kayhan.ir

کد خبر: ۶۹۵۲۰
تاریخ انتشار : ۰۸ اسفند ۱۳۹۴ - ۲۲:۲۹

پنج نکته درباره انتخابات و پسا انتخابات(یادداشت روز)


1- انتخابات روز جمعه 7 اسفند و نتایج آن از ابعاد مختلف واجد اهمیت است. این انتخابات با همه منفی‌بافی‌ها و سیاه‌نمایی‌های دشمنان مصمم- و برخی دوستان غافل یا بی‌انصاف- در امنیت و آرامش کامل برگزار شد. آن هم در منطقه‌ای پرآشوب و ناامن که جنگ سراسر آن را فرا گرفته است تا آنجا که وزیر دفاع رژیم صهیونیستی می‌گوید «شرایط کنونی منطقه، نوعی جنگ جهانی سوم است. هرج و مرج در سوریه و منطقه، رویارویی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها هم هست». آیا عجیب نیست که می‌شنویم سازمان سیا و موساد طی چند ماه اخیر جلسات مشترکی درباره انتخابات ایران تحت نظارت سوزان رایس مشاور امنیت ملی اوباما داشته‌اند؟ در این رویارویی فرهنگی و تمدنی به تعبیر موشه یعلون،‌ قطعاً برگزاری انتخابات گرم و پرشور در ایران برای ملت‌های ناامید از لیبرال دموکراسی غرب، الهام‌بخش است و حتماً برای تحلیل‌گران هوشمند این پرسش را پیش می‌کشد که در میانه یک منطقه جنگ زده و پرآشوب، ایران چگونه ‌توانسته به جزیره‌ای با ثبات و امن و قدرتمند تبدیل شود؟
2- مقایسه میزان مشارکت در انتخابات مجلس نهم (اسفند 1390) با انتخابات مجلس دهم از جهات گوناگونی اهمیت دارد. انتخابات مجلس نهم در شرایط تحریم شدید خارجی و داخلی برگزار شد به این معنا که از یک سو  در اوج فشارهای اقتصادی و تحریمی دشمن بود که اراده ملت ما را هدف گرفته بودند و از سوی دیگر افراطیون مدعی اصلاح‌طلبی، انتخابات را تحریم کرده بودند تا وزن خود را به رخ بکشند. آن روز در سراسر کشور 64 درصد (31 میلیون از 48 میلیون واجد حق رأی) در انتخابات شرکت کردند. 4 سال بعد، 2 اتفاق در کنار هم رقم خورد. اولاً توافق برجام با همه هیاهوها و تبلیغات به اجرا درآمد و به مردم گفته شد تحریم‌ها برداشته شده‌اند. ثانیاً مدعیان اصلاح‌طلبی که از سوی مردم ادب شده بودند، پا روی دعاوی قبلی گذاشتند و با تبلیغات انبوه و کم‌سابقه وارد گود انتخابات شدند. حاصل جمع عملکرد برجامی و غیربرجامی دولت در کنار فراخوان انبوه اصلاح‌طلبان، مشارکت 33 میلیون از 55 میلیون (حدود 60 درصد) - مساوی درصد مشارکت در انتخابات مجالس هشتم و هفتم که اصلاح‌طلبان تحریم کرده بودند- شده است.
3- مفهوم این اتفاق می‌تواند چنین باشد که اولاً «فتح‌الفتوح» ادعایی دولت در برجام و نتایج آن چنگی به دل مردم نزده است- که در غیر این صورت احتمالاً باید مشارکت از زمان تحریم‌ 4 سال پیش بیشتر می‌شد- و ثانیاً افراطیون مدعی اصلاح‌طلبی دچار نوعی بی‌وزنی شبیه حالت «تعلیق در خلأ» شده‌اند. یعنی تحریم گسترده انتخابات یا دعوت گسترده این جماعت به شرکت در انتخابات، هیچ تأثیری بر میزان مشارکت مردم ندارد. یک علت مهم این ماجرا را باید در بی‌هویتی مزمن و هرهری مسلکی طیفی از مدعیان اصلاح‌طلبی جست‌و‌جو کرد. اینکه جریانی «سبز ساختار شکن»، «بنفش شبه‌معتدل»، و «آبی ملغمه‌ای» شود و در حالی که ادعا می‌کند اکثریت با ماست و ما «بی‌شماریم» از رنگی به رنگی درآید و آخر سر هم بعد از هر رنگ عوض کردن‌ها دست به دامن طیف خاکستری شود، هیچ هویت با ثباتی برای آن جریان باقی نمی‌گذارد. اینکه جماعتی چپ‌نما، راستگرا شوند و از معرفی یک سیاستمدار به عنوان «عالیجناب سرخپوش» به معرفی وی به عنوان نامزد اصلاحات برسند یا از دامن رقبایی مانند ناطق نوری و علی لاریجانی و عمرو و زید درآویزند و در انتخابات ریاست جمهوری 92، عارف اصلاح‌طلب را وادار به انصراف کنند تا تبدیل به طرف بازنده انتخابات (مانند سال 84 و 88) نشوند، همگی از هرهری مسلکی حکایت می‌کند و چنین تذبذب فکری و سیاسی، نفیاً یا اثباتاً در حوزه بسیج افکار عمومی نمی‌تواند اثر داشته باشد.
به یک معنا می‌توان گفت بازگشت اصلاح‌طلبان به انتخابات با وجود سوابق «خروج از حاکمیت»، تحریم و «خروج علیه حاکمیت»، حاصل تأدیب و تربیت مشترک مردم و نظام است با این مضمون که اگر می‌خواهید انگشت‌نما و متهم نباشید، چاره‌ای جز همراهی با افکار عمومی و نظام ندارید. در حقیقت مردمی که با تحریم‌ انتخابات در  سال‌های 82 و 86 و 90 کمترین همراهی را نکردند، آنان را متنبه ساختند که مردم‌سالاری در ایران، متوقف به قهر و ناز قانون‌شکنان و فزون‌خواهان نیست. نفس بازگشت مدعیان اصلاح‌طلبی به ‌انتخابات بی‌آن که تأثیری- مگر منفی- بر میزان مشارکت بگذارد، نوعی ابراز ندامت و پشیمانی است. البته به تفصیل باید در موقعیت دیگری نوشت که به شهادت قرائن و اسناد متواتر، همچنان که آن تحریم انتخابات، از سوی برخی عناصر نفوذی در طیف اصلاح‌طلب و از سر مأموریت بود، این تصمیم به بازگشت به انتخابات و همرنگ مردم شدن و از انگشت‌‌نمایی «پسافتنه» و «پساتحریم انتخابات» در آمدن هم برای طیفی از این جریان مطابق مأموریت است.
4- هرچند که برای ارزیابی دقیق و نهایی نتایج انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان باید چند روز منتظر ماند، اما اخبار و آمار منتشر شده تا همین جا از پیروزی اصولگرایان  در انتخابات مجلس و موفقیت فهرست جامعتین (مجلس خبرگان) در سراسر کشور حکایت می‌کند. البته برخلاف انتخابات مجلس خبرگان، تکلیف بخشی از کرسی‌های مجلس در مرحله دوم انتخابات که اواخر فروردین یا اوایل اردیبهشت خواهد بود، معلوم می‌شود. در عین حال بر اساس نتایجی که تا پایان وقت دیروز اعلام شده، طیف‌‌های اصولگرا حدود 60 درصد کرسی‌هایی را که نتایج آن قطعی شده کسب کرده‌اند و 2 طیف اصلاح‌طلب و اعتدال مجموعا 30 تا 35 درصد کرسی‌ها را در اختیار گرفته‌اند.
این اتفاق در شرایطی رخ داده که شماری از مدیران ارشد دولتی - از رئیس‌جمهور گرفته تا برخی معاونان و وزرا و استانداران و مقامات محلی- در هزینه کرد دولت و فرصت‌های آن برای انتخابات از هیچ اقدامی دریغ نکردند؛ از بزک خلاف واقع برجام و سفرها و آمد و شدهای تبلیغاتی برخی هیئت‌ها بگیرید تا تزریق دلار به بازار برای پایین آوردن نرخ ارز و برخی دستکاری‌های دستوری در بورس و بازار سرمایه و استخدام طیفی از نشریات و رسانه‌ها برای قلب واقعیات و تخریب اصولگرایان و ایجاد شکاف در این طیف. با حجمی چنین وسیع از فضاسازی مثبت به نفع دولت و منفی‌بافی علیه اصولگرایان، منطقا باید دولت و متحدان آن اکثریت مجلس را در اختیار می‌گرفتند چرا که مدعی بودند مثلا پیروزیی بزرگ‌تر از فتح خرمشهر را به دست آورده‌اند! اما  نتایجی که تا به این جا از انتخابات مجلس در سراسر کشور منتشر شده، اتفاقا عکس این موضوع را ثابت می‌کند و حاکی از پیش افتادن اصولگرایان با فاصله‌ای قابل توجه است. به تعبیر دیگر همچنان که برخلاف توقع و فضاسازی برخی مسئولان دولتی، برجام منجر به جشن خیابانی نشد، در انتخابات نیز نتوانست محملی قابل اتکا برای موج‌سواری جریان دولتی و طیف اصلاح‌طلب همسو با آن باشد. فراموش نکنیم سخنان رئیس سازمان محیط‌زیست را که به بی‌بی‌سی گفت توافق، اهرمی را در انتخابات و در رقابت با سایر گروه‌های در اختیار اصلاح‌طلبان قرار می‌دهد.
5- اغراق نیست اگر بگوییم دوسوم ظرفیت دولت در این یکی دو سال گذشته به ویژه چندماه اخیر صرف تدارک تبلیغاتی برای پیروزی در انتخابات شد. اکنون با پایان گرفتن انتخابات، انتظار این است که مطالبات اصلی مردم در زمینه ساماندهی به اقتصاد مقاومتی و ترمیم معیشت مردم طبق وعده‌های دولت، و نیز صیانت از فرهنگ اسلامی و عزت و اقتدار ملی در مقابل زیاده‌خواهی‌ها و زورگویی دشمنان در اولویت قرار گیرد. به عبارت دیگر با سپری شدن بیش از 30 ماه و در حالی که دولت محترم تا چند ماه دیگر وارد آخرین سال فعالیت خود می‌شود، انتظار این است که وعده‌های داده شده به ویژه درباره رونق اقتصادی و خروج از رکود و چرخیدن چرخ اقتصاد و معیشت مردم، از مرحله حرف به عرصه عمل درآید. در این میان نگرانی آن است که با پایان گرفتن مرحله دوم انتخابات مجلس، انتخابات ریاست‌جمهوری خرداد 96 تبدیل به همت اصلی دولتمردان شود و باز هم صحنه‌آرایی و بزک تحولات و یارانه دادن از منافع و مصالح ملی برای انتخابات و رقابت‌های حزبی، «مسئله» اصلی دولت باشد.
در نقطه مقابل و در آنجا که حریفان به تحولات منطقه و ایران به عنوان بخشی از جنگ سوم جهانی و جنگ تمدنی و گفتمانی می‌نگرند، هیچ تردیدی درباره تداوم پروژه اصلی جبهه استکبار وجود ندارد و آن پروژه، سیاست توأمان فشار و تهدید و تحریف و فریب  با هدف تغییر هویت انقلابی ملت و حاکمیت ایران - بدل از تغییر ساختار- است. دشمن در این نبرد، ضمن رصد کردن برخی پاشنه‌های آشیل‌ یا عقبه‌های مغفول فرهنگی و اقتصادی و سیاسی، قصد دارد به اقتدار ایران اسلامی به عنوان گرانیگاه محور مقاومت در منطقه ضربه بزند. در چنین شرایطی، انتخابات با همه اهمیت، تنها یک ایستگاه و منزل مهم است و همه نیروهای انقلابی و همه دل‌سپردگان به عزت و اقتدار و پیشرفت ایران باید پس از این  برای مقاومت بلکه پیشدستی و تک هوشمندانه در مقابل جبهه استکبار، طراحی و تدارک تازه کنند. تجدید سازماندهی و تشکیلات برای تقویت بنیان‌های انقلابی افکارعمومی و سپس بسیج این ظرفیت عمومی - که همواره در چالش‌ها و فراز و نشیب‌های انقلاب علت اصلی پیروزی‌ها بوده - یک ضرورت و اولویت مهم در سال جدید است.
محمد ایمانی