عکس‌العمل ساواک در برابر گزارش مطالب مبتذل نشریات:
بایگانی شود!
روزنامه فردوسي در تاريخ 28/10/38 در ستون خبرهاي خصوصي هفته، خبري را تحت عنوان «تأسيس نمايندگي قمارخانه مونت كارلو در تهران» به چاپ رساند كه بلافاصله گزارش يكي از مأموران ساواك را به اين سازمان به‌دنبال داشت، مأمور مربوطه در اين گزارش به چند نكته اساسي اشاره كرده بود:
«1- درج اين مطلب موجب تحريك احساسات مسلمانان خصوصاً مقامات مذهبي خواهد گرديد.
2- چنانچه خبر فوق صحت داشته باشد، ايجاد چنين تشكيلاتي در كشوري كه مذهب رسمي آن جعفري است و تأسيس آن مغاير با قوانين شرعي مي‌باشد به هيچ‌وجه جايز نيست.
3-...
4- واضح است كه قانوني بودن چنين اماكني دست افراد را در ادامه اين بازي خطرناك و خانمان‌برانداز باز خواهد گذاشت كه نتيجتاً جز انحطاط و فساد اجتماع ارمغاني نخواهند داشت.»
با اين‌كه گزارش مأمور مربوطه از تحريك احساسات مذهبي در جامعه اسلامي و يك عمل علني خلاف مكتب اسلام مي‌گفت، اين گزارش مورد توجه مسئولان رده بالا قرار نگرفت. مديريت كل اداره سوم در پي‌نوشت خطاب به كارشناس مربوطه دستور داد:
«به سابقه ضميمه و سعي كنيد بيشتر به مسايل سياسي توجه شود.»
البته مجله‌اي همسوبا رژيم ممكن بود گاهي با توجه به حاد بودن مسئله توقيف شود اما اين توقيف به هيچ‌وجه زياد طول نمي‌كشيد. حتي در مواردي قبل از عملي شدن، رفع توقيف مي‌شد. در تيرماه سال 40 مقاله‌اي با عنوان زنگ خطر از زبان دو دانش‌آموز دختر دبيرستان نور بخش در مجله فردوسي به چاپ رسيد كه به‌دليل مطالب بسيار مبتذل از طرف قائم‌مقام ساواك بلافاصله دستور تعطيلي موقت آن صادر شد. اما در همان هفته پس از ديدار جهانبانويي با نخست‌وزير و متعاقب آن بركنار كردن سردبير كه عامل اين جريان معرفي شده بود، دستور رفع توقيف يك روز قبل از انتشار شماره بعدي به دست مسئولان آن رسيد. اين مقاله به قدري بحث‌برانگيز بود كه علي‌رغم دستور ساواك مبني بر توجه به مسايل سياسي، در گزارش ساواك آمده است:
«... قصد توقيف مجله كه حتي به مرحله عمل نيز در نيامد روي درج مقاله منافي عفت زنگ خطر مندرجه در مجله فردوسي شماره 29 بود كه در آن نويسنده مقاله از زبان دو دختر دانش‌آموز دبيرستان نوربخش مطالب شهواني بسيار تحريك‌آميز و خارج از نزاكت و حتي قبيح درج نموده بود.»
بايگاني شود
در دهه 40 تا 50 مطبوعات گوي سبقت را در چاپ مقالات، عكس‌ها، داستان‌ها و مطالب غيراخلاقي از يكديگر مي‌ربودند، نتيجه بسياري از داستان‌ها از نامشان پيدا بود، دلي در تندباد هوس، زني به نام هوس، افسانه هوس، روي جاده هوس و... كه اغلب نتيجه‌هاي غيراخلاقي و جنسي بسيار زننده داشت، در مطبوعات بسيار به چشم مي‌خورد اما حتي در صورت گزارش مأموران كه از ترس واكنش علما، صلاح مي‌ديدند مجله توقيف شود، ساواك به اين جملات بسنده مي‌كرد:
«بايگاني شود»، «به مدير نشريه تذكر داده شود.»
نمونه رفتار اين چنيني با نشريات مبتذل بسيار فراوان است، به‌عنوان مثال مجله سپيد و سياه در شماره 48 مورخه 8/4/41 خود كاريكاتوري از يك زن و مرد در سالن سينماگراور و در جاي ديگر مقاله‌اي تحت عنوان (از دفتر خاطرات دخترها) به چاپ رساند كه اگرچه نوع مقاله برخلاف اخلاق و عفت عمومي تشخيص داده شده بود اما تنها به يك تذكر اكتفا شد.
«تذكر و بايگاني» كلمات مشتركي بودند كه در پاسخ به گزارش مأموران ساواك داده مي‌شد:
«مجله اميدايران در آخرين شماره خود (418) طي درج عكس‌هايي از بريژيت باردو به‌طور بسيار زننده در كنار دريا و فيلومن تولوس در پلاژ چنين مي‌نويسد (راه تازه براي جلب توجه مردان) و (سرگرمي تازه) كليه شئون اخلاقي را زير پا گذارده و اظهار مي‌دارد (بله همان‌طور كه حدث {س} زده‌ايد اين خوشگل خانم بريژيت باردوي زيبا نيست كه حمام مي‌گيرد) با توجه به {اين كه} عكس‌ها خلاف عفت عمومي بودن آن را رسانده در صورت موافقت تذكرات لازم داده شود.
27/4/41
به سابقه مجله اميد ايران پيوست شود- بايگاني شود.
م-196.»
***
«مجله تهران مصور در شماره 904 صفحات 6/7 تحت عنوان خطرناكترين زنان جهان و يك مسابقه جالب براي خوانندگان تهران مصور مطالبي درج و مبادرت به چاپ عكس‌هايي نموده كه بعضي از آن‌ها مانند عكس بامبي بسيار زننده و هوس‌انگيز است.
به آقاي كريمي... تذكر داده شد 14/9/39.»
***
«مجله تهران مصور در شماره 906-23/ ديماه جاري كه امروز انتشار يافته در صفحه 46 تصويري از هنرپيشگان فيلم (تله) چاپ و انتشار داده كه ظاهراً مبتني بر قصد انتشار آن به‌صورت آگهي است با وجود اين نمي‌توان انكار نمود كه تأثير انتشار اين قبيل تصاوير در ايجاد تحريكات شهواني و هيجانات جنسي در طبقه جوان حائز كمال اهميت است.
تلفني مذاكره شد 26/10/39.»
***
«مجله تهران مصور شماره 916 مورخ جمعه چهارم فروردين 40 عكس زن تقريباً عرياني را كه در پشت جلد گراور نموده است از نظر جهات اخلاقي انتشار آن مناسب به نظر نمي‌رسد گر چه انتشار آن به‌عنوان آگهي تبليغاتي باشد. مجله آسياي جوان شماره 555 در صفحه 19 عكسي از (ليلي راست سير) رقاصه معروف را كه فعلاً در هاليوود به سر مي‌برد با توضيح زننده به چاپ رسانيده كه انتشار آن در طبقه جوان اثر نامطلوب و دور از مصلحت باقي خواهد گذاشت.
تذكر داده شد. 15/1/40.»
***
«داستان مندرج در شماره 954 مجله تهران مصور صفحه 28 و 29 و 41 تحت عنوان (هلوي گنديده) مخالف اخلاق حسنه و عفت عمومي تشخيص گرديده است. مقرر فرماييد به آقاي مهندس والا صاحب امتياز مجله مذكور به نحو مقتضي تذكر داده شود.»
***
«مجدداً مشاهده شده است كه در انتخاب عكس روي جلد شماره 971 آن مجله جنبه اخلاق و عفت عمومي در نظر گرفته نشده و روي جلد مزبور به طرز موهني چاپ و منتشر گرديده است.
به سابقه پيوست شود.
بايگاني شود ـ 29/1/41.»