تبعات قتل خاشقجی برای عربستان
پیشنهاد رشوه 5 میلیارد دلاری بن سلمان به اردوغان برای نادیده گرفتن پرونده «خاشقجی»
فشار افکار عمومی جهان بر ریاض در مورد قتل خاشقجی و کنارهگیری برخی سرمایهگذاران خارجی از بازار عربستان در اعتراض به این پرونده رسوا باعث شده تا بن سلمان برای فرار از تبعات این پرونده، پیشنهاد رشوه 5 میلیارد دلاری به اردوغان بدهد. ترامپ هم به نوبه خود وارد معرکه شده و خاشقجی را بهانه تازهای برای دوشیدن بن سلمان کرده است.
سرویس خارجی-
احتمال بالای کشته شدن «جمال خاشقجی»، روزنامهنگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در اسلامبول، در سطح رسانهای و افکار عمومی فشارها به ریاض را تشدید کرده است و این فشارها کار را به جایی رسانده که حضور شرکتها و رسانههای غربی در کنفرانس سرمایهگذاری عربستان را هم با تردید جدی مواجه کرده است. به نوشته روزنامه «وال استریت ژورنال»، یکی از مسئولین روزنامه «نیویورک تایمز» روز پنجشنبه اعلام کرد این روزنامه از پشتیبانی رسانهای این کنفرانس که قرار است روزهای ۲۳ تا ۲۵ اکتبر (۲ تا ۴ آبان) در ریاض برگزار شود، انصراف داده است. هدف این کنفرانس که دراشاره به نشست اقتصادی سالانه «داووس» به «داووس در صحرا» معروف شده و در هتل «ریتز کارلتون» برگزار میشود، جذب سرمایهگذاران خارجی برای طرحهای چندصد میلیارد دلاری «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی است. هتل محل برگزاری این نشست برای رسانهها محلی آشناست، چراکه تنها چند ماه پیش بنسلمان دهها شاهزاده سعودی متهم به «فساد مالی» را در آن حبس کرده بود.
ناپدید شدن «خاشقجی» پس از ورود به کنسولگری عربستان در اسلامبول و گزارشهای منتشر شده درباره احتمال قتل او به دستور بنسلمان، دفاع از این رژیم را برای متحدان آن نیز سخت کرده و دیدگاه خارجی نسبت به ریاض را بیش از پیش منفی کرده است. به نوشته وال استریت ژورنال، از زمان انتشار این گزارشها، شرکتها در حال بازنگری در روابط خود با عربستان و شرکت در کنفرانس اقتصادی ریاض هستند. روز چهارشنبه «ارنست مونیز» وزیر سابق انرژی آمریکا مشارکتش در پروژه شهر فناوری «نئوم» در عربستان را تعلیق کرد. «دن دکتوروف» بنیانگذار موسسه «ساید واک» هم اعلام کرد که بر خلاف آنچه سعودیها اعلام کردهاند، او روی پروژه نئوم کار نخواهد کرد.سخنگوی «آریانا هافینگتون» که عضو مشاور هیئتمدیره این کنفرانس است، اعلام کرده این مدیر اجرایی دیگر قصد ندارد در این کنفرانس شرکت کند. «پاتریک سونگ شیونگ» مالک نشریه «لس آنجلس تایمز» هم اعلام کرده در این کنفرانس شرکت نخواهد کرد. «اندرو راس سارکین»، ستوننویس روزنامه «نیویورکتایمز» هم که قرار بود در این کنفرانس شرکت کند، پنجشنبه شب با انتشار توییتی، گزارشها درباره قتل خاشقجی را «وحشتناک» توصیف کرد و گفت از شرکت در کنفرانس ریاض منصرف شده است.
تعلیق چند پروژه تجاری در عربستان
اما قابل توجهترین بیانیه احتمالا مربوط به «ریچارد برانسون» میلیاردر معروف آمریکایی است که در بیانیهای بااشاره به اینکه امیدوار بوده با «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی، عربستان را به سمت اصلاحات پیش ببرد، نوشته است که اگر گزارشها درباره قتل خاشقجی درست باشد، در آن صورت این اتفاق بر توانایی همه ما در غرب برای تجارت با حکومت سعودی اثر خواهد گذاشت. «برانسون» با بیان اینکه سعودیها باید اطلاعات بیشتری درباره وضعیت خاشقچی منتشر کنند، اعلام کرده که تا روشن شدن نتیجه تحقیقات، مدیریتش بر دو پروژه گردشگری در عربستان را تعلیق میکند.
بن سلمان: با همکاری آمریکا خاشقجی را کشتیم اما...
اما «بن سلمان»، ولیعهد سعودی برای فرار از افتضاحی که کاشته، باز هم دلارهای نفتی را به عنوان راه نجات به خدمت گرفته است. به گزارش مهر به نقل از پایگاه اطلاعرسانی عراقی اسرار میدیا، «هاکان کاکیل» سفیر ترکیه در لبنان فاش کرد، عربستان به آنکارا پیشنهاد داده در مقابل 5 میلیارد دلار، پرونده جمال خاشقجی روزنامهنگار ناپدید شده سعودی را به طور کامل مختومه کند! سفیر ترکیه در گفتوگو با «یک مسئول عالیرتبه اروپایی» با افشای این مسئله تاکید کرده، ولیعهد عربستان شخصا پیشنهاد کرد در مقابل بستن این پرونده 5 میلیارد دلار به صورت سرمایهگذاری به ترکیه منتقل شود. به گفته این دیپلمات عالیرتبه ترکیهای ولیعهد سعودی به دست داشتن عربستان در پرونده خاشقجی اعتراف کردهاما تاکید میکند این کار را با تشویق آمریکا انجام داده و همه چیز با راهنمایی سازمان سیا انجام گرفته است ولی ناگهان ورق برگشته و رئیسجمهور ترامپ هم به دنبال باجگیری از ریاض بر آمده است!
جزئیات تازه
از سوی دیگر یک منبع امنیتی ترکیهای به شبکه خبری الجزیره گفت که ما دلایلی قطعی درباره قتل جمال خاشقجی نویسنده عربستانی و مکان کشته شدن او داریم. سرویس اطلاعاتی انگلستان نیز روز گذشته اعلام کرد که خاشقجی در کنسولگری عربستان در اسلامبول کشته شده است.علاوهبر این واشنگتن پست نوشته که دولت ترکیه به آمریکا اطلاع داده است که «فایلهای صوتی و تصویری را به دست آورده است که قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار عربستانی در داخل ساختمان کنسولگری این کشور در اسلامبول را تایید میکند.» به نوشته واشنگتن پست منابع مطلع به این روزنامه گفتهاند فیلم و صدای «بازجویی، شکنجه و قتل» و همین طور «کتک خوردن» جمال خاشقجی ضبط شده و در اختیار دولت ترکیه است. بر اساس تحقیقات بهعملآمده از سوی مقامهای ترکیه، خاشقجی در زمان ورود به کنسولگری یک ساعت اپل در دست داشته که به یک گوشی همراه بیرون ساختمان متصل بوده است.علاوهبر این خبرگزاری «رویترز» نیز روز چهارشنبه به نقل از «یک منبع سعودی» گزارش داد، سازمان اطلاعات انگلیس معتقد است به خاشقجی در کنسولگری عربستان در ترکیه مواد مخدر خوراندهاند که منجر به «اوردوز» شده است. سناتور باب کورکر، رئیسجمهوریخواه کمیته روابط خارجی مجلس سنا هم میگوید تمامی گزارش نهادهای اطلاعاتی آمریکا و جزئیات منتشر شده از ماجرای ناپدیدشدن جمال خاشقجی به این باور منتهی میشود که او «به قتل رسیده» است.
حفاری برای کشف جسد خاشقجی
همچنین نیروهای امنیتی ترکیه قصد دارند طی روزهای آتی، مکانهایی را در اسلامبول که احتمال میدهند بقایای جسد خاشقجی در آنجا پراکنده و دفن شده است، حفاری کنند. به نوشته روزنامه «ینی شفق» یکی از مکانهایی که نیروهای امنیتی احتمال میدهند تکههای جسد خاشقجی در آنجا دفن شده باشد، باغچه اقامتگاه سرکنسول عربستان در اسلامبول است که فاصله کمی با ساختمان کنسولگری نیز دارد. پس از این گزارشها بود که عربستان اعلام کرد هیئتی را برای انجام تحقیقات درباره دلیل مفقود شدن خاشقجی به ترکیه اعزام میکند.
5 شاهزاده دیگر سعودی گم شدند!
از سوی دیگر «خالد بن فرحان آلسعود»، شاهزاده مخالف حکومت سعودی که در آلمان به سر میبرد به روزنامه ایندیپندنت گفت پنج شاهزاده سعودی هفته گذشته در دیدار با مقامات سعودی از سرکوب مخالفان حکومت ریاض انتقاد کرده بودند. به گفته وی، بعد از همین نشست و انتقادها بود که 5 عضو خاندان سلطنتی بازداشت شدند و اثری از آنها نیست. او در این خصوص گفت: «پنج تن از شاهزادهها در پنج روز اخیر به دیدار ملک سلمان رفته و از آینده حکومت آلسعود ابراز نگرانی کردهاند. آنها مسئله خاشقجی را یادآور شدهاند و به نظر میرسد اکنون همه آنها در زندان هستند و محل نگهداریشان مشخص نیست.» این شاهزاده سعودی در ادامه از تلاش حکومت سعودی برای ربودن خود او نیز خبر داد. طبق روایت وی مسئولان سعودی پس از اینکه از مشکلات مالی او با خبر شدهاند تاکنون بیش از 30 بار تماس گرفته و از او و خانوادهاش خواستهاند تا به کنسولگری عربستان در مصر بروند و یک چک چندین میلیون دلاری را دریافت کنند! خالد بن فرحان تأکید میکند: «به کنسولگری نرفتم چون احتمال میدادم اتفاقی بیفتد».
سایر رویدادها:
- شبکه سعودی «العربیه» مدعی شد تیم ۱۵ نفرهای که همزمان با حضور «جمال خاشقجی» در کنسولگری عربستان به این ساختمان رفتهاند، توریست بودهاند!
- یکی از حاضران در کنسولگری عربستان در اسلامبول میگوید در زمان ورود خاشقجی به این ساختمان، صدای بلند درگیری و فریادهای کمک شنیده است.
- محمد الکاتبی کنسول عربستان در اسلامبول، از چهار روز پیش تاکنون، جرات نکرده از خانه
بیرون بیاید.