موساد و طرح کهنه «ینون» برای تجزیه سوریه
شبکه تلویزیونی «الجزیره» در گزارشی به این مسئله پرداخت که گرچه طرح تجزیه سوریه برای رژیم اسرائیل موضوع تازه‌ای نیست (طرح قدیمی ینون)، اما آنچه تازه است فضای مساعدی است که امروز به تل‌آویو امکان داده طرحی خاک‌خورده را دوباره به جریان بیندازد.
«غازی دحمان»، نویسنده سوری، در گزارشی که شبکه «الجزیره»، دیروز (دوشنبه)، آن را منتشر کرده، می‌نویسد: «در راستای پروژه‌ای که آشکارا و علنی اعلام شده و هدفش تجزیه سوریه به چند واحد کوچک است، اسرائیل تلاش می‌کند جنوب این کشور را با تنش‌های فرقه‌ای متشنج کند. به گزارش فارس، هدف این اقدام، دور زدن اجماع منطقه‌ای و بین‌المللی بر سر ثبات و تمامیت ارضی سوریه و ایجاد فرصتی برای نفوذ دوباره در چارچوب‌های منطقه‌ای و جهانی است. رویکرد جهانی، ضربه‌ای به محاسبات امنیتی اسرائیل و شکست پروژه ژئوپولیتیک این رژیم بود. هدف پروژه اسرائیل تغییر دائمی محیط استراتژیک پیرامون اسرائیل است و چنین شرایط مساعدی همیشه در دسترس نیست.»
سوءاستفاده از مسئله دروزی‌ها
تجزیه سوریه همواره یکی از اهداف استراتژیک اسرائیل بوده است، بخشی به دلیل ساختار اجتماعی چندفرقه‌ای و چندقومیتی این کشور و بخشی به دلیل موقعیت ژئوپولیتیکی آن در قلب منطقه عربی. سوریه کنترل مسیرهای حیاتی انتقال، گذرگاه‌های تجاری و ائتلاف‌های منطقه‌ای را در اختیار دارد و همین امر آن را به سکویی مهم برای تأثیرگذاری بر خاورمیانه تبدیل می‌کند. استراتژی اسرائیل برای تجزیه سوریه به دهه ۱۹۵۰ بازمی‌گردد، همان‌طور که اسناد داخلی فاش‌شده نشان می‌دهند. این استراتژی بعدها در قالب «طرح ینون» توسط دیپلمات اسرائیلی «عودید ینون» در سال ۱۹۸۲ شکل گرفت. طرح ینون تجزیه سوریه به مناطقی را پیشنهاد می‌کرد که اقلیت‌های دینی و قومی در آن سکونت دارند و ایجاد چند واحد کوچک با هدف تبدیل آنها به متحدان و عوامل تابع اسرائیل بود.
پس از تخریب زیرساخت‌های نظامی سوریه و افزایش تنش‌ها بین مرکز و حاشیه، اسرائیل اهداف خود را گسترش داد و قصد ایجاد دو دولت دروزی و کردی را پیدا کرد، چرا که ابزارها را آماده و مناسب می‌دید. با این حال، افزایش حمایت‌ها از سوریه و شکل‌گیری ائتلاف ترکی- سوری باعث شد تل‌آویو به‌طور تاکتیکی و موقت از «مسیر داوود» و ایجاد دو دولت کردی و دروزی عقب‌نشینی کند و تمرکز خود را بر ایجاد «دیوار دروزی» در جنوب سوریه به‌عنوان مرحله اول بگذارد، با این هدف که در مراحل بعدی به اهداف گسترده‌تر برسد. ایده «دیوار دروزی» بر تشکیل گروه‌های مسلح از دروزهای روستاهای جبل‌الشیخ در منطقه «قطنا» استوار است. این گروه‌ها با پیشرفته‌ترین سلاح‌ها تجهیز می‌شوند و رهبری و مدیریت آنها به دروزهای ساکن اراضی اشغالی که سابقه خدمت در ارتش اسرائیل را دارند، واگذار می‌شود. همچنین یک اتاق عملیات در اراضی اشغالی ایجاد می‌شود تا فعالیت این گروه‌ها را هماهنگ کند.
جنگ فرقه‌ای
اسرائیل بر تعاملات جاری در سوریه حساب کرده و معتقد است دینامیک‌های فرقه‌ای و قومی واقعیت جدیدی ایجاد خواهند کرد که نیاز به مداخله مستقیم و پرهزینه اسرائیل را کاهش دهد؛ مداخله‌ای که ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد. بنابراین، لازم است ترتیباتی متناسب با این شرایط اتخاذ شود که مهم‌ترین آن آماده‌سازی زیرساخت‌هاست. اسرائیل در جنوب سوریه استراتژی چندلایه را دنبال می‌کند: از یک‌سو با زمینه‌سازی برای مطالبه خودمختاری در برخی مناطق و بهره‌برداری از ضعف‌های مدیریتی گروه‌های محلی، تلاش دارد مشروعیت تجزیه‌طلبی را تقویت کند؛ از سوی دیگر با نفوذ در میان اقلیت دروزی از طریق پروژه‌های کشاورزی، کمک‌های معیشتی و تشویق به پذیرش تابعیت اسرائیلی، پیوندهایی اجتماعی و عاطفی ایجاد می‌کند که به تضعیف جریان‌های ملی‌گرا می‌انجامد. همزمان، با اعمال فشار امنیتی و اقتصادی بر مرزنشینان قنیطره و درعا، آنان را به مهاجرت وادار کرده و به نوعی تغییر بافت جمعیتی را پیش می‌برد. در نهایت، اسرائیل با ایجاد ساختارهای نظامی، امنیتی و اطلاعاتی پایدار در این مناطق، به دنبال تثبیت حضور راهبردی و بازطراحی واقعیت امنیتی جنوب سوریه مطابق با منافع خود است.
توافق رژیم الجولانی با صهیونیست‌ها
در شرایطی که رژیم آپارتاید مشغول پیش‌بردن طرح خود است، که در سطور پیشین توضیح آن آمد، «ابومحمد الجولانی»، سرکرده گروه تروریستی تحریرالشام و رئیس موقت سوریه، در دیدار با هیئت رسانه‌ای عربی در دمشق گفت: «فرصت‌های تکمیل توافق با اسرائیل بزرگ‌تر از فرصت‌های شکست آن است اما یک صلح فراگیر نیست. اگر صلح به نفع سوریه و منطقه است در امضای آن تردید نخواهم کرد. هرگونه توافقی با اسرائیل فقط براساس خط آتش‌بس سال ۱۹۷۴ خواهد بود. مذاکرات با اسرائیل به مرحله پیشرفته‌ای رسیده است.» وی بر وحدت سوریه و مخالفت با وجود سلاح خارج از کنترل دولت تأکید کرد. البته او توضیح نداد که چرا در قبال تجاوزات اسرائیل و هرج‌ومرج داخلی هیچ نمی‌کنند و منفعل هستند و گاهی حادکننده مشکل! پیش‌تر کانال ۱۲ اسرائیل گزارش داد، تل‌آویو و دمشق به امضای توافقنامه امنیتی جدید با میانجی‌گری آمریکا و نظارت کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس نزدیک شده‌اند.
صهیونیست‌ها در حومه دمشق!
به گفته الجولانی توافق نزدیک است، اما در ادامه تحرکات نظامی رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه، نیروهای ارتش اسرائیل امروز با عبور از خطوط‌مقدم، وارد قلب حومه دمشق شدند. منابع محلی از استقرار نظامیان در بیت‌جن در نزدیکی دمشق خبر دادند. ارتش رژیم صهیونیستی همچنان در حال تجاوز به جنوب سوریه است و در همین راستا نیز، امروز دوشنبه شماری از نیروهای خود را وارد شهرک «بیت‌جن» در حومه دمشق کرده است. شهری که حدود ۵۰ کیلومتر با مرکز پایتخت سوریه فاصله دارد. روزنامه العربی‌الجدید به نقل از یوسف المصلح فعال رسانه‌ای در جنوب سوریه نوشت که نیروهای ارتش اسرائیل امروز دوشنبه تپه «باط‌الوردة» در منطقه جبل‌الشیخ را به تصرف خود درآوردند و به سمت شهرک «بیت‌جن» که از نظر اداری به حومه جنوب‌غربی دمشق تعلق دارد، پیشروی کردند. این نیروها در شهرک مستقر شده و اقدام به تیراندازی هوائی کردند.