گزارش خبری تحلیلی کیهان از دور جدید مذاکرات هستهای
وین 3 در سایه بحران اوکراین و قطعنامه ضد ایرانی اتحادیه اروپا
سوم مذاکرات جامع ایران و گروه 5+1 از امروز (سهشنبه) در وین در حالی شروع میشود که به اعتقاد کارشناسان موضوع تصویب قطعنامه ضد ایرانی اتحادیه اروپا در هفته گذشته و همچنین اختلاف روسیه و غرب بر سر بحران اوکراین ممکن است بر این مذاکرات سایه بیفکند.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان به همراه تیم مذاکره کننده هستهای به منظور شرکت در سومین دور مذاکرات ایران و 5+1 درباره راه حل جامع برنامه هستهای ایران ظهر دیروز (دوشنبه) تهران را به مقصد وین محل برگزاری این دور از مذاکرات ترک کرد.
سید عباس عراقچی معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت خارجه، مجید تخت روانچی معاون اروپا و آمریکای وزارت خارجه، حمید بعیدینژاد مدیر کل امور سیاسی و بینالمللی وزارت امور خارجه، داود محمدنیا مشاور حقوقی وزیر امور خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمانهای سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی ترکیب تیم مذاکره کننده هستهای ایران را تشکیل میدهند.
یک تیم مشاور حقوقی شامل امیر حسین زمانینیا، جمشید ممتاز و چند نفر دیگر تیم مذاکرات کننده را در این سفر همراهی میکنند.
نشست وین 3 قرار است از امروز (سهشنبه) 19 فروردین ماه به مدت 2 روز در شهر وین برگزار شود.
دیشب نیز ظریف و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر سر میز شام به رایزنی درباره این دور از گفتوگوها پرداختند.
دسترسی ایران به فناوری، بازار تجارت و منابع بانکی،نحوه نظارت و بازرسی و زمان دوره نهایی در دستور کار این دور از مذاکرات قرار دارد. قرار است در صورت پیشرفت مذاکرات به گفته عراقچی کار تدوین پیشنویس توافق نهایی از اردیبهشت ماه شروع شود.
مذاکرات کارشناسی ایران و 5+1 درباره گام پایانی توافقنامه ژنو نیز روز پنجشنبه 14 فروردین ماه به مدت سه روز در شهر وین برگزار و به این مباحث و مباحث باقیمانده از وین 2 پرداخته شد.
مذاکرات وین 2 روزهای 27 و 28 اسفند ماه 1392 در شهر وین برگزار و به مباحثی چون غنیسازی، رآکتور آب سنگین اراک، تحریمها و همکاریهای بینالمللی در زمینه فناوری صلحآمیز هستهای پرداخته شد.
ظریف رئیس تیم مذاکره کننده هستهای ایران دیروز در بدو ورود به وین در خصوص مذاکرات با 5+1 خاطرنشان کرد: در این مذاکرات قرار است آخرین موضوعات و محورها مورد بحث قرار گیرد.
ظریف گفت: در این دوره بحثها را تمام میکنیم تا در اردیبهشت ماه وارد تدوین پیشنویس توافق شویم.
وزیر امور خارجه کشورمان پیش از این نیز در پایان دور قبلی مذاکرات در وین در جمع خبرنگاران گفت: موضوع مذاکرات تحریمها و به عبارت دیگر لغو تحریمها، غنیسازی، همکاریهای صلحآمیز هستهای و نهایتاً رآکتور آب سنگین اراک بود که بحثهای مفصل و عمیقی داشتیم.
اما مذاکرات جامع وین 3 که از امروز (سهشنبه) در پایتخت اتریش برگزار میشود تحت تأثیر دو موضوع حاشیهای بسیار جدی قرار دارد. پنجشنبه گذشته پارلمان اروپا قطعنامه مداخله جویانهای رابر ضد ایران تصویب کرد که به دنبال آن موجی از انتقادات و واکنشهای شدید در داخل کشور به راه افتاد و مردم، احزاب، اصناف، مراجع عظام تقلید و نمایندگان مجلس خواستار واکنش جدی دولت به این قطعنامه شدند و در مجلس نیز تعدادی از نمایندگان خواستار توقف مذاکرات هستهای شدند و در واکنش به این قطعنامه ضد ایرانی ظریف نیز در کمیسیون امنیت ملی مجلس تأکید کرد که دولت اجازه نخواهد داد هیچ هیئت پارلمانی اروپا با شروطی که در قطعنامه اخیر ذکر شده است به ایران سفر کنند. ظریف تاکید کرد که پارلمان اروپا در شأن و جایگاهی نیست که بتواند درباره وضعیت سایر کشورها اظهار نظر کند. البته ظریف دیروز در بدو ورود به وین تاکید کرد که این قطعنامه تاثیری در مذاکرات هستهای ندارد اما به نظر میرسد که سایه این قطعنامه ضد ایرانی بر سر مذاکرات وین 3 سنگینی کند و انتظار افکار عمومی نیز از تیم مذاکرهکننده کشورمان این است که در مذاکرات دوجانبه و چندجانبهای که در وین برگزار خواهد شد طرف اروپایی را متوجه وزن سیاسی خود کرده و با برخورد عزتمندانه مانع تکرار این گستاخیها شود.
سایه بحران اوکراین
بر سر مذاکرات هستهای
اما موضوع دیگری که به نظر میرسد سایه آن بر دور سوم مذاکرات جامع ایران و 5+1 سنگینی خواهد کرد اختلاف روسیه و غرب بر سر بحران اوکراین است.
در همین زمینه چندی پیش نیویورک تایمز در گزارشی نوشت: با تشدید تنش بین روسیه و غرب بر سر بحران اوکراین نگرانیها درباره تغییر موضع روسیه در مذاکرات هستهای ایران بیشتر میشود.
این روزنامه در گزارشی به قلم ریک گلادستون نوشت: با وجود اطمینان دهی علنی مقامات غربی (درباره خودداری از توسل به زور)، این نگرانی در حال تشدید است که خصومت فزاینده بین آمریکا و روسیه بر سر بحران اوکراین تاثیری زیانبار بر گفتوگوهای هستهای با ایران داشته باشد.
سرگئی ریابکوف معاون وزیر خارجه و نماینده روسیه در مذاکرات هستهای ایران و 5+1، چندی پیش در اظهاراتی که خبرگزاری اینترفکس منتشر کرد، تلویحا گفت که روسیه ممکن است مسائل اوکراین و ایران را به عنوان بخشی از اهرم دیپلماتیک در برابر آمریکا و اتحادیه اروپا، با یکدیگر ارتباط دهد.
گرچه ریابکوف به روشنی نگفت که روسیه چه نوع اقدامات تلافیجویانهای مد نظر دارد، برخی کارشناسان تحریمهای ایران میگویند که متعجب نخواهد شد اگر ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه اقداماتی در جهت احیاء طرحهای به تعویق افتاده برای یک قرارداد تهاتری با ایرانیان اتخاذ کند که به آنها امکان خواهد داد نفت بیشتری بفروشند و از فشار تحریمهای غرب بر ضد ایران کاسته شود.
به نظر میرسد گزارش اخیر رویترز که به نقل از منابع آگاه اعلام کرد ایران و روسیه بر سر یک قرارداد 20 میلیارد دلاری نفت به توافق رسیدهاند بخشی از اهرم فشار روسیه در مقابل غرب بر سر موضوع هستهای ایران باشد.
مارک دوبووتیز مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی مستقر در واشنگتن که حامی تحریمهای سخت بر ضد ایران بوده است، گفت که شخصا نگران است روسها این قرارداد یا طرح دیگری را در مقابل تحریمها اجرایی کند.
وی گفت، اگر خود را جای پوتین بگذارید و فکر کنید که هدف تحریم قرار خواهید گرفت، پرونده (هستهای) ایران که همکاری روسیه در آن بسیار مهم است، آشکارترین اهرم فشار است.
باید منتظر بود و دید که آیا پوتین از اهرم موضوع هستهای ایران برای مقابله با غرب بر سر بحران اوکراین استفاده خواهد کرد یا نه؟