عدم تناسب گرانیهای دولتی و فاز دوم هدفمندی یارانهها (خبر ویژه)
دولت در زمینه گران کردن تعرفهها با چراغ خاموش عمل میکند و در عین حال در زمینه اطلاعرسانی در زمینه چگونگی اجرای فاز دوم هدفمندی یارانهها به ویژه ثبتنام از متقاضیان یارانه با ضعف تدبیر مواجه است که خود به سردرگمی و بازار شایعات دامن میزند.
در حالی که مسئولان دولتی میگویند فاز دوم هدفمندسازی را از اردیبهشتماه آغاز خواهند کرد تعرفههای مربوط به برق، گاز، نفت سفید و کوره، الپیجی و تلفن تا سقف 25 درصد گران شده و در برخی از تعرفهها این گران کردن برای دومینبار طی چندماه اخیر صورت گرفته است. در عین حال مشخص نیست سقف این گران کردنها چه قدر است و دستگاههای ذیربط در دولت قصد دارند چند بار و تا چه سقفی به امر «گران کردن تعرفهها» فارغ از بقیه اجزا و ابعاد جبرانی و ترمیمی هدفمندی بپردازند. به تعبیر دیگر، طرح هدفمندسازی یارانهها یک کلیت به هم پیوسته است که طی آن باید در کنار واقعی کردن قیمت حاملهای انرژی فشار وارده به اقشار آسیبپذیر جبران شود و ضمن اینکه این «واقعیسازی قیمت» باید شفاف و دارای سقف باشد، باید همزمان و متناسب با اقدامات جبرانی صورت گیرد؛ برخلاف روندی که طی 3-4 ماه گذشته به شکل چراغ خاموش اجرا میشود اما موضوع پرداخت یارانهها همچنان در محاق ابهام است.
دولت هرچند گرانسازی تعرفهها را از آذر 92 شروع کرده اما قرار است تازه ثبتنام متقاضیان یارانه و دریافت اطلاعات اولیه را از پس فردا یعنی 20 فروردین به مدت 10 روز آغاز کند. مسئولان دولتی هنوز ملاک مشخصی ارائه نکردهاند که چه کسانی با چه ملاکی میتوانند به عنوان متقاضی یارانه ثبتنام کنند و چه کسانی طبق کدام ملاک، واجد شرایط نیستند. مقامات دولتی در این باره صرفاً از تعابیری نظیر «افراد نیازمند» استفاده کردهاند که لفظ مبهم و کشداری است و معلوم نمیکند چه افرادی مستحق دریافت یارانه هستند و چه کسانی از نگاه دولت نیازمند تلقی نمیشوند؟
از سوی دیگر اکبر ایزدی رئیس سازمان هدفمندی یارانهها در اظهارنظری اعلام کرده که اقشار مختلف مردم به 5 گروه درآمدی از زیر 600 هزار تومان تا بیش از 2/5 میلیون تومان تقسیم شدهاند و در زمان ثبتنام باید معلوم کنند که جزو کدام گروه هستند. در عین حال روشن است داشتن یک درآمد مثلاً 600 هزار تومانی یا 2/5 میلیون تومانی در روستاها واجد یک ارزش است، در شهرهای کوچک یک معنای دیگر و در شهرهای بزرگ به ویژه پایتخت ارزش و اعتبار سومی دارد. در این باره نرگس محمدی مدیر دفتر امور بانک سازمان هدفمندی یارانهها گفته است: در مرحله فعلی ثبتنامی، 5 گروه درآمدی تفکیک و تعیین شده اما مشخص نیست که چه سقف درآمدی برای متقاضیان دریافت یارانه نقدی مطرح است.
موضوع بعدی خوشهبندی دهکهای درآمدی است. نوع رفتار اواخر سال گذشته دولت در ارائه سبدکالا به افراد نیازمند که حرف و حدیثهای فراوانی را موجب شد، در این زمینه قابل تأمل میباشد و موضوعی مانند پرداخت ماهانه یارانهها، امر به مراتب گستردهای است.
با همه این موارد، اصل هدفمندی یارانه از منطقی قوی در زمینه اصلاح الگوی مصرف، توزیع عادلانه یارانهها و رساندن آن به اقشار واقعاً نیازمند برخوردار است و باید امیدوار بود با تدبیر دولت به سرانجامی مطلوب و مورد نظر بینجامد.
در حالی که مسئولان دولتی میگویند فاز دوم هدفمندسازی را از اردیبهشتماه آغاز خواهند کرد تعرفههای مربوط به برق، گاز، نفت سفید و کوره، الپیجی و تلفن تا سقف 25 درصد گران شده و در برخی از تعرفهها این گران کردن برای دومینبار طی چندماه اخیر صورت گرفته است. در عین حال مشخص نیست سقف این گران کردنها چه قدر است و دستگاههای ذیربط در دولت قصد دارند چند بار و تا چه سقفی به امر «گران کردن تعرفهها» فارغ از بقیه اجزا و ابعاد جبرانی و ترمیمی هدفمندی بپردازند. به تعبیر دیگر، طرح هدفمندسازی یارانهها یک کلیت به هم پیوسته است که طی آن باید در کنار واقعی کردن قیمت حاملهای انرژی فشار وارده به اقشار آسیبپذیر جبران شود و ضمن اینکه این «واقعیسازی قیمت» باید شفاف و دارای سقف باشد، باید همزمان و متناسب با اقدامات جبرانی صورت گیرد؛ برخلاف روندی که طی 3-4 ماه گذشته به شکل چراغ خاموش اجرا میشود اما موضوع پرداخت یارانهها همچنان در محاق ابهام است.
دولت هرچند گرانسازی تعرفهها را از آذر 92 شروع کرده اما قرار است تازه ثبتنام متقاضیان یارانه و دریافت اطلاعات اولیه را از پس فردا یعنی 20 فروردین به مدت 10 روز آغاز کند. مسئولان دولتی هنوز ملاک مشخصی ارائه نکردهاند که چه کسانی با چه ملاکی میتوانند به عنوان متقاضی یارانه ثبتنام کنند و چه کسانی طبق کدام ملاک، واجد شرایط نیستند. مقامات دولتی در این باره صرفاً از تعابیری نظیر «افراد نیازمند» استفاده کردهاند که لفظ مبهم و کشداری است و معلوم نمیکند چه افرادی مستحق دریافت یارانه هستند و چه کسانی از نگاه دولت نیازمند تلقی نمیشوند؟
از سوی دیگر اکبر ایزدی رئیس سازمان هدفمندی یارانهها در اظهارنظری اعلام کرده که اقشار مختلف مردم به 5 گروه درآمدی از زیر 600 هزار تومان تا بیش از 2/5 میلیون تومان تقسیم شدهاند و در زمان ثبتنام باید معلوم کنند که جزو کدام گروه هستند. در عین حال روشن است داشتن یک درآمد مثلاً 600 هزار تومانی یا 2/5 میلیون تومانی در روستاها واجد یک ارزش است، در شهرهای کوچک یک معنای دیگر و در شهرهای بزرگ به ویژه پایتخت ارزش و اعتبار سومی دارد. در این باره نرگس محمدی مدیر دفتر امور بانک سازمان هدفمندی یارانهها گفته است: در مرحله فعلی ثبتنامی، 5 گروه درآمدی تفکیک و تعیین شده اما مشخص نیست که چه سقف درآمدی برای متقاضیان دریافت یارانه نقدی مطرح است.
موضوع بعدی خوشهبندی دهکهای درآمدی است. نوع رفتار اواخر سال گذشته دولت در ارائه سبدکالا به افراد نیازمند که حرف و حدیثهای فراوانی را موجب شد، در این زمینه قابل تأمل میباشد و موضوعی مانند پرداخت ماهانه یارانهها، امر به مراتب گستردهای است.
با همه این موارد، اصل هدفمندی یارانه از منطقی قوی در زمینه اصلاح الگوی مصرف، توزیع عادلانه یارانهها و رساندن آن به اقشار واقعاً نیازمند برخوردار است و باید امیدوار بود با تدبیر دولت به سرانجامی مطلوب و مورد نظر بینجامد.