ساعاتی پس از اعلام خبر سفر مخفیانه «جان برنان»، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) نیروهای ویژه دولت نارنجی اوکراین عملیات سرکوب هواداران روسیه را تحت عنوان «عملیات ضدتروریستی» آغاز کردند. «ویکتور یانکوویچ»، رئیس‌جمهور برکنار شده اوکراین که به روسیه پناهنده شده، در این باره اعلام کرد: «عملیات نظامی در شرق اوکراین با دستور سیا آغاز شده است.»
وی که خود را همچنان رئیس‌جمهور قانونی اوکراین معرفی می‌کرد افزود: مقامات کیف بلافاصله پس از دیدار با «جان برنان» و به دستور وی علیه مخالفان دولت در شرق این کشور سلاح به کار بردند و با این کار اقدام به تحریک اوضاع و خونریزی شدند. او آمریکا را مسئول مستقیم جنگی دانست که به گفته او اکنون در مناطق شرقی اوکراین در جریان است. سیا ساعاتی بعد در واکنش به اظهارات یانکوویچ، دخالت در عملیات نظامی شرق اوکراین را تکذیب کرد.
روز یکشنبه بود که کیف به هواداران روسیه در مناطق شرقی اوکراین تا صبح روز دوشنبه مهلت داد، ضمن تخلیه مراکز نظامی و ساختمان‌های دولتی تسلیم شوند. اما به نوشته سایت شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی انگلیسی مخالفان به این اولتیماتوم بی‌توجهی کردند، تا اینکه این عملیات شروع شد.
برخی گزارش‌ها حاکی است درگیری‌های مسلحانه بین طرفین در شهر «اسلاویانسک» از شهرهای استان «دونتسک» آغاز شده و طی آن سه نفر کشته و دو تن نیز مجروح شده‌اند.
به نوشته «ریانووستی» نیروهای امنیتی اوکراین با استفاده از نفربرهای زرهی و سلاح‌های خودکار از دو محور مواضع معترضان را هدف قرار دادند که بر اثر آن این سه معترض کشته شدند.
خبرهایی نیز از حمله هواداران روسیه به مقر پلیس شهر «هورلیوکا» در شرق اوکراین منتشر شده که به نوشته رویترز، شماری از نیروهای پلیس مجروح شده‌اند. شهر «هورلیوکا» واقع در استان دونتسک نزدیک به 300هزار جمعیت دارد.
رسانه‌های نزدیک به دولت موقت اوکراین اما از دستگیری نظامیان روس در خاک اوکراین خبر داده‌اند، خبری که از سوی مسکو قویا رد شده است.
به گزارش فارس، «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه گفت اخبار مربوط به دستگیری نظامیان روس در اوکراین صحت ندارد. وی در عین حال درباره درخواست ساکنان شرق اوکراین برای برگزاری همه‌پرسی الحاق گفت: برگزاری این همه‌پرسی منوط به در اختیار داشتن اطلاعات بیشتر خواهد بود!
وی «استفاده از نظامیان برای سرکوب مردم مناطق اوکراین» را نیز خطرناک توصیف کرد و در پایان از واشنگتن خواست درباره سفر پنهانی مقامات سیا به کیف توضیح دهند.
اما ساعاتی قبل از آغاز عملیات ارتش و نظامیان اوکراین، شورای امنیت سازمان ملل نشست فوق‌العاده‌ای برگزار کرد که نتیجه آن «درگیری شدید لفظی آمریکا و غرب از یک طرف و روسیه از طرف دیگر شد.»
این نشست یکشنبه شب و بنا به درخواست روسیه برگزار شد. نماینده مسکو در این نشست از نظامیان اوکراینی خواسته بود از مناطق شرقی این کشور عقب‌نشینی کند چرا که سرکوب مخالفان «اقدامی مجرمانه و خلاف قانون» ارزیابی می‌شود. نماینده انگلیس اما در این نشست روسیه را متهم به لشگرکشی به مناطق مرزی اوکراین کرد و گفت مسکو ده‌ها هزار نیروی مجهز به انواع سلاح در این مناطق مستقر کرده است.
«الکساندر تورچینوف»، رئیس جمهور موقت اوکراین اما با اعلام تأسف نسبت به «کشته شدن یک مأمور امنیتی در درگیری‌های روز یکشنبه «اسلاویانسک» از انجام «عملیات همه جانبه ضد تروریستی» علیه معترضان دفاع کرد.
نماینده دائم روسیه اما با اشاره به «رفتار اوکراین و مقامات این کشور» گفت اگر آنها رفتار خود را اصلاح نکنند باید منتظر عواقب آن هم باشند. ویتالی چورکین افزود: «چنانچه اوکراین به دنبال آغاز جنگ داخلی در این جمهوری باشد، باید عواقب شروع چنین جنگی را هم تحمل کند. اگر کیف به این نتیجه رسیده که با لشکرکشی مشکلات را حل کند بداند مذاکرات چهارجانبه آتی را دستخوش چالش خواهد کرد.» این مذاکرات قرار است روز پنجشنبه بین روسیه، اوکراین، آمریکا و اتحادیه اروپا در ژنو برگزار شود. از سوی دیگر ناتو نیز با انتشار بیانیه‌ای به شدت از تحولات اوکراین ابراز نگرانی کرد.
به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری شین‌هوا، آندرس فوگ راسموسن، دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، در بیانیه‌ای گفت: من شدیداً نسبت به تشدید هر چه بیشتر تنش‌ها در شرق اوکراین نگران هستم. ما شاهد یک کمپین هماهنگ شده خشونت‌طلبی از سوی جدایی‌طلبان حامی روسیه با هدف از بین بردن ثبات اوکراین به عنوان یک کشور مستقل هستیم.
وی خاطرنشان ساخت: من از روسیه می‌خواهم تا بحران را فرونشانده و سربازان فراوان خود از جمله نیروهای ویژه را از مناطق اطراف مرزهای اوکراین عقب بکشد.
یولیا تیموشنکو، نخست‌وزیر سابق اوکراین نیز درباره ناآرامی‌های اوکراین و استفاده بیش از حد از خشونت در مناطق شرقی این کشور هشدار داد.
به گزارش ایرنا، تیموشنکو روز دوشنبه در یک برنامه سیاسی کانال تلویزیونی «اوکراینا» گفت: به کارگیری گسترده زور در مناطق جنوب و شرق اوکراین موجب خونریزی گسترده و واکنش خصمانه روسیه می‌شود.
تیموشنکو افزود: دو راه برای خروج از وضعیت کنونی وجود دارد. راه اول به کارگیری فوری زور است که با توجه به خونریزی و کشتار ممکن است واکنش شدید روسیه را به همراه داشته باشد. وی گزینه دوم را آغاز مذاکرات در سطح عالی دانست. وی در عین حال مدعی شد رهبران فعلی اوکراین از گزینه زور استفاده نمی‌کنند! در کنار بحران امنیتی اوکراین، مدتی است بحران گازی نیز مطرح شد.
کیف که قادر به پرداخت بدهی گازی خود به روسیه نیست اعلام کرد، حاضر است بدهی خود را مطابق توافق دسامبر (قیمت تخفیفی) یعنی 268 دلار در ازای هر 1000 متر مکعب گاز پرداخت کند.
براساس توافقات دوجانبه ماه دسامبر بین مقامات مسکو و کیف، قیمت گاز روسیه در 6 ماه نخست سال جاری برای دولت اوکراین با تخفیف، 268/5 دلار حساب خواهد شد. شرکت «گازپروم» در تاریخ اول ماه آوریل این تخفیف را لغو کرده و قیمت گاز ارسالی برای اوکراین را 385/5 دلار اعلام کرد، چرا که طرف اوکراینی بدهی معوقه خویش را به موقع پرداخت نکرده بود.
رئیس شرکت گاز پروم روسیه می‌گوید اوکراین 2/2 میلیارد دلار بدهی دارد که باید آن را بپردازد و این بدهی تا پایان سال جاری پنج الی شش میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. روسیه تهدید کرده در صورت عدم پرداخت این بدهی، گاز اوکراین و اروپا را قطع می‌کند.
گفتنی است دور تازه ناآرامی‌های اوکراین که پس از سقوط دولت یانوکوویچ آغاز و با الحاق کریمه به اوج خود رسیده است، این کشور را وارد بحران‌های عمیق سیاسی، امنیتی و اقتصادی کرده است. در صورت موفقیت هواداران شرق و جنوب اوکراین این کشور به دو قسمت تقسیم خواهد شد.
سایر رویدادها
*روزنامه صهیونیستی «هاآرتص» به نقل از یک مسئول آمریکایی نوشت، واشنگتن به شدت از این که اسرائیل نسبت به تحولات اوکراین منفعلانه عمل می‌کند، خشمگین است. براساس این گزارش آمریکا انتظار دارد تل‌آویو از نارنجی‌های اوکراین حمایت کند.
* هواداران روسیه فرودگاه شهر «اسلاویانسک» را هم تسخیر کردند. تاکنون چندین پایگاه نظامی، پایگاه پلیس و ساختمان دولتی در شهرهای مختلف استان دونتسک به تصرف هواداران روسیه درآمده است.