آخرین خبرها از مذاکرات هستهای
اوباما: ساختار تحریمها تغییر نمیکند
در حالی که رایزنیهای فشرده و گمانهزنیهای بسیاری در خصوص نتیجه مذاکرات هستهای در وین مطرح شده، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد ساختار تحریمها علیه ایران تغییر نمیکند.
سرویس سیاسی-
ششمین روز مذاکرات هستهای وین در حالی سپری شد که دیدارهای دوجانبه و سهجانبه طرفین گفتوگو، نسبت به روزهای گذشته افزایش یافت. روز گذشته،پنجمین جلسه مذاکرات سهجانبه وزرای خارجه ایران، آمریکا و کاترین اشتون برگزار شد. همزمان با این جلسه، معاونان وزرای خارجه ایران، آمریکا و روسیه نیز به بحث درخصوص موضوع هستهای پرداختند. همچنین عصر روز گذشته، ظریف دیدار دوجانبهای را با «فرانک والتر اشتاین» همتای آلمانی خود برگزار کرد. والتر اشتاین، پیش از این نشست، با جانکری دیدار کرد. شب گذشته، محمدجواد ظریف و سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه نیز به همراه معاونانشان به گفتوگو پرداختند. در ادامه رایزنیهای هستهای، وزرای امور خارجه ایران و آمریکا برای اولین بار در طی چند روز اخیر، نشستی را به صورت دوجانبه برگزار کردند. جان کری پیش از شام مشترک با وزیران خارجه سه کشور اروپایی، ابتدا با ظریف و سپس با لاوروف دیدار کرد. عراقچی و تختروانچی معاونان وزیر امور خارجه کشورمان همزمان با دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا با ویلیام برنز و وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا دیدار کردند. وزیر خارجه چین نیز امروز با ظریف دیدار و گفتوگو خواهد کرد.
وزیر امور خارجه آمریکا علاوه بر رایزنیهای دوجانبه با ایران و برخی همتایان خود در 1+5، در تماس تلفنی، سایر همپیمانان آمریکا را نیز در جریان مذاکرات قرار داد. وی همچنین عصر دیروز در وین با سعود الفیصل، وزیر خارجه عربستان گفتوگو کرد. یک مقام آمریکایی از دیدار آنها در هواپیمای سعود الفیصل خبر داده بود. خبرنگار شبکه خبری «العالم» نیز سفر غیرمنتظره وزیر خارجه عربستان سعودی به وین را «غیر سازنده» و در راستای اهداف رژیم صهیونیستی دانست.
رایزنی مستمر آمریکا
با رژیم صهیونیستی
علاوه بر این، وزیر خارجه آمریکا برای چندمین بار از ابتدای مذاکرات هستهای،«بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیمصهیونیستی را در جریان روند گفتوگوها قرار داد. البته ظاهرا صهیونیستها صرفا منتظر تماسهای تلفنی مقامات آمریکایی نیستند و خود نیز دست به کار شدهاند. یک پایگاه خبری آمریکایی خبر داد، اسرائیل در حال ارائه مشورتهایی به اعضای 1+5 است که میتواند در جزئیات فنی توافق نهایی تاثیر بگذارد. نخست وزیر رژیم صهیونیستی روز یکشنبه گفت: تلآویو با دقت مذاکرات هستهای را دنبال میکند.
وزیر خارجه انگلیس نیز روز یکشنبه با اعلام اینکه برای حضور مجدد در مذاکرات هستهای راهی وین شده، گفت: مذاکرات دشوار است و طرفین تلاش میکنند تا گفتوگوها نتیجهای موفقیتآمیز داشته باشد. «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه نیز روز گذشته برای شرکت در مذاکرات هستهای ایران و گروه موسوم به 1+5، وارد وین پایتخت اتریش شد.
در همین حال، منابع نزدیک به هیئت دیپلماتیک چین نیز خبر دادند که وزیر امور خارجه این کشور امروز وارد وین میشود.
خبرگزاری «آسوشیتدپرس» طی گزارشی نوشت: با وجود نزدیک شدن به ضربالاجل مذاکرات، به توافق هستهای نزدیک نشدهایم. وزیر امور خارجه آمریکا نیز با اشاره به وجود اختلاف نظر جدی برای حصول توافق در مذاکرات هستهای ایران گفت: در صورت باقی ماندن اختلافات اساسی تا ضربالاجل مذاکرات، احتمال تمدید مذاکرات وجود خواهد داشت.
اوباما: ساختار تحریمها
پا بر جا میماند
رئیس جمهور آمریکا در گفتوگو با شبکه «ای بیسی» تأکید کرد که هنوز شکاف موجود در مذاکرات هستهای چشمگیر است و خیلی زود است که بگوییم که طرفین مذاکره تا روز دوشنبه به توافق نهایی میرسند یا خیر.
وی در گفتوگو با برنامه «این هفته» ایبیسی ادامه داد: خبر خوب این است که توافق موقت که ما وارد آن شدیم، به طور قطع پیشروی برنامه هستهای ایران را متوقف کرده است و در برخی موارد به طور قطع برخی از کارهایی که انجام دادهاند را به عنوان مثال ذخایر اورانیوم و چگونگی غنیسازی اورانیوم آنها را کاهش داده است بنابراین یک توافق موفق بوده است و ایران از مفاد توافق پیروی کرده است. هماکنون سوال اینجاست که آیا ما میتوانیم به توافق دائم برسیم؟ و اینکه شکافها همچنان چشمگیر است.
رئیسجمهور آمریکا در ادامه به تکرار ادعاهای خود پرداخت و گفت: اگر توافق موقت حاصل شود، اطمینان دارد که میتواند کنگره را متقاعد کند که این توافق ایران را از تولید یک سلاح هستهای منع میکند.
اوباما همچنین مدعی شد: «اطمینان دارم که اگر به توافقی برسیم که قابل راستیآزمایی باشد و تضمین کند که ایران ظرفیت گریز ندارد، من نه تنها میتوانم کنگره را متقاعد کنم بلکه میتوانم مردم آمریکا را متقاعد کنم که این یک توافق درست بوده است.»
رئیسجمهور آمریکا میگوید که تنها به دنبال از بین بردن کامل برنامه هستهای ایران نیست و اهداف هدفمندی را دنبال میکند و گفت: هدف ما حل یک مشکل خاص است و آن این است که اطمینان حاصل کنیم که ایران موجب یک رقابت تسلیحات هستهای نمیشود و نمیتواند آمریکا و همپیمانانی چون اسرائیل را تهدید کند.
اوباما در ادامه گفت: حتی اگر در مسئله هستهای با ایران به توافق برسیم، با آنها در زمینه حمایت از تروریسم و موضعشان در قبال اسرائیل مسئله خواهیم داشت.
رئیسجمهور آمریکا در خصوص موضع خود درباره تحریمهای ایران نیز گفت: موضع آمریکا درخصوص تحریمها قابل مذاکره نیست. من فکر میکنم که هدف ما به طور مداوم این است که مجموعهای از مسیرهایی که ممکن است ایران را به یک سلاح هستهای برساند مسدود کنیم و در عین حال اطمینان حاصل کنیم که ساختار تحریمها را به صورت گام به گام و همزمان با اقداماتی که ایران به طور پیشفرض میبایست انجام دهد، کاهش دهیم. فکر میکنم ایران عاشق این است که تحریمها فوراً پایان یابد؛ ما نمیتوانیم چنین کاری را انجام دهیم.
یک منبع مذاکرات هستهای وین در مصاحبه با ایتارتاس تصریح کرد که شانس کمی وجود دارد که تا روز دوشنبه توافق نهایی حاصل شود.بر اساس این گزارش، اختلافها بر سر مسائل کلیدی و اصلی همچون تحریمها و غنیسازی اورانیوم به قوت خود باقی است.
از سوی دیگر خبرنگار شبکه بیبیسی به نقل از «منابع ایرانی» مدعی شده است که روز دوشنبه، همزمان با ضربالاجل توافق هستهای، طرفین حصول «موافقتنامه سیاسی» را اعلام میکنند.
در همین حال خبرنگار المیادین لبنان نیز از محل مذاکرات در وین به نقل از یک مقام ایرانی که به نامش اشارهای نکرده گزارش داد که در وین همه از توافق سیاسی سخن میگویند اما ترجیحا این انتخاب ایران نیست. این مقام ایرانی البته گفته که در لحظات پایانی همه چیز احتمال دارد.
همچنین شبکه تلویزیونی الجزیره به نقل از یک منبع بلند پایه غربی اعلام کرد گروه 1+5 در تلاش است تا به فرمول توافقی با ایران برسند که تحریمها علیه ایران کاهش یابد اما لغو نشود.
این شبکه مدعی شد برخی منابع نزدیک به مذاکرات گفتند سقف شروط ایران کاهش یافته و به دو موضوع اساسی یعنی لغو تحریمها به ویژه از صادرات نفت و بانک مرکزی ایران و همچنین زمانبندی غنیسازی اورانیوم در آینده، محدود شده است.
گرت پورتر، تحلیلگر برجسته آمریکایی نیز تصریح کرد در صورت شکست احتمالی مذاکرات هستهای، این آمریکا خواهد بود که مقصر شناخته میشود چرا که از برداشتن تحریمها خودداری کرده است.
تمدید 6 تا 12 ماهه توافق ژنو
علاوه بر این، خبرگزاری فرانسه در گزارشی مدعی شده است که یک مقام ایرانی حاضر در مذاکرات در گفتوگو با این خبرگزاری گفته است که تهران آمادگی دارد در صورت عدم پیشرفت واقعی در مذاکرات تا ۲۴ نوامبر، مذاکرات را به مدت یک سال دیگر تمدید کند.
این مقام ایرانی افزود: تمدید مذاکرات تحت شرایط توافقنامه ژنو خواهد بود که براساس آن برنامه هستهای ایران به صورت موقتی در ازای تسهیل تحریمها محدود خواهد شد. تمرکز ما در حال حاضر بر روی یک چارچوب سیاسی است که نوشته نمیشود اما به مذاکره کنندگان اجازه میدهد جنبههای جزئی توافق بعدی را مورد بحث و بررسی قرار دهند. اگر طی امروز و فردا توافقی حاصل نشود مذاکره کنندگان تمدید توافق ژنو را در دستور کار قرار میدهند که میتواند 6 تا 12 ماه باشد.
همچنین یک مقام آگاه در گفتوگو با خبرگزاری اینترفکس روسیه گفته است که طرفین همچنان بر حصول توافق تا دوشنبه متمرکز هستند، اما احتمال تمدید 6 تا 12 ماهه مذاکرات افزایش یافته است. این منبع نزدیک به مذاکرات در این رابطه گفته است: واقعا احتمال تمدید مذاکرات برای 6 ماه یا شاید یک سال دیگر وجود دارد. اما فعلا در مورد این گزینه بحث نمیکنیم.
توافق سیاسی غیرمکتوب
در همین حال، برخی از منابع غربی مدعی شدند که ایران و گروه موسوم به 1+5 احتمالا روز دوشنبه همزمان با ضربالاجل هستهای، حصول یک «توافق سیاسی» را اعلام میکنند.
به گفته این منابع، این توافق شفاهی و غیرمکتوب (Non-Paper) احتمالا چارچوب و کلیات راهکار جامع را مشخص میکند. براساس این موافقتنامه، طرفین همچنین به مدت دو ماه (احتمالا تا بهمن ماه) برای تعیین جزئیات راهکار جامع هستهای، زمان خواهند داشت.
روزنامه نیویورکتایمز نیز گزارش داد که واشنگتن و متحدان این کشور در 1+5 تلاش میکنند تا به بهانه احتمال فعالیتهای مخفیانه هستهای، ایران را به پذیرش بازرسیهای به شدت سرزده، وادار کنند.
علاوه بر این، روزنامه واشنگتنپست در سرمقاله خود تمدید مذاکرات کنونی را «بهترین نتیجه» توصیف کرده چرا که در عین معلق نگه داشتن بخشی از برنامه هستهای ایران، تحریمها علیه تهران را حفظ میکند.
از سوی دیگر، شبکه خبری المنار در گزارشی تصریح کرد که غربیها بیش از همه نگران آن هستند که ایران در بازار فناوری هستهای جهان به رقیبی برای آنها تبدیل شود.