علی شمسی
اگر بخواهیم به اصول و مبانی اسلام ناب مراجعه کنیم باید همه فکر و عمل خود را مطابق قرآن قرار دهیم و فکر را از آنجا بگیریم و عمل کنیم. درخصوص چشم‌زخم خداوند در آیه51 سوره قلم می‌فرماید که چشم‌زخم حق است و باید از آن به خدا پناه برد. امام صادق(ع) می‌فرماید: اگر قبور را بشکافید، خواهید دید که بیشتر مردگان بر اثر چشم‌زخم از دنیا رفته‌اند؛ زیرا چشم‌زخم حق است. (بحارالانوار، ج60، ص25)
راوی از امام صادق(ع) نیز نقل کرده که فرمود: هر که هفتاد بار بگوید: «ماشاءالله و لاحول و لاقوه الا بالله» هفتاد نوع بلا از او دور گردد که آسان ترین آنها خناق (خفه شدن) است، عرض کردم: فدایت شوم خناق چیست؟ فرمود: به دیوانگی دچار نشود (یا کشته نشود) که خفه گردد. (اصول کافی جلد4 صفحه: 289 روایت:2)
پیامبراکرم(ص) فرمود: چشم‌زخم حق است پس هرکس از سیرت و صورت برادر مسلمانش خشنود شد، خدا را یاد کند، زیرا وقتی خداوند را به یاد آورد، ضرری به برادر مؤمنش نمی‌رسد.
از امام صادق(ع) روایت شده که فرمود: کسی که چیزی از برادرش او را متعجب ساخت، بگوید: «تبارک‌الله احسن‌ الخالقین» زیرا چشم‌زخم حق است.
از رسول خدا(ص) روایت شده است: چشم‌زخم حق است، وقتی یکی از شماها به انسان یا حیوانی یا اشیاء دیگری که زیبا است بنگرد و تعجب نماید، بگوید: «آمنت بالله و صلی‌الله علی محمد و آله» پس از آن، اثر چشمش خنثی می‌شود. (نگاه کنید: تفاسیر نمونه، مجمع‌البیان، المیزان و روایات تفسیری)
قرآن در آیات23 و 24 سوره کهف از پیامبر می‌خواهد که هر گاه خواستی کاری را انجام دهی بگو:«ان شاءالله» این کار را انجام می‌دهم: «لاتقولن لشی انی فاعل ذلک غدا الا ان یشاءالله؛ هر گاه خواستی کاری را در فردایی انجام دهی نگو که این کار را انجام می‌دهم مگر آنکه بگویی اگر خدا خواست.»
اسپندهای «ماشاء الله» و «ان‌شاءالله»
ما ایرانی‌ها عادت داریم که در برخی مواقع مهم زندگی چون عروسی، سفر، خرید خانه و ماشین، اسپند دود کنیم تا از شرور حسادت و چشم‌زخم و سحر و جادو و مانند آنها در امان باشیم.
البته این سنتی  است که شاید علت آن بر ما پوشیده باشد . شاید  تأثیر ترکیدن اسپند در روی آتش همانند ترکیدن چشم حسود از یک سو و بوی خوش اسپند و میکروب‌زدایی آن از سویی دیگر، علت اسپند دود دادن محسوب شده باشد.
اما در آموزه‌های قرآنی از دو نوع اسپند معنوی یاد شده که با علت و حکمت مشخص استفاده می‌شود و حتی براساس آیات قرآنی لازم و واجب است که اینها مورد استفاده قرار گیرد.
1- هرگاه نعمتی در اختیار شما یا دیگری باشد برای اینکه از شرور در امان باشد و آتش حسادتی دامن آن را نگیرد لازم است که اسپند «ماشاءالله لا قوه الا بالله» دود بدهیم و با این ذکر، آن نعمت را حفاظت کنیم و از آثار و برکات آن برخوردار گردیم.
خداوند در آیه39 سوره کهف با ذکر مثالی بیان می‌کند که اگر باغ و بوستانی پر از میوه در اختیار دارید و بخواهید از آن حفاظت نمایید تا از هرگونه‌ بلای زمینی و آسمانی در امان بماند، این ذکر را بر زبان جاری کنید: ماشاء الله لاقوه الا بالله؛ هرچه را خدا خواهد همان شود و قوتی جز به خدا نیست. در واقع اسپند معنوی دفع چشم‌زخم و آسیب نرسیدن به جان و مال و ثروت گفتن ذکر فوق است به عبارت دیگر اگر با منظره و صحنه و تصویر و صورت و عمل زیبائی مواجه شدیم برای جلوگیری از هرگونه تأثیر منفی چشم‌زخم و حسادت و موارد مشابه بلافاصله باید به یاد خدا بیفتیم و با ذکر «ماشاء الله لاقوه الابالله» به خداوند پناه ببریم.
2- اما اگر در آینده می‌خواهید کار کنید و یا درحال سفر هستید و می‌خواهید پشت سر خودتان اسپندی دود داده شود و برای دیگری اسپندی دود بدهید می‌توانید از اسپند معنوی الهی برای سلامت و حفاظت از شرور و بدی‌ها سود بجوئید و بگویید: ان شاءالله. (کهف، آیات23و 24)