نگاهی به دیروزنامه‌های زنجیره‌ای
دلخوشی به اروپا و زمزمه برای قالب کردن برجامی دیگر
سرویس سیاسی-
اظهارات حجت‌الاسلام روحانی رئیس‌جمهور در جلسه روزچهارشنبه هیئت دولت در تقدیر از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به استثنای یکی دو روزنامه، این اظهارات تقریباً در همه روزنامه‌های اصلاح‌طلب سانسور شد.
رئیس‌جمهور در بخشی از سخنان خود با بیان اینکه سپاه نه تنها محبوب ملت ایران بلکه محبوب مردم منطقه است تصریح کرده بود که «سپاه محبوب مردم عراق هم است چون بغداد را نجات داده؛ محبوب کردهای عراق هم است چون اربیل را نجات داده؛ محبوب مردم دمشق و سوریه هم است چون دمشق را نجات داده؛ محبوب مردم لبنان هم است چون طرفدار حیثیت و استقلال لبنان بوده است؛ سپاه همیشه کمک مظلومان بوده و در برابر تروریست‌ها ایستاده است.» اما این اظهارات به مذاق زنجیره‌ای‌های مدعی اصلاحات خوش نیامد و تقدیر رئیس‌جمهور از سپاه پاسداران را سانسور کردند.
هرگاه مسئولان ارشد کشور همدل و همصدا می‌شوند، صدای رسانه‌های معاند بلند شده و به فحاشی می‌پردازند؛ اما نکته قابل تأمل اینجاست که در اکثر مواقع، رسانه‌های اصلاح‌طلب نیز همصدا با رسانه‌های معاند، به مسئولین ارشد کشور حمله کرده و یا این همدلی را سانسور می‌کنند. روزنامه‌های اصلاح‌طلب به دفعات در پازل دشمن بازی کرده و به تضعیف مؤلفه‌های قدرت ایران پرداخته‌اند.
تا دیروز همه چیز منوط به برجام بود امروز اقتصادمان ضعیف است!
سرمقاله روزنامه ابتکار درباره راهبرد جدید آمریکا و افزایش فشار و تحریم‌های بیشتر علیه کشورمان نوشت : «روش آزموده شده و کامیاب اعمال رژیم تحریم اقتصادی از سوی آمریکا برای رهبری کاخ سفید روش آسان‌تری است و به احتمال زیاد در گام اول همین اقدام را در دستورکار قرار خواهند داد. تجربه نشان داده است شرکت‌های بزرگ اروپایی بازار بزرگ‌تر، با دوام‌تر و رشدیابنده‌تر آمریکا را به شرکت‌ها و تجارت اندک ایران ترجیح می‌دهند و اگر ناگزیر از انتخاب میان بازار آمریکا و بازار ایران شوند از بازار ایران خارج می‌شوند...کاش تحریم‌ها برنگردد یا اینکه اقتصاد ایران آنقدر نیرومند بود که هیچ کشوری دنبال این نبود که بخواهد اقتصاد ایران را با تحریم تحت فشار قرار داده و امتیاز بگیرد. شوربختانه باید اعتراف کرد سهم اقتصاد ایران از تجارت جهانی کمتر از 3صدم درصد است و ایران صادرکننده هیچ کالای استراتژیکی نیست که اگر لازم شد با استفاده از آن صادرات دنیا را تحت فشار قرار دهد...بانک‌های ایرانی نیز آنقدر نیرو ندارند که نبود آنها بر بازار مالی جهان اثر منفی بگذارد. ایران در وضعیتی نیست که اگر تحریم‌ها برگردد شرکت‌های قابل اعتنایی متضررشوند و بخواهند بر آمریکا فشار بیاورند..»
این روزنامه‌های زنجیره‌ای که تا دیروز در نقش بزک‌کننده برجام، با تیترهای غلوآمیز و تبلیغات گسترده حتی آب خوردن مردم را هم به توافق با آمریکا گره زده و نقش موثری در موکول کردن همه چیز به مذاکرات ایفاکرده بودند، و پس از توافق هسته‌ای با تحمیل سنگین‌ترین هزینه‌ها به ملت ، از این توافق به عنوان آفتاب تابان و ابر بهاران و توافق قرن یاده کرده و مردم را به سیب و گلابی باغ برجام وعده می‌دادند اکنون که تشت رسوایی برجام از بام افتاد و نقض‌عهدهای مکرر در تعهدات مختلف و عهد شکنی‌های مکرر پس از برجام را مشاهده می‌کنند ، اقتصاد ضعیف ایران را مقصر جلوه می‌دهند، اقتصادی که نه بواسطه تحریم‌ها که بدلیل بی‌تدبیری‌های دولت در عدم توجه به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های عظیم داخلی به این روز افتاده است.
مهم نیست چه کسی شروع کرده!
روزنامه اعتماد در سرمقاله روز پنجشنبه خود درباره مباحث مطرح شده از سوی روسای قوا نوشت: «عجيب است، عجيب! قابل فهم نيست كه يك كشور تا اين حد از طرف ابرقدرت جهاني به چالش طلبيده شود و همين امروز و فردا قصد اعلام موضع عليه برجام را داشته باشد و از سوي ديگر با مشكلات و مسائل منطقه‌اي پيچيده‌اي مواجه باشد و در عين حال در داخل كشور و در سطوح بالاي سياسي و اجتماعي، با لحني گزنده عليه يكديگر سخن بگويند!.. واقعيت اين است كه زخم زبان و گفتارِ تند و از روي عصبانيت يا با هدف تحقير، كشنده‌تر از زخم شمشير است.»
این در حالی است که در آغازین روزهای هفته گذشته همین روزنامه اعتماد در یادداشتی این موضوع را نشانه باز بودن فضای جامعه عنوان کرده بود. البته برای نقدهایی که روسای قوا نسبت به هم ایراد می‌کنند شروطی را برشمرده بود.
روزنامه اعتماد در ادامه همچنین در حالی مدعی می‌شود «اينكه چه كسي آغاز مي‌كند و چه كسي پاسخ مي‌دهد، مسئله اصلي و حتي فرعي ماجرا نيست»! که چنین ادعایی از سوی این روزنامه حامی دولت قابل درک است. چرا که اگر برای این موضوع اهمیتی قایل می‌شد قطعا محکوم این ماجرا دولتمردان دوازدهم بودند که روزنامه اعتماد سنگ آنها را به سینه می‌زند ، حال آنکه قریب به اتفاق این مباحث توسط دولتمردان آغاز شده و همچنان آنها به این رفتار ادامه می‌دهند تا آنجا که این گمان برای مردم ایجاد شده که دولت به دنبال حاشیه سازی است تا از پاسخگویی به تعهدات و وظایفش شانه خالی کند.
برجام نقض می‌شود، تحریم‌ها برمی‌گردد، کاری هم نمی‌شودکرد!
روزنامه شرق در یادداشتی به احتمالات پیش رو در رابطه با رویکرد جدید ترامپ در برابر برجام پرداخت و نوشت: « به اروپا نیز نمی‌توان اطمینانی داشت».
در بخشی از این یادداشت آمده است « بستگی به نوع برخورد و مواجهه دولت آمریکا به برجام دارد. اگر صرفا پایبندنبودن ایران اعلام شود؛ ولی تحریم‌های کنگره علیه ایران مجددا به اجرا در‌نیاید، انتقادات دیگر کشورها استمرار و لابی‌ها برای حفظ برجام ادامه خواهد یافت؛ اما اگر در نهایت آمریکا اقدامی انجام دهد که به منزله خروج تلقی شود و همزمان، تنبیهاتی برای کشورهای همکاری‌کننده با ایران در نظر گرفته شود، به احتمال زیاد اروپا و چین در ادامه همکاری‌های خود دچار تردید خواهند شد و سطح مناسبات با ایران را کاهش خواهند داد. ضمن اینکه نباید فراموش کرد که در برجام مکانیسم معکوس وتو برای اعمال مجدد تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران پیش‌بینی شده است و اگر آمریکایی‌ها در نهایت به این حربه متوسل شوند و تحریم‌های لغو‌شده شورای امنیت را علیه ایران برگردانند، همه کشورهای جهان چاره‌ای نخواهند داشت که حداقل در ظاهر مناسبات پیش از برجامی را با ایران از سر بگیرند.»
نویسنده در ادامه به تهدید جدید ترامپ علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پرداخته و نوشته است : « اگر دولت آمریکا تصمیم بگیرد سپاه را به‌عنوان یک گروه تروریستی در فهرست وزارت امور خارجه قرار دهد، در آن صورت همه ارکان کشور آمریکا از‌جمله ارتش این کشور ملزم خواهند بود علیه سپاه در خارج یا حتی داخل ایران وارد عملیات شوند... در نتیجه جنگ میان دو کشور - حداقل به شکل محدود در عراق و سوریه و افغانستان – اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.»
روزنامه شرق در پایان تاکید کرده است که « می‌توان انتظار داشت که ایران هم به سمت فعالیت‌های پیش از برجامی خود حرکت کند که البته این اقدام گرچه منطقی و اجتناب‌ناپذیر خواهد بود؛ اما درعین‌حال خطر شکل‌گیری اجماع علیه ایران و هم‌راستاشدن مجدد دیدگاه‌های اروپا با آمریکا را به همراه خواهد آورد.»
گفتنی است نویسنده در این یادداشت زیربنای برجام که مبتنی بر امیدواری ایران به تضمین‌های دولت آمریکا بود زیر سؤال می‌برد و به صراحت از لغو تعهدات مندرج در برجام از سوی آمریکا سخن می‌گوید ، نقض تعهداتی که اروپا و دیگر کشورهای عضو 1+5 نیز نخواهند توانست در مقابل آن مقاومت کنند ، شرق همچنین از جنگ ناگزیر ایران با آمریکا در صورت قرار گرفتن سپاه در لیست گروه‌های تروریستی سخن می‌گوید ولی به صورت تلویحی می‌نویسد در صورت انجام اقدام متقابل از سوی ایران اروپا با آمریکا علیه کشورمان هم راستا خواهند شد!
نتیجه طبیعی این یادداشت آن است که برجام نقض می‌شود ، تحریم‌ها باز می‌گردد و هیچ کاری هم نمی‌شود کرد چون اگر کاری انجام دهیم که شاید طبیعی و اجتناب ناپذیر باشد همه علیه ایران متحد خواهند شد!
از چنین تحلیل‌هایی بیشتر بوی بسترسازی برای قالب کردن برجام‌های دیگر به کشور، به مشام می‌رسد.
دلخوشی برجامیان به سراب اروپا!
روزنامه ایران در شماره روز پنج شنبه در یادداشتی نوشت: «شواهد و قرائن نشان می‌دهد که آمریکا به واسطه رویکرد و سیاست ضد برجامی ترامپ در انزوای جهانی قرار گرفته است. به گونه‌ای که می‌توان گفت، نوعی اجماع جهانی در مخالفت با سیاست ترامپ در قبال برجام شکل گرفته است.»
در بخش دیگری از این یادداشت آمده است: «اجماع جهانی در ضدیت با سیاست ضدبرجامی ترامپ تلاش برای جلوگیری از تحقق این موارد است. در چنین شرایطی که آمریکا در انزوای جهانی قرار دارد و جمهوری اسلامی ایران از حمایت جامعه جهانی برخوردار است، مهم‌ترین رسالت دیپلماسی ایران عینیت و فعلیت بخشیدن به این اجماع ضدآمریکایی است. به گونه‌ای که ضمن افزایش هزینه‌های آمریکا در نقض برجام و یا خروج آن، انتفاع جمهوری اسلامی ایران از آن تأمین و تضمین گردد.»
حامیان دولت و مدعیان اصلاحات که تا چندی پیش اروپایی‌ها را آقا اجازه می‌دانستند و معیار موفقیت‌شان بستن با کد خدا بود ، در عین حال پاسخ نمی‌دهند که منظور از حمایت جامعه جهانی در شرایطی که به تصریح چند روز پیش ظریف «هنوز نمی‌توانیم در انگلیس یک حساب بانکی باز کنیم» چیست ؟
این در حالی است که اتحاد کامل اروپا با آمریکا در زیاده‌خواهی و فشار بر جمهوری اسلامی در حین مذاکرات و پس از امضای توافق هسته‌ای به وضوح مشهود است. اتحادیه اروپا چندی پیش ضمن اینکه 18 فرد و نهاد ایرانی را تحریم کرد، با وجود نقض آشکار مکرر برجام از سوی آمریکا در موضعی ناعادلانه و بی‌اساس اعلام کرد که همه طرف‌ها به تعهدات خود در برجام پایبند بوده‌اند! در چنین شرایطی کدام عقل سلیمی حکم می‌کند که برای حمایت از ایران به اروپا اعتماد کنیم؟ چنین رویکردی آیا جز خطای استراتژیک و تحمیل خسارت‌های فراوان دیگر به کشور است؟