یادبود شهید حسن باقری
نخبه اطلاعات عملیات دوران جنگ تحمیلی
سعید رضایی
شهید حسن باقری(افشردی) یکی از متفکرین نظامی ایران در دوران جنگ تحمیلی بود که در کار خود هوش بالایی را نشان می‌داد.
روز سوم شعبان برابر با 25 اسفند 1334 شمسي، زادروز فرخنده امام حسين(ع) در تهران چشم به جهان گشود. از اين رو او را (غلامحسين) نامیدند. غلامحسين در دو سالگي همراه پدر و مادرش، به كربلاي معلا سفر مي‌كند. دوره دبيرستان را در مدرسه مترجمه الدوله واقع در خيابان آيت‌الله سعيدي و دوره متوسطه را در دبيرستان مروي تهران به پايان رساند. در دوران تحصيل، عشق و علاقه خاصي نسبت به فراگيري علوم ديني از خود بروز می‌داد. با عضويت در هيئت محبان الحسين(ع) پاي سخنراني‌هاي شهيد آيت‌الله دكتربهشتي می‌نشست و هر آنچه می‌آموخت، به دوستان و همسالان خود منتقل می‌کرد. در سال1354 در رشته دامپروري دانشگاه اروميه پذيرفته شد. در اين دوران نيز از تحقيق و مطالعه پيرامون اصول عقايد و قرآن غفلت نمی‌کرد و هر از گاه در كلاس‌ها و مسجد دانشگاه، براي دانشجويان سخنراني می‌کرد. وي به عنوان يك چهره مذهبي فعال در سطح دانشگاه مورد توجه قرار گرفت. چند بار هم با استادان غربزده به بحث و مجادله پرداخت. فعاليت‌هاي او سرانجام منجر به درگيري با گارد رژيم و اخراج وي از دانشگاه شد. غلامحسين اسفند1356 به سربازي اعزام شد. از آنجا كه روحي جستجوگر و سري پرشور داشت، در دوران سربازي نيز يك لحظه از ارشاد و هدايت فكري سربازان باز نمی‌ايستاد. ازاين رو، او را از پادگان جدا كرده، راننده يك افسر جزء نمودند تا با سربازان نتواند ارتباط برقرار بكند. به دنبال فرمان امام خميني(ره) مبني بر فرار سربازان از پادگان‌ها، سربازي را ترك کرد و به طور جدي همراه با مردم، به مبارزه عليه رژيم شاه ادامه داد. در تصرف كلانتري 14 و پادگان عشرت آباد، نقش موثر و فعالي را ايفا کرد. در كميته استقبال از امام نیز عاشقانه فعاليت می‌نمود.
غلامحسين پس از پيروزي انقلاب اسلامی، در نهادهاي مختلف فعاليت می‌کرد. يك بار نيز به عنوان خبرنگار سفر پانزده روز به لبنان و اردن انجام داد و گزارش تحليلي جامعي از وضع نابسامان مسلمانان آن جا تهیه کرد. خرداد 1358 ديپلم ادبي گرفت و در رشته حقوق قضايي دانشگاه تهران قبول شد. وي در دانشگاه، نقش مؤثري در مقابله با توطئه‌هاي ضد انقلاب ايفا می‌کرد. باقري اوايل سال 1359 به عضويت سپاه درمی‌آمد و در واحد اطلاعات مشغول خدمت شد. در اين واحد بود كه نام مستعار «حسن باقري» را انتخاب کرد.
با شروع جنگ تحمیلی راهي جبهه‌هاي جنوب شد. در بدو ورود به اهواز، اقدام به راه‌اندازي واحد اطلاعات و عمليات رزمي براي دستيابي به اطلاعات دقيق از موقعيت دشمن کرد. او خود شخصاً همراه با ديگر نيروهاي اطلاعاتي، به شناسايي مواضع نيروهاي عراق می‌پرداخت. در برخي موارد تا عقبه دشمن نفوذ می‌کرد.
باقري توان، هوش و استعداد شگرفي در تحليل اطلاعات دشمن از خود نشان می‌داد؛ به طوري كه در اغلب مواقع، تحركات احتمالي دشمن را پيش‌بيني می‌کرد. اقدامات پيگير و اساسي او در زمينه اطلاعات، به راه‌اندازي واحد اطلاعات ـ عمليات در ستاد عمليات جنوب منتهي شد. نيروهاي اين واحد، در كمتر از سه ماه، در همه محورهاي جنوب، با تمام قدرت مستقر شد و به عنوان چشم فرماندهي، در محورهاي مختلف عمل مي‌کرد. از ديگر اقدامات مهم شهيد باقري، تشكيل بايگاني اسناد جنگ، ترجمه اسناد و شنود بي‌سيم دشمن بود كه هر كدام نقش ارزنده‌اي ايفا می‌كرد. همچنين طراحي گردان‌هاي رزمي و سازماندهي آنها از كارهاي خوب او محسوب می‌شود. شهيد باقري، به دليل برخورداري از توانمندي فكري و شهامت نظامي، دي 1359 به عنوان يكي از معاونان ستاد عمليات جنوب انتخاب شد و در شكست محاصره سوسنگرد، فرماندهي عمليات امام مهدي(عج) را برعهده گرفت. در فتح ارتفاعات الله‌اكبر و دهلاويه نقش بسيار ارزنده و مهمي ايفا کرد. در اجراي عمليات فرمانده كل قوا شركت کرد و در اين عمليات به عنوان فرماندهي لايق و كاردان شناخته شد. در عمليات ثامن‌الائمه(ع)، فرماندهي محور دارخوين را به او سپردند و در شكست حصر آبادان در طراحي و سازماندهي عمليات و كسب اخبار و اطلاعات از دشمن ، نقش مؤثري ايفا نمود. در عمليات طريق‌القدس براي اولين بار قرارگاه مشترك نصر ميان سپاه و ارتش ايجاد و شهيد باقري به عنوان فرمانده این قرارگاه منصوب شد و در عمليات‌های فتح‌المبين، بيت‌المقدس و رمضان، با لياقت و شايستگي تمام، انجام وظيفه نمود. پس از پايان عمليات رمضان، از سوي فرماندهي كل سپاه، به سمت فرماندهي قرارگاه كربلا و جانشين فرماندهي كل در قرارگاه‌هاي جنوب منصوب شد. بعد از شكل‌گيري سازمان رزمي سپاه، با توجه به توان و تجربه‌هايی كه شهيد باقري داشت، به عنوان جانشين فرماندهي يگان زميني سپاه پاسداران برگزيده شد و بنيان يك يگان رزمي استوار و شكست‌ناپذير را بنا نهاد.
شهيد باقري ميقاتش را در جبهه‌ها يافته بود. از اين روي، ماندن در جبهه را به سفر حج در سال 1361 ترجيح داد. روز 9 بهمن 1361، روز ميعاد شهيد باقري بود و شناسايي ضيافتي براي يك ملاقات جاودانه.
شهید حسن باقری(افشردی) یکی از متفکرین نظامی ایران در دوران جنگ تحمیلی بود که در کار خود هوش بالایی را نشان می‌داد.
روز سوم شعبان برابر با 25 اسفند 1334 شمسي، زادروز فرخنده امام حسين(ع) در تهران چشم به جهان گشود. از اين رو او را (غلامحسين) نامیدند. غلامحسين در دو سالگي همراه پدر و مادرش، به كربلاي معلا سفر مي‌كند. دوره دبيرستان را در مدرسه مترجمه الدوله واقع در خيابان آيت‌الله سعيدي و دوره متوسطه را در دبيرستان مروي تهران به پايان رساند. در دوران تحصيل، عشق و علاقه خاصي نسبت به فراگيري علوم ديني از خود بروز می‌داد. با عضويت در هيئت محبان الحسين(ع) پاي سخنراني‌هاي شهيد آيت‌الله دكتربهشتي می‌نشست و هر آنچه می‌آموخت، به دوستان و همسالان خود منتقل می‌کرد. در سال1354 در رشته دامپروري دانشگاه اروميه پذيرفته شد. در اين دوران نيز از تحقيق و مطالعه پيرامون اصول عقايد و قرآن غفلت نمی‌کرد و هر از گاه در كلاس‌ها و مسجد دانشگاه، براي دانشجويان سخنراني می‌کرد. وي به عنوان يك چهره مذهبي فعال در سطح دانشگاه مورد توجه قرار گرفت. چند بار هم با استادان غربزده به بحث و مجادله پرداخت. فعاليت‌هاي او سرانجام منجر به درگيري با گارد رژيم و اخراج وي از دانشگاه شد. غلامحسين اسفند1356 به سربازي اعزام شد. از آنجا كه روحي جستجوگر و سري پرشور داشت، در دوران سربازي نيز يك لحظه از ارشاد و هدايت فكري سربازان باز نمی‌ايستاد. ازاين رو، او را از پادگان جدا كرده، راننده يك افسر جزء نمودند تا با سربازان نتواند ارتباط برقرار بكند. به دنبال فرمان امام خميني(ره) مبني بر فرار سربازان از پادگان‌ها، سربازي را ترك کرد و به طور جدي همراه با مردم، به مبارزه عليه رژيم شاه ادامه داد. در تصرف كلانتري 14 و پادگان عشرت آباد، نقش موثر و فعالي را ايفا کرد. در كميته استقبال از امام نیز عاشقانه فعاليت می‌نمود.
غلامحسين پس از پيروزي انقلاب اسلامی، در نهادهاي مختلف فعاليت می‌کرد. يك بار نيز به عنوان خبرنگار سفر پانزده روز به لبنان و اردن انجام داد و گزارش تحليلي جامعي از وضع نابسامان مسلمانان آن جا تهیه کرد. خرداد 1358 ديپلم ادبي گرفت و در رشته حقوق قضايي دانشگاه تهران قبول شد. وي در دانشگاه، نقش مؤثري در مقابله با توطئه‌هاي ضد انقلاب ايفا می‌کرد. باقري اوايل سال 1359 به عضويت سپاه درمی‌آمد و در واحد اطلاعات مشغول خدمت شد. در اين واحد بود كه نام مستعار «حسن باقري» را انتخاب کرد.
با شروع جنگ تحمیلی راهي جبهه‌هاي جنوب شد. در بدو ورود به اهواز، اقدام به راه‌اندازي واحد اطلاعات و عمليات رزمي براي دستيابي به اطلاعات دقيق از موقعيت دشمن کرد. او خود شخصاً همراه با ديگر نيروهاي اطلاعاتي، به شناسايي مواضع نيروهاي عراق می‌پرداخت. در برخي موارد تا عقبه دشمن نفوذ می‌کرد.
باقري توان، هوش و استعداد شگرفي در تحليل اطلاعات دشمن از خود نشان می‌داد؛ به طوري كه در اغلب مواقع، تحركات احتمالي دشمن را پيش‌بيني می‌کرد. اقدامات پيگير و اساسي او در زمينه اطلاعات، به راه‌اندازي واحد اطلاعات ـ عمليات در ستاد عمليات جنوب منتهي شد. نيروهاي اين واحد، در كمتر از سه ماه، در همه محورهاي جنوب، با تمام قدرت مستقر شد و به عنوان چشم فرماندهي، در محورهاي مختلف عمل مي‌کرد. از ديگر اقدامات مهم شهيد باقري، تشكيل بايگاني اسناد جنگ، ترجمه اسناد و شنود بي‌سيم دشمن بود كه هر كدام نقش ارزنده‌اي ايفا می‌كرد. همچنين طراحي گردان‌هاي رزمي و سازماندهي آنها از كارهاي خوب او محسوب می‌شود. شهيد باقري، به دليل برخورداري از توانمندي فكري و شهامت نظامي، دي 1359 به عنوان يكي از معاونان ستاد عمليات جنوب انتخاب شد و در شكست محاصره سوسنگرد، فرماندهي عمليات امام مهدي(عج) را برعهده گرفت. در فتح ارتفاعات الله‌اكبر و دهلاويه نقش بسيار ارزنده و مهمي ايفا کرد. در اجراي عمليات فرمانده كل قوا شركت کرد و در اين عمليات به عنوان فرماندهي لايق و كاردان شناخته شد. در عمليات ثامن‌الائمه(ع)، فرماندهي محور دارخوين را به او سپردند و در شكست حصر آبادان در طراحي و سازماندهي عمليات و كسب اخبار و اطلاعات از دشمن ، نقش مؤثري ايفا نمود. در عمليات طريق‌القدس براي اولين بار قرارگاه مشترك نصر ميان سپاه و ارتش ايجاد و شهيد باقري به عنوان فرمانده این قرارگاه منصوب شد و در عمليات‌های فتح‌المبين، بيت‌المقدس و رمضان، با لياقت و شايستگي تمام، انجام وظيفه نمود. پس از پايان عمليات رمضان، از سوي فرماندهي كل سپاه، به سمت فرماندهي قرارگاه كربلا و جانشين فرماندهي كل در قرارگاه‌هاي جنوب منصوب شد. بعد از شكل‌گيري سازمان رزمي سپاه، با توجه به توان و تجربه‌هايی كه شهيد باقري داشت، به عنوان جانشين فرماندهي يگان زميني سپاه پاسداران برگزيده شد و بنيان يك يگان رزمي استوار و شكست‌ناپذير را بنا نهاد.
شهيد باقري ميقاتش را در جبهه‌ها يافته بود. از اين روي، ماندن در جبهه را به سفر حج در سال 1361 ترجيح داد. روز 9 بهمن 1361، روز ميعاد شهيد باقري بود و شناسايي ضيافتي براي يك ملاقات جاودانه.