سرویس اجتماعی-

کشور ایران در چند دهه اخیر تحولات جمعیتی بی‌سابقه‌ای را تجربه نموده است. انتقال باروری و تنزل باروری به سطح زیر جانشینی یکی از مهمترین تحولات جمعیتی است که در دهه اخیر توجه محافل علمی و سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان  کشور را به خود معطوف ساخته است.
شناخت عوامل اجتماعی و اقتصادی کاهش باروری در ایران و آگاهی از روند آتی رفتار باروری در ایران  بر اهمیت مطالعه باروری افزوده است.
در این پژوهش از اطلاعات سرشماری 1390 و اطلاعات پیمایش جمعیت و سلامت 1389 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور برآورد چند متغیری باروری استفاده شده است.
براساس اطلاعات پیمایش جمعیت و سلامت 1389 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و اطلاعات سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 نرخ باروری در ۳ دهه‌ی اخیر برای همه‌ی اقشار جامعه کاهشی بوده است.
 نرخ باروری برای شاغلان و غیرشاغلان به ترتیب 1/1 و  1/9 فرزند است . این نرخ از 2/5 در دوره پنج ساله ۱۳۷۵-۱۳۷۱به 1/۱ فرزند در دوره 13۸۶-13۹۰ برای شاغلان و از ۳/۳ به 1/9 فرزند برای غیرشاغلین رسیده است.
 نرخ باروری برای افراد با تحصیلات عالی‌ و بی‌سواد به ترتیب 1/2و 2/6  فرزند است. همچنین این نرخ برای افراد با موقعیت و جایگاه اقتصادی بالا و پایین به ترتیب 1/4 و 2/3 فرزند است.
میزان باروری کل هم در مناطق شهری و هم در مناطق روستایی روندی کاهشی را تجربه کرده است و الگوی نرخ باروری در نقاط شهری و روستایی نزدیک به هم شده است، به طوری که در مناطق شهری، که در همه ادوار باروری پایین‌تری نسبت به مناطق روستایی را تجربه کرده است، میزان باروری کل از 2/9، در دوره پنج ساله 137۱-137۵، به 1/7، در دوره 13۸۶-13۹۰، کاهش یافته است. در مناطق روستایی، باروری در دوره‌های مشابه به ترتیب ۴/۴ و ۲/۲ بوده است.
 میزان باروری به تفکیک سطح تحصیلات نشان می‌دهد که باروری زنان بی‌سواد، و با سواد ابتدایی (پایین)، متوسطه (متوسط)، و عالی (بالا) در فاصله دوره‌های مطالعه به ترتیب از ۴/۴ به 2/6، 3/5 به ۲/۲، 2/5 به 1/8 و 1/8 به 1/2کاهش یافته است.
با اینکه احتمال تولد همه­ فرزندان طی بیست سال اخیر کاهش یافته است ولی نقش متغیرهای اقتصادی- اجتماعی در احتمال تولد فرزندان دوم به بعد بیشتر از فرزندان اول و دوم است. به عبارت دیگر فرزندان اول و دوم با عمومیت بیشتری متولد می‌شوند، ولی ویژگی‌های اقتصادی- اجتماعی و جمعیتی زنان عامل مهمی در تولد فرزندان رتبه‌های بالاتر می‌­باشند.
بعد از کاهش باروری به زیر نرخ جانشینی، الگوی فرزندآوری جدیدی که شامل عدم فرزندآوری و به عبارتی تاخیر در سنین زیر 30 سال  و جبران در سنین بالای 30 سال است، در ایران در حال شکل­ گیری است. زنان تحصیل‌کرده و تا حدی طبقات بالا در حال تجربه این الگوی جدید و متمایز می‌­باشند.
سن داشتن فرزند اول افزایش یافته و زنان شهری، تحصیل­ کرده، شاغل و طبقه‌ اقتصادی و اجتماعی بالا، پیشگامان تاخیر در فرزندآوری بوده‌اند.
گفتنی است در غفلت وزارت بهداشت و نهادهای مسئول دولتی در دهه 70 و هشتاد، مجموعه‌ای از سازمان‌های مردم نهاد تحت مدیریت مراکز بین‌المللی همچون صندوق جمعیت و برنامه عمران سازمان ملل با صرف هزینه بسیار و ایجاد شبکه خانه به خانه برنامه تحدید نسل ایرانیان را در کشور اجرایی نمودند. بسیاری از مدیران طرح مذکور موفق به دریافت جوایز نقدی و عناوین ویژه از سازمان ملل شده‌اند و برخی پس از فتنه 88 و افشای شبکه‌سازی اجتماعی ضد حاکمیتی خود از کشور متواری شده‌اند. مدیران شبکه مذکور از روابط بسیار زیادی با شرکت‌های نفت و گاز و صنایع خارجی سرمایه‌گذار در ایران برخوردار هستند و کماکان در ذیل زد و بندهای اقتصادی از خارج از مرزها به دستکاری اقتصاد و فرهنگ ایران مشغول هستند.
 افشاگری‌های کیهان درخصوص اعضای لابی وابسته به تشکیلات بین‌المللی تحدید نسل مسلمانان فضای مجازی قابل دسترسی است.