پرسش:
بعد از شهادت امام علی(ع) معاویه چگونه با ارزش‌های اسلام علوی مقابله کرد و آن را به انزوا کشاند، پیش‌بینی‌های خود امام علی(ع) در این رابطه چگونه بود؟
پاسخ:
بعد از به شهادت رسیدن امام علی(ع) معاویه خلیفه مسلمین شد و بر خلاف انتظارش دید ارزش‌های علوی و پایگاه اجتماعی علی(ع) در جامعه مسلمین باقی مانده است. و لذا با بغض و ناراحتی شدیدی اقدامات علوی زدایی از جامعه را آغاز کرد.
اقدامات تقابلی معاویه برای محو ارزش‌های علوی
معاویه ابتدا دستگاه تبلیغاتی خود را بعد از شهادت امام علی(ع) به کار گرفت، و با تطمیع خطبا و مبلغین خود دستور داد در منابر و خطبه‌های علی(ع) راسب و لعن کنند، همچنین با پول‌های کلان احادیثی را علیه امام علی(ع) و به نفع امویان جعل کردند. معاویه طرفداران سرسخت امام علی(ع) را بی‌پروا می‌کشت و دستور داده بود به آنها تهمت زده و دستگیرشان کنند تا مانع نشر فضایل علی(ع) شوند.  آری تفکر ضد اسلامی اموی در زیر نقاب اسلامی با ارزش‌‌های اسلام ناب علوی مبارزه می‌کرد. عنصر فکر اموی داخل عناصر فکر اسلامی شد، ای‌بسا که در تفکر همان‌هایی که هر صبح و شام بنی‌امیه را لعنت می‌کردند، عناصری از فکر امویان موجود باشد و خودشان خیال کنند تفکر ناب اسلامی است، و قطعا این‌طور است.
بقای جریان فکری اموی در جوامع اسلامی
اموی‌ها رفتند ولی مع‌الاسف عناصر فکر اموی و رژیم اموی باقی ماند و با تغییر، جزء اصول زندگی ما شده است. امروز هم اصول معاویه‌ای، عامل دیانت را استخدام کرده علیه دیانت، و نمی‌شود یک کلمه علیه اصول اموی سخن گفت. به اندازه اشکی که در پای پیراهن عثمان ریختند باز هم می‌ریزند. بنابراین برای تحقیق در حکومت اموی تنها جنبه تعجب‌آمیز ندارد. بلکه این امر یک امر سطحی نبوده که فقط مربوط به سیزده قرن پیش باشد که بگوییم آمد و فت. این خطری بود برای اسلام از آن روز تا روزی که خدا می‌داند. حتما اگر ما بخواهیم به تاریخ روحیه خودمان رسیدگی کنیم، باید به تاریخ اموی رسیدگی کنیم. فکر اموی در زیر پرده و لفافه با فکر اسلامی و علوی مبارزه می‌کرد.
پیش‌بینی‌های علی(ع) برای حکومت امویان
امام علی(ع) به خطر سلطه امویان بسیار اهمیت می‌داد و مرتب اعلام خطر می‌کرد، ولی کمتر کسی متوجه می‌شد و خودش هم می‌فرمد: بعدها متوجه می‌شوید. (نهج‌الابلاغه- خطبه 91)
از جمله درباره فتنه اموی فرمود: وقتی فتنه‌ها رو آورند، حق و باطل را به هم می‌آمیزند (و راه تشخیص را ببندند) و چون پشت کنند و از بین بروند، آگاه کنند و حق را روشن سازند (نهج‌البلاغه- خطبه 101) همچنین به مردم هشدار داد: ای مردم! به زودی زمانی فرا می‌رسد که اسلام وارونه می‌شود،‌ چنانکه یک‌ظرف وارونه شود و محتوای آن بریزد (همان) و خطاب به یارانش فرمود: «مالی اریکم اشباحا بلا ارواح» چرا شما را اشباحی بی‌روح می‌بینم (همان- خطبه 106) بنابراین امام علی‌(ع) با این اعلام خطرها و هشدارها چند موضوع خطرناک را پیش‌بینی کرد:
1- ظلم و استبداد و کشتار بنی‌امیه
امام علی‌(ع) پیش‌بینی فرمود: در آینده از عدالت و احقاق حق مظلوم و ارزش‌های الهی و انسانی خبری نخواهد بود بلکه بنی‌امیه با ظلم و استبداد و کشتار تمامی این ارزش‌ها را از بین‌ خواهند برد.
2- اینکه نخبگان، نیکان، فهمیدگان و روشنفکران شما را خواهند کشت، و هر سری که در آن سر مغزی و در آن مغز برقی از روشنی و بصیرت موجود باشد روی تن باقی نخواهند گذاشت. (خطبه 96)
3- حرمت احکام اسلام عملا از بین می‌رود، و حرامی باقی نمی‌ماند، مگر آنکه حلال شود، و با مادران و خواهران خود نکاح می‌کنند.
4- اینکه اسلام مورد تحریف و وارونه شدن قرار می‌گیرد، عناصر غیراسلامی وارد افکار مردم می‌شود (خطبه 101) و اسلام مانند پوستین وارونه پوشیده می‌شود (خطبه 106) همه این پیش‌بینی‌ها را که گویی آن حضرت در آئینه می‌دید محقق شد، و یک سر محبت زائدالوصف عده‌ای نسبت به امام علی‌(ع) گذشته از سیرت و عدل خلقش، وقوع این پیش‌بینی‌ها بود.