بندگان خدا یا هوس
از آیات قرآن به دست میآید که بندگان خداوند در عبودیت به دو دسته تقسیم میشوند: 1. عبادالله و عبادالرحمن؛ 2. عبادالهوی. خداوند درباره این دسته از بندگانش میفرماید: أَفَرَأَیْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَوَاهُ؛ آیا دیدی کسی را که معبود خودش را هوی و هوسش قرار داد. (جاثیه، آیه 23)
از نظر قرآن، کسانی که ابلیس، شیاطین، جنیان، فرشتگان، انسان، بتان و ستارگان را معبود و مالوه خود قرار میدهند، در حقیقت از هوی و هوس نفسانی خودشان اطاعت میکنند. از این رو ابلیس در قیامت میگوید: خودتان را سرزنش کنید نه مرا؛ زیرا آنان هوی و هوس خود را میپرستیدند و شیطان تنها از این مسئله آگاه بود و آنان را به سمت چیزهایی دیگر سوق میدهد که در همان راستای پرستش هوی و هوس آنان است.
براین اساس در روایات از پیامبر(ص) نقل شده که دشمنترین دشمنان انسان همان هواهای نفسانی اوست: أَعْدَی عَدُوِّکَ نَفْسُکَ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیْکَ.(بحارالانوار، ج 74، ص 271)