پالس اشتباه به آمریکا برای نقض چندباره برجام(خبر ویژه)
محافل رسانهای غرب دستور روحانی به ظریف و صالحی در واکنش به نقض برجام را اقدامی خنثی ارزیابی کردند.
آقای روحانی روز سهشنبه در نامهای از صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی خواست در توسعه برنامه صلحآمیز هستهای، 2 ماموریت را اجرا نماید. 1- برنامهریزی برای طراحی و ساخت پیشران هستهای 2- مطالعه و طراحی تولید سوخت مصرفی پیشران هستهای.
همچنان که هر دو مورد در حد «برنامهریزی برای طراحی» و «مطالعه و طراحی» است، ضمن اینکه یک سال پیش در مصوبه الزامی مجلس مورد تاکید قرار گرفته و تا به امروز به تاخیر افتاده است.
جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید در واکنش به برنامه روحانی گفت: این تصمیم تهران، نقض توافق هستهای نیست.
وی افزود: ما همچنان با توجه به توافق هستهای به نظارت دقیق بر برنامه هستهای ایران از معدن تا تمامی چرخه سوخت ادامه خواهیم داد.
در همین حال روزنامه وال استریت ژورنال نوشت: مهم نیست که آیا این حرکت روحانی موضعگیری سیاسی برای آرام کردن نارضایتی داخلی درباره تحریمها است و یا آنکه ایران واقعا خواستار توسعه پیشرانهای هستهای است و برنامهریزیای در اینباره دارد. خبرگزاریهای داخلی ایران مشخص نکردهاند که برای این منظور ایران چه میزان غنیسازی اورانیوم انجام خواهد داد. چیزی درباره جزئیات فنی آن گفته نشده است. واقعیت اما آن است که بسیاری از پیشرانهای هستهای در جهان با سوخت اورانیوم غنی شده بالای 90 درصد فعالیت میکنند. با این حال، برخی از نیروهای دریایی بزرگ جهان از جمله فرانسه از اورانیوم غنی شده کمتر از 10 درصد برای این نوع پیشرانها استفاده کردهاند. با این حال، واقعیت آن است که هرگونه استفاده از اورانیوم غنی شده بالای 3/67 درصد به نوعی نقض برجام محسوب میشود.
یکی از تحلیلگران موسسه میدل بری در اینباره میگوید که ایجاد پیشران هستهای از سوی ایران به لحاظ «نظری» مطرح شده است اما به دلیل اندازه و نیاز به سوختگیریهای مکرر عظیم و نیاز به راکتورهای پیشرفته از نظر مالی برای ایران، راهاندازی پیشران هستهای غیرعملی است.
خبرگزاری «رویترز» نیز با انتشار گزارشی نوشت: کارشناسان هستهای میگویند اگر اقدام حسن روحانی رئیسجمهوری ایران انجام شود آن کشور احتمالا به اورانیوم غنی شده با خلوص بالاتر از سطح تعیین شده در مفاد برجام نیاز خواهد داشت و این موضوع میتواند بار دیگر نگرانی را در غرب افزایش دهد.
مارک هیبز کارشناس مسائل هستهای در بنیاد کارنگی میگوید که بر اساس تجربه بینالمللی ایران از مرحله راهاندازی پیشران هستهای دور است و در صورت عزم جدی در این زمینه مجبور است سطح غنیسازی اورانیوم خود را افزایش دهد.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ناشناس وزارت خارجه روسیه اشاره میکند که روحانی تنها دستور بررسی این طرح را داده است و در عمل ایران قصد افزایش غنیسازی اورانیوم خود را ندارد در نتیجه این اظهارات نقض برجام نیست. «ادوین لایمن» کارشناس هستهای در واشنگتن هم معتقد است که توسعه یک راکتور مناسب برای دستیابی به اورانیوم به درجه غنیسازیای که مورد نیاز راهاندازی پیشران هستهای است، دستکم یک دهه وقت میبرد.
به نظر میرسد اقدام قاطع و متناسب و متقارن با پیمانشکنیهای مداوم آمریکا از سرگیری فعالیت سانتریفیوژهای تعلیق شده و غنیسازی 20 درصد در راکتور تهران است. در غیر اینصورت نقض عهدها از جمله در زمینه احیای تشدید تحریمها شدت خواهد گرفت.