سرویس اقتصادی-
بانک مرکزی بعد از گذشت یک‌سال و نیم از برجام، وعده جدیدی برای یکسان سازی نرخ ارز داد و این بار هم آن را با اما و اگرهایی درباره روابط کارگزاری با بانک‌های دنیا همراه کرد!
ماجرای نوسانات ارزی و وعده تک‌نرخی کردن نرخ ارز عمری به درازای عمر دولت یازدهم دارد. دولت و به طور ویژه رئیس‌کل بانک مرکزی در طول سال‌های اخیر بارها وعده تک نرخی کردن ارز را داده است ولی هر بار با بهانه‌ای آن را تمدید کرد.
در یکی از آخرین موارد، تابستان سال گذشته، سیف در یک برنامه تلویزیونی از یکسان سازی نرخ ارز تا پایان سال 95خبر داد، موضوعی که در 24 بهمن ماه 94 نیز از سوی رئیس‌جمهور مطرح و بر ضرورت یکسان سازی نرخ ارز در سال 95 تأکید شد.در این بین نه تنها این وعده عملی نشد که در این مدت قیمت ارز رسمی با افزایش همراه بوده است و همین موضع شائبه‌ای را پیش آورد که قرار است در نرخی نزدیک به قیمت ارز آزاد، نرخ‌های دولتی و بازار به هم برسند که البته تا کنون همین اتفاق هم نیفتاده است.
در ادامه این ماجرا، خبرگزاری مهر روز گذشته از قول معاون ارزی بانک مرکزی نوشت: تا پایان سال به شرایط لازم برای برقراری روابط کارگزاری با بانک‌های دنیا خواهیم رسید و آنگاه می‌توانیم یکسان‌سازی نرخ ارز را عملیاتی کنیم.
غلامعلی کامیاب گفته است: در بانک مرکزی هم در حال کار کارشناسی بر روی این موضوع و برطرف کردن موانع آن هستیم؛ این در حالی است که از حدود دو سال پیش آمادگی برای یکسان سازی را داشتیم، اما تصمیم گرفتیم زمانی این یکسان‌سازی را انجام بدهیم که بتوانیم روابط کارگزاری بانک‌ها را به درجه‌ای برسانیم که به راحتی قادر به انجام عملیات خزانه‌داری ارزی باشند و بعد از آن، یکسان سازی نرخ ارز هم انجام گیرد.آن‌طور که معاون سیف تأکید کرده، روابط کارگزاری بانک‌ها هنوز به درجه‌ای نرسیده است که به راحتی قادر به انجام عملیات خزانه‌داری ارزی باشیم. این حرف یعنی بعد از گذشت یک‌سال و نیم از برجام و حل مشکل مبادلات بانکی کشور، هنوز گشایش‌هایی -آنچنان که گفته می‌شد- بوجود نیامده تا بتوان وعده ارز تک‌نرخی را عملی کرد، آن هم در شرایطی که رئیس‌جمهور در روز اجرای برجام گفت؛ در همان روز هزار ال‌سی گشایش یافته است.از سوی دیگر با وضعیتی که آمریکایی‌ها پیش‌پای کشور گذشته‌اند و تحریم‌های بی‌سابقه‌ای که با بهانه‌های غیر اقتصادی و عواقب اقتصادی تدارک دیده‌اند، می‌توان صحبت‌های معاون بانک مرکزی را به فراموش کردن وعده ارز تک‌‌نرخی در عمل تعبیر نمود.با این حال معاون ارزی بانک مرکزی با اما و اگر از کنار تحریم‌های جدید آمریکا که نقض صریح برجام است عبور کرده و حتی در اظهار نظری عجیب، سعی کرده بانک‌ها را از ترکش‌های مستقیم تحریم‌های جدید آمریکا دور نشان دهد.
کامیاب در خصوص تصمیمات اخیر آمریکا مبنی بر تجدید تحریم‌ها و تاثیر آن بر روابط کارگزاری بانک‌های ایرانی گفت: تصمیماتی که سنای آمریکا گرفته، به صورت مستقیم به بانک‌ها ارتباطی ندارد و موضوعی به صورت مشخص در این زمینه، مورد اشاره واقع نشده است؛ اگرچه در آینده خواهیم دید که چه اثری روی روابط بانکی ما با دنیا خواهد داشت؛ اما تصور ما بر این است که اگر استانداردهای بین‌المللی در بانک‌ها اعم از دولتی و خصوصی پیاده‌سازی شود، موقعیت ما در مقابله با آنها، تقویت خواهد شد.
استقبال از خودتحریمی
معاون سیف به برنامه‌های دولت برای اعتمادسازی در قبال کارگروه اقدام مالی هم اشاره کرده و گفته است: احتمال می‌دهیم تا پایان امسال، به شرایط لازم برای برقراری این روابط کارگزاری با بانک‌های دنیا برسیم. البته این موضوع بستگی به جایگاه ما در گروه اقدام مالی FATF دارد که اگر وضعیت ایران از غیر همکار به همکار تبدیل شود، گام بزرگی در گسترش روابط کارگزاری برداشته خواهد شد.این همان موضوعی است که بارها درباره آن هشدار داده شده است. دولت هنوز این موضوع را نپذیرفته که پنجره برجام تقریبا بسته شده و درگیر کردن نظام مالی کشور با چاله‌ای همچون FATF به بهانه شفافیت، انداختن نظام بانکی در تله مالی دشمن و ابزاری برای دستیابی به خواسته‌هایی دیگر است و در مقابل نمی‌تواند مشکلات مالی کشور را حل کند. اگر آمریکا قرار بود با تعهد ما به گروه اقدام مالی به ما کمکی کند، تحریم‌های جدید را که به سیاهچاله تحریمی تعبیر می‌شود علیه کشورمان به جریان نمی‌انداخت.تا همین جای کار هم فرصت‌های زیادی از دست رفته که بازگشت آنها محال یا بسیار دشوار است. با این حال هنوز هم راه‌هایی برای فرار از وضع ناگوار پیش رو وجود دارد. اولین شرط عبور از بحران هم پذیرش اصل بحران از سود دولت و بویژه مسئولان نظام پولی و مالی است. بانک مرکزی باید بپذیرد که در شرایط مطلوبی قرار نداریم و گرنه دور دیدن نظام بانکی کشور از تحریم‌های آمریکا و امید بستن به FATF و امثال آن دردی را دوا نخواهد کرد. صمیمانه به مسئولان دلسوز بانک مرکزی می‌گوییم که تا دیر نشده وقت را دریابند.