اهداف و پیامدهای ترور سفیر روسیه(یادداشت میهمان)
ترور سفیر روسیه در ترکیه یکی از پيامدهاي منطقه‌اي بحران سوریه و اولين ترور سياسي است که به موضع مسکو در مشارکت در مديريت بحران حلب توسط جبهه مقاومت ارتباط دارد. لذا بر اساس قرائن و تحلیل مسائل سوریه در شرایط فعلی، باید در پشت این حادثه دست کسانی را متصور بود که جنگ را در سوریه به راه انداختند و اکنون بر سر راه یکسره کردن کار تروریستها مانع‌تراشی می‌کنند. به نظر می‌رسد تنها طرفی که از این ترور سود می‌برد؛ آمریکا است، چرا که غربيها از نزديک شدن مواضع ترکيه به مواضع روسيه و ایران به شدت نگرانند.چنان‌که سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اولاً بلافاصله بعد از ترور سفیر روسیه، از پیش‌بینی این اقدام تروریستی توسط سازمانهای اطلاعاتی آمریکا خبر داده بود و ثانیاً جان‌کربی دو روز بعد که کارشناسان و تحلیلگران و بویژه برخی مقامات ترک از احتمال دست داشتن آمریکا در ترور سفیر روسیه سخن گفتند، از این سخنان ابراز نگرانی کرد! در این خصوص باید گفت:
1- ترور سفیر روسیه در ترکیه را باید واکنشی به پیروزی جبهه مقاومت در حلب تلقی کرد.با توجه به اینکه روسیه تاکنون شش بار قطعنامه‌های پیشنهادی آمریکا وکشورهای غربی در‌باره حلب برای نجات تروریستها را وتو کرده و در کنار جبهه مقاومت مانع تحقق اهداف واشنگتن و محور عبری - عربی - غربی در منطقه و بویژه در سوریه شده، این محور را برآن داشت تا با طراحی ترور سفیر روسیه اولاً پیروزی آزادسازی حلب را تحت‌الشعاع قرار دهد. ثانیاً پیامی به مسکو ارسال کند که برای ایستادگی در مقابل سیاستهای توسعه‌گرایانه آمریکا باید هزینه بدهد، همان‌گونه که سخنگوي کميته خارجي مجلس روسيه در پاسخ به این پیام تاکید کرده «در مبارزه با تروریستها بايد کشته داد و سفير روسيه در آنکارا نيز شامل آن مي شود.» مرداد امسال نیز مایکل مورل رئیس سابق سیا به شبکه سی‌بی‌اس آمریکا گفته بود:«با کشتن ایرانی‌ها و روس‌ها به طور مخفیانه، آنها را وادار به پرداخت بهاء کارهایشان می‌کنیم تا در مسکو و تهران متوجه شوند.» ثالثاً قصد دارند با تحریک افکار عمومی روسیه، کرملین را تحت فشار قرار دهند و وادار به عقب‌نشینی از سیاستهای خود کنند.
2- واکنش آمریکایی‌ها و رسانه‌های غربی به ترور سفیر روسیه را باید آغازگر موج جدیدی از اسلام هراسی و اتهام‌زنی علیه مسلمانان در دوران ریاست جمهوری ترامپ تحلیل کرد. چرا که بعد از اینکه فرد تروریست هنگام ترور سفیر روسیه شعار الله‌اکبر سر داده و به طرفداری از مردم حلب سخن گفت، ترامپ رئیس‌جمهور جدید آمریکا این اقدام را به تروریستهای به اصطلاح اسلامی نسبت داد و رسانه‌های غربی بر این موج سوار شدند و بار دیگر اسلام‌هراسی را در دستور کار خود قرار دادند. آنچه که این تحلیل را به واقعیت نزدیک‌تر می‌کند این است که دو روز قبل از این حادثه ترامپ در جمع هوادارانش بر مبارزه با تروریسم اسلامی به عنوان وظیفه خود در مقام ریاست جمهوری آمریکا تاکید کرده بود. و نکته مهم در این خصوص همزمانی این حادثه با حمله برلین است. به نظر می‌رسد سیا با طراحی حمله برلین نیز قصد داشته آلمان را به تروریسم به اصطلاح اسلامی مورد نظر ترامپ حساس و به سیاستهای جنگ‌طلبانه واشنگتن در منطقه ملحق کند.
3- اين حمله بعد از گفت‌وگوی تلفنی روساي جمهور روسيه و ايران و در آستانه ديدارهاي مهمي که بدون حضور آمریکا و غرب در مسکو انجام شد،اتفاق افتاد. شاید بتوان گفت از آنجایی که جبهه مقاومت توانسته تصمیم‌گیری در‌باره مسئله سوریه و حلب را از کانون بین‌المللی به کانون منطقه‌ای منتقل کند و با پیروزی حلب به جامعه جهانی پیام دهد که موضوع سوریه یک موضوع منطقه‌ای است و بدون دخالت قدرت‌های فرامنطقه‌ای قابل حل و در حال حل شدن است، در آستانه برگزاری نشست وزرای دفاع و همچنین خارجه ایران و روسیه و ترکیه در مسکو بدون حضور آمریکا و کشورهای حامی تروریستها، آمریکا قصد داشت تا با اخلال در این دو نشست، اعلام کند بدون حضور واشنگتن بحران سوریه قابل حل نیست و اگر دیگران بدون حضور کاخ سفید بخواهند تصمیمی بگیرند با چنین پیامدهایی روبرو خواهند شد.
4- آنچه از گذشته تاکنون شاهد آن بودیم این است که آمریکا نه تنها به دنبال پايان جنگ در سوريه نيست بلکه به دنبال گسترش آن است و علاقه‌اي به توافق ندارد بلکه به دنبال بالا گرفتن هرچه بيشتر درگيري است و طرح هاي آمريکا براي بازسازي «خاورميانه بزرگ»! کاملا براساس تنش و درگیری در منطقه استوار شده است.
5- سال گذشته قرائن و دلایل مختلفی مطرح شد که دست آمریکا پشت سرنگونی هواپیمای روسی قرار دارد، شاید کسانی که با سرنگونی جنگنده روسی در سال گذشته روابط مسکو- آنکارا را تیره کردند، اکنون نیز پشت این حادثه باشند و در حالی که دو کشور به سوی گرمی روابط پیش می‌روند، بخواهند روابط همسایگان را در منطقه دچار اخلال کنند، بخصوص که اکنون تهران و مسکو سعی دارند آنکارا را متوجه اشتباهات خود در بحران سوریه نمایند تا از سیاستهای غلط خود عقب نشینی کند. البته بخشی از موضع ترکیه در نشست مسکو در‌باره جبهه مقاومت و بخصوص حزب الله غیرقابل هضم است و آنکارا باید از موضع دوگانه خود در سوریه کاملاً دست بردارد.
6- تصور نمی‌شود روابط روسيه و ترکيه از اين حادثه متاثر شود و به سود روسيه و ترکيه است که در شرایط فعلی از این موضوع عبور کنند. برخلاف آنچه که در لحظه ترور سفير روسيه در آنکارا انتظار مي‌رفت، دو طرف به سرعت درصدد برآمدند تا پيامدهاي اين رويداد را مهار کنند. هر دو کشور با مواضعی یکسان این اقدام را تروریستی و در جهت تخريب روابط مسکو- آنکارا و روند صلح در سوريه که روسيه، ايران و ساير کشورها به طور جدي آن را پيگيري مي‌کنند، خواندند. گفت‌وگوی تلفنی مقامات دو کشور و نوع پوشش خبري اين حادثه توسط محافل رسانه‌اي و سياسي روسيه و ترکیه نیز نشان داد رويکرد دو کشور در تعامل با اين حادثه با حادثه سرنگونی جنگنده روسی متفاوت است.
7- از آنجایی که خارج کردن ساکنان تحت محاصره شهرک‌هاي کفريا و الفوعه از حومه ادلب شکل ديگري از پيروزي ارتش سوريه محسوب مي شود ، شاید آمریکا تلاش داشت با ترور سفیر روسیه، روند اجراي خروج مردم از کفريا و الفوعه را متوقف و یا دچار اخلال کند.
8- البته با توجه به سلسله حوادث تروریستی در ترکیه، حادثه ترور سفیر روسیه را باید نشانه‌ای بر خارج شدن کنترل اوضاع ترکیه از دست اردوغان دانست و آن‌گونه که سه سال پيش بشاراسد درگفت‌وگو با يک روزنامه غربي گفته بود «کسي که عقرب در جيب خود بگذارد، نخست خود بايد منتظر نيش آن باشد.»
9- از ابهامات حادثه ترور سفير روسيه اين است که مرت آلتینتاش- تروريستي که سفير روسيه را هدف قرار داد- از افسران گارد ویژه پليس ترکيه و از محافظان شخصي اردوغان بوده است. اینکه چرا وی در یک محیط کاملاً بسته و محاصره شده، بدون هیچ‌گونه مقاومتی کشته شده و زنده دستگیر نشده، مسئله‌ای تامل‌برانگیز است.
10- آمریکا و غربی‌ها بعد از ناامیدی در حلب، به کمک متحدان عربشان چند اقدام نمایشی جدید را در دستور کار خود قرار داده‌اند.اول:ارائه قطعنامه اي در شوراي امنيت از سوی پاریس در جهت اعزام ناظران سازمان ملل برای خروج غیرنظامیان از حلب بود. نکته مهم این است که حلب اکنون آزاد شده و نه مردم حلب تمایلی برای خروج از این شهر دارند و نه نیازی به خروج غیرنظامیان می‌باشد. نکته مهم‌تر اینکه درحالی که ناظران سازمان ملل و نمايندگاني از صليب سرخ هم اکنون در حلب حضور دارند، آمريکا، انگليس و فرانسه با تصویب این قطعنامه درتلاشند در یک جنگ روانی به افکارعمومي جهان القاء کنند، در موضوع حلب به یک پیروزی دست یافته‌اند. اما روسیه اعزام نیروی جدید بین‌المللی را منوط به موافقت دمشق کرده و نماینده سوریه در سازمان ملل نیز اعلام کرده هدف آمریکا نجات12افسر اطلاعاتيِ آمریکایی، سعودي، ترکيه‌ای، قطری، اردنی، مغربی و اسرائيلی از حلب است. بشارجعفری تاکید کرد: «ما تلاش داريم آنها را دستگير کنيم و به دنیا نشان دهيم.» دوم: با قطعنامه‌ای که در ظاهر از سوی قطر به سازمان ملل ارائه شده، آمریکا قصد دارد سوریه و متحدانش را به عنوان جنایتکار جنگی تحت فشار قرار دهد، عنوانی که مصداق اصلی آن خود آمریکا و متحدان غربی و عربی اوست که تروریستها را تا دندان مسلح کردند و به جان مردم سوریه و عراق انداختند و صدها هزار زن و کودک بی‌گناه را با آن وضع وحشیانه و فجیع به خاک و خون کشیدند. زمانی که تصاویر کشتار وحشیانه مردم سوریه به سراسر جهان ارسال می‌شد، غیرت حقوق بشری آمریکا و متحدانش به جوش نیامد، اما حالا که مردم حلب از دست تروریستها نجات پیدا کردند، با ادعای نقض حقوق بشری به دنبال پیدا کردن جنایتکاران جنگی در سوریه هستند!!! سوم: آمریکا قصد دارد موضوع حضور سردار حاج قاسم سلیمانی در سوریه را که به درخواست رسمی دمشق به عنوان یک مستشار به ارتش این کشور درمبارزه با تروریسم و تروریستهای دست‌پرورده آمریکا کمک می‌کند، با ادعای نقض قطعنامه 2231 به شورای امنیت بکشاند. هرچند این تلاشها همچون تلاشهای قبلی نتیجه‌ای برای آمریکا به دنبال نخواهد داشت، اما نشان از سردرگمی و استیصال مقامات آمریکا دارد.
11- به رغم گذشت چند روز از آزادسازي حلب و اذعان تروریستها و حتی معارضان غیر مسلح به شکست، حمایت آمريکا و کشورهاي غربي و عربي از تروریستها معنای دیگری پیدا می‌کند و نشان می‌دهد که هدف‌شان فراتر از حفظ تروريست‌هاست. این حمايت گسترده غربيها از تروريست‌ها بعد از آزادسازی حلب را باید در ترس آنها از خود تروريست‌ها تحلیل کرد. چرا که هدف آمریکا و غربی‌ها جلب رضايت تروریستها براي در امان ماندن خودشان از عمليات‌هاي تروريستي است و نگران آن هستند که تروریستها به سوی خودشان برگردند و انتقام شکست‌شان را از حامیان خود بگیرند. حادثه ترور سفیر روسیه چنین گمانی را نیز تقویت می‌کند که تروریستها در اعتراض به عدم تحقق آنچه انتظار حمایت از اردوغان داشتند، ترکیه را با این اقدام تروریستی هدف قرار دادند.
دکتر محمدحسین محترم