دکتر سید هادی ثقلینی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه درد زایمان دردی جسمانی است که فرایند فیزیولوژیک به حساب می‌آید، گفت: اغلب زنان برای رهایی از این درد، سزارین انتخابی را جانشین زایمان طبیعی می‌کنند در حالی که فقط 15درصد زایمان ها نیاز به سزارین دارند و آن هم فقط در مواردی که سلامت مادر یا جنین یا هر دو در معرض خطر است.
وی با بیان اینکه انتخاب زایمان طبیعی بدون درد بهترین گزینه‌ای است که زنان می‌توانند برگزینند، گفت: در اغلب کشورهای پیشرفته بیش از سه دهه است که به دلیل خطر بی‌هوشی، جراحی و عوارض عمل سزارین، روش زایمان بدون درد متداول شده است.
ثقلینی افزود: پزشکان و متخصصان معتقدند با تکنیک‌های جدید و بدون عوارضی که برای انجام زایمان بدون درد در اختیار است، دیگر هیچ زن بارداری نباید هنگام زایمان درد شدید آن را متحمل شود.
وی با تأکید بر اینکه این روش از افزایش تعداد سزارین‌هایی که به دلیل ترس از درد زایمان انجام می‌شوند به تعداد چشمگیری می‌کاهد، گفت: به‌طور کلی سزارین که در واقع درمانی برای زایمان‌‌های مشکل و خطرآفرین محسوب می‌شود، امروزه به علل مختلف در جوامع گوناگون و به‌ویژه در شهرها رواج زیادی یافته است.
این متخصص بیهوشی گفت: دوره درد و ناتوانی درازمدت مادران، عوارض داروهای بیهوشی در نوزادان این مادران و نیز امکان پارگی رحم در زایمان‌های بعدی از معایب سزارین به شمار می‌آیند. از سوی دیگر پزشکان معتقدند سزارین تنها در موارد عدم امکان انجام زایمان طبیعی یا مواردی که سلامت و زندگی مادر، جنین و یا هر دوی آنها در خطر است به عنوان روش زایمان نجات‌بخش مورد استفاده است.
ثقلینی با بیان اینکه سزارین عوارضی دارد که زایمان طبیعی ندارد، گفت: عفونت لگنی پس از سزارین تقریبا 30برابر بیش از زایمان طبیعی است و شخصی که یک بار سزارین شده باشد، دیگر قادر به زایمان طبیعی نیست و باید عمل جراحی مجددی را متحمل شود.
گاز تسکین درد انتونوکس در دسترس است
وی با اشاره به اینکه هم‌اکنون در کشورهای پیشرفته نیز روزبه‌روز از میزان سزارین کاسته شده و روش زایمان طبیعی با شیوه زایمان بدون درد جانشین آن شده است، گفت: گاز تسکین درد انتونوکس (Entonox) یکی از بهترین، رایج‌ترین و در عین حال در دسترس‌ترین روش‌ها در زایمان بدون درد به‌خصوص در ایران است.
ثقلینی گفت: انتونوکس گازی بی‌رنگ و بی‌بو و شامل 50درصد  اکسیژن و 50درصد ازت است. خاصیت ضددرد آن مربوط به جزء نیتروس اکساید آن است و غلظت بالای اکسیژن در آن باعث بهبود اکسیژن‌گیری بافتی می‌شود.
این متخصص بیهوشی افزود: 15ثانیه پس از استنشاق، گاز نیتروس اکساید وارد مغز و نخاع می‌شود و 30 ثانیه بعد از استنشاق از طریق تضعیف مراکز مغزی و افزایش آندروفین‌ها باعث بی‌دردی، آرامش، عدم توجه به محیط اطراف در فرد می‌شود و تا 45 ثانیه پس از استنشاق اثر آن به حداکثر می‌رسد و پس از قطع گاز سریع اثراتش حذف می‌شود.
وی گفت: این گاز در سیلندری در اتاق زایمان قرار می‌گیرد و به‌وسیله لوله‌ای به ماسک جلوی دهان و بینی متصل می‌شود. این روش بیشتر در پایان مرحله اول زایمان یعنی وقتی که انقباضات شدید و سریع شده‌اند به کار می‌رود.
ثقلینی با اشاره به اینکه انتونوکس توسط ماسکی با یک دریچه دو راهی که بتوان دم و بازدم را از طریق آن انجام داد، استفاده می‌شود، گفت: به محض شروع احساس درد و انقباض باید ماسک جلوی دهان بیمار گذاشته شده و از طریق آن یک تنفس عمیق انجام گیرد. بعد از چند ثانیه گاز در خون به بالاترین میزان خود می‌رسد و این درد را تسکین می‌دهد. وقتی که گاز شروع به ایجاد احساس سبکی سر می‌کند، عضلات شل شده و دست‌های مادر خود به خود از روی ماسک صورت پایین می‌افتد و دیگر گاز استنشاق نمی‌شود. در پایان انقباض دیگر اثر گاز از بین رفته و مادر به حال عادی برمی‌گردد.
وی تصریح کرد: روش صحیح تنفس باید به بیمار آموزش داده شود به طوری که ابتدا دم عمیق، بعد مکث چند ثانیه‌ای و بعد بازدم آهسته و بعد استراحت باید انجام گیرد و در طول فرآیند زایمان به کرات این نوع تنفس گوشزد شود. باید به زائو گفته شود که این گاز درد را تا میزان بسیار زیادی کاهش می‌دهد و آنرا به حد یک درد قابل تحمل و مختصر تخفیف می‌دهد.
انتونوکس عوارض ندارد
این متخصص بیهوشی درباره مزایای زایمان بدون درد با انتونوکس گفت: انتونوکس به‌طور متوسط درد ناشی از انقباضات رحم طی زایمان را به میزان 50درصد کاهش می‌دهد، اثرات آن خیلی سریع و پس از چند ثانیه شروع می‌شود و با قطع تجویز آثار آن به سرعت ناپدید می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه گاز انتونوکس اثر سوئی روی سلامتی نوزادان حاصل از زایمان بی‌درد ندارد، گفت: این گاز عوارض جدی روی مادر در طی زایمان نداشته، همچنین اثر سوئی روی جنین و ضربان قلب او ندارد و شلی رحم نمی‌دهد.
ثقلینی یادآور شد: آنچه پس از استنشاق آن بروز می‌کند بیشتر اثرات ناخواسته و گذرا محسوب می‌شود (مثل گیجی، خواب‌آلودگی، خشکی دهان، احساس کرختی در دست‌ها و تهوع) که به نسبت اثر تسکین درد آن قابل تحمل و قابل قبول است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: استنشاق این گاز عارضه تنفسی، واکنش آلرژیک ندارد و با سایر داروها از قبیل اکسی‌توسین، پتیدین و آتروپین که در هنگام زایمان استفاده می‌شود تداخل ندارد. ثقلینی با بیان اینکه انتونوکس به راحتی در بازار ایران قابل دستیابی است، گفت: این گاز اثری روی همودینامیک ندارد، به تنهایی هوشبر نیست، مختل‌کننده رفلکس‌های راه هوایی نیست، خطر Overdose شدن را ندارد و ارزان است. این متخصص بیهوشی در پایان یادآور شد: ترویج زایمان بی‌درد با انتونوکس می‌تواند از درخواست سزارین به درخواست مادر کاسته و به کاهش آمار سزارین منجر شود.