قبح کم فروشی (پرسش و پاسخ)
پرسش:
براساس آموزه‌های وحیانی کم‌فروشی به عنوان یکی از ناهنجاری‌های مبتلابه، چه تأثیراتی در جامعه دارد؟
پاسخ:
حضرت شعیب در آیه 85 سوره اعراف،قوم خود را پس از دعوت به توحید (که اساس و پایه دین است)، ابتدا به وفای به کیل و میزان و اجتناب از کم‌فروشی دعوت کرده و آنگاه آنان را از فساد در زمین، بر حذر داشته است چون برخلاف فطرت انسانی است.
منظور از فساد در زمین گناهانی است که باعث سلب امنیت مالی و جانی در اجتماع می‌گردد. «ذلکم خیر لکم ان کنتم مؤمنین» علت برای این دو دعوت است. زیرا وفای به کیل و وزن و برهم نزدن نظم اقتصادی و اجتماعی، برای جامعه انسانی بهتر است و سعادت دنیا و آخرت جامعه را بهتر تأمین می‌کند.
عوارض کم‌فروشی
اساس زندگی اجتماعی، بر مبادله و داد و ستد است. بدین جهت افراد اجتماع در شئون اقتصادی زندگی، به ناچار باید دارای روحیه تعاون و همکاری باشند. از روشن‌ترین مصادیق این مبادله و داد و ستد،معاملات مالی است، به خصوص معاملاتی که کالای آن دارای وزن و حجم است.
پس معاملات و خرید و فروش، از ارکان حیات اجتماعی انسان است. حال اگر در معامله‌ای از راه کم‌فروشی و ندادن حق مردم، به کسی خیانتی شود، تدبیر او در زندگی‌اش تباه و محاسبه و اندازه‌گیری او در مسائل مادی زندگی اشتباه می‌شود. اگر این مرض (کم‌فروشی و ندادن حق مردم) همگانی شود کل تدبیر و نظام معیشتی اجتماع، دچار فروپاشی می‌شود، بنابراین، ارکان حیات زندگی اجتماعی متلاشی خواهد شد. (المیزان، ج 10، ص 543) از طرف دیگر اعتماد عمومی از میان می‌رود و جامعه از نظر اخلاقی و اجتماعی دچار تزلزل می‌گردد و سقوط می‌کند.
کم‌کاری مصداق کم‌فروشی
یکی از مصادیق کم‌فروشی، کم کاری است، یعنی هر کسی که تعهد خدمت در سازمانی می‌دهد در حقیقت بخشی از ساعات فعال عمر خود را به آن سازمان می‌فروشد، حال اگر در این مدت، کم‌کاری کند، در واقع از وقت فروخته شده خود، کم گذاشته است.
متأسفانه مسأله‌کم‌کاری، دامن‌گیر جامعه ما بخصوص بعضی از افراد شاغل در ادارات و ارکان‌های دولتی است. باید دانست، شخصی که در قبال مثلاً هشت ساعت کار، فلان مقدار حقوق می‌گیرد، باید هشت ساعت کار کند وگرنه از نظر شرعی در مقابل حقوقی که از بیت‌المال مسلمین می‌گیرد مسئول است.
براساس آموزه‌های وحیانی کم‌فروشی به عنوان یکی از ناهنجاری‌های مبتلابه، چه تأثیراتی در جامعه دارد؟
پاسخ:
حضرت شعیب در آیه 85 سوره اعراف،قوم خود را پس از دعوت به توحید (که اساس و پایه دین است)، ابتدا به وفای به کیل و میزان و اجتناب از کم‌فروشی دعوت کرده و آنگاه آنان را از فساد در زمین، بر حذر داشته است چون برخلاف فطرت انسانی است.
منظور از فساد در زمین گناهانی است که باعث سلب امنیت مالی و جانی در اجتماع می‌گردد. «ذلکم خیر لکم ان کنتم مؤمنین» علت برای این دو دعوت است. زیرا وفای به کیل و وزن و برهم نزدن نظم اقتصادی و اجتماعی، برای جامعه انسانی بهتر است و سعادت دنیا و آخرت جامعه را بهتر تأمین می‌کند.
عوارض کم‌فروشی
اساس زندگی اجتماعی، بر مبادله و داد و ستد است. بدین جهت افراد اجتماع در شئون اقتصادی زندگی، به ناچار باید دارای روحیه تعاون و همکاری باشند. از روشن‌ترین مصادیق این مبادله و داد و ستد،معاملات مالی است، به خصوص معاملاتی که کالای آن دارای وزن و حجم است.
پس معاملات و خرید و فروش، از ارکان حیات اجتماعی انسان است. حال اگر در معامله‌ای از راه کم‌فروشی و ندادن حق مردم، به کسی خیانتی شود، تدبیر او در زندگی‌اش تباه و محاسبه و اندازه‌گیری او در مسائل مادی زندگی اشتباه می‌شود. اگر این مرض (کم‌فروشی و ندادن حق مردم) همگانی شود کل تدبیر و نظام معیشتی اجتماع، دچار فروپاشی می‌شود، بنابراین، ارکان حیات زندگی اجتماعی متلاشی خواهد شد. (المیزان، ج 10، ص 543) از طرف دیگر اعتماد عمومی از میان می‌رود و جامعه از نظر اخلاقی و اجتماعی دچار تزلزل می‌گردد و سقوط می‌کند.
کم‌کاری مصداق کم‌فروشی
یکی از مصادیق کم‌فروشی، کم کاری است، یعنی هر کسی که تعهد خدمت در سازمانی می‌دهد در حقیقت بخشی از ساعات فعال عمر خود را به آن سازمان می‌فروشد، حال اگر در این مدت، کم‌کاری کند، در واقع از وقت فروخته شده خود، کم گذاشته است.
متأسفانه مسأله‌کم‌کاری، دامن‌گیر جامعه ما بخصوص بعضی از افراد شاغل در ادارات و ارکان‌های دولتی است. باید دانست، شخصی که در قبال مثلاً هشت ساعت کار، فلان مقدار حقوق می‌گیرد، باید هشت ساعت کار کند وگرنه از نظر شرعی در مقابل حقوقی که از بیت‌المال مسلمین می‌گیرد مسئول است.