کلمه مسئول از واژه هايي است که در قرآن کريم بارها به کار رفته است،از ديدگاه اسلامي، مسئوليت يک واژه تشريفاتي و يا صرفا اخلاقي نيست، بلکه انسان درباره زندگي دنيوي که مرحله مهمي از زندگي اش است، مورد سؤال قرار خواهد گرفت تا بر اساس آن سرنوشت ابدي او مشخص شود.
تفاوت مسئوليت‌ها و پاسخ‌ها
بي شک ، همگان مسئوليت دارند، اما آيا همه انسان‌ها يک نوع مسئوليت دارند؟ بازخواست‌ها و سؤالات از انسانها بر اساس چه معيار و ملاکي خواهد بود؟
نوع مسئوليت‌ها نيز متفاوت است، به عنوان نمونه مسئوليت همگان در برابر کمک به مردم بحرين، سوريه و يمن يکسان نيست و مسئوليت‌ها در اين زمينه شدت و ضعف دارد و گاه متفاوت است.
يکي از عوامل اختلاف در مسئوليت‌ها، استعداد و ظرفيت‌هاي متفاوت افراد است،هر کس استعداد بيشتري داشته باشد، مسئوليت سنگين تري نيز دارد، همان گونه که در مسئله کمک‌هاي مالي، مسئوليت افراد ثروتمند سنگين‌تر است.
ازیک طرف خداوندي که اين استعدادها را داده، در مقابلش هم تکليف تعيين کرده و هر انساني با توجه به استعدادش بايد ميزان تکليف خود را بشناسد؛ از طرف ديگر بايد استعدادهايمان را بشناسيم تا بفهميم به چه کمالات و مقاماتي مي‌توانيم برسيم و اگر غفلت کنيم، به خودمان ضرر زده و ظلم کرده و خودمان را محروم کرده‌ايم.
آفريننده جهان حکيم است و همه اتفاقاتي که مي‌افتد حساب و کتاب دارد. در حالي که موجودات ديگر سرنوشت محتومي دارند، خداوند متعال زمينه‌ها را براي امتحان انسان‌ها فراهم کرده است تا بتواند در سايه آن رشد کنند، اما انسان مي‌تواند چنان اوج بگيرد که از همه فرشتگان برتر شود و آنچنان سقوط کند که از هر جنبنده اي پست‌تر شود.
شما با اينکه هر کدام ويژگي‌هاي خاصي داريد و مي‌توانيد در علوم و مهارت‌ها، رشدهاي فوق‌العاده اي داشته باشيد، يک وظيفه مشترک هم داريد و آن شناخت و آگاهي نسبت به اين است که براي چه آفريده شده‌ايد، به کجا مي‌رويد و از کدام راه بايد برويد؟ وقتي انسان راه را شناخت و فهميد که فقط براي ارضا و اشباع غرايز آفريده نشده است، مسئوليت خود را شناخته و آن را به انجام مي‌رساند؛ مخصوصاً اينکه با پيروزي انقلاب اسلامي، زمينه رشد، فراهم شده است و بايد قدر آن را دانست.
تأثير محيط و فضا
بر مسئوليت‌ها
گاه افرادي از نظر استعداد مثل هم هستند، اما يکي در شرايط خوبي قرار مي‌گيرد؛ مثلا پدر و مادر و مربياني دارد که زمينه شکوفا شدن اين استعدادها برايش فراهم مي‌شود، اما ديگري اين شرايط را نداشته و استعدادش شکوفا نمي شود.
خداوند متعال با پيروزي انقلاب اسلامي، شرايطي را براي رشد و شکوفا شدن استعدادها فراهم کرد؛ بسياري از ما غافليم که خداوند چه نعمت عظيمي به ما داده است که در طول تاريخ کمتر براي افراد فراهم شده است ،چه بسيار جواناني که قبل از انقلاب، زمينه اي براي رشد استعدادشان وجود نداشت و بيکار مي‌گشتند اما در دوران دفاع مقدس، تبديل به دسته گل هايي شدند و کارهاي بزرگي انجام دادند و خلاقيت‌ها و فداکاري هايي از خود بروز دادند که تا سال‌ها نامشان به عنوان قهرمان و اسطوره زنده خواهد ماند؛ پس وجود شرايط نعمت بزرگي بود که سبب شکوفا شدن استعدادها شد.
وظيفه ما اين است که کمبود‌ها را شناخته و در رفع کمبودها تلاش کنيم؛ ولو اينکه نتيجه تلاش‌ها براي جبران کمبودها ده‌ها سال ديگر نتيجه بدهد.
عامل پيروزي‌ها و موفقيت‌هاي بعد از انقلاب، حضرت امام (ره) است،دعا براي امام (ره) و ادامه دادن راه امام (ره) شکر نعمت وجود ايشان است.
سخنرانی آيت‌الله مصباح يزدي (دام ظله) در جمع تعدادي از دانشجويان نخبه استان فارس و جمعي از فعالان فرهنگي کرمان ؛ قم ؛ 28/5/95
زلال بصیرت روزهای  پنج شنبه منتشر می‌شود.