پرواز 655
هفتمین جنایت مرگبار هوایی برفراز خلیج فارس
يادداشت پاياني
روز يكشنبه 12 تير ماه 1367 هواپيماي ايرباس آ300، متعلق به هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران در فرودگاه بينالمللي بندرعباس به زمين نشست. طبق برنامه پيشبيني شده، قرار بود اين هواپيما با شماره پرواز 655 به همراه 274 مسافر با مليتهاي ايراني، اماراتي، يوگسلاوي، پاكستاني، هندي و ايتاليايي و 16 خدمه پرواز، در مجموع با 290 سرنشين بندرعباس رابه مقصد دبي ترك كند. كاپيتان اين پرواز محسن رضائيان بود كه بيش از 7هزار ساعت پرواز را در كارنامهاش داشت. او در ساعت ۱۰:۱۷ صبح به وقت ايران، هواپيماي ايرباس را از فرودگاه بينالمللي بندرعباس به پرواز درآورد و مدت پرواز تا دبي را 28 دقيقه و حداكثر ارتفاع را تا 14هزار پا (4300 متر) اعلام كرد.
همان طور كه پيشبيني شده بود، هواپيماي ايرباس به تدريج اوج گرفت و چند لحظه پيش از ورود به منطقه كنترل هوايي امارات، در محلي به نام «مولبيت» كاپيتان رضائيان، به مركز كنترل هوايي كشور اطلاع داد كه قصد دارد به ارتفاع 14هزار پايي صعود كند.
در همين زمان (10:22) ناو جنگي وينسنس آمريكا كه از هفتم خرداد ماه از بندر سنديگو وارد خليج فارس شده بود، در حريم آبهاي ايران به سر ميبرد.
گفتگوي خلبان ايرباس بامركز كنترل هوايي ايران درباره صعود به ارتفاع بالاتر آخرين جملات كاپيتان محسن رضائيان بااين مركز بود وپس از آن هواپيماي ايران از صفحه رادارها ناپديد شد.
پس از ناپديد شدن هواپيما، برج مراقبت فرودگاه بندرعباس، در تماس با دبي، پيگير سرنوشت پرواز 655 شد اما آنها از سرنوشت اين پرواز اظهار بياطلاعي كردند.
اندكي بعد مقامات آمريكايي اعلام كردند كه يك فروند هواپيماي اف 14 جمهوري اسلامي ايران را مورد هدف قرار دادهاند. آيا اين اف14، همان هواپيماي ايرباس مسافربري بود؟
بااعلام وضعيت اضطراري بقاياي يك هواپيما در موقعيت 26 و 42 درجه عرض شمالي و 56 درجه و 3 دقيقه طول شرقي پيدا شد؛ اين بقايا متعلق به هواپيماي ايرباس ايران بود.
تمامي سرنشينان هواپيما از جمله 66 كودك و 46 مسافر غير ايراني همگي جان باخته بودند و اين جنايت در تاريخ جنايات مرگبار هوايي، از نظر ميزان تلفات انساني، هفتمين جنايت مرگبار تاريخ لقب گرفت.
پس از مشخص شدن نوع هواپيما از سوي مقامات ايراني، آمريكاييها ادعا كردند كه در مورد هواپيماي ايرباس دچار اشتباه شدهاند. و به تصور اين كه يك هواپيماي اف 14 است و قصد حمله به ناو را دارد، به آن شليك شده است. اما اظهارات بعدي اين گفته را رد كرد و آمريكاييها به دليل وجود اين شواهد، به ناچار اعلام كردند كه هواپيماي ايرباس ايران در خارج از مسير هوايي پرواز كرده و رزمناو آمريكايي پس از هفت بار اخطار راديويي به تصور اين كه هواپيما قصد حمله به ناو را دارد، با موشك زمين به هوا به آن حمله كرده است.
اعتراض ايران به اين جنايت پنتاگون را واداشت تا روز 14 ژوئيه 1988، يعني بيست و سوم تير ماه 1367 يك گروه تحقيقاتي موسوم به تيم حقيقتياب را براي بررسي عواملي كه منجر به نابودي هواپيماي ايرباس ايران شده بود، تشكيل دهد. پس از بررسي شواهد و گفتهها، اين كميته درباره اتفاقات منجر به سرنگوني هواپيما اين طور نظر داد:
«هفت دقيقه پس از بلند شدن از فرودگاه بندرعباس، 11 مورد اخطار از سوي كشتيهاي جنگي آمريكا به هواپيماي ايراني اعلام شد.
7 مورد توسط ناو وينسنس بر روي فركانس 243 مگاهرتز،يك اخطار توسط ناو سايدز بر روي همين فركانس و 3 اخطار ديگر بر روي فركانس اضطراري 121/5 مگاهرتز به هواپيماي ايرباس داده شد. از اين 11 مورد 7 مورد بر روي طول موج 243 مگاهرتز بود كه مخصوص هواپيماهاي نظامي است و ايرباس تجهيزات لازم براي شنيدن آنها را نداشت (طبق دستور شركت هواپيمايي ايراناير همه هواپيماها بايد در مدت پرواز در منطقه خليج فارس بر روي فركانس 121/5 مگاهرتز به گوش باشند). در اين هنگام بحث زيادي ميان بخشهاي اطلاعات جنگي سه ناو آمريكايي وينسنس، مونتگمري و سايدز در گرفته است.»