روحانی برای پاسخ به سوال نمایندگان به مجلس رفت
نمایندگان مردم قانع نشدند دولت اگر مردمی است تغییر مسیر بدهد
رئیس‌جمهور در روزی که تجلی مردم‌سالاری دینی در نظام جمهوری اسلامی بود به مجلس رفت تا به سؤال نمایندگان مردم پاسخ دهد اما در نهایت نمایندگان تنها از یک پاسخ او قانع شده و از چهار پاسخ دیگر روحانی قانع نشدند، حال ملت منتظر است تا تغییر رویه در رویکرد اقتصادی دولت را ببیند.
سرویس سیاسی-
اصل 88 قانون اساسی می‌گوید: «در هر مورد كه حداقل يك چهارم كل نمايندگان مجلس شوراي اسلامي از رئيس‌جمهور و يا هر يك از نمايندگان از وزير مسئول، درباره يكي از وظايف آنان سؤال كنند، رئيس‌جمهور يا وزير موظف است در مجلس حاضر شود و به سؤال جواب دهد و اين جواب نبايد در مورد رئيس‌جمهور بيش از يك ماه و در مورد وزير بيش از ده روز به تأخير افتد مگر با عذر موجه به تشخيص مجلس شوراي اسلامي.»
و در ادامه بخشی از اصل 89 تصریح می‌کند: «در صورتي كه حداقل يك سوم از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي رئيس‌جمهور را در مقام اجراي وظايف مديريت قوة مجريه و اداره امور اجرايي كشور مورد استيضاح قرار دهند، رئيس‌جمهور بايد ظرف مدت يك ماه پس از طرح آن در مجلس حاضر شود و درخصوص مسائل مطرح شده توضيحات كافي بدهد. در صورتي كه پس از بيانات نمايندگان مخالف و موافق و پاسخ رئيس‌جمهور، اكثريت دو سوم كل نمايندگان به عدم كفايت رئيس‌جمهور رأي دادند مراتب جهت اجراي بند ده اصل يكصد و دهم به اطلاع مقام رهبري مي‌رسد.»
ارجاع به قوه قضائیه
دیروز در اجرای اصول قانون اساسی و پیرو اعلام وصول سؤال نمایندگان مجلس، روحانی رئیس‌جمهور به مجلس آمد تا به سؤالات نمایندگان پاسخ دهد. در نهایت نمایندگان از میان پنج سؤال از چهار پاسخ رئیس‌جمهور قانع نشدند و حالا طبق قانون این چهار سؤال همراه با مستندات مجلس باید به قوه قضائیه ارسال شود.
احمد امیرآبادی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم با اشاره به رأی نمایندگان مجلس مبنی بر عدم اقناع از پاسخ رئیس‌جمهور به 4 سؤال نمایندگان، گفت: «طبق آنچه در آئین‌نامه داخلی مجلس قید شده، گزارش این 4سؤال باید به قوه قضائیه ارسال شود.
وی گفت: «ممکن برخی دوستان تفسیر دیگری از آیین‌نامه داشته باشند اما آنچه به ذهن بنده می‌رسد این است که این گزارش بدون بررسی در هیئت‌رئیسه باید به‌صورت مستقیم باید به قوه‌قضائیه ارسال شود.»
اکبر رنجبرزاده نماینده مردم اسدآباد نیز به خبرگزاری فارس، گفت: «عدم ارجاع موضوع سؤال از رئیس‌جمهور به قوه قضائیه برخلاف قانون است و اینگونه نیست که موضوع سؤال به قوه قضائیه ارسال نشود. اما در این باره که سؤال با چه کیفیتی و به چه شکلی به قوه قضائیه ارسال شود موضوعی است که در هیئت‌رئیسه مجلس مورد بررسی قرار گرفته و درخصوص آن تصمیم‌گیری خواهد شد.»
وکلای ملت قانع نشدند
رئیس‌جمهور بعد از اعلام دستور کار مجلس، به همراه تعدادی از اعضای هیئت دولت، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور، محمدباقر نوبخت رئیس‌سازمان برنامه و بودجه و سخنگوی دولت، عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور، محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی، محمد شریعتمداری وزیر صنعت، محمود علوی وزیر اطلاعات و سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور وارد صحن مجلس شد.
احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیئت‌رئیسه مجلس بعد از تشریح روند رسیدگی به طرح سؤال از رئیس‌جمهور، محمد دهقان نماینده چناران و طرقبه را به‌عنوان نخستین سؤال‌کننده برای ایراد نطق دعوت کرد. دهقان گفت: «اگر کسی رانتی نبرده و فسادی نبوده چرا لیست دریافت‌کنندگان ارز دولتی را منتشر نکردید؟»
سپس محمد حسین فرهنگی، نماینده تبریز به ایراد سخن پرداخت و گفت: «واقعیت‌های جامعه تورم نقطه به نقطه ۶۰ درصد را در سال جاری مطرح می‌کند.»
نماینده سوم که به سخنرانی پرداخت سیدحسین نقوی حسینی، نماینده مردم ورامین بود. او گفت: «فقط به نمایندگان بگویید شورای عالی‌اشتغال که بالاترین مرجع تصمیم‌گیری شغل در این کشور هست در طول 5 سال دولت شما چند بار تشکیل شد؟ بانک اطلاعات بیکاران و اشتغال که وعده دو دوره انتخابات شما بود چه سرنوشتی پیدا کرد و به کجا رسید؟ طرح کارورزی به کجا رسید و چه نتیجه‌ای داشت، شما مجری قانون هستید و باید پاسخگوی ملت باشید.»
هرچه قیمت ارز بالا برود قاچاق کمتر می‌شود
دیگر نماینده‌ای که به سخنرانی پرداخت کوروش کرم پور حقیقی، نماینده مردم فیروزآباد بود. او که خود را از حامیان دولت از گذشته تا امروز معرفی کرد خطاب به رئیس‌جمهور با بیان اینکه مقام معظم رهبری فرمودند اگر کالایی به صورت قاچاق وارد کشور شد در انظار عمومی به آتش کشیده شود، گفت: «همه ما شنیدیم که معظم‌له فرمودند که مراد من از قاچاق آن کولبر ضعیف نیست؛ بلکه قاچاق‌های سازمان‌یافته بزرگ است؛ آیا بعد از شنیدن از این جملات حرفی باقی می‌ماند که من نماینده در باب قاچاق و راه مبارزه با آن مطرح نمایم. عدم توانایی دولت در مهار قاچاق کالا و ارز چیست؟»
روحانی با اشاره به سؤال نمایندگان درباره عدم موفقیت دولت در زمینه مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: «در سال 81 مبارزه با قاچاق کالا و ارز با فرمان مقام معظم رهبری شروع شد و نمایندگان مجلس در سال 92 قانون مربوطه را نوشتند و ابلاغ کردند و دولت تمام آیین نامه‌های مربوطه را تدوین و ابلاغ کرد و 600 میلیارد تومان اعتبار برای تشکیل سامانه‌های مبارزه با قاچاق کالا و ارز و اتصال سامانه‌ها با یکدیگر تخصیص داد.»
رئیس‌جمهور در ادامه درباره علت بروز قاچاق کالا اظهار داشت: «وقتی یارانه در داخل برای تولید کالا می‌دهیم، خود به خود کالا تمایل پیدا می‌کند به سمت خارج برود چرا که قیمت داخل و خارج نامتعادل می‌شود؛ هرچه قیمت ارز پایین بیاید واردات بیشتر می‌شود و هرچه قیمت ارز افزایش یابد، واردات قاچاق کمتر و خروجی کالا بیشتر می‌شود.»
در این رابطه باید به رئیس‌محترم جمهور متذکر شد که این درست است که بالا رفتن قیمت ارز به کاهش واردات و افزایش صادرات می‌انجامد اما این در شرایطی است که سایه سنگین رکود بر تولیدات داخلی نباشد.
رئیس‌قوه مجریه کشورمان همچنین گفت: «طبق آمار و ارقامی که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال 92 به کمک دانشگاه‌ها تهیه کرد، قاچاق کالا 25 میلیارد دلار بود که در وهله اول به 17 بعد 15 بعد 12 میلیارد دلار رسید.»
چرا کاهش قاچاق نمودی ندارد؟
مجتبی ذوالنوری، نماینده مردم قم یکی از طراحان اصلی سؤال از رئیس‌جمهور در سخنان خود خطاب به رئیس‌جمهور گفت: «بر اساس حساب دودوتا چهارتا اگر چنین آمارهایی صحت داشته باشد باید در چند جا نمود داشته باشد؛ ابتدا در این 5 الی 6 سالی که دولت در اختیار آقای روحانی بوده تقاضای ارز روند کاهشی پیدا کند؛ دوم اینکه باید خودنمایی و رقص جنس خارجی در بازار کم شده باشد؛ سوم اینکه باید تولیدات داخلی برای تامین کاهش مذکور بیشتر فعال شده باشد و حال آنکه آمارها و کارشناسان عنوان می‌کنند امروزه ظرفیت بنگاه‌های تولیدی حدود 40 درصد است.»
رئیس‌جمهور در همان بخش ابتدایی سخنانش تصریح کرد: «هیچکس از مردم عزیز ایران و از دوستان ما در جهان و یا دشمنان ما فکر نکنند امروز آغاز شکافی بین دولت و مجلس است و کاملا این تصور اشتباه است. دولت و مجلس هدف بزرگی را بر دوش دارند و این بار مسئولیت را با همکاری یکدیگر به مقصد می‌رسانند، در حالی که علی‌القاعده باید سؤال نمایندگان محترم درخصوص دولت دوازدهم باشد، ولی لحن سؤالات مربوطه به دولت یازدهم و دوازده ماست که باید دانست هر دو دولت جایگاه حقوقی جداگانه‌ای دارند.»
5ویژگی جلسه دیروز
همان‌طور که در شماره روز سه شنبه نوشته بودیم طیف خاصی تلاش می‌کرد که جلسه دیروز را به حاشیه بکشاند اما دیروز، روز موفقی برای ارکان نظام جمهوری اسلامی ایران بود و پیام مردم‌سالاری دینی را از بهارستان به تمام دنیا مخابره کرد که در نظام ایران نمایندگان ملت حتی می‌توانند از بالاترین مقام اجرایی کشور سؤال کنند.
در این رابطه حجت‌الاسلام احمدسالک، نماینده مردم اصفهان به کیهان گفت: «جمع‌بندی من در رابطه با جلسه دیروز در این چندنکته اساسی است: 1) مجلس رعایت ادب و اخلاق و متانت را براساس ارزش‌های دینی رعایت کرد. این در شیوه سخنرانی نمایندگان مشهود بود. پیش‌بینی می‌کردیم که جریانات بیرونی جلسه امروز مجلس را به حاشیه ببرند ولی خوشبختانه هوشیاری سؤال‌کنندگان این موضوع را خنثی کرد.»
نماینده اصفهان در ادامه گفت: «دومین ویژگی آن بود که مجلس امروز علیرغم تبلیغات بیرونی اقتدار خودش را به نمایش گذاشت. اینجا دیگر بحث فراکسیون امید، مستقلان یا ولایی نبود بلکه تجلی اقتدار مجلس در آرای نمایندگان به پنج سؤال مشخص بود. وقتی 198نفر رای می‌دهند به عدم قانع شدن این نشان می‌دهد که دیگر بحث فراکسیونی مطرح نیست یا بحث سیاسی.»
سالک اظهار داشت: «سومین ویژگی این بود که استیضاح دو وزیر قبلی و رای امروز نمایندگان دفاع از حقوق مردمی بود که در مشکلات معیشتی قرار دارند و از آن رنج می‌برند. همچنین چهارمین ویژگی جلسه امروز این بود که اقتدار مجلس به بیگانگان نشان دادکه اگر فکر می‌کنند که در پشت پرده می‌توانند جریان نفوذ به وجود بیاورند؛ مجلس در برابر آن خواهد ایستاد.»
نماینده مردم اصفهان در پایان ویژگی پنج را این گونه بیان کرد: «قانون اساسی اختیارات کاملی را به رئیس‌جمهور داده است. مقام معظم رهبری نیز به خاطر شرایط خاص اختیارات ویژه‌ای را به رئیس‌جمهور و رئیس‌قوه قضائیه دادند و اگر اینها نتوانستند استفاده کننداین بحث دیگری است. مجلس از رئیس‌جمهور خواست که تیم اقتصادی خود را تغییر دهد اما او یا نتوانست و یا نخواست این کار را انجام دهد. امروز مجلس نشان داد که نمی‌خواهد فقط نظاره‌گر عدم کارایی در تیم دولت باشد و به اقدام عملی در چارچوب قانون روی آورد.»
طراحان برجام غصه داشتند
روحانی در بخش نخست سخنانش درباره سؤال دیگر نمایندگان مبنی بر اینکه چرا تحریم‌های بانکی باقی مانده است، ابراز داشت: «باید پرسید برجام برای چه بود؟ برجام برای این بود که ما به دنیا بگوییم فعالیت صلح آمیز هسته‌ای داریم در حالی که آنها به دروغ گفته‌اند غیرصلح آمیز است و بر مبنای همین اتهام ناروا قطعنامه‌های فراوانی را علیه ما تصویب کردند و به ذهن دنیا این چنین رساندند که برنامه هسته‌ای ایران خطر برای صلح و امنیت جهانی است و ما را به ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد بردند از این رو برجام آمد تا بگوید برنامه هسته‌ای ایران صلح آمیز است و هیچ صلح و امنیتی را تهدید نمی‌کند.»
رئیس‌دولت دوازدهم همچنین در بخش دوم سخنانش با تاکید بر اینکه همه باید دست به دست هم داده و پشت سر رهبری حرکت کنند، تصریح کرد: «عده‌ای می‌گویند که چرا قیمت ارز بالا رفته و همه جای برجام اجرا نشده است، ما قبول داریم که طرف ما به ویژه آمریکایی‌ها در برجام تخلفاتی انجام داده‌اند اما باید منصفانه قضاوت شود که اگر برجام هیچ بود امروز چه غصه‌ای وجود دارد همه از برجام خارج شوند و ایران خارج شود چرا که نباید از هیچ و عدم ترسید.»
رئیس‌دولت معتقد است که برجام برای این بود که به جهان بگوییم فعالیت ما صلح آمیز است. برجام تنها این وظیفه اخلاقی را برعهده داشت حال آنکه این با وعده‌های برجامی دولتمردان مغایر است. اما در رابطه با غصه نداشتن از نبود برجام باید به رئیس‌جمهور یادآوری کرد که منتقدان برجام که از ابتدا آن را توافق نامه‌ای نامتوازن با قدرت‌های عهدشکن می‌دانستند و لذا به نیاز به وجود آن باور نداشتند. این طراحان داخلی برجام بودند که از عدم وجود آن واهمه داشتند؛ وگرنه بودن یا نبودن برجام در اراده و عزم یک ملت آزاده تاثیری نمی‌تواند داشته باشد. ضمن آنکه منتقدان برجام هنوز هم می‌گویند برجام از سمت غرب طراحی شد تا در ازای اندکی (که به هیچ می‌ماند) صنعت هسته‌ای ما را از حرکت بازدارد و به عقب برگرداند.
امروز اگر غصه‌ای هست از نبود برجام نیست بلکه برای از دست رفتن دستاوردهای جوانان این مرز و بوم است که در ازای تقریبا هیچ در آن بتن ریخته شد.
آدرس غلط
رئیس‌جمهور در ابتدای بخش دوم سخنانش با طرح یک سؤال گفت: «چه اتفاقی رخ داد که جو کشوری که در یک مسیر آرام حرکت می‌کرد حتی زمانی که ترامپ نیز رئیس‌جمهور شده بود و در منطقه خلیج‌فارس و عربستان حضور یافت، یکباره تغییر پیدا کرد در حالی که زمان انتخابات مردم حماسه بزرگی خلق کرده و ضربه محکمی به ترامپ و کشورهای کوچکی که اطراف آن جمع شده بودند.»
وی با بیان اینکه تاریخ این تغییر 5 دیماه سال 96 است، ادامه داد: «هر شخصی آدرس دیگری دهد آدرس غلط به مردم داده است، چرا که 5 دی ماه 96 بود که مردم ناگهان دیدند که عده‌ای به خیابان‌ها آمده و شعار می‌دهند و کم‌کم شعارها به شعارهای هنجارشکنانه و غیرقابل قبول برای مردم تبدیل شد.»
روحانی یادآور شد: «مردم دچار حیرت شدند البته مردم در راهپیمایی‌های خود به این هنجارشکن‌ها پاسخ قاطع دادند اما این اتفاق حادثه‌ای کم نظیر بود که در سال‌های گذشته مشابه آن وجود نداشت.»
وی با بیان اینکه حادثه دی ماه ترامپ را به طمع انداخت که در اواخر دیماه اعلام کند که در برجام نمی‌ماند مگر اینکه اروپا و دیگران با آمریکا درباره منطقه نزدیک و در مسئله موشک همراه شوند، افزود: ترامپ در همین زمان اعلام کرد که اگر این کشورها با آمریکا همراه نشوند یک‌جانبه از برجام خارج می‌شود. پس از این تهدید دیده می‌شود که با ناآرامی‌های داخل و تهدیدات بیرون مردم ناآرام شدند.»
یک راهپیمایی منشا همه این مشکل؟!
در همین رابطه جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد در گفت‌وگو با کیهان گفت: «یک بخشی از مسایل مطرح شده فرافکنی بود. رئیس‌جمهور کل مسایل اقتصادی که امروز جامعه با آن مواجه شده را به 5دی و راهپیمایی مردم مشهد متصل کرد. یعنی یک راهپیمایی باعث این همه مشکلات اقتصادی شد؟ ما دیدیم که در رای نمایندگان این صحبت هیچ اثری نگذاشت.»
وی در بخش دیگری از اظهارات خود تصریح کرد: «پیشنهاد دادیم که خود دولت تغییرات را بدهد در وزرای اقتصادی ولی آن موضوع ابتدایی دولت که آقای واعظی گفت که کابینه در بخش اقتصادی و تیم اقتصادی قابل تغییر است و این باعث خوشحالی ما شد. بنده خودم در سخنرانی‌ها از این موضع دولت تقدیر کردم. ولی ظاهرا بعدا به این نتیجه رسیدند که اگر دولت خودش این تغییرات را اعمال کند این نوعی اعتراف به ضعف دولت. این نگاه به منافع جمع محدودی به نام دولت است.»
کریمی قدوسی تاکید کرد: «نمایندگان در استیضاح وزرا و سؤال از رئیس‌جمهور 50درصد راه را رفته‌اند برای ترمیم تیم اقتصادی دولت و تلاش برای وادار کردن دولت به تغییر در رویه اقتصادی خود. بقیه راه در روز رای اعتماد به وزرای جدید پیموده خواهد شد. نمایندگان باید به کسانی رای اعتماد بدهند که برخلاف قبلی‌ها نگاهشان به داخل است و کار جهادی برای اصلاح امور پیش می‌گیرند.»
در‌اشتغال، کارنامه دولت درخشان است!
رئیس‌جمهور در بخشی از سخنانش با‌اشاره به موضوع بیکاری گفت: «در زمینه بیکاری کارنامه دولت یازدهم و دوازدهم بسیار درخشان است. در سال 84 تا 91اشتغال خالص کشور آنقدر کم بوده که نمی‌توان گفت. در این سال‌ها‌اشتغال کشور 10 هزار نفر بوده است اما‌اشتغال خالص کشور در طول 5 سال گذشته دو میلیون و 700 هزار نفر بوده است که افتخاری بزرگ برای کشور محسوب می‌شود؛ در این زمینه می‌توانید به آمار بانک مرکزی و مرکز آمار مراجعه کنید.»
وی افزود: «البته ایجاد‌اشتغال به سرمایه خارجی، امنیت داخلی و آرامش سیاسی نیاز دارد، در عین حال اما دولت در زمینه‌اشتغال موفقیت‌های بسیار بزرگی داشته است، برای اولین بار در بهار 97 بیش از آنچه که داوطلب کار بودند، ما فرصت کار ایجاد کردیم.»
روحانی برخی‌اشتباهات دولت را پذیرفت
محمد دهقان، نماینده چناران و طرقبه در گفت‌وگو با کیهان در جمع‌بندی خود از جلسه دیروز مجلس گفت: «به نظر من سؤالات دقیقی از آقای روحانی پرسیده شد و جلسه خوب و آرامی برگزار شد. همچنین همکاران ما که دنبال طرح سؤالات بدون حاشیه بودند موفق شدند که سؤالات خود را خوب مطرح کنند. آقای رئیس‌جمهور هم نسبتا آرام صحبت کردند البته بعضی از حواشی را داشت سخنان ایشان و برخی انحرافات را از سؤال داشتند به سمت مسایلی که ارتباطی با سؤال نداشت ولی صحبت‌های او خیلی دچار حاشیه نشد.»
دهقان همچنین در ادامه به موضوع بیکاری و‌اشتغال در سخنان رئیس‌جمهور‌اشاره کرد: «نکته مثبت این بود که به نظر رسید آقای روحانی بخشی از‌اشتباهات دولت را در حیطه سیاستگذاری‌های اقتصادی پذیرفت و البته بخشی از مسایل را هم متاسفانه ایشان قبول نمی‌کند. مانند موضوع‌اشتغال.»
نماینده مجلس دهم افزود: «بخشی از اصلاح‌طلبان تا آخر تلاش داشتند که سؤالات رای نیاورد و نمایندگان رای قانع شدن به اظهارات رئیس‌جمهور دهند ولی اکثر نمایندگان که خیلی تعصب فراکسیونی نداشتند رای منفی دادند.»
غفلت دولت از یک کارساده اما بسیارمهم
محمدرضا پور ابراهیمی نماینده کرمان در گفت‌وگو با کیهان گفت: «در موضوع مبارزه با قاچاق وزارت اطلاعات سامانه دارد، وزارت راه و شهرسازی سامانه دارد، همچنین وزارتخانه‌های صنعت و معدن و اقتصاد (گمرک) سامانه دارند. ما از طرف مجلس به اینها گفتیم که اگر شما این سامانه‌ها را به هم لینک نکنید هیچ فایده‌ای ندارد.»
رئیس‌کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: «مثل این می‌ماند که شما دور تادور مجلس پنج در ورودی دارید دوربین بالای این درها نصب کرده‌اید اما این دوربین‌ها در یک جای مرکزی و در یک مانیتور به هم لینک نشده‌اند. در این حالت ماحصل مبارزه با قاچاق بسیار ناچیز می‌شود.»
پورابراهیمی سپس گفت: «در ماجرای همین خودروهای قاچاق شما اگر با وزیر اقتصاد سابق اگر صحبت می‌کردید محکم می‌گفت در گمرک تخلفی اتفاق نیفتاده. او صادقانه هم می‌گفت و دروغ هم نمی‌گفت. پیش وزیر صمت یا وزارت اطلاعات هم می‌رفتید همین را می‌گفتند. پس مشکل کجای کار بود؟»
وی افزود: «قانون می‌گوید این سامانه‌ها باید به هم لینک شوند یعنی به محض اینکه ثبت سفارش انجام می‌شود همه ارگان‌های مسئول و ناظر بدانند به محض ورود کالا به گمرک همه بدانند. این طور می‌شود که اینها می‌توانند همدیگر را چک کنند. اینها به هم لینک نشده بودند و همین باعث می‌شد متوجه این حجم تخلف نشوند.»
وی سپس در ادامه گفت: «وقتی پیش روسای هر کدام از این وزارتخانه‌ها می‌رفتیم او می‌گفت من چرا اطلاعات به فلان وزارتخانه بدهم او باید به من اطلاعات بدهد! خب اینجا نقش رئیس‌جمهور است که باید وارد می‌شد با یک دستور و ابلاغ رسمی زمینه این کار را فراهم می‌کرد تا دیگر هیچ وزیری نتواند بگوید نه. ما امروز اگر می‌گوییم دولت در این محورها دچار مشکل است یعنی به اینکه آقای روحانی اقداماتی نظیر این کار را صورت نداده اعتراض داریم.»
اصل 88 قانون اساسی می‌گوید: «در هر مورد كه حداقل يك چهارم كل نمايندگان مجلس شوراي اسلامي از رئيس‌جمهور و يا هر يك از نمايندگان از وزير مسئول، درباره يكي از وظايف آنان سؤال كنند، رئيس‌جمهور يا وزير موظف است در مجلس حاضر شود و به سؤال جواب دهد و اين جواب نبايد در مورد رئيس‌جمهور بيش از يك ماه و در مورد وزير بيش از ده روز به تأخير افتد مگر با عذر موجه به تشخيص مجلس شوراي اسلامي.»
و در ادامه بخشی از اصل 89 تصریح می‌کند: «در صورتي كه حداقل يك سوم از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي رئيس‌جمهور را در مقام اجراي وظايف مديريت قوة مجريه و اداره امور اجرايي كشور مورد استيضاح قرار دهند، رئيس‌جمهور بايد ظرف مدت يك ماه پس از طرح آن در مجلس حاضر شود و درخصوص مسائل مطرح شده توضيحات كافي بدهد. در صورتي كه پس از بيانات نمايندگان مخالف و موافق و پاسخ رئيس‌جمهور، اكثريت دو سوم كل نمايندگان به عدم كفايت رئيس‌جمهور رأي دادند مراتب جهت اجراي بند ده اصل يكصد و دهم به اطلاع مقام رهبري مي‌رسد.»
ارجاع به قوه قضائیه
دیروز در اجرای اصول قانون اساسی و پیرو اعلام وصول سؤال نمایندگان مجلس، روحانی رئیس‌جمهور به مجلس آمد تا به سؤالات نمایندگان پاسخ دهد. در نهایت نمایندگان از میان پنج سؤال از چهار پاسخ رئیس‌جمهور قانع نشدند و حالا طبق قانون این چهار سؤال همراه با مستندات مجلس باید به قوه قضائیه ارسال شود.
احمد امیرآبادی نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم با اشاره به رأی نمایندگان مجلس مبنی بر عدم اقناع از پاسخ رئیس‌جمهور به 4 سؤال نمایندگان، گفت: «طبق آنچه در آئین‌نامه داخلی مجلس قید شده، گزارش این 4سؤال باید به قوه قضائیه ارسال شود.
وی گفت: «ممکن برخی دوستان تفسیر دیگری از آیین‌نامه داشته باشند اما آنچه به ذهن بنده می‌رسد این است که این گزارش بدون بررسی در هیئت‌رئیسه باید به‌صورت مستقیم باید به قوه‌قضائیه ارسال شود.»
اکبر رنجبرزاده نماینده مردم اسدآباد نیز به خبرگزاری فارس، گفت: «عدم ارجاع موضوع سؤال از رئیس‌جمهور به قوه قضائیه برخلاف قانون است و اینگونه نیست که موضوع سؤال به قوه قضائیه ارسال نشود. اما در این باره که سؤال با چه کیفیتی و به چه شکلی به قوه قضائیه ارسال شود موضوعی است که در هیئت‌رئیسه مجلس مورد بررسی قرار گرفته و درخصوص آن تصمیم‌گیری خواهد شد.»
وکلای ملت قانع نشدند
رئیس‌جمهور بعد از اعلام دستور کار مجلس، به همراه تعدادی از اعضای هیئت دولت، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور، محمدباقر نوبخت رئیس‌سازمان برنامه و بودجه و سخنگوی دولت، عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور، محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی، محمد شریعتمداری وزیر صنعت، محمود علوی وزیر اطلاعات و سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور وارد صحن مجلس شد.
احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیئت‌رئیسه مجلس بعد از تشریح روند رسیدگی به طرح سؤال از رئیس‌جمهور، محمد دهقان نماینده چناران و طرقبه را به‌عنوان نخستین سؤال‌کننده برای ایراد نطق دعوت کرد. دهقان گفت: «اگر کسی رانتی نبرده و فسادی نبوده چرا لیست دریافت‌کنندگان ارز دولتی را منتشر نکردید؟»
سپس محمد حسین فرهنگی، نماینده تبریز به ایراد سخن پرداخت و گفت: «واقعیت‌های جامعه تورم نقطه به نقطه ۶۰ درصد را در سال جاری مطرح می‌کند.»
نماینده سوم که به سخنرانی پرداخت سیدحسین نقوی حسینی، نماینده مردم ورامین بود. او گفت: «فقط به نمایندگان بگویید شورای عالی‌اشتغال که بالاترین مرجع تصمیم‌گیری شغل در این کشور هست در طول 5 سال دولت شما چند بار تشکیل شد؟ بانک اطلاعات بیکاران و اشتغال که وعده دو دوره انتخابات شما بود چه سرنوشتی پیدا کرد و به کجا رسید؟ طرح کارورزی به کجا رسید و چه نتیجه‌ای داشت، شما مجری قانون هستید و باید پاسخگوی ملت باشید.»
هرچه قیمت ارز بالا برود قاچاق کمتر می‌شود
دیگر نماینده‌ای که به سخنرانی پرداخت کوروش کرم پور حقیقی، نماینده مردم فیروزآباد بود. او که خود را از حامیان دولت از گذشته تا امروز معرفی کرد خطاب به رئیس‌جمهور با بیان اینکه مقام معظم رهبری فرمودند اگر کالایی به صورت قاچاق وارد کشور شد در انظار عمومی به آتش کشیده شود، گفت: «همه ما شنیدیم که معظم‌له فرمودند که مراد من از قاچاق آن کولبر ضعیف نیست؛ بلکه قاچاق‌های سازمان‌یافته بزرگ است؛ آیا بعد از شنیدن از این جملات حرفی باقی می‌ماند که من نماینده در باب قاچاق و راه مبارزه با آن مطرح نمایم. عدم توانایی دولت در مهار قاچاق کالا و ارز چیست؟»
روحانی با اشاره به سؤال نمایندگان درباره عدم موفقیت دولت در زمینه مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: «در سال 81 مبارزه با قاچاق کالا و ارز با فرمان مقام معظم رهبری شروع شد و نمایندگان مجلس در سال 92 قانون مربوطه را نوشتند و ابلاغ کردند و دولت تمام آیین نامه‌های مربوطه را تدوین و ابلاغ کرد و 600 میلیارد تومان اعتبار برای تشکیل سامانه‌های مبارزه با قاچاق کالا و ارز و اتصال سامانه‌ها با یکدیگر تخصیص داد.»
رئیس‌جمهور در ادامه درباره علت بروز قاچاق کالا اظهار داشت: «وقتی یارانه در داخل برای تولید کالا می‌دهیم، خود به خود کالا تمایل پیدا می‌کند به سمت خارج برود چرا که قیمت داخل و خارج نامتعادل می‌شود؛ هرچه قیمت ارز پایین بیاید واردات بیشتر می‌شود و هرچه قیمت ارز افزایش یابد، واردات قاچاق کمتر و خروجی کالا بیشتر می‌شود.»
در این رابطه باید به رئیس‌محترم جمهور متذکر شد که این درست است که بالا رفتن قیمت ارز به کاهش واردات و افزایش صادرات می‌انجامد اما این در شرایطی است که سایه سنگین رکود بر تولیدات داخلی نباشد.
رئیس‌قوه مجریه کشورمان همچنین گفت: «طبق آمار و ارقامی که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال 92 به کمک دانشگاه‌ها تهیه کرد، قاچاق کالا 25 میلیارد دلار بود که در وهله اول به 17 بعد 15 بعد 12 میلیارد دلار رسید.»
چرا کاهش قاچاق نمودی ندارد؟
مجتبی ذوالنوری، نماینده مردم قم یکی از طراحان اصلی سؤال از رئیس‌جمهور در سخنان خود خطاب به رئیس‌جمهور گفت: «بر اساس حساب دودوتا چهارتا اگر چنین آمارهایی صحت داشته باشد باید در چند جا نمود داشته باشد؛ ابتدا در این 5 الی 6 سالی که دولت در اختیار آقای روحانی بوده تقاضای ارز روند کاهشی پیدا کند؛ دوم اینکه باید خودنمایی و رقص جنس خارجی در بازار کم شده باشد؛ سوم اینکه باید تولیدات داخلی برای تامین کاهش مذکور بیشتر فعال شده باشد و حال آنکه آمارها و کارشناسان عنوان می‌کنند امروزه ظرفیت بنگاه‌های تولیدی حدود 40 درصد است.»
رئیس‌جمهور در همان بخش ابتدایی سخنانش تصریح کرد: «هیچکس از مردم عزیز ایران و از دوستان ما در جهان و یا دشمنان ما فکر نکنند امروز آغاز شکافی بین دولت و مجلس است و کاملا این تصور اشتباه است. دولت و مجلس هدف بزرگی را بر دوش دارند و این بار مسئولیت را با همکاری یکدیگر به مقصد می‌رسانند، در حالی که علی‌القاعده باید سؤال نمایندگان محترم درخصوص دولت دوازدهم باشد، ولی لحن سؤالات مربوطه به دولت یازدهم و دوازده ماست که باید دانست هر دو دولت جایگاه حقوقی جداگانه‌ای دارند.»
5ویژگی جلسه دیروز
همان‌طور که در شماره روز سه شنبه نوشته بودیم طیف خاصی تلاش می‌کرد که جلسه دیروز را به حاشیه بکشاند اما دیروز، روز موفقی برای ارکان نظام جمهوری اسلامی ایران بود و پیام مردم‌سالاری دینی را از بهارستان به تمام دنیا مخابره کرد که در نظام ایران نمایندگان ملت حتی می‌توانند از بالاترین مقام اجرایی کشور سؤال کنند.
در این رابطه حجت‌الاسلام احمدسالک، نماینده مردم اصفهان به کیهان گفت: «جمع‌بندی من در رابطه با جلسه دیروز در این چندنکته اساسی است: 1) مجلس رعایت ادب و اخلاق و متانت را براساس ارزش‌های دینی رعایت کرد. این در شیوه سخنرانی نمایندگان مشهود بود. پیش‌بینی می‌کردیم که جریانات بیرونی جلسه امروز مجلس را به حاشیه ببرند ولی خوشبختانه هوشیاری سؤال‌کنندگان این موضوع را خنثی کرد.»
نماینده اصفهان در ادامه گفت: «دومین ویژگی آن بود که مجلس امروز علیرغم تبلیغات بیرونی اقتدار خودش را به نمایش گذاشت. اینجا دیگر بحث فراکسیون امید، مستقلان یا ولایی نبود بلکه تجلی اقتدار مجلس در آرای نمایندگان به پنج سؤال مشخص بود. وقتی 198نفر رای می‌دهند به عدم قانع شدن این نشان می‌دهد که دیگر بحث فراکسیونی مطرح نیست یا بحث سیاسی.»
سالک اظهار داشت: «سومین ویژگی این بود که استیضاح دو وزیر قبلی و رای امروز نمایندگان دفاع از حقوق مردمی بود که در مشکلات معیشتی قرار دارند و از آن رنج می‌برند. همچنین چهارمین ویژگی جلسه امروز این بود که اقتدار مجلس به بیگانگان نشان دادکه اگر فکر می‌کنند که در پشت پرده می‌توانند جریان نفوذ به وجود بیاورند؛ مجلس در برابر آن خواهد ایستاد.»
نماینده مردم اصفهان در پایان ویژگی پنج را این گونه بیان کرد: «قانون اساسی اختیارات کاملی را به رئیس‌جمهور داده است. مقام معظم رهبری نیز به خاطر شرایط خاص اختیارات ویژه‌ای را به رئیس‌جمهور و رئیس‌قوه قضائیه دادند و اگر اینها نتوانستند استفاده کننداین بحث دیگری است. مجلس از رئیس‌جمهور خواست که تیم اقتصادی خود را تغییر دهد اما او یا نتوانست و یا نخواست این کار را انجام دهد. امروز مجلس نشان داد که نمی‌خواهد فقط نظاره‌گر عدم کارایی در تیم دولت باشد و به اقدام عملی در چارچوب قانون روی آورد.»
طراحان برجام غصه داشتند
روحانی در بخش نخست سخنانش درباره سؤال دیگر نمایندگان مبنی بر اینکه چرا تحریم‌های بانکی باقی مانده است، ابراز داشت: «باید پرسید برجام برای چه بود؟ برجام برای این بود که ما به دنیا بگوییم فعالیت صلح آمیز هسته‌ای داریم در حالی که آنها به دروغ گفته‌اند غیرصلح آمیز است و بر مبنای همین اتهام ناروا قطعنامه‌های فراوانی را علیه ما تصویب کردند و به ذهن دنیا این چنین رساندند که برنامه هسته‌ای ایران خطر برای صلح و امنیت جهانی است و ما را به ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد بردند از این رو برجام آمد تا بگوید برنامه هسته‌ای ایران صلح آمیز است و هیچ صلح و امنیتی را تهدید نمی‌کند.»
رئیس‌دولت دوازدهم همچنین در بخش دوم سخنانش با تاکید بر اینکه همه باید دست به دست هم داده و پشت سر رهبری حرکت کنند، تصریح کرد: «عده‌ای می‌گویند که چرا قیمت ارز بالا رفته و همه جای برجام اجرا نشده است، ما قبول داریم که طرف ما به ویژه آمریکایی‌ها در برجام تخلفاتی انجام داده‌اند اما باید منصفانه قضاوت شود که اگر برجام هیچ بود امروز چه غصه‌ای وجود دارد همه از برجام خارج شوند و ایران خارج شود چرا که نباید از هیچ و عدم ترسید.»
رئیس‌دولت معتقد است که برجام برای این بود که به جهان بگوییم فعالیت ما صلح آمیز است. برجام تنها این وظیفه اخلاقی را برعهده داشت حال آنکه این با وعده‌های برجامی دولتمردان مغایر است. اما در رابطه با غصه نداشتن از نبود برجام باید به رئیس‌جمهور یادآوری کرد که منتقدان برجام که از ابتدا آن را توافق نامه‌ای نامتوازن با قدرت‌های عهدشکن می‌دانستند و لذا به نیاز به وجود آن باور نداشتند. این طراحان داخلی برجام بودند که از عدم وجود آن واهمه داشتند؛ وگرنه بودن یا نبودن برجام در اراده و عزم یک ملت آزاده تاثیری نمی‌تواند داشته باشد. ضمن آنکه منتقدان برجام هنوز هم می‌گویند برجام از سمت غرب طراحی شد تا در ازای اندکی (که به هیچ می‌ماند) صنعت هسته‌ای ما را از حرکت بازدارد و به عقب برگرداند.
امروز اگر غصه‌ای هست از نبود برجام نیست بلکه برای از دست رفتن دستاوردهای جوانان این مرز و بوم است که در ازای تقریبا هیچ در آن بتن ریخته شد.
آدرس غلط
رئیس‌جمهور در ابتدای بخش دوم سخنانش با طرح یک سؤال گفت: «چه اتفاقی رخ داد که جو کشوری که در یک مسیر آرام حرکت می‌کرد حتی زمانی که ترامپ نیز رئیس‌جمهور شده بود و در منطقه خلیج‌فارس و عربستان حضور یافت، یکباره تغییر پیدا کرد در حالی که زمان انتخابات مردم حماسه بزرگی خلق کرده و ضربه محکمی به ترامپ و کشورهای کوچکی که اطراف آن جمع شده بودند.»
وی با بیان اینکه تاریخ این تغییر 5 دیماه سال 96 است، ادامه داد: «هر شخصی آدرس دیگری دهد آدرس غلط به مردم داده است، چرا که 5 دی ماه 96 بود که مردم ناگهان دیدند که عده‌ای به خیابان‌ها آمده و شعار می‌دهند و کم‌کم شعارها به شعارهای هنجارشکنانه و غیرقابل قبول برای مردم تبدیل شد.»
روحانی یادآور شد: «مردم دچار حیرت شدند البته مردم در راهپیمایی‌های خود به این هنجارشکن‌ها پاسخ قاطع دادند اما این اتفاق حادثه‌ای کم نظیر بود که در سال‌های گذشته مشابه آن وجود نداشت.»
وی با بیان اینکه حادثه دی ماه ترامپ را به طمع انداخت که در اواخر دیماه اعلام کند که در برجام نمی‌ماند مگر اینکه اروپا و دیگران با آمریکا درباره منطقه نزدیک و در مسئله موشک همراه شوند، افزود: ترامپ در همین زمان اعلام کرد که اگر این کشورها با آمریکا همراه نشوند یک‌جانبه از برجام خارج می‌شود. پس از این تهدید دیده می‌شود که با ناآرامی‌های داخل و تهدیدات بیرون مردم ناآرام شدند.»
یک راهپیمایی منشا همه این مشکل؟!
در همین رابطه جواد کریمی قدوسی، نماینده مشهد در گفت‌وگو با کیهان گفت: «یک بخشی از مسایل مطرح شده فرافکنی بود. رئیس‌جمهور کل مسایل اقتصادی که امروز جامعه با آن مواجه شده را به 5دی و راهپیمایی مردم مشهد متصل کرد. یعنی یک راهپیمایی باعث این همه مشکلات اقتصادی شد؟ ما دیدیم که در رای نمایندگان این صحبت هیچ اثری نگذاشت.»
وی در بخش دیگری از اظهارات خود تصریح کرد: «پیشنهاد دادیم که خود دولت تغییرات را بدهد در وزرای اقتصادی ولی آن موضوع ابتدایی دولت که آقای واعظی گفت که کابینه در بخش اقتصادی و تیم اقتصادی قابل تغییر است و این باعث خوشحالی ما شد. بنده خودم در سخنرانی‌ها از این موضع دولت تقدیر کردم. ولی ظاهرا بعدا به این نتیجه رسیدند که اگر دولت خودش این تغییرات را اعمال کند این نوعی اعتراف به ضعف دولت. این نگاه به منافع جمع محدودی به نام دولت است.»
کریمی قدوسی تاکید کرد: «نمایندگان در استیضاح وزرا و سؤال از رئیس‌جمهور 50درصد راه را رفته‌اند برای ترمیم تیم اقتصادی دولت و تلاش برای وادار کردن دولت به تغییر در رویه اقتصادی خود. بقیه راه در روز رای اعتماد به وزرای جدید پیموده خواهد شد. نمایندگان باید به کسانی رای اعتماد بدهند که برخلاف قبلی‌ها نگاهشان به داخل است و کار جهادی برای اصلاح امور پیش می‌گیرند.»
در‌اشتغال، کارنامه دولت درخشان است!
رئیس‌جمهور در بخشی از سخنانش با‌اشاره به موضوع بیکاری گفت: «در زمینه بیکاری کارنامه دولت یازدهم و دوازدهم بسیار درخشان است. در سال 84 تا 91اشتغال خالص کشور آنقدر کم بوده که نمی‌توان گفت. در این سال‌ها‌اشتغال کشور 10 هزار نفر بوده است اما‌اشتغال خالص کشور در طول 5 سال گذشته دو میلیون و 700 هزار نفر بوده است که افتخاری بزرگ برای کشور محسوب می‌شود؛ در این زمینه می‌توانید به آمار بانک مرکزی و مرکز آمار مراجعه کنید.»
وی افزود: «البته ایجاد‌اشتغال به سرمایه خارجی، امنیت داخلی و آرامش سیاسی نیاز دارد، در عین حال اما دولت در زمینه‌اشتغال موفقیت‌های بسیار بزرگی داشته است، برای اولین بار در بهار 97 بیش از آنچه که داوطلب کار بودند، ما فرصت کار ایجاد کردیم.»
روحانی برخی‌اشتباهات دولت را پذیرفت
محمد دهقان، نماینده چناران و طرقبه در گفت‌وگو با کیهان در جمع‌بندی خود از جلسه دیروز مجلس گفت: «به نظر من سؤالات دقیقی از آقای روحانی پرسیده شد و جلسه خوب و آرامی برگزار شد. همچنین همکاران ما که دنبال طرح سؤالات بدون حاشیه بودند موفق شدند که سؤالات خود را خوب مطرح کنند. آقای رئیس‌جمهور هم نسبتا آرام صحبت کردند البته بعضی از حواشی را داشت سخنان ایشان و برخی انحرافات را از سؤال داشتند به سمت مسایلی که ارتباطی با سؤال نداشت ولی صحبت‌های او خیلی دچار حاشیه نشد.»
دهقان همچنین در ادامه به موضوع بیکاری و‌اشتغال در سخنان رئیس‌جمهور‌اشاره کرد: «نکته مثبت این بود که به نظر رسید آقای روحانی بخشی از‌اشتباهات دولت را در حیطه سیاستگذاری‌های اقتصادی پذیرفت و البته بخشی از مسایل را هم متاسفانه ایشان قبول نمی‌کند. مانند موضوع‌اشتغال.»
نماینده مجلس دهم افزود: «بخشی از اصلاح‌طلبان تا آخر تلاش داشتند که سؤالات رای نیاورد و نمایندگان رای قانع شدن به اظهارات رئیس‌جمهور دهند ولی اکثر نمایندگان که خیلی تعصب فراکسیونی نداشتند رای منفی دادند.»
غفلت دولت از یک کارساده اما بسیارمهم
محمدرضا پور ابراهیمی نماینده کرمان در گفت‌وگو با کیهان گفت: «در موضوع مبارزه با قاچاق وزارت اطلاعات سامانه دارد، وزارت راه و شهرسازی سامانه دارد، همچنین وزارتخانه‌های صنعت و معدن و اقتصاد (گمرک) سامانه دارند. ما از طرف مجلس به اینها گفتیم که اگر شما این سامانه‌ها را به هم لینک نکنید هیچ فایده‌ای ندارد.»
رئیس‌کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: «مثل این می‌ماند که شما دور تادور مجلس پنج در ورودی دارید دوربین بالای این درها نصب کرده‌اید اما این دوربین‌ها در یک جای مرکزی و در یک مانیتور به هم لینک نشده‌اند. در این حالت ماحصل مبارزه با قاچاق بسیار ناچیز می‌شود.»
پورابراهیمی سپس گفت: «در ماجرای همین خودروهای قاچاق شما اگر با وزیر اقتصاد سابق اگر صحبت می‌کردید محکم می‌گفت در گمرک تخلفی اتفاق نیفتاده. او صادقانه هم می‌گفت و دروغ هم نمی‌گفت. پیش وزیر صمت یا وزارت اطلاعات هم می‌رفتید همین را می‌گفتند. پس مشکل کجای کار بود؟»
وی افزود: «قانون می‌گوید این سامانه‌ها باید به هم لینک شوند یعنی به محض اینکه ثبت سفارش انجام می‌شود همه ارگان‌های مسئول و ناظر بدانند به محض ورود کالا به گمرک همه بدانند. این طور می‌شود که اینها می‌توانند همدیگر را چک کنند. اینها به هم لینک نشده بودند و همین باعث می‌شد متوجه این حجم تخلف نشوند.»
وی سپس در ادامه گفت: «وقتی پیش روسای هر کدام از این وزارتخانه‌ها می‌رفتیم او می‌گفت من چرا اطلاعات به فلان وزارتخانه بدهم او باید به من اطلاعات بدهد! خب اینجا نقش رئیس‌جمهور است که باید وارد می‌شد با یک دستور و ابلاغ رسمی زمینه این کار را فراهم می‌کرد تا دیگر هیچ وزیری نتواند بگوید نه. ما امروز اگر می‌گوییم دولت در این محورها دچار مشکل است یعنی به اینکه آقای روحانی اقداماتی نظیر این کار را صورت نداده اعتراض داریم.»