شکر واقعی همان شکر عملی است نه شکر زبانی. خداوند نیازی به شکر انسان ندارد و اگر از انسان خواسته می‌شود تا شکر نعمت بجا آورد، مراد همان شکر عملی است نه زبانی. به این معنا که از بنده خواسته می‌شود تا با استفاده درست از نعمت، شاکر واقعی نعمت الهی باشد. شکر زبانی تنها یادآوری این معنا است که ما چیزی را داریم که خداوند به ما داده و باید قدردان آن بوده و بدرستی از آن استفاده کنیم.
خداوند درباره شکر واقعی و حقیقی نعمت می‌فرماید: وَ اللَّهُ أَخْرَجَکُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَیئْـا وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصَارَ وَالْأَفْـِئدَةَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ؛ و خدا شما را از شکم مادرانتان - در حالى که چیزى نمى‌دانستید- بیرون آورد و براى شما گوش و چشمها و دلها قرار داد، باشد که سپاسگزارى کنید.(نحل، آیه 78)
در این آیه بیان شده که خداوند ابزارهای شناختی و معرفتی را برای بشر شامل ابزار شنوایی و بینایی فراهم آورده و با استفاده از قلب و دل به عنوان قوه عاقله و مدرکه، این امکان را فراهم آورده تا داده‌های ابزاری را تحلیل و تبیین کرده و با تفکر و تعقل، به کلیاتی دست یابد که از آن به علم و دانش یاد می‌شود؛ زیرا علم فراتر از داده‌هایی است که ابزارهای شناختی و معرفتی به آدمی می‌دهد. گوش و چشم، اطلاعات را از بیرون دریافت کرده و به عنوان جزئیات و قضایای شخصی به قوه ادراکی قلب می‌دهد و آن قلب است که آن را در قالب قضایای کلی سامان‌دهی کرده و علم و دانش را برای انسان موجب می‌شود. بنابراین، شکر نعمت آن است که از این دستگاه‌های شناختی و ابزارهای معرفتی برای کسب علوم و دانش کلی از جمله شناخت خدا، آخرت و معاد و حکمت زندگی استفاده شود.