بهروز مردانی

آبدانان یکی از شهرهای محروم استان ایلام است. این شهر به رغم اینکه به شهر دانش و نخبه‌پروری در استان مشهور است اما از زیرساخت‌های شهری، فرصت‌های شغلی، امکانات بهداشتی، رفاهی محروم است و همچنان با مشکل نبود سرمایه‌گذار، راه مناسب به مرکز استان، کارخانه و صنایع تبدیلی و پائین بودن سطح اقتصادی مردم دست و پنجه نرم می‌کند. این مسائل سبب شده است تا موج مهاجرت در آبدانان افزایش یابد.
مسعود عسکری کارشناس ارشد مدیریت شهری با بیان اینکه مهاجرت در سال‌های نه‌چندان دور به دلیل نبود امکانات بهداشتی- آموزشی انجام می شد، می‌گوید: مهاجرت در آبدانان به یک امر طبیعی تبدیل شده است. این شهر در یک زمانی 70هزار نفر جمعیت داشت اما این روزها جمعیت شهر به 47هزار نفر کاهش پیدا کرده است. وی می‌افزاید: مهاجرت در آبدانان قشر نخبگان، سرمایه‌داران و بازنشستگان اداری را بیشتر فرامی‌گیرد. اینان بخاطر نبود امکانات مثل بیمارستان مناسب، اقدام به مهاجرت از این شهر می‌کنند. گروه یا قشر دوم هم کسانی هستند که بخاطر نبود درآمد، تورم بالا و بیکاری به سایر شهرها و مراکز صنعتی مهاجرت می‌کنند.
این عضو شورای اسلامی شهر آبدانان می‌افزاید: تنها صنعت این شهر کارخانه سیمانی است که کلنگ آن زده شده و سرنوشت آن در هاله‌ای از ابهام فرو رفته است. عسکری ادامه می‌دهد: باتوجه به شرایط خاص منطقه قدرت خطرپذیری سرمایه‌گذاری پایین است و اصل 44 قابل اجرا نیست لذا تا زمانی که اقدامات زیربنایی و فراهم آوردن شرایط و زمینه لازم برای سرمایه‌گذار احیا نشود نباید انتظار داشت که توسعه پایدار و بیکاری برطرف شود. عسکری معتقد است عوامل متعددی مانند بیکاری، بن بست جغرافیایی، خشکسالی‌های متوالی و نبود زیرساخت‌های عمومی در پناه مدیریت‌های ناصحیح و نیز پدیده گردوغبار در تشدید مهاجرت‌ها دخالت دارد.
نبی بازیار بازنشسته آموزش و پرورش و از مهاجران آبدانانی است که اینک در تهران سکونت دارد وی بیان می‌دارد به رغم میل باطنی و علاقه شدید نسبت به زادگاه صرفا به خاطر تحصیل و اشتغال فرزندان رهسپار دیار قربت شدم. وی می‌گوید اگر شرایطی فراهم آید تا فرزندان این دیار پس از پایان تحصیلات در این خطه مشغول شوند شاهد کاهش مهاجرت‌های اجباری هستیم. حاتم رمی‌زاد یکی از سرمایه‌گذاران آبدانانی است که در شهرستان دهلران سرمایه‌گذاری کرده است وی می‌گوید: با وجود سکونت در آبدانان به دلیل نبود راه ارتباطی به بازارهای فروش ناچار باید در شهرهای همجوار سرمایه‌گذاری کرد. این در حالی است که آبدانان دارای بهترین شرایط از نظر آب و هوایی و امنیت برای سرمایه‌گذاری است. رمی‌زاد به گردنه صعب‌العبور «کبیرکوه» اشاره و عنوان می‌کند: این کوه با تمام خاصیت‌هایش به سدی در برابر سرمایه‌گذار تبدیل شده است.
هوشنگ.س. یکی از کسبه آبدانان که اکنون در تهران دست فروشی می‌کند می‌گوید: نبود مشاغل گوناگون سبب شده مردم به سمت مغازه‌داری گرایش پیدا کنند، در نتیجه شاهد افزایش اجاره مغازه و قیمت کالا هستیم. از طرفی نبود راه مناسب و دوری از بازار نیز در قیمت کالاها تاثیر گذاشته‌اند. وی می‌افزاید: عدم گردش پول به جهت توزیع نابرابر ثروت و عدم ورود مسافر به آبدانان سبب شده نه تنها پولی وارد شهر نشود بلکه بخشی از پول مردم به سمت بازارهای مجاور «دزفول» سرازیر شود که در نتیجه این چرخه معیوب رکود بازار و گزینه مهاجرت را به دنبال دارد.
فرماندار سابق آبدانان نیز می‌گوید این شهر در دوران جنگ تحمیلی مامنی مناسب برای جنگ‌زدگان بود. اما پس از پایان جنگ این شهر که میراث‌دار محرومیت‌های به جا مانده از گذشته بود کمتر مورد توجه قرار گرفت.
مراد ناصری تصریح می‌کند: عمق محرومیت در آبدانان بالا است.
 این شهرستان نیازمند نگاه ویژه مسئولان استانی و کشوری است.
وی با اشاره به پایین بودن پایه اعتبارات آبدانان می‌گوید هر چند طی سال جاری شاهد افزایش چشمگیر اعتبارات عمرانی بودیم اما به جهت عقب‌ماندگی‌های سالیان دور این مهم کفاف رفع محرومیت‌ها نخواهد کرد. ناصری مهمترین مشکل سد راه شهرستان را بن‌بست جغرافیایی و سهل‌الوصول نبودن محورهای مواصلاتی به مرکز استان و سایر شهرستان‌ها دانسته و اظهار می‌دارد: مهمترین راه خروج از این وضعیت اجرای تونل 4700 متری کبیرکوه است. وی اظهار امیدواری می‌کند باکمک مسئولان استان و تلاش نماینده مردم آبدانان در مجلس و نیز در سایه عنایت دولت درصدد تامین اعتبار و تحقق این آرزوی دیرین مردم هستیم.
با توجه به آنچه که مطرح شد به نظر می‌رسد شرایط و بسترهای لازم برای سرمایه‌گذاری در آبدانان فراهم نیست و اجرای اصل 44 -خصوصی‌سازی- در این منطقه غیرقابل اجراء است. لذا تا زمانی که اقدامات زیربنایی صورت نگیرد و شرایط برای سرمایه‌گذاری فراهم نشود، نباید انتظار داشت بیکاری، مهاجرت و فقر از بین برود و آبدانان رنگ توسعه را به خود ببیند.