پرسش:
از منظر آموزه‌های وحیانی چه علل و عواملی موجبات مصونیت‌یابی جوامع از عذاب الهی را فراهم می‌آورد؟
پاسخ:
از مهم‌ترین علل و عوامل مصونیت‌یابی از عذاب الهی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- اجابت دعوت خدا: خداوند پیامبران را فرستاده تا مردم را به دین اسلام دعوت کنند و در صراط مستقیم هدایت قرار داده و آنان را به کمال برسانند. از مهم‌ترین علل مصونیت‌یابی از خشم و عذاب الهی، اجابت این دعوت الهی است. (ابراهیم، آیه 44؛ احقاف، آیه 31)
2- احسان: احسان و نیکوکاری نسبت به دیگران از دیگر عوامل مصونیت‌بخش است که در قرآن از جمله آیه 58 سوره زمر به آن اشاره شده است. خداوند در این آیه بیان می‌کند که وقتی کافران عذاب الهی را مشاهده می‌کنند از خداوند می‌خواهند تا آنان را به دنیا بازگرداند تا با احسان، خود را از عذاب برهانند.
3- استغفار: طلب غفران از خداوند زمانی معنا پیدا می‌کند که انسان به گناه و خطای خود آگاه باشد و آن را بپذیرد و درصدد برطرف کردن آن باشد.
خداوند  در آیاتی چند از جمله 33 سوره انفال بیان می‌کند که یکی از مهم‌ترین عوامل مصونیت‌یابی انسان از هرگونه عذاب الهی استغفار است؛ به این معنا که اگر خطایی کرد توبه کرده و استغفار نماید تا عواقب گناه گریبانگیر او نشود. خداوند در آیات دیگر قرآن به انسان‌ها هشدار می‌دهد تا پیش از وقوع عذاب از هر گونه خطا و گناهی استغفار کنند تا از عقوبت الهی مصون شوند. (مائده، آیات 73 و 74؛ کهف، آیه 55)
4- اطاعت از پیامبران: از دیگر عوامل مصونیت‌بخش از عذاب الهی، اطاعت از پیامبران است. کسانی که سر تسلیم در برابر پیامبران فرود می‌آورند و به دستورهای آنان گوش می‌دهند از عذاب‌های الهی مصون خواهند ماند. (ابراهیم، آیه 44؛ طه، آیه 134؛ قصص، آیه 47؛ احزاب، آیه 66)
5- اطاعت از قرآن: پیروی از بهترین کتاب الهی یعنی قرآن، عامل حفظ انسان از عذاب ناگهانی است که خداوند در آیه 55 سوره زمر به آن توجه داده است.
6- تسلیم و انابه: بازگشت همراه با تضرع و انابه به سوی درگاه پروردگار و تسلیم در برابر امر و مقدراتش از دیگر عوامل محفوظ ماندن شخص از عذاب الهی است. (زمر، آیه 54)
7- ایمان: شکی نیست که از مهم‌ترین و اصلی‌ترین عوامل مصونیت انسان از عذاب و عقوبت الهی ایمان و اسلام است. خداوند در آیات بسیاری به ایمان، به عنوان مهم‌ترین عامل مصون ماندن از عذاب الهی توجه داده است. (نساء، آیه 147؛ انعام، آیات 82 و 158؛ اعراف، آیه 96)
ادامه دارد