شاخص‌های کارآمدی (۱)(پرسش و پاسخ)
پرسش:
شاخص‌های کارآمدی یک نظام سیاسی و حکومتی کدام است و چگونه می‌توان کارآمدی آن را ارزیابی کرد؟
پاسخ:
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های نظام جمهوری اسلامی از بدو شکل‌گیری و پیروزی آن تاکنون، چالش کارآمدی نظام در ارتباط با رقیب و دشمن خود یعنی نظام لیبرال دموکراسی است. مردم‌سالاری دینی الگویی جدید در نظام دو قطبی حاکم بر جهان بود که نه الگوی غرب را پذیرفته بود و نه الگوی شرق را با پیروزی معجزه‌آسای انقلاب اسلامی عمود خیمه نظام کمونیستی و سوسیالیستی شرق فروریخت و مشخص شد که دین نه تنها افیون توده‌ها نیست بلکه می‌تواند موج خروشانی را علیه ظلم و استبداد و استثمار و استعمار به‌وجود آورد. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تنها رقیب در صحنه نظام لیبرال دمکراسی غرب باقی ماند که عمود خیمه آن به شدت متزلزل شده است، زیرا دین و آموزه‌های وحیانی از ساحت فردی به ساحت اجتماعی و حکومتی آمد، و ادعای آنان که دین در عرصه سیاسی و حکومتی ناکارآمد است و نباید وارد عرصه سیاست و حکومت شود را به شدت مخدوش کرده بنابراین کارآمدی دین و مردم سالاری دینی به حول‌وقو‌ه الهی عمود خیمه نظام لیبرال دمکراسی را فرو خواهد ریخت. به‌طور کلی کارآمدی معطوف به بقا و پایداری نظام‌های سیاسی و حکومتی است، که ان‌شاءا... نظام جمهوری اسلامی با اثبات کارآمدی خود، زمینه‌ساز ظهور منجی عالم بشریت امام زمان (عج) و سرنگونی نظام‌های غیرالهی خواهد گردید.
مفهوم کارآمدی
کارآمدی از نظر لغوی به معنای «مفید بودن»، «خدمت کردن»، «به‌کارآمدن» درخور بودن آمده است. (لغت‌نامه دهخدا، ماده کارآمد) اما از نظر اصطلاحی آنچه بیشتر کاربرد دارد، اصلاحاتی نظیر اثربخشی و کارآیی است که در علوم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، مدیریت، علوم سیاسی و رشته‌های وابسته مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین کارآمدی مفهومی است که محورهای زیر را دربردارد:
1- معطوف به حفظ موجودیت و استحکام‌یافتگی عوامل است و در نتیجه پایداری آنها را تضمین می‌کند.
2- معطوف به تحقق اهداف از پیش تعیین شده برای عوامل است.
3- به توانایی عوامل درانطباق با شرایط جدید و در نتیجه آن، وظایف جدید مربوط است.
4- به توانایی و موفقیت عوامل در تحقق انتظارات از آنها مرتبط است. زیرا کارآمدی علاوه برآنکه، مقوله عینی و ابزاری است، در عین حال تا حدی مقوله ذهنی و هنجاری نیز می‌باشد.
5- تحصیل رضایت شهروندان و دیگر کسانی را که انتظارشان متوجه سیستم است و سیستم موظف به برآوردن آنها است.
کارآمدی لایه‌های مختلف نظام
کارآمدی هر نظام سیاسی و حکومتی در چهار سطح و لایه سنجیده می‌شود! 1- ایده‌ها، آرمان‌ها و باورها 2- ساختارها و قوانین و مقررات 3- کارگزاران و مجریان 4- رفتارها و تاثیرات
1- کارآمدی ایده‌ها، آرمان‌ها و باورها
هرنظام سیاسی و حکومتی مبتنی بر یک سلسله بنیان‌های نظری است که در حکم علت پیدایش یا اندیشه بنیادین تاسیس دولت‌ها به شمار می‌روند و ریشه در باورها، ارزش‌های بنیادین، آرمان‌ها، منافع، ایدئولوژی و فرهنگ سیاسی و.... آن دارد. به طور مشخص بعد آرمانی و باورها شامل مجموعه ایده‌ها و اندیشه‌های حاکمیت، تئوری‌ها و سازوکارهای نظری اداره جامعه توسط نظام حاکم است. که با تعابیر مختلفی همچون «ایدئولوژی»، «قواعد و نظریات تشکیل‌دهنده حاکمیت» ، و حتی «هویت ملی» از آن تعبیر شده است. بنابراین بنیان‌های نظری و تئوریک می‌توانند مبنای شکل‌گیری و تاسیس دولت‌ها قرار گیرند که ایده‌ها، آرمان‌ها و باورهای حاکمیت عمل سیاسی دولت را به نوعی تعیین و هدایت می‌کند و به آن الهام می‌بخشد. بر این اساس مهم‌ترین ضابطه‌ها و شاخص‌های کارآمدی نظام‌های سیاسی و حکومتی در سطح آرمان‌ها و باورها عبارتند از: الف) معضل گشایی ب) بن‌بست‌شکنی ج) افق گشایی
ادامه دارد
شاخص‌های کارآمدی یک نظام سیاسی و حکومتی کدام است و چگونه می‌توان کارآمدی آن را ارزیابی کرد؟
پاسخ:
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های نظام جمهوری اسلامی از بدو شکل‌گیری و پیروزی آن تاکنون، چالش کارآمدی نظام در ارتباط با رقیب و دشمن خود یعنی نظام لیبرال دموکراسی است. مردم‌سالاری دینی الگویی جدید در نظام دو قطبی حاکم بر جهان بود که نه الگوی غرب را پذیرفته بود و نه الگوی شرق را با پیروزی معجزه‌آسای انقلاب اسلامی عمود خیمه نظام کمونیستی و سوسیالیستی شرق فروریخت و مشخص شد که دین نه تنها افیون توده‌ها نیست بلکه می‌تواند موج خروشانی را علیه ظلم و استبداد و استثمار و استعمار به‌وجود آورد. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تنها رقیب در صحنه نظام لیبرال دمکراسی غرب باقی ماند که عمود خیمه آن به شدت متزلزل شده است، زیرا دین و آموزه‌های وحیانی از ساحت فردی به ساحت اجتماعی و حکومتی آمد، و ادعای آنان که دین در عرصه سیاسی و حکومتی ناکارآمد است و نباید وارد عرصه سیاست و حکومت شود را به شدت مخدوش کرده بنابراین کارآمدی دین و مردم سالاری دینی به حول‌وقو‌ه الهی عمود خیمه نظام لیبرال دمکراسی را فرو خواهد ریخت. به‌طور کلی کارآمدی معطوف به بقا و پایداری نظام‌های سیاسی و حکومتی است، که ان‌شاءا... نظام جمهوری اسلامی با اثبات کارآمدی خود، زمینه‌ساز ظهور منجی عالم بشریت امام زمان (عج) و سرنگونی نظام‌های غیرالهی خواهد گردید.
مفهوم کارآمدی
کارآمدی از نظر لغوی به معنای «مفید بودن»، «خدمت کردن»، «به‌کارآمدن» درخور بودن آمده است. (لغت‌نامه دهخدا، ماده کارآمد) اما از نظر اصطلاحی آنچه بیشتر کاربرد دارد، اصلاحاتی نظیر اثربخشی و کارآیی است که در علوم فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، مدیریت، علوم سیاسی و رشته‌های وابسته مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین کارآمدی مفهومی است که محورهای زیر را دربردارد:
1- معطوف به حفظ موجودیت و استحکام‌یافتگی عوامل است و در نتیجه پایداری آنها را تضمین می‌کند.
2- معطوف به تحقق اهداف از پیش تعیین شده برای عوامل است.
3- به توانایی عوامل درانطباق با شرایط جدید و در نتیجه آن، وظایف جدید مربوط است.
4- به توانایی و موفقیت عوامل در تحقق انتظارات از آنها مرتبط است. زیرا کارآمدی علاوه برآنکه، مقوله عینی و ابزاری است، در عین حال تا حدی مقوله ذهنی و هنجاری نیز می‌باشد.
5- تحصیل رضایت شهروندان و دیگر کسانی را که انتظارشان متوجه سیستم است و سیستم موظف به برآوردن آنها است.
کارآمدی لایه‌های مختلف نظام
کارآمدی هر نظام سیاسی و حکومتی در چهار سطح و لایه سنجیده می‌شود! 1- ایده‌ها، آرمان‌ها و باورها 2- ساختارها و قوانین و مقررات 3- کارگزاران و مجریان 4- رفتارها و تاثیرات
1- کارآمدی ایده‌ها، آرمان‌ها و باورها
هرنظام سیاسی و حکومتی مبتنی بر یک سلسله بنیان‌های نظری است که در حکم علت پیدایش یا اندیشه بنیادین تاسیس دولت‌ها به شمار می‌روند و ریشه در باورها، ارزش‌های بنیادین، آرمان‌ها، منافع، ایدئولوژی و فرهنگ سیاسی و.... آن دارد. به طور مشخص بعد آرمانی و باورها شامل مجموعه ایده‌ها و اندیشه‌های حاکمیت، تئوری‌ها و سازوکارهای نظری اداره جامعه توسط نظام حاکم است. که با تعابیر مختلفی همچون «ایدئولوژی»، «قواعد و نظریات تشکیل‌دهنده حاکمیت» ، و حتی «هویت ملی» از آن تعبیر شده است. بنابراین بنیان‌های نظری و تئوریک می‌توانند مبنای شکل‌گیری و تاسیس دولت‌ها قرار گیرند که ایده‌ها، آرمان‌ها و باورهای حاکمیت عمل سیاسی دولت را به نوعی تعیین و هدایت می‌کند و به آن الهام می‌بخشد. بر این اساس مهم‌ترین ضابطه‌ها و شاخص‌های کارآمدی نظام‌های سیاسی و حکومتی در سطح آرمان‌ها و باورها عبارتند از: الف) معضل گشایی ب) بن‌بست‌شکنی ج) افق گشایی
ادامه دارد