپ درباره برجام که از قبل وعده آن را داده بود آغاز شد. رئیس‌جمهور آمریکا برخلاف آنهمه رجز که علیه برجام خوانده بود و حتی وعده پاره کردن آن را داده بود، حاضر به خروج از برجام نشد و ضمن عدم تأیید پایبندی ایران به برجام، تصمیم در این خصوص را به کنگره سپرد و در همان حال دستورکاری هم برای کنگره تعریف کرد که دو محور اصلی داشت؛ اول؛ افزودن مواد و بندهای جدیدی به برجام که صنایع نظامی و موشکی جمهوری اسلامی ایران را هم شامل شود و دوم؛ مادام‌العمر کردن برجام که باید پرسید اگر برجام را به زیان آمریکا می‌دانند چرا خواستار مادام‌العمر شدن آن هستند!
ترامپ علی‌رغم وعده‌ای که درباره قراردادن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی داده بود، از این موضع عقب‌نشینی آشکاری کرد که این عقب‌نشینی را تنها می‌توان نتیجه مستقیم تهدید اخیر سپاه به اقدام متقابل دانست. البته، ترامپ از تحریم کامل سپاه به بهانه حمایت از گروه‌های تروریستی سخن گفت که اقدام تازه‌ای نیست و پیش از این نیز نه فقط شخصیت‌های حقوقی و حقیقی که با سپاه در تعامل بودند، تحریم شده و جریمه می‌شدند، بلکه تعامل با سپاه یک جرم تلقی می‌گردید، و تخلف‌کنندگان علاوه بر جریمه شدن، محاکمه نیز می‌شدند. درباره اظهارات دیشب ترامپ علاوه بر گزارش اصلی کیهان امروز، گفتنی‌های دیگری نیست هست که به آن خواهیم پرداخت.
جعفر بلوری