آغاز فشارهای بینالمللی به هند برای عقبنشینی از کشمیر
بعد از لغو خودمختاری ایالت «جامو و کشمیر» توسط دولت هند و برقراری حکومت نظامی در این منطقه، رقیب دیرینه منطقهای هند یعنی پاکستان، شروع به اعتراض کرد، بعد از آن سازمان ملل طرفین را دعوت به خویشتنداری کرد و حالا کشورهای دیگر از جمله چین و ایران مواضعی گرفتهاند و همچنین برخی از سازمانهای بینالمللی از دولت هند خواستهاند تغییر رویه بدهد.
سرویس خارجی-
حدود یک هفته از لغو خود مختاری ایالت «جامو و کشمیر» توسط دولت هند و ایجاد حکومت نظامی در این ایالت میگذرد. هند تا روز دوشنبه یعنی عید قربان، تمام راههای ارتباطی مردم این منطقه را با خارج قطع کرد و تنها در روز عید به مردم اجازه برقراری تماس محدود با خارج از این منطقه را داد. این کشور هزاران سرباز هندو و خانوادههایشان را برای برقراری حکومت نظامی در این ایالت وارد کرد و اسکان داد. این اقدامات هند در همان ابتدا با واکنش تند پاکستان روبرو شد تا جایی که حتی خبرهایی از وقوع درگیریهای مسلحانه محدود بین دو کشور منتشر شد. اوضاع آنقدر بحرانی شد که بسیاری از مردم مناطق مرزی کشمیر از ترس بالا گرفتن تنشها و به خطر افتادن جانشان خانههای خود را ترک کردند و به سمت خاک پاکستانگریختند. حالا چین هم پس از درخواست پاکستان برای وارد شدن سازمان ملل به مسائل کشمیر، وارد ماجرا شده و از درخواست پاکستان رسماً حمایت کرده است، اقدامی که با خشم هندیها مواجه شده است. سازمان ملل نیز جز دعوت طرفین به خویشتنداری اقدام جدی انجام نداده است. از آنجایی که بحث کشمیر، بحثی قدیمی بین دو کشور است و هند و پاکستان نیز هر دو قدرتهای اتمی هستند، وقوع تنش بین این دو برای همه اهمیت مییابد.
در این میان هند «تحولات کشمیر» را «یک مسئله داخلی» خوانده، یعنی به هیچ کس مربوط نیست در این منطقه چه میگذرد! این کشور از پاکستان که برای اعتراض، سفیر هند را اخراج و روابط اقتصادیاش با دهلی نو را قطع کرده، درخواست تجدیدنظر در رفتار را کرده است. هند علیه چین هم موضعی مشابه گرفته و گفته پکن هم حق ندارد وارد این مسئله شود. «سوبرامانیام جیشنکار»، وزیر خارجه هند، در سفر به پکن به همتای چینی خود گفته لغو خودمختاری ایالت «جامو و کشمیر» موضوعی «صرفا داخلی» و مربوط به دهلی نو است. پاکستان با حمایت چین، خواستار ارجاع پرونده کشمیر به شورای امنیت سازمان ملل است. خبرگزاری ایسنا در این باره نوشته: «وزیر خارجه هندوستان که به پکن رفته بود تا با وانگ یی، همتای چینی خود دیدار کند، به او گفته دو کشور باید مطمئن شوند که اختلافات بینشان نباید به مناقشات بدل شود.» هارش واردان شرینگلا، سفیر هند در آمریکا هم، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی فاکس، در مورد میانجیگری آمریکا در مسائل کشمیر، گفته بود: «رئیسجمهور ترامپ خیلی صریح گفته بود که این موضوع (میانجیگری آمریکا درباره کشمیر) دیگر روی میز قرار ندارد.»
ایران
جمهوری اسلامی ایران اما اعلام کرده، نگران وضعیت مسلمانان کشمیری است. سخنگوی وزارت خارجه کشورمان از شرایط امنیتی حاکم بر مناطق کشمیر و محدودیتهای مسلمانان ابراز نگرانی کرده است. «سید عباس موسوی» همچنین از مقامات هند خواسته تا ترتیباتی اتخاذ نمایند که هرچه زودتر زندگی مردم کشمیر به حالت عادی بازگردد و مردم بتوانند از کلیه حقوق طبیعی و شناخته شده خود بهرهمند شوند.» پیشتر نیز امیرعبداللهیان، دستیار ویژه رئیسمجلس در امور بینالملل، گفته بود مسئله کشمیر راهحل نظامی ندارد و اتخاذ رویکرد منطقهای و بینالمللی به ویژه در سطح سازمان همکاریهای اسلامی ضروری است: «نگران جدی افزایش تنش در کشمیر هستیم. از روشهای مسالمتآمیز و گفتوگو در راستای تأمین منافع مردم و اقوام منطقه جامو و کشمیر و حل بحران استقبال میکنیم. کشمیر راه حل نظامی ندارد. اتخاذ رویکرد منطقهای و بینالمللی به ویژه در سطح سازمان همکاریهای اسلامی ضروریست.»
دیدهبان حقوق بشر:
نظامیان هندی عقب بکشند
در این بین رئیسدیدهبان حقوق بشر هم، از دولت هند خواسته تا دسترسی به خدمات ارتباطی در کشمیر را مجدداً برقرار کند و از این منطقه عقب بنشیند. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری آناتولی، میناکشی گانگولی، رئیسبخش آسیای جنوبی دیدهبان حقوق بشر، در بیانیهای اعلام کرده که «یک هفته پس از بروز تنش در کشمیر، اکثر مناطق آن تحت محاصره نیروهای امنیتی باقی مانده و رهبران کشمیر نیز در بازداشت به سر میبرند. تلفنها، حتی خطوط زمینی قطع هستند؛ دسترسی به اینترنت وجود ندارد و مسجد اصلی آنها نیز طی ایام عید مسلمانان بسته ماند.» او همچنین به عدم دسترسی مطلوب مردم این منطقه به خدمات سلامت اشاره کرده است.
مسلمانان سرکوب میشوند
این مقام دیدهبان همچنین اظهار داشته که خبرنگاران، گزارشاتی از سرکوب اعتراضات گسترده مردم کشمیر توسط نیروهای امنیتی، از طریق شلیک گاز اشکآور و گلولههای ساچمهای دادهاند؛ موضوعی که دولت [هند] آن را انکار کرده است. او همچنین گفته گزارشات غیرموثقی نیز از دستگیریهای متعدد موجود است که بیشتر شامل فعالان میشود...اقدامات جنبش جداییطلبی که در اواخر دهه ۱۹۸۰ آغاز شد و مورد حمایت پاکستان است، تاکنون به کشته شدن بیش از ۵۰ هزار تن در ایالت جامو و کشمیر انجامیده و پاسخ نیروهای امنیتی، کشتار، شکنجه و ناپدید کردن افراد بوده؛ بیشک، این منطقه دیگر نیازی به نقض بیشتر حقوق بشر ندارد.
تحرکات نظامی پاکستان
همزمان با این فشارها خبر رسیده، پاکستان نیز تحرکات نظامی خود در این مناطق را شروع کرده است. یک رسانه هندی به نقل از «منابع دولتی» مدعی شده ارتش پاکستان انتقال تجهیزات نظامی به یک پایگاه هوایی خود در نزدیکی مرز هند را آغاز کرده است. میزان در گزارشی با انتشار این خبر نوشته منابع دولتی بر این عقیده هستند گام بعدی که اسلام آباد اتخاذ خواهد کرد احتمالا استقرار جنگندههای اف۱۷ در این پایگاه هوایی است.
به نظر میرسد اگر هند قصد افزایش فشارها را داشته باشد، فشارهای بینالمللی هم افزوده خواهد شد. البته هند نشانههایی از باز کردن اندک فضا را نشان داده است، مثلاً اجازه برگزاری نماز عید قربان را به نمازگزاران شهر سرینگر کشمیر و یا اجازه برقراری تماس محدود با خارج از ایالت را به مردم شهر داد. البته به نظر نمیرسد این میزان اندک از گشودگی فضا افکار عمومی جهان را راضی کند و همچنین مسلمانان در دیگر نقاط هند را راضی نگه دارد. اگر نارضایتی مسلمانان در داخل هند به عصبانیت و کنش اجتماعی منجر شود، دولت هند با هرج و مرج وسیعی روبرو خواهد شد، لذا به نظر میرسد دولت هند باید بیشتر مراقب افکار عمومی مسلمانان در داخل هند باشد.